مکانیابی مناطق آسیب پذیر شهری با رویکرد مدیریت بحران با استفاده از GIS و مدل همپوشانی وزن دار(مطالعه موردی: منطقه 17 تهران)

محورهای موضوعی : جغرافیا و برنامه ریزی شهری

نعمت حسین زاده ¹ (دانشجوی دکترای تخصصی جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی(ره)، شهر ری، تهران، ایران)
الهام امینی ² (استادیار گروه شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پردیس، تهران، ایران)
محمدیار کرمانی ³ (دانشجوی دکترای تخصصی مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران)
صادق شکوری ⁴ (دانشجوی دکترای تخصصی جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر، اسلامشهر، ایران)
عصمت خان محمدی ⁵ (دانشجوی دکتری تخصصی جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران)

تاریخ دریافت : 1398/07/02 تاریخ پذیرش : 1399/01/19 تاریخ انتشار : 1399/11/01

کلید واژه: مدل همپوشانی وزندار, آسیب پذیری, GIS, منطقه 17 تهران, مدیریت بحران,

چکیده مقاله :

منطقه17 شهرداری تهران از لحاظ شدت تراکم جمعیت دومین منطقه و از نظر نوع بافت کالبدی دارای80 درصد بافت فرسوده و ناپایدار می باشد. بر همین اساس هدف اصلی این پژوهش مدیریت صحیح بحران در منطقه 17 تهران، با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از مدل همپوشانی وزندار در محیط GIS، می باشد. برای رسیدن به این هدف ابتدا اقدام به پهنه بندی مناطق آسیب پذیر در این منطقه گردید و سپس از لایه های متعددی شامل تراکم جمعیت، کیفیت ابنیه، نزدیکی به معابر، نزدیکی به فضاهای باز، مراکز درمانی، ایستگاه های آتش نشانی و... در محدوده استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد فرصت‌های محدوده بیشتر از تهدیدها و ضعف‌های محدوده بیشتر از قوت‌ها‌ می‌باشد و راهبرد قابل قبول جهت مدیریت بهینه بحران زلزله در محدوده راهبرد بازنگری و بعد از آن راهبرد تدافعی می‌باشد. و برای ساماندهی این بافت ها باید تمام جوانب آن نظیر بافت اجتماعی و فرهنگی شکل گرفته در این بافت ها مشارکت مردم را در تمامی مراحل اعم از برنامه ریزی و اجرا را در نظر بگیرد.

چکیده انگلیسی:

Region 17 of Tehran Municipality is the second district in terms of population density and 80% of worn and unstable tissue in terms of physical tissue type. Accordingly, the main purpose of this study is proper crisis management in Region 17 of Tehran Municipality, using a descriptive-analytical method and using a weighted overlap model in the GIS environment. To achieve this goal, the vulnerable areas in this area were first zoned and then from several layers including population density, quality of buildings, proximity to roads, proximity to open spaces, medical centers, fire stations and... was used in the study area. The results of the research show that the opportunities of the range are more than the threats and the weaknesses of the range are more than the strengths and the acceptable strategy for the optimal management of the earthquake crisis is in the range of the review strategy and then the defensive strategy. And in order to organize these contexts, all aspects of it, such as the social and cultural context formed in these contexts, must take into account the participation of the people in all stages, including planning and implementation.