سازوکار عملیاتی برای توزیع منصفانه و ثمربخش فرصت‌ها در روند توسعه: با تمرکز بر اصل 44

محورهای موضوعی : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)

فاطمه قابل رحمت ¹ , سروش فتحی ² , مجید توسلی رکن آبادی ³ , علی مرشدی زاد ⁴

1 - دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
2 - دانشیار، گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران غرب، تهران، ایران
3 - دانشیار، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
4 - دانشیار، دانشکده علوم سیاسی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1398/08/17 تاریخ پذیرش : 1398/08/17 تاریخ انتشار : 1398/08/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر بررسی و ارائه سازوکارهای مناسب جهت اجرای ثمربخش سیاست خصوصی‌سازی در راستای توزیع منصفانه و ثمربخش فرصت‌ها و منابع است. روش تحقیق کیفی و توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد، در کشورهایی با ضعف نهادهای کارآمد مانند ایران، خصوصی‌سازی از طریق واگذاری بنگاه‌ها، در جهتی مخالف با اهداف قانون اساسی درباره محقق ساختن عدالت اقتصادی پیش رفته و باعث تخصیص ناعادلانه منابع بین اقشار مختلف شده است. به نظر می‌رسد خصوصی‌سازی تدریجی از طریق بهبود فضای کسب و کار، تقویت بخش تعاونی و واگذاری بخشی از بنگاه‌های دولتی به شرکت‌های بزرگ تعاونی و سهامدار شدن اقشار فرودست در این بخش، در دراز مدت از تجمع ثروت در دست عده‌ی کمی جلوگیری کرده و با افزایش مشارکت مردم، منجر به رشد طبیعی بخش خصوصی شده و عدالت اقتصادی با ثباتی را محقق می‌گرداند.

چکیده انگلیسی:

The purpose of the present study is to investigate and present appropriate mechanisms for effective implementation of privatization policy in a fair and productive distribution of opportunities and resources. The results showed that in countries with weak institutions such as Iran, privatization through outsourcing has run counter to the constitutional goals of achieving economic justice and has led to unfair allocation of resources between different strata.  It seems that The gradual privatization by improving the business environment, strengthening the co-operative sector and transferring part of the state-owned enterprises to large co-operative corporations and subsidiaries in the sector, have prevented the accumulation of wealth in the long run and by few Public participation has led to the natural growth of the private sector and the pursuit of stable economic justice. The research method was qualitative and descriptive-analytical method.

منابع و مأخذ:

1. آمار مشمولان سهام عدالت (1396). پایگاه اطلاع‌رسانی سهام عدالت. قابل دسترس در:

 http://news.samanese.ir/index.jsp?pageid=149

2. احمدوند، محمدرحیم (1392). واکاوی عملکرد خصوصی‌سازی در ایران. سیاست‌های مالی و اقتصادی، 1(2): 143-182.

3. استیگلیتز، ژوزف (1383). اصلاحات به کجا می‌رود؟. ترجمه جعفر خیرخواهان. در: حکمرانی خوب. تهران: نشر مرکز پژوهش‌های مجلس.

4. بوچانی، محمدحسین؛ صرافی، مظفر؛ توکلی‌نیا، جمیله؛ دشتی، علی (1396). تحلیل محتوای قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و میزان انطباق با شاخص‌های حکمروایی شایسته شهری. مطالعات شهری،22: 14-3.

5. توسلی، محمود (1373). خصوصی‌سازی یا ترکیب مطلوب دولت و بازار. تهران: نشر موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.

6. دسوتو، ارناندو (1385). راز سرمایه: چرا سرمایه‌داری در غرب موفق می‌شود و در جاهای دیگر شکست می‌خورد؟. ترجمه فریدون تفضلی. تهران: نشر نی.

7. زرگرانی، سعید (1386). تعاونی‌سازی در کنار خصوصی‌سازی. تعاون، 192-191:120-112.

8. زنجانی، عمید (1384). جایگاه عدالت در قانون اساسی. حکومت اسلامی، 36: 23-4.

9. سیاست‌های کلی اصل 44 (1385). تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.

10. شیشه‌ی عمر اقتصاد در دست شبه‌دولتی‌ها (25/12/1389). روزنامه جام‌جم(ویژه ‌نامه نوروز). 

