تحلیلی بر کیفیت فضاهای عمومی در شهرهای جدید (مطالعه موردی: شهر جدید عالیشهر)

محورهای موضوعی : جغرافیا و برنامه ریزی شهری

سروش گرمسیری‌نژاد ¹ , احمدعلی خرم بخت ² , مرضیه موغلی ³

1 - دانشجوی دکتری جغرافیا، واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی، لارستان، ایران.
2 - استادیار گروه جغرافیا، واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی، لارستان، ایران
3 - عضو هیات علمی دانشگاه ازاد اسلامی لارستان

تاریخ دریافت : 1400/07/09 تاریخ پذیرش : 1401/08/25 تاریخ انتشار : 1402/08/01

کلید واژه: فضای عمومی, عالیشهر, فضای شهری, شهر جدید,

چکیده مقاله :

فضاهای عمومی شهری به‌مثابه‌ی بستری برای تولید و تبادل فعالیت‌های عمومی و مدنی شهروندان یک شهر می‌باشند و کیفیت مناسب این فضاها شرطی لازم برای هر جامعه‌ی شهری محسوب می‌شود. با توجه به اهمیت این فضاها، هدف از تحقیق حاضر ارزیابی کیفیت فضاهای عمومی شهر جدید عالیشهر می‌باشد. در این راستا روش تحقیق، آمیخته (ترکیبی از رویکردهای کمی-کیفی) با هدف کاربردی و ماهیت توصیفی-تحلیلی و پیمایشی است. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل ساکنان شهر جدید عالیشهر بوده (حدود 30000 نفر)، که حجم نمونه بر مبنای فرمول کوکران 384 نفر به‌دست آمده است. همچنین به‌منظور تحلیل داده‌ها از معادلات ساختاری مبتنی بر واریانس با روش حداقل مربعات جزئی در نرم‌افزار Smart-pls استفاده شده است. بافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که بر مبنای مدل ساختاری و مقدار آماره تی به‌دست آمده، از بین 17 متغیر مورد بررسی در راستای ارزیابی کیفیت فضاهای عمومی شهر جدید عالیشهر، تنها 8 متغیر تحقق یافته‌اند و دارای ارزش تی بالاتر از 96/1 می‌باشند. همچنین با توجه به نتایج مستخرج می‌توان گفت که برنامه‌ریزی و طراحی فضاهای عمومی شهر جدید عالیشهر از منظر مؤلفه‌هایی چون حیات شبانه، پاسخگویی به نیازهای مکانی-زمانی، حضور متداوم افراد، تنوع کاربری‌ها و فعالیت‌ها و استفاده از الگوها و رنگ‌های متنوع برای طراحی مبلمان و مناظر شهری (سرزندگی و جذابیت منظر شهر) دارای کاستی‌های اساسی می‌باشد و نیازمند بازنگری در اصول برنامه‌ریزی و طراحی این فضاها احساس می‌گردد.

چکیده انگلیسی:

Urban public spaces are a platform for the production and exchange of public and civic activities of the citizens of a city, and the proper quality of these spaces is a necessary condition for any urban society. Considering the importance of this spaces, the purpose of this study is to evaluate the quality of public spaces in the new city of Alishahr. In this regard, the research method is mixed (a combination of quantitative-qualitative approaches) with an applied purpose and descriptive-analytical and survey nature. Findings show that based on the structural model and the amount of t-statistic obtained, among the 17 variables studied to assess the quality of public spaces in the new city of Alishahr, only 8 variables have been realized and have a t-value higher than 1.96. Based on field observations, it can be said that the efficiency and variety of activities in different public spaces of the new city of Alishahr is rarely seen, which on the one hand shows the lack of vitality and dynamism of these spaces and on the other hand the lack of continuous presence of people of different ages. Also, the public spaces of the city are not in a good condition in terms of lighting and nightlife, which is due to the lack of natural and unnatural supervision in and around these spaces, as well as the existence of dark and dead spaces around them.