تبیین نقش اتاق‌های فکر در تصمیم‌گیری اوباما در قبال برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران
محورهای موضوعی : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)رضا حق شناس گرگابی 1 , حسین احمدی 2 , محمدعلی بصیری 3
1 - دانشجوی دکتری، گروه روابط بین‌الملل، واحد شهرضا، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرضا، ایران.
2 - استادیار، گروه روابط بین‌الملل، واحد شهرضا، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرضا، ایران
3 - دانشیار، گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
کلید واژه: اتاق فکر, اوباما, آمریکا, برجام, ایران, برنامه هسته‌ای,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر تبیین نقش اتاق‌های فکر در تصمیم‌گیری اوباما در قبال برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد با توجه به اینکه در آمریکا اتاق فکر به عنوان یک سازمان غیررسمی بر روی تصمیمات این کشور تأثیر می‌گذارد، می‌توان از نظریه تصمیم‌گیری و به‌خصوص مدل سازمانی، این تغییر سیاست‌های اوباما در قبال برنامه هسته‌ای ایران را تبیین کرد. در دوران ریاست جمهوری اوباما سیاست خارجی وی در قبال برنامه هسته‌ای ایران شامل دو دوره می‌شود: دوره اول اجماع‌سازی در جهت تحریم حداکثری است، دوره دوم همراه با مذاکره و مصالحه با ایران بود. تغییر دولت در ایران باعث تقویت آن شد تا از این طریق بتوانند با مشوق‌هایی ایران را از دستیابی به غنی‌سازی بیشتر اورانیوم بازداشته و آن را از برخی دستاوردهای هسته‌ای منصرف کنند.
The purpose of the present study is to explain the role of thinking rooms in Obama’s decision-making about the Islamic Republic of Iran’s nuclear plan. The research method is descriptive-analytic and the results indicated that since thinking rooms as non-official organizations in the USA affect decision-making in that country, we can explain changes in Obama’s policies about Iran’s nuclear plan with respect to the decision-making theory, especially the organizational model. During the presidency of Obama, his foreign policy in terms of Iran’s nuclear plan consisted of 2 stages: the first stage of consensus-building for Iran’s maximum sanctions; and the second stage of negotiation and peace with Iran. Changing the government in Iran caused them to be able to dissuade Iran from Uranium enrichment and some other nuclear achievements.
آقاجانی، احمد؛ عسگری، محمود (1390). نقش‌آفرینی اتاق‌های فکر در سیاستگذاری دفاعی- امنیتی. راهبرد دفاعی، 9(32).
امام‌جمعه‌زاده، سید جواد؛ بابایی، مجتبی (1394). نقش اتاق‌های فکر در اعمال تحریم‌های هسته‌ای آمریکا علیه ایران. مطالعات روابط بین‌الملل، 8(32)، ص91-114.
امجد، محمد (1394). سیاست و حکومت در ایالات متحده. تهران: سمت، چاپ دهم.
پورحسن، حسن؛ قنبری، لقمان؛ رضایی، زهرا (1397). بازشناخت راهبرد قدرت هوشمند دولت اوباما علیه جمهوری اسلامی ایران. مجلس و راهبرد، 25(95)، ص341-368.
پوستینچی، زهره؛ متقی، ابراهیم (1393). ایران در نگرش اطاق‌های فکر آمریکایی. تهران: نشر میزان.
حسینی‌متین، سید مهدی (1391). رویارویی آمریکا با ایران پس از جنگ سرد. تهران: ابرار معاصر.
خلیلی، رضا (1395). پیامد منطقه‌ای و بین‌المللی برجام؛ رویکردی استراتژیک. مطالعات راهبردی، 19(2)، ص131-158.
رستمی، فرزاد؛ نادری، مسعود (1395). برجام، پرونده اتمی و بست‌های امنیتی‌سازی و غیرامنیتی‌سازی. تحقیقات سیاسی بین‌المللی، شماره 27، ص187-218.
سازمند، بهاره (1390). سیاست خارجی قدرت‌های بزرگ. تهران: ابرار معاصر.
سیف‌زاده، حسین (1375). مبانی و مدل‌های تصمیم‌گیری در سیاست خارجی. تهران: وزارت امور خارجه، موسسه چاپ و انتشارات.
صالحی، علیرضا (1392). نگاهی به ساختار و فرایند تصمیم‌سازی در نظام سیاسی آمریکا. تهران: ابرار معاصر.
طباطبایی، سیدمحمد؛ منتظری، حمیدرضا (1397). مقایسه سیاست خارجی بوش و اوباما در قبال پرونده هسته‌ای ایران. پژوهشنامه ایرانی سیاست بین‌الملل، 7(1)، ص85-112.
عبداله، عبدالمطلب؛ اسماعیلی، مصطفی (1392). راهبرد سیاست خارجی آمریکا در قبال انقلاب اسلامی ایران: تداوم یا تغییر؟! مطالعه موردی سیاست خارجی باراک اوباما و مسئله هسته‌ای ایران. پژوهشنامه انقلاب اسلامی ایران، 2(7)، ص103-123.
لب‌خنده، ابراهیم؛ کریمی‌فرد، حسین (1395). کارکرد مؤسسات مطالعاتی در سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران. پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، 6(1).
ماه‌پیشانیان، مهسا (1390). قدرت داخلی، بنیان قدرت خارجی: بررسی سند استراتژی امنیت ملی ایالات متحده در دوره اوباما. در: کتاب آمریکا (10): ویژه استراتژی امنیت ملی آمریکا پس از جنگ سرد. تهران: ابرار معاصر.
موسوی، سید محمدعلی؛ کدخدایی، الهام؛ فاطمه، شفیعی سروستانی (1390). مدل‌سازی روند تصمیم‌گیری در سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا. روابط خارجی، 3(2)، ص38-7.
نصیحت اندیشکده آمریکایی بروکینگز به اوباما درباره ایران. شبکه خبر، 28 تیر 1392. قابل دسترس در:
https://www.irinn.ir/fa/news/22317/
هاس، ریچارد (1387). خاورمیانه کلید تغییرات اوباما. زمانه، شماره 78.
Abelson, D. (2006). A Capital Idea: Think Tanks and US Foreign Policy. McGill-Queen's University Press Publishing.
Chance, A. (2016). Think Tanks in the United States Activities, Agendas, and Influence. Available at: http://chinaus-icas.org/wp-content/uploads/2016/05/ICAS-Report-2016-Think-Tanksin-the-US.pdf
Johnson, Ch. (2004). The Sorrows of Empire. New York: Metropolitan Books.
Keskin, T. & Halpern, P.R. (2005). Behind Closed Doors Elite Politics, Think Tanks, and U.S. Foreign Policy. Insight Turkey, 7(2), p.99-114.
Maloney, S. (2010). The economics of influencing Iran. The Saban Center for Middle East Policy at the Brookings Institution.
Tarelin, A. (2012). Political and academic community in the USA: genesis. Vestnik MGIMO-Universiteta, No.1, p.90-7.
_||_