پهنه بندی و برآورد کیفی فرسایش خاک در حوضه‌ی آبریز مارون با استفاده ازمدل F.A.O
محورهای موضوعی : جغرافای طبیعی
حمید بابلی موخر
1
(مدرس دانشگاه فرهنگیان)
کورش شیرانی
2
(استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان)
مرتضی خداقلی
3
(دانشیار، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران)
کلید واژه: " سازند گچساران".", " مدل F.A.O", " حوضه آبریز مارون", فرسایش خاک", " پهنه بندی",
چکیده مقاله :
تهیۀ نقشۀ فرسایش خاک در حوضه‌ها آبخیز مبنای اولویت‌بندی برنامه‌ی حفاظت خاک است. هدف ازاین پژوهش بکارگیری مدل فرسایشی F.A.Oو ارزیابی متغیرهای آن بااستفاده از قابلیت GIS و تهیۀ نقشۀ فرسایش خاک حوضه آبخیز مارون می‌باشد. بدین‌منظور پس‌از رقومی‌کردن نقشه‌های حوضه به مقیاس1:50000 و تلفیق آنها با‌همدیگر در محیط نرم‌افزار Arc GIS10.3 ، نقشه واحدهای کاری یا همگن تهیه گردید. سپس باتوجه به جداول امتیازدهی عوامل مورد استفاده در مدل و بازدیدهای میدانی با به‌کارگیری GPS در عرصه و اعمال امتیازات عوامل در هر یک از واحدهای همگن در محیط GIS، امتیاز نهائی هر عامل و نیز نمرۀ شدت میزان فرسایش در واحدهای کاری برآورد گردید. درنهایت نقشه وزنی حاصل براساس جدول طبقه‌بندی کلاس‌های فرسایشی مدل F.A.O و باتوجه به دامنه حداقل و حداکثر نمره ارزیابی شده برای عوامل در واحدهای کاری به چهار رده فرسایشی با وضعیت‌های نسبتاً متوسط، متوسط، زیاد و خیلی‌زیاد طبقه‌بندی گردید. نتایج نشان می‌دهد 95 درصد از وسعت منطقه مورد بررسی در فرسایش متوسط (49/06 درصد) تا زیاد (45/98 درصد) و تنها 5 درصد مساحت منطقه در رده فرسایش نسبتاً متوسط (3/66 درصد) و خیلی زیاد (1/30 درصد) قرار می‌گیرد.
The Soil erosion mapping is the priority basement of soil conservation program in the watershed management. This study aimed to apply the FAO model and assessing factors affecting erodibility of soil using GIS and producing soil erosion map in Maroon watershed. For this purpose, the basin maps were digitized in a scale of 1:50,000 and they were integrated with each other by using ArcGIS10.3 software. Homogeneous units map was produced. Then, according to the scoring table used in the model of FAO and surveying using GPS in the field and apply the factor scores for each homogeneous units was estimated the final score for each factor and the severity of erosion in homogenous units by GIS. Finally, the produced weight map was reclassified according to the FAO model and the minimum and maximum score of the erosion for the evaluated factors. It was categorized in four classes by including low, medium, high and very high classes. The results revealed that 95 percent of the study area located in the moderate erosion (49.06%) to high (45.98%) and only 5% of the area in the relatively moderate erosion (3.66%) and very high (1.30%) were occurred.
_||_