بررسی هیدروژئوشیمی و آلودگی آب های زیرزمینی دشت شوش با استفاده از نقشه های هم ارزش، تحلیل عاملی و خوشه ای
محورهای موضوعی : جغرافیای سیاسی
حمید رضا ناصری
1
(ندارد)
کلید واژه: تحلیل عاملی, تحلیل خوشه ای, ددولومیتیزاسیون, نقشه های هم ارزش, آلودگی باکتریایی و نیتراته,
چکیده مقاله :
تحلیل عاملی که براساس نتایج چهار دوره نمونه برداری از آ ب های زیرزمینی دشت شوش انجام شده استنشان می دهد که مجموعه فرایندهای ژئوشیمیایی (انحلال، رسوبگذاری و تبادل یونی) بیشترین تاثیر و فعالیت هایسطحی نظیر کشاورزی کمترین دخالت را در ترکیب آب زیرزمینی منطقه دارند. از این بین انحلال ژیپس در تکاملژئوشیمیایی آب های زیرزمینی بیشترین نقش را دارد . زیرا انحلال ژیپس در طی فرایند ددولومیتیزاسیون ورسوبگذاری کلسیت باعث افزایش غلظت کلسیم، منیزیم، سولفات و کاهش قلیاییت شده است . نمودار درختیحاصل از تحلیل خوشه ای نیز بیانگر غالب بودن تیپ بی کربنات در آبخوان آزاد دشت شوش می باشد. تشابه بیننقشه های هم ارزش هم کلر و هم هدایت الکتریکی آبخوان آزاد شوش شاخص خوبی از تاثیر عامل تبخیر بر رویترکیب آب زیر زمینی می باشد. آلودگی نیتراته آب های زیرزمینی شوش محلی و ناحیه ای است و در دشت فراگیرنیست. آلودگی باکتریایی منطقه نیز ناشی از فضولات انسانی و حیوانی می باشد که به واسطه مواد انتشاریافته ازمحل های تخلیه فاضلاب، چاهک های جذبی و هرزآب کشاورزی وارد محیط آبی می گردد. احتمال آلودگی در اینمنطقه متناسب با جهت جریان آب زیرزمینی از سمت شما لشرق به طرف جنوب غرب افزایش می یابد.
Factor analysis of the hydrogeochemical data obtained in four rounds of sampling thegroundwater of Shoush plain reveals that the groundwater composition is largelycontrolled by the geochemical processes viz. dissolution, sedimentation and ionicexchange and surface activities such as agriculture have little effect on it. Amongstothers, gypsum dissolution is the greatest contributer in regional groundwaterevolution since it increases the concentration of calcium, magnesium and sulphate ionson one hand and reduces the alkalinity through the processes of dedolomitization andcalcite deposition. The dendogram resulting from the cluster analysis also indicates thedominance of bicarbonate type in the unconfined aquifer of Shoush plain. Thesimilarity of Iso-EC and Iso-Cl Maps illustrates the effects of evaporation on thegroundwater composition of Shoush plain. Nitrate contamination is localized and is notspread in the Plain while bacterial contamination is associated with human and animalwaste that are diffused from sewage outlets, cesspools and irrigation wastewater intothe environment. Pollution probability increases from NE to SW corresponding to theflow direction of the groundwater.