توسعه دیپلماسی شهری به‌عنوان ابزاری برای حکمروایی پایدار در کلان‌شهرها نمونه موردی کلانشهر تهران
محورهای موضوعی : شهرسازی - معماری
کاظم آریافر
1
,
محمدعلی خلیجی
2
*
,
بهناز بابائی مراد
3
1 - دانشجوی دکتری گروه شهرسازی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
2 - استادیار گروه شهرسازی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
3 - استادیار گروه شهرسازی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
کلید واژه: دیپلماسی شهری, حکمروایی, جهانی شدن, تهران,
چکیده مقاله :
این پژوهش با هدف بررسی توسعه دیپلماسی شهری به‌عنوان ابزاری برای دستیابی به حکمروایی پایدار در کلانشهر تهران انجام شده است. تهران، با جمعیتی بیش از ۸ میلیون نفر و چالش‌هایی نظیر آلودگی هوا، ترافیک، مدیریت ناکارآمد پسماند، و نابرابری‌های اجتماعی-اقتصادی، نیازمند رویکردهای نوین برای مدیریت پایدار است. دیپلماسی شهری با تقویت همکاری‌های بین‌المللی، مانند عضویت در شبکه‌های جهانی (UCLG و C40)، عقد پیمان‌های خواهرخواندگی، و بهره‌گیری از فناوری‌های دیجیتال، می‌تواند به حل این چالش‌ها کمک کند. این مطالعه با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و تحلیل عاملی اکتشافی، ۵۰ شاخص کلیدی در پنج دسته (دیپلماسی شهری، حکمروایی پایدار، تلفیق دیپلماسی و حکمروایی، نهادی و مدیریتی، اجتماعی و فرهنگی، و زیست‌محیطی) را بررسی کرده است. یافته‌ها نشان می‌دهند که تهران در زمینه دیپلماسی دیجیتال و شبکه‌سازی بین‌المللی عملکرد نسبتاً خوبی دارد، اما در بهره‌وری پروژه‌ها و توزیع عادلانه خدمات با چالش‌هایی مواجه است. تحلیل عاملی سه عامل اصلی را شناسایی کرد: دیپلماسی فعال و همکاری‌های بین‌المللی، پایداری زیست‌محیطی و بهره‌وری شهری، و مشارکت اجتماعی و شفافیت. این پژوهش پیشنهاد میکند که تهران با تمرکز بر تقویت شبکه‌سازی جهانی، ارتقای ظرفیت‌های محلی، و افزایش مشارکت شهروندان، می‌تواند دیپلماسی شهری را به‌عنوان ابزاری کلیدی برای دستیابی به حکمروایی پایدار به کار گیرد. موانعی نظیر کمبود ظرفیت نهادی و محدودیت‌های سیاسی نیازمند توجه ویژه هستند تا تهران به‌عنوان یک کلانشهر جهانی پایدار معرفی شود.
This study aims to explore the development of urban diplomacy as a tool for achieving sustainable governance in the metropolitan city of Tehran. With a population exceeding 8 million and facing challenges such as air pollution, traffic, inefficient waste management, and socio-economic inequalities, Tehran requires innovative approaches to sustainable management. Urban diplomacy, through strengthening international collaborations, such as membership in global networks (UCLG and C40), sister-city agreements, and leveraging digital technologies, can address these challenges. Employing a descriptive-analytical approach and exploratory factor analysis, this study examines 50 key indicators across five categories: urban diplomacy, sustainable governance, integration of diplomacy and governance, institutional and managerial, social and cultural, and environmental. Findings indicate that Tehran performs relatively well in digital diplomacy and international networking but faces challenges in project efficiency and equitable service distribution. The factor analysis identified three main factors: active diplomacy and international cooperation, environmental sustainability and urban efficiency, and social participation and transparency. The study suggests that Tehran can utilize urban diplomacy as a key tool for sustainable governance by focusing on strengthening global networking, enhancing local capacities, and increasing citizen participation. Obstacles such as limited institutional capacity and political constraints require special attention to position Tehran as a sustainable global metropolis.
Acuto, M. (2013). Global cities, governance and diplomacy: The urban link: Routledge.
Acuto, M. (2016). City diplomacy. In The SAGE handbook of diplomacy (pp. 510-520): SAGE Publications Ltd.
Acuto, M., Decramer, H., Kerr, J., Klaus, I., Tabory, S., & Toly, N. (2018). Toward city diplomacy: Assessing capacity in select global cities. Chicago Council on Global Affairs.
Acuto, M., & Leffel, B. (2021). Understanding the global ecosystem of city networks. Urban Studies, 58(9), 1758-1774.
Acuto, M., Morissette, M., & Tsouros, A. (2017). City diplomacy: Towards more strategic networking? Learning with WHO healthy cities. Global Policy, 8(1), 14-22.