11. عطایی، امید (1389). مروری بر روند تهیه و تصویب قانون اجرای اصل 44. با نظارت الیاس نادران. تهران: نشر مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.  https://rc.majlis.ir/fa/book_pub/show/836918

12. عمرانی، هوشنگ (1392). تحلیل عملکرد طرح سهام عدالت. مالی و اقتصادی، 1(2): 217-240.

13. کاستیلیون، داریو (1384). تئوری سیاسی قانون اساسی. ترجمه مسعود کاکاوند. حقوق اساسی، 5: 336-311.

14. کوچکی، علی (1393). چالش‌ها و الزامات خصوصی‌سازی با تاکید بر طرح توزیع سهام عدالت. دانش حسابداری، 14(55):190-177.

15. متن اساسنامه جدید سازمان خصوصی‌سازی (1388). سایت سازمان خصوصی‌سازی. قابل دسترس در:

                                                                                                  https://ipo.ir/index.jsp?pageid=994

16. مومنی، فرشاد (1397). اقتصاد سیاسی خصوصی‌سازی در ایران (سخنرانی). در: موسسه مطالعات سیاسی- اقتصادی پرسش.

17. میدری، احمد (1386). خصوصی‌سازی یا رشد طبیعی بخش خصوصی. اقتصاد و جامعه، 3(13 -14): 89-69.

18. Corrado, M.l. (2004). Comparative constitutional review: cases and materials. New York: Carolina academic press.

19. Sharma, M. (2017). Constitution of India and social justice. International journal of scientific development and research (IJSDR),2(5).

1. Ahmadvand, M. R .(2013). Analyzing the Privatization Performance in Iran. Fiscal and Economic Policies journal. 1(2):143-182. [In Persian]

2. Attai, O. (2010). Review of Constitutional Planning and Adoption 44. Using Elias Naderan, Majlis Research Center. Available in: https://rc.majlis.ir/en/book_pub/show/836918. [In Persian]

3. Buchhani, M. H.; Sarrafi, M. ; Tavakolinia, J. & Dashti, A. (2017). Analysis of the Content of the Constitution of the Islamic Republic of Iran and the Conformity with Urban Governance Indicators. Urban Studies Quarterly, 22:14-3.[In Persian]

4. Castiglion, D. (2005). Political Theory of the Constitution. Translated by Massoud Kakavand. Basic Law, 5: 336-311.[In Persian]

5. Corrado, M.l. (2004). Comparative constitutional review: cases and materials. New York: Carolina academic press.

6. Desoto, A. (2006). Capitalization: why Capitalism succeeds in the West and fails elsewhere?. Translated by Fereydun Tafazolli. Tehran: Ney. [In Persian] 

7. General Policies of Principle 44 (2006). Tehran: Islamic Consultative Research Center. [In Persian]

8. kuChaki, A. (1393). Challenges and privatization requirements with an emphasis on the distribution of equity stock. Journal of Accounting Knowledge,14(55):190-177. [In Persian]

9. Meydari, A. (2007). Privatization or natural growth of the private sector. Economics and Society Quarterly, 3(13 –14):89-69. [In Persian]

10. Momeni, F. (2018). The lecture titled Political Economy of Privatization in Iran (Speech). At: Institute for Political-Economic Studies. [In Persian]

11. Omrani, H. (2013). Performance Analysis of Justice Stock Plan. Fiscal and Economic Policies journal, 1(2): 217-240. [In Persian]

12. Sharma, M. (2017). Constitution of India and social justice. International Journal of Scientific Development and Research (IJSDR), 2(5).

13. Statistics of justice stockholders (2017). Justice Stocks Information Database. http://news.samanese.ir/index.jsp?pageid=149. [In Persian]

14. Stiglitz, J. (2004). Where is the reform going?.Translated by Jafar Khairkhahan. In: good governance. Tehran: The Research Center of the Majlis. [In Persian]

15. Tavasoli, M. (1994). Privatization or favorable combination of government and market. Tehran: The Institute for Business Studies and Research. [In Persian]

16. Text of the new Statute of the Privatization Organization (2009). Privatization Organization site, https://ipo.ir/index.jsp?pageid=994. [In Persian]

17. The Glass of the Economic life in the hands of Poor Governments (2011/3/16). Jammam newspaper (Special edition of Nowruz). [In Persian]

18. Zanjani, A. (2005). Dialogue: The Place of Justice in the Constitution. Islamic Revolutionary Rule, 36:23-4. [In Persian]

19. Zargarani, S. (2007). Cooperating along with privatization. Cooperative Journal,192191:120-112. [In Persian]