یخبندان بزرگ (قبل از حداکثر یخچالی پایانی) درکوه های جنوب شرق ایران: نمونه موردی ماسیف کوه جوپار در زاگرس
محورهای موضوعی : جغرافیای سیاسی
ماتیاس کوله
1
(ندارد)
کلید واژه: اقلیم گذشته, دوره یخبندان, آسیای مرتفع و مرکزی, مرفولوژی یخچالی,
چکیده مقاله :
در کوه جوپار با ارتفاع 4000 مترکه در زمان حاضر یخچال ندارد و در بخش خشک زاگرس قرار دارد . شواهدی از دودوره یخبندان شناخته شده است . یک دوره قدیم یتر در زمان قبل از حداکثر یخچالی پایانی (یخبندان ریس حدود 130000 سالپیش) و یک دوره جوان تر در زمان ”حداکثر یخچالی پایانی “ (یخبندان ورم، حدود 60000 تا 18000 سال پیش ) در دورهیخبندان قبل از حداکثر یخچالی پایانی طول یخچال حداکثر به 18 کیلومتر می رسید در حالی که در دوره حداکثر یخچالی پایانیطول یخچال حدود 10 الی 12 کیلومتر می رسید. این یخچال ها به طرف پایین کوهستان تا حدود 2160 مترو 1900 متر جریانداشته اند. ضخامت یخ در دوره یخچالی از 550 متر تا 350 متر می رسید. در زمان ”قبل از حداکثر یخچالی“ یک زبانه یخچالیپایکوهی ممتد 23 کیلومتر به موازات کوهپایه گسترش یافته است . در زمان ”حداکثر یخچالی پایانی“ قسمت انتهایی یخچال بهطور منفرد در قسم تهایی ازکوهستان باقی می ماند.در زمان یخبندان قبل از ”حداکثر یخچالی“ پایانی ارتفاع حد تعادل (ذوب یخ و تغذیه یخچال ) در ارتفاع 2960 متری ودر یخبندان ” حداکثر یخچالی “ در ارتفاع 3060 متری قرار داشت، یعنی 1590 تا 1490 متر پایین تر از ”حد برفی “ قرار داشتبدین ترتیب نزول درجه حرارت از 11 تا 16 درجه سانتی گراد و یا به عبارتی 10 تا 15 درجه سانتی گراد برای مناطق کوهستانی جنوب شرق ایران در زمان 130000 و 60000 و 18000 سال پیش تعیین می گردد.
Evidence has been provided of two mountain glaciations in the 4000 m-high, currentlynon-glaciated Kuh- i -Jupar in the semiarid Zagros: an older period during the pre-LGM (Rissglaciation, c. 130 Ka) and a younger one during the LGM (Würm glaciation, Isotop-stage 4-2:60 -18 Ka). During the pre-LGM glaciation the glaciers reached a maximum of 17 km inlength; during the LGM glaciation they were 10-12 km long. They flowed down into themountain foreland as far as 2160, i.e. 1,900 m.The thicknesses of the valley glaciers reached 550, i.e. 350 m. During the pre-LGM a 23 kmextended,continuous piedmont glacier lobe has been developed parallel to the mountain foot.During the LGM the glacier termini mainly remained isolated in the mountain foreland.During the pre-LGM glaciation the ELA ran at 2,960 and during the LGM-glaciation at 3,060m a.s.l, that is 1.590, i.e. 1,490 m below the current theoretical snow line. Thus, a temperaturedepression of c. 11-16°C, i.e. 10-15°C is proved for the SE-Iranian highland, c. 130, ie. 60-18Ka ago.