Acuto, M., & Rayner, S. (2016). City networks: breaking gridlocks or forging (new) lock-ins? International Affairs, 92(5), 1147-1166.
AKSOY ÖZCAN, B. (2023). The City Diplomacy and Urban Governance of Istanbul. Kent Akademisi.
Alejo, A. (2022). Diasporas as Actors in Urban Diplomacy. The Hague Journal of Diplomacy, 17(1), 138-150.
Amiri, S., & Sevin, E. (2020). City diplomacy: Springer.
Asdourian, B., Chariatte, J., & Ingenhoff, D. (2024). Digital city diplomacy and international cities networks: Collaboration and city branding strategies around climate issues. International Communication Gazette, 86(7), 541-564.
Balbim, R. (2016). City diplomacy: global agendas, local agreements. The geopolitics of cities: old challenges, new issues, 123-170.
Baqeri, H., Ebnereza, S. M., & Sahrayi, F. (2016). The Relationship between Economic Globalization and Urban Diplomacy (Case Study: Tehran Metropolis). Journal of Urban Economics and Management, 4(16), 127-138. Retrieved from https://www.magiran.com/paper/1635554
Betsill, M. M., & Bulkeley, H. (2006). Cities and the multilevel governance of global climate change. Global governance, 12, 141.
Bjola, C., & Kornprobst, M. (2018). Understanding international diplomacy: Theory, practice and ethics: Routledge.
Borja, J., & Castells, M. (2024). Local and global: the management of cities in the information age: Routledge.
Broto, V. C. (2017). Urban governance and the politics of climate change. World development, 93, 1-15.
Chan, D. K.-h. (2016). City diplomacy and “glocal” governance: revitalizing cosmopolitan democracy. Innovation: The European Journal of Social Science Research, 29(2), 134-160.
Curtis, S. (2016). Global cities and global order: Oxford University Press.
de Oliveira, L. A., & Triana, B. (2023). A Postcolonial Approach to the Right to the City. In Oxford Research Encyclopedia of Anthropology.
Desille, A., & Lacroix, T. (2025). City diplomacy of ordinary cities: Harnessing migrant inclusion policies for international engagement in Amadora, Portugal. Governance, 38(1), e12864.
Espiñeira-Guirao, T. (2022). Measuring the impact of international tools in local governance: The new urban diplomacy. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna(60 Specjalny), 101-118.
Ghorchi, M., & Kavianirad, J. (2019). A Study of the Consistency of Urban Diplomacy with Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran; Case Study: Sister Cities of Tehran. Geopolitics, 15(1), 60-84. Retrieved from https://www.magiran.com/paper/2008881
Karvounis, A. M. (2024). City Diplomacy: An Introduction: Taylor & Francis.
Kosovac, A., & Pejic, D. (2021). What’s next? New forms of city diplomacy and emerging global urban governance. Cities in Global Governance: From Multilateralism to Multistakeholderism, 87-96.
La Porte, T. (2013). City public diplomacy in the European Union. In European public diplomacy: Soft power at work (pp. 85-111): Springer.
Lips, K. R., & Gore, M. L. (2025). Science diplomacy: Using global environmental change as an opportunity for public diplomacy. In Handbook on Public Diplomacy (pp. 310-322): Edward Elgar Publishing.
Mamadouh, V., Meijer, A., Sidaway, J. D., & Van der Wusten, H. (2015). Toward an urban geography of diplomacy: Lessons from the Hague. The Professional Geographer, 67(4), 564-574.
Manfredi-Sánchez, J. L. (2021). Urban diplomacy: A cosmopolitan outlook. Brill Research Perspectives in Diplomacy and Foreign Policy, 3(4), 1-90.
Manfredi-Sánchez, J. L. (2022). The political economy of city diplomacy. Economic and Political Studies, 10(2), 228-249.
Mirmasoudi, P., & Ziari, Y. A. (2022). Challenges and feasibility strategies of integrated urban management in the Tehran metropolis. International Journal of Urban Management and Energy Sustainability, 3(4), 78-95. doi:10.22034/jumes.2022.1995589.1121
rabbani, t., Meshkini, A., Roknoldin eftekhari, A., & Rafieian, M. (2019). Explaining Urban Governance Issues in Future Metropolitan Scenarios of Tehran Based on Qualitative Scenario Conversion Approach. Sustainable city, 2(1), 45-62. doi:10.22034/jsc.2019.188307.1027
shakoor, a., afzali, s. m. j., & khoram bakht, a. a. (2022). Designing a model for the impact of sister cities on urban development With emphasis on urban diplomacy and national development. Geography (Regional Planning), 12(48), 977-993. doi:10.22034/jgeoq.2022.307427.3336
Ullah, S., Niu, B., & Meo, M. S. (2025). Advancing sustainability in China by uncovering the role of eco-innovation, sustainable urbanization and financial development: evidence from novel wavelet approaches. International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 32(1), 110-125.