تأملی بر مبانی سیاست خارجی و دفاعی جمهوری اسلامی ایران در اندیشه امام خمینی (ره)
محورهای موضوعی : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)
مهدی جاودانی مقدم
1
(
استادیار، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران
)
کلید واژه:
چکیده مقاله :
بدون شک اندیشه های امام خمینی (ره) یکی از مهم ترین مبانی نظری سیاست خارجی و دفاعی جمهوری اسلامی ایران به حساب می آید. این مساله از یکسو متاثر از جایگاه منحصر به فرد حضرت امام (ره) به عنوان بنیانگذار انقلاب اسلامی و از سوی دیگر تاثیرگذاری این اندیشه ها در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و عمل سیاسی کارگزاران سیاسی و دفاعی آن می باشد. براین اساس، این مقاله با درک اهمیت شناخت مبانی اندیشه ای دیدگاه امام خمینی (ره) در حوزه سیاست خارجی و دفاعی جمهوری اسلامی ایران تلاش کرده است به این سوال پاسخ دهد که مهم ترین عناصر موثر در سیاست خارجی و دفاعی جمهوری اسلامی ایران در اندیشه امام خمینی (ره) کدامند؟ یافته های این پژوهش که با روشی توصیفی- تحلیلی انجام شده است نشان می دهدکه عناصر گفتمانی مانند پیوند دین و دولت، اصل دعوت، قاعده نفی سبیل، اصل تولی و تبری، تفکیک دار الاسلام از دار الکفر، حفظ مصلحت دولت اسلامی و تالیف قلوب در مفصل بندی ای که براساس اندیشه های امام خمینی (ره) در کنار یکدیگر قرار گرفته اند، اصول، اهداف و منافع ملی ایران در حوزه سیاست خارجی و دفاعی - مانند حفظ نظام، نه شرقی و نه غربی، آرمانگرایی فعالانه، صدور انقلاب و امت سازی، دیپلماسی جهاد، استراتژی بازدارندگی مردمی و... - را شکل داده اند.
Undoubtedly, speculations of Imam Khomeini (ra) is regarded as one of the conceptual principles of defense and foreign policy of Islamic Republic of Iran. This, on one hand, is affected by unique status of Imam (ra) as founder of Islamic Revolution and on the other hand, these speculations affect the Constitution of Islamic Republic of Iran and political action of its defense and political agents. Based on this, this article by realizing important recognition of speculative principles of Imam’s vision in the area of Iran’s Islamic Republic defense and foreign policy has tried to respond to this question that what are the most important elements effective on defense and foreign policy of Islamic Republic of Iran in the eyes of Imam Khomeini (ra). Findings of this research obtained through analytic-descriptive method show that elements of discourse like the state-religion link, principle of invitation, rule of Nafy-e-Sabil (Rejecting the path), principle of friendship and immunity, separation of Dar Al-Islam and Dar Al-Kufr, safeguarding interests of the Islamic state and proximity of hearts are joined together based on speculations of Imam Khomeini (ra); principles, objectives and Iranian national interests such as maintaining the regime, neither the east nor the west, active idealism, revolution export, ummah building, diplomacy of jihad, democratically deterring strategy and…have been shaped within the realm of defense and foreign policy.
_||_