کسری مخزن دشت سبزوار راه کارها و پیشنهادات
محورهای موضوعی : جغرافیای سیاسی
سعداله ولایتی
1
(ندارد)
ابوالقاسم امیر احمدی
2
(ندارد)
کلید واژه: کسری مخزن, هیدروگراف, تغذیه مصنوعی, آب زیرزمینی, آبخانه,
چکیده مقاله :
آبخانه دشت سبزوار، در استان خراسان رضوی و در فاصله حدود 250 کیلومتری غرب شهر مشهد واقع است. این آبخانه در اثر اضافه برداشت های (برداشت بیش از تغذیه ی)، مستمر، از اوایل سال آبی 1360-1361 به این طرف از حالت تعادل خارج و با افت سطح آب زیرزمینی و کسری مخزن، به حدود 64 میلیون متر مکعب در سال، مواجه شده است . ارزیابی هیدروگراف آبخانه نشان می دهد که تا سال آبی 1360-1361 آبخانه در وضعیت تعادل بوده و میزان تغذیه سالانه، معادل تخلیه آن بوده است، ولی از این سال به بعد تا سال آبی 1386-1389 آبخانه در حالت بحرانی بوده است، به طوری که هیدروگراف آن در این فاصله زمانی علیرغم سیر نزولی، حالت سینوسی خود را حفظنموده است . ولی از این سال به بعد، روند هیدروگراف شبیه به یک خط راست ادامه می یابد که نشان می دهد، آبخانهدر حالت فوق بحرانی بوده و در حال تهی شدن است . با توجه به این که آبخانه دشت سبزوار، منبع اصلی و مهمتأمین کننده آب کشاورزی منطقه و شرب شهر 240000 نفری سبزوار می باشد، لذا لازم و ضروری است که درجهت جبران کسری مخزن و تعادل بخشی آن، اقداماتی انجام شود . در این رابطه سه راه کار پیشنهاده شده استکه عبارتند از : تغذیه مصنوعی با روش سنتی، تعذیه مصنوعی با روش مدرن و کاهش دبی چاه ها، به میزان15 %. با انجام سه روش مذکور می توان با تقویت سالانه به میزان 64 میلیون متر مکعب، کسری مخزن، آبخانه دشتسبزوار را جبران نمود و آن را به حالت تعادل درآورد.
Sabzevar basin aquifer is located 250 kilometers west of Mashhad in RazaviKhorasan province.Due to continuous over draw (Withdrawal more than discharge)since water year 1981 –82, this aquifer undergone imbalance, and facedfall in water level and consequently running short of reserved water for about 64MCM/ year. Analysis of hydrograph indicates that, the aquifer was in criticalconditions from 1981-82 to 1989-90 water years in a way, that its hydrographcontiunes its path linearly, which is an indication of ultra-critical condition andevacuation of the aquifer is the main water source supplying agricultural andmunicipal water for Sabzvar, a city with 240000 population. Therefore, it is necessaryto take some consideration to counterbalance its aquifer. In this regardthree remedies are recommended which are;Artifical recharge in traditional method,Artifical recharge in modern method,And, finally %15 reduction of wells discharges.With the advantages of these methods, Sabzvar aquifer can be counterbalanced by supporting64 MCM water annually.