اندیشه های فراملّی امام خمینی (ره) و تجلّی جهانی آن

محورهای موضوعی : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)

ماشااله حیدرپور ¹ (استادیار، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران)
حسن بشارتی راد ² (دانشجوی دکتری، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران)

تاریخ دریافت : 1394/03/10 تاریخ پذیرش : 1394/04/10 تاریخ انتشار : 1394/07/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

امام خمینی (ره) با اندیشه‌ی جامع و سیره‌ی عملی خود، به عنوان حقیقتی ماندگار و شخصیتی فراملّی در جامعه‌ی بشری فروزان است. شخصیت امام خمینی (ره) به واسطه‌ی گستره‌ی فکری و قلمرو عملی،‌ از ابعاد متعدد و جهات متنوعی برخوردار می‌باشد. این ویژگی به طور مستقیم در اندیشه و سیره‌ی گفتاری و رفتاری ایشان انعکاس یافته است، به گونه ای که واکاوی اندیشه و سیره‌ی ایشان،‌ در نهایت یک منظومه‌ی کلی را می نمایاند که حاکی از انسجام و ارتباط منطقی اجزای آن است. در این میان،‌ علی‌رغم گذشت بیش از سه دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، هنوز هم گاهی این سوال مطرح می‌شود که اندیشه‌ها و موضع‌گیری‌های فراملّی از چه ضرورتی برخودار است و چرا جمهوری اسلامی ایران در حوزه‌های فراملّی نقش‌آفرینی می‌کند؟ در این زمینه، مطالعه‌ی اندیشه‌های فراملّی امام خمینی (ره) و بازتاب آن در میان ملت‌ها و در مقیاس جهانی، می‌تواند بسیار گره‌گشا باشد. این نوشتار،‌ برخی ابعاد اندیشه‌ی فراملّی امام خمینی (ره) را مورد واکاوی قرار داده و با رویکرد تحلیلی بر این نکته تأکید می ورزد که میان اندیشه‌های فراملّی امام و تجلی جهانی نهضت امام خمینی (ره)، ارتباطی مستقیم برقرار است.

چکیده انگلیسی:

Thanks to his pragmatic conduct as well as his broad-based thoughts, Imam Khomeini (ra) stands shining as ever-living reality and transnational figure across human community. Personality of Imam Khomeini (ra) enjoys various and multifarious aspects because of being broad in thinking and practical in domain. This feature is directly reflected in his state of behavior and discourse in such a way that uncovering his thoughts and life-history is representative of a general system that indicates reasonable integration and communication of its components. In the meantime, although over three decades past the Islamic revolution victory, this question is raised that what necessity rules for transnational thoughts and position-takings and why the Islamic Republic of Iran plays a role in transnational areas. In this respect, studying transnational thoughts of Imam Khomeini (ra) and their reflection among nations worldwide can show us a very opening way. In this article, some aspects of transnational thoughts of Imam Khomeini (ra) have been uncovered and on an analytical approach, it is stressed that there is a direct relationship between Imam’s transnational thoughts and universal manifestation of his movement.

منابع و مأخذ:

1. قرآن کریم


2. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.


3. احمد فشارکی، حسنعلی،‌ دانشگاه و دانشگاهیان از دیدگاه امام خمینی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ چهارم، ۱۳۸۳ش.

4. اسپوزیتو، جان.ال، انقلاب ایران و بازتاب جهانی آن، ترجمه محسن مدیر­شانه­چی، تهران: باز، 1388ش.


5. برینتون، کرین، کالبد شکافی چهار انقلاب، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نو، 1363ش.


6. پروانه، محمود، دیالکتیک تنافع (مبتنی براندیشه سیاسی امام خمینی)، فصلنامه دین وسیاست، مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی، شماره18-17 (پاییز و زمستان1387).


7. حشمت­زاده، محمدباقر، تأثیر انقلاب اسلامی ایران در کشورهای اسلامی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1385ش.


8. حقیقت، سیدصادق،‌ علل و عوامل پیروزی انقلاب اسلامی، قم: طه، 1377ش.


9. خامنه­ای، سید علی، سخنرانی سالگرد ارتحال امام خمینی (ره)، روزنامه کیهان، 16/3/1387


10. خمینی، روح‌الله. صحیفه‌ی امام (۲۲ جلد)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (چاپ و نشر عروج)، چاپ چهارم، ۱۳۸۵ش.


11. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، بهمن 1362ش.


12. خمینی، روح­الله، صدور انقلاب از دیدگاه امام، تهران: موسسه تنظیم ونشر آثار امام خمینی، 1384ش.


13. خمینی، روح­الله، ولایت فقیه، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1375ش.


14. درویش‌پور، حجت‌الله، بررسی پدیده ناسیونالیسم در جهان عرب، ص 42، تهران، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، 1374ش.


15. دهشیری، محمدرضا، درآمدی بر نظریه سیاسی امام خمینی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1380ش.


16. شریف رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة (للصبحی صالح) - قم، چاپ: اول، 1414 ق.


17. صادقی دولت­آبادی، صدور انقلاب، بررسی مفهومی و نظری، پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشکده روابط بین­الملل وزارت امور خارجه.


18. صدیقی، کلیم، مسائل نهضت‌های اسلامی، ترجمه هادی خسروشاهی، تهران: اطلاعات، چ.دوم، 1384ش.


19. عبدالله خانی، علی، نظریه‌های امنیت، تهران: مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی، ابراز معاصر.، 1383ش.


20. عمید زنجانی، عباسعلی، فقه سیاسی، تهران: امیرکبیر، 1376ش.


21. عیسی‌نیا، رضا. انقلاب و مقاومت اسلامی در سیره‌ی امام خمینی، تهران: مؤسسه چاپ و نشر عروج،‌ ۱۳۸۶ش.


22. فارسی، جلال­الدین، انقلاب تکاملی اسلام، تهران: انتشارات علمی فرهنگی، بی_­­تا.


23. فرانکل، جوزف، روابط بین­الملل در جهان متغیر، ترجمه عبدالرحمان عالم، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌الملل وزارت امور خارجه، 1369ش.


24. فرزندی، عباسعلی،‌ صدور انقلاب از منظر امام خمینی (ره)،‌ انتشارات کانون اندیشه جوان، اول، 1395 ش.


25. فلاح­نژاد، علی، سیاست صدور انقلاب اسلامی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1384ش.


26. گودرزی، غلامرضا، تصمیم­گیری استراتژیک (مطالعه موردی رویکرد موعودگرایی شیعه)، تهران: دانشگاه امام صادق، 1386ش.


27. محمدی، غلامرضا، عمق استراتژیک جمهوری اسلامی ایران با نگاه به چشم انداز بیست ساله، روزنامه کیهان، 17/6/1387


28. محمدی، منوچهر، تحلیلی بر انقلاب اسلامی، تهران: امیرکبیر، 1367ش.


29. محمدی، منوچهر، مقایسه انقلاب اسلامی ایران با انقلاب فرانسه و روسیه، قم: دفتر نشر معارف، 1382ش.


30. مطهری، مرتضی، انسان و ایمان، تهران: صدرا، چاپ بیست و دوم، 1382ش.


31. مظاهری،‌ محمدمهدی،‌ امام خمینی (ره) و گفتمان انقلاب اسلامی،‌ پژوهشنامه متین شماره 471. تابستان 1389ش.


32. نخعی، هادی، توافق و تزاحم منافع ملی و مصالح اسلامی،‌ تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، 1376ش.


33. نقیب­زاده احمد، تحولات روابط بین­الملل (از کنگره وین تا به امروز)، تهران: قومس، 1369ش.