طراحی و اعتباربخشی برنامه آموزشی فرزندپروری مبتنی بر شفقت ورزی مادران
محورهای موضوعی : روانشناسی و مشاورهمرضیه اکبری 1 , پریسا تجلی 2 , یلدا دلگشایی 3
1 - دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، واحد تهران مركزي، دانشگاه آزاد اسلامي، تهران، ایران
2 - ويسنده مسئول: استادیار، گروه روانشناسی و آموزش كودكان استثنایی، واحد تهران مركزي، دانشگاه آزاد اسلامي، تهران، ایران
3 - استادیار، گروه روانشناسی و آموزش كودكان استثنایی، واحد تهران مركزي، دانشگاه آزاد اسلامي، تهران، ایران
کلید واژه: کلید واژه ها: فرزندپروری, شفقت ورزی, برنامه آموزشی, مادران,
چکیده مقاله :
هدف از پژوهش حاضر طراحی و اعتباربخشی برنامه آموزشی فرزندپروری مبتنی بر شفقت ورزی مادران بود . پژوهش به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ روش از نوع کیفی بود..بسته آموزشی با روش کتابخانه ای/اسنادی با مطالعه کتاب ها و مقاله ها پیرامون فرزند پروری و شفقت ورزی تدوین شد و سپس برای اعتبار یابی بسته آموزشی ، به روش هدفمند و بر اساس اشباع نظری خبرگان پژوهش محتویات بسته برای تمام استادان رشته های روان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی صاحب نظر حوزه فرزندپروری و شفقت¬ورزی ارسال و در نهایت 5 نفر از استادان حوزه روانشناسی به گویه های اعتبار سنجی پاسخ دادند.برای در نظر گرفتن روایی از شاخص نسبت روایی محتوایی( CVI )استفاده شد که برابر با 75 / 0 بود که نشان دهنده این بود که اعتبار بسته از دید خبرگان پژوهش مناسب است. نتایج نشان داد بسته آموزشی فرزندپروری مبتنی بر شفقت ورزی مادران ازروایی محتوایی مناسبی بهره مند است وروایی و پایایی لازم برای کاربردهای آموزشی و پژوهشی دارد. همچنین این پژوهش می تواند ضمن ارائه دورنمایی به خانواده‌ها و محققین و اندیشمندان حوزه روانشناسی، علوم اجتماعی و همچنین جامعه شناسان، علل برخی رفتارها و کنش های دانش آموزان و نوجوانان را نه در زمان حال، بلکه در فرایند رشد و در مراحل تربیتی و تکاملی و دوره های پیشین زندگی خانوادگی و اجتماعی جستجو نمایند.
The purpose of the current research was to design and validate a parenting educational program based on mothers' compassion. The research was of an applied type in terms of its purpose and of a qualitative type in terms of its method. The educational package was compiled with the method of Library/documents by studying books and articles about parenting and compassion, and then to validate the educational package, in a purposeful and Based on the theoretical saturation of the research experts, the contents of the packet were sent to all psychology professors of the Islamic Azad University, Central Tehran branch, with opinion on parenting and compassion, and finally 5 psychology professors responded to the validation items. CVI indexe was used to obtain validity, and CVI index was equal to 0.75 , which indicated that the validity of the package is suitable from the perspective of research experts. According to these results, this package can be used to teach the mothers of female students in the first year of high school. Also, this research can provide a perspective to families and researchers and thinkers in the field of psychology, social sciences and sociologists, the causes of certain behaviors and To search the actions of students and teenagers not in the present time, but in the growth process and in the educational and developmental stages and previous periods of family and social life.
منابع
اثباتی،مهرنوش(1395). برازش مدل آسیب‌شناسی در درمان متمرکز بر شفقت: رویکردی فراتشخیصی به اضطراب و افسردگی.پایان نامه دکتری تخصصی،دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه الزهرا
افخمی اردکانی، ملیحه؛ وزیری، سعید ؛ رضاپور میرصالح، یاسر و فلاح، ؛محمدحسین (1401) اعتباریابی الگوی بومی(اسلامی-ایرانی) فرزندپروری شفقت ورزانه بر اساس نظر متخصصان. خانواده درمانی کاربردی 3(4)،346-326.
بابایی،انسیه،حسین زاده، شیرین؛گلستانی, طاهره؛ احمدی،عباس. (1401). پیش بینی سازگاری اجتماعی بر اساس سبک های فرزندپروری، کمالگرایی و تفکر خلاق در دانش آموزان. مطالعات روانشناسی تربیتی, 19(47), 15-1
بندار کاخکی، زهرا ؛ مشهدی، علی و امین یزدی، سید امیر(1398).اثربخشی آموزش فرزندپروری ذهن‌آگاهانه بر بهبود اجتناب تجربه ای، خود-شفقتی و ذهن‌آگاهی مادران تنیده دارای کودک پیش دبستانی، دانشکده پزشکی مشهد, 62 (1), 1-14
خلج زاده, مهدیه, و هاشمی, نظام. (1398). اثربخشی آموزش خود شفقت ورزی بر ادراک شایستگی و انعطاف پذیری روانشناختی دختران بد سرپرست. فصلنامه روان شناسی تربیتی, 15(54), 1-32.
