بررسی نقش عوامل تکتونیک و لیتولوژی در ناپایداری دامنه‌ای، در ارتفاعات شمال دریاچه ارومیه با استفاده از GIS (مطالعه موردی حوضه‌های شمال طرح آبخوانداری تسوج)
محورهای موضوعی : جغرافیای سیاسیمالک رفیعی 1 , فریده اسدیان 2 , جمشید یار احمدی 3
1 - کارشناس ارشد جغرافیای طبیعی (ژئومورفولوژی، هیدرولوژی) در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذر بایجان شرقی و مسئول ایستگاه پخش سیلاب آبخوانداری تسوج
2 - استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
3 - دکتری ژئومورفولوژی و هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذر بایجان شرقی
کلید واژه: تکتونیک, آبخوانداری تسوج, ARC GIS, حساسیت سازنده ها, حرکات توده ای,
چکیده مقاله :
این تحقیق به منظور بررسی نقش عوامل تکتونیک و لیتولوژی که از پارامترهای عمده و تاثیرگذار در ناپایداری دامنه ای در منطقه مطالعاتی می باشد مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش مشخص گردید که درحدود 90 درصد از مساحت پیکره ارتفاعات حوضه شمال آبخوانداری تسوج از سازندهای رسوبی تشکیل شده است. عملکرد شدید نیروهای تکتونیکی به ویژه در سازند های مقاوم و غیر مقاوم با ایجاد تراکم گسلی بالا (km2 /km)2/2 به همراه حاکمیت سیستم فرسایش پریگلاسیر، به ویژه در ارتفاعات1700متری به بالا باعث شده تا با تخریب فیزیکی سنگ ها و پسروی پرتگاه ها، جریان های واریزه ای مجزا و ممتد بسیار تیپیک در سطح وسیعی در منطقه شکل بگیرند. برای مطالعه جهت اهداف تحقیق از نرم افزارهای Arc GISو داده های سنجش از راه دور استفاده گردیده و نهایتاً نقشه های تکتونیک و لیتولوژی و حساسیت سازندهای زمین شناسی با نقشه حرکات توده ای موثر در ناپایداری دامنه ای، ترکیب یا تلفیق داده شد. نتایج به دست آمده نشان می دهند که ناپایداری دامنه ای غالب در منطقه عمدتاً از نوع واریزه های دامنه ای (Debris slide) و واریزه های دره ای (Debris flow) هستند و دینامیک آنها نیز عمدتا منشاء طبیعی داشته، که در میان عوامل موثر می توان به نقش تکتونیک و لیتولوژی، نوع زمین ساخت به همراه عامل حساسیت سازندها از جمله مهم ترین پارامتر های تاثیر گذار آنها پرداخت. نتایج تحلیل های کمی نشان داد که اکثر ناپایداری دامنه ای(حرکات توده ای) دراثر عملکرد گسل های منطقه و در سازندهای حساس به فرسایش رخ داده است.
This study was designed to investigate the role of tectonics and lithology of the major parameters affecting slope instability in the study area is examined. The study revealed that about 90% of the body surface elevations north basin sedimentary formations are composed of water spreading Tasuj. Performance of heavy tectonic especially to resistant and non-resistant, creating congestion fault-up (km2 / km) 2/2 with rule systems, Periglacial erosion, especially at altitude 1700 meters high makes up the physical degradation of rocks and receding cliff streams Banks typically isolated, drawn very widely in the region to form. To study aims to investigate the software Arc GIS and remote sensing data used and eventually plans to map geological tectonics and lithology and sensitivity of mass movements in the unstable range, the combination of combine the. The results show that the instability prevailing in the region, mainly debris slope range (Debris slide) and debris valley (Debris flow) and their dynamics have also mostly of natural origin, which are among the factors to be effective the role of tectonics and lithology, geological structure associated with susceptibility to type such important parameters affecting their pay. The results of quantitative analysis showed that the most unstable range (mass movement) due to faults in the region and formations susceptible to erosion has occurred.