بیلان آب اقلیمی 1 و تعیین تیپ های آب و هوایی در حوضه آبریز کشف رود
محورهای موضوعی : جغرافیای سیاسی
هادی قنبرزاده
1
(ندارد)
زین العابدین جعفرپور
2
(ندارد)
کلید واژه: بیلان آب اقلیمی, تیپ آب و هوایی, حوضه آبریز, کشف رود,
چکیده مقاله :
حوضه ی آبریز کشف رود بخشی از حوضه ی اصلی قره قوم بوده که در شمال شرق استان خراسان واقع شده است .در این حوضه بیلان آب اقلیمی و تیپ های آب و هوایی با تکیه بر عناصر هیدرواقلیم مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته اند. با توجه به مساله کمبود آب در کشور به ویژه استان خراسان و محدوده مورد مطالعه، هرگونه پژوهش وبررسی در خصوص تعیین بیلان آب اقلیمی می تواند در نحوه صحیح کاربری اراضی و استفاده بهینه از منابع آبسطحی و زیرزمینی حائز اهمیت باشد.اهداف اساسی این مقاله عبارتند از : الف- محاسبه بیلان آب اقلیمی در حوضه و ب - تعیین تیپ های آب وهوایی در محدوده مورد مطالعه . با توجه به آنالیز بیلان آب در حوضه کشف رود، مشخص گردید که به موازات کاهشبارندگی و افزایش دما، میزان تبخیر و تعرق به شدت افزایش یافته و کمبود شدیدی از نظر نیاز آب در دوره گرمسال وجود دارد . به طوری که مجموع تبخیر و تعرق ماه های تابستان یا میزان تمرکز تابستانی تبخیر و تعرق ماه های55 درصد میزان کل سالانه بوده است . فقر خاک از / 53 تا 9 / تابستان یا میزان تمرکز تابستانی تبخیر و تعرق بین 4نظر ذخیره آب در اواخر بهار و سراسر تابستان و اوایل پاییز ضرورت یک سیستم آبیاری کارآمد را می طلبد. طبقروش تورنت ویت 2 عمده ترین تیپ های آب و هوایی در سطح حوضه از نوع خشک و نیمه خشک همراه با مازاد آببسیار کم می باشد.نتایج حاصله از مطالعه بیلان آب اقلیمی در حوضه کشف رود مشخص می سازد که مازاد آب متعلق به دورهسرد سال بوده که البته حجم زیادی از آن به هدر می رود. بنابراین با توجه به شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک کهحاکم بر منطقه می باشد، ارائه برنامه آبیاری در اولویت کارهای اقتصادی در زمینه بهره برداری از منابع آب می باشد.
Kashf roud basin is a section of qara – quran basin which is located in the northeast ofkhorasan. Water balance and climatic type of this basin are to be analysed on the basisof hydroclimatic elements wite regard to water defesit in khorasan, research in thebalance of water of the region becomes of great significance for the correct use of landand use of surface as well as ground water resources of the region.The present research aims at(1) the balance of climatic waters of the said baisin; and(2) at indentificatoin of climatic types of the area under in vestigation.Analysis of the water balance of the kashf roud basin demonstrates that alongside thereducation of rainfall evaporation strongly increases and result in the rise of need forwater in the warm seasons, to the extent that rate of evaporation during summermonths research 53.4 to 55.9 of the entir anume. Low quality of land for preservationsummer priod requires on efficient system of irrigation.According tornth wite the most important climatic types in the region are arid or semiarid with the objectives of this article arei) to calculate the water balance climatic water budget of the basin, and …ii) to show climatic types of the region.By analyzing the water balance in the kashaf rud Basin, whit the decrease ofprecipitation and in crease in temoerature, evaporation increases rapidly and aprofound shortage of water is expericnd during thewarmer months of the year. Thesummerrate of evaporation is between 53.4 to 55.9 percent of annual evaporation.Since the soil is deficient of water from late spring to early autumn, an efficientirrigation system is required.According to the “thornthwaite” method, the major climatic types in the basinare arid and semi-arid, with a scarce surplus of water.The results of the study of climatic water budget in kashaf rud basin have shownthat water-surplus is only during the cold months of the year and most of it is wasted.Considering the dry and semi-arid climate of the region, a comprehensive irrigationplan should be in the first priority of economic planning.