خونساری، میناسادات؛ تاجری، بیوک؛ سرداری پور, مهران؛حاتمی, محمدوحسین زاده تقوایی، مرجان. (1400). مقایسة اثربخشی آموزش گروهی مبتنی بر شفقت و تئوری انتخاب بر احساس شرم و سطوح خودانتقادی دانشآموزان دختر. فصلنامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی, 12(2), 341-356.
زمانی فروشانی ،شهلا؛شریفی، طیبه؛ غضنفری، احمد؛ عابدی ،محمدرضا؛ نقوی، اعظم(1398).تدوین بسته آموزشی تعامل مبتنی بر شفقت در رابطه مادر و کودک و بررسی اثربخشی آن بر رابطه مادر-کودک و بهبود تنیدگی والدینی. آموزش پرستاری.; ۸ (۱) :۱-۱۲
شریعتی، مریم؛حمید، نجمه،؛هاشمی، سیداسماعیل؛ بشلیده، کیومرث؛ و مرعشی، سیدعلی. (1395). اثربخشی درمان مبتنی بر مهرورزی بر افسردگی و خودانتقادی دانشجویان دختر. دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی، 17(1 پیاپی 63)، 43-50.
فاتحی پیکانی، فرزانه و صالحی، اعظم(1399).اثربخشی آموزش فرزند پروری مبتنی بر شفقت به والدین بر تنظیم شناختی هیجان و خودکارآمدی دانش آموزان دختر مبتلا به اضطراب اجتماعی. فصلنامه زن و فرهنگ، 12(45)،33-21.
قاضی، منیره ؛ گل قلیچی، جهان و امری، تاج بی بی(1401) اثر بخشی آموزش مدیریت روابط والدین بر سلامت روان و پرخاشگری دانش آموزان،دومین کنفرانس علوم اجتماعی،روانشناسی، علوم تربیتی و علوم انسانی
مدحی, محمد و قمرانی, امیر. (1399). اثربخشی آموزش فرزندپروری مبتنی بر شفقت به خود بر مشکلات رفتاری و خودپنداره کودکان با نارسایی های ذهنی و تحولی. فصلنامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی, 11(3), 1-18.
یوسفی،ناصر؛ چهاردولی, داود؛و پشاآبادی،سمیرا. (1398). بررسی و مقایسه دانشآموزان کمرو و عادی از لحاظ شیوه‌های فرزندپروری، سبک‌های دلبستگی و طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه. مشاوره کاربردی, 9(2), 45-66.
Gilbert P, McEwan K, Matos M, Rivis A.(2011). Fears of compassion: development of three self-report measures. Psychol Psychother.;84(3):239-55
Gilbert, P. (2014). The origins and nature of compassion focused therapy. British Journal of Clinical Psychology, 53, 6-14
Jefferson, F. A., Shires, A., & McAloon, J. (2020). Parenting self-compassion: A systematic review and meta-analysis. Mindfulness, 11(9), 2067-2088.
Kirby, J. N. (2019). Nurturing family environments for children: Compassion-focused parenting as a form of parenting intervention. Education Sciences, 10(1), .3
Kirby, J. N., Grzazek, O., & Gilbert, P. (2019). The role of compassionate and self-image goals in predicting psychological controlling and facilitative parenting styles. Frontiers in psychology, 10, 1041.
Opoku, M., William, N., Esther, B. B., & Wisdom, K., Mprah. (2020): Understanding the parental experiences of raising deaf children in Ghana. Journal of Family Studies, 8(1), 1-20.
Polit, DF., Beck, CT. (2006). The content validity index: are you sure you know what’s being reported? Critique and recommendations. Res Nurs Health. 29(5): 489-497.
Ruiz- Esteban,c, Méndez,I, Fernández- Sogorb,a,& Álvarez Teruel.J,d(2021). Perfectionism classes and aggression in adolescents. Frontiers in Psychology. 12, 686380
Sanders MR.(2008). Triple P-Positive Parenting Program as a public health approach to strengthening parenting. Journal of Family Psychology; 22(4):506
Smetana, J. G. (2017). Current research on parenting styles, dimensions, and beliefs. Current opinion in psychology, 15, 19-25.
Temel, M., & Atalay, A. A. (2020). The relationship between perceived maternal parenting and psychological distress: Mediator role of self-compassion. Current Psychology, 39(6), 2203-2210.
Wells, A., & Cart Wright-Hatton, S. (2019). A short form of metacognitions questionnaire: Properties of the MCQ-30. Behaviors Research and Therapy, 42, 385- 396.