تاثیر نوع بستر کشت، ماده آلی و شوری بر میزان و مواد موثره اسانس گیاه بادرنجبویه (.Melissa officinalis L)

محورهای موضوعی : افزایش عملکرد

شیما رحمانیان ¹ (دانشجوی دکتری علوم باغبانی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران.)
عبدالحسین ابوطالبی جهرمی ² (دانشیار علوم باغبانی، واحد جهرم، دانشگاه آزاد اسلامی، جهرم، ایران.)
مهدی حسینی فرهی ³ (دانشیار علوم باغبانی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران.)

تاریخ دریافت : 1400/11/05 تاریخ پذیرش : 1400/11/11 تاریخ انتشار : 1400/12/01

کلید واژه: ورمی‌کمپوست, ترکیبات اسانس, کمپوست, کلریدسدیم,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی تأثیر نوع بستر کشت، ماده آلی و شوری بر میزان اسانس و مواد موثره بادرنجبویه (Melissa officinalis L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. فاکتور اول بستر کشت در سه سطح ترکیب کمپوست + خاک زراعی، ورمی کمپوست + خاک زراعی و کمپوست + ورمی کمپوست + خاک زراعی و فاکتور دوم ماده آلی در دو سطح اسیدهیومیک (HA) و میکروارگانیسم های موثر ((EM (هر دو به نسبت 5 در هزار) و فاکتور سوم شوری در 3 سطح (شاهد، 40 و 80 میلی‌مولار کلریدسدیم) بود. در بررسی اسانس به روش کروماتوگرافی گازی (GC) وجود 34 ترکیب مشخص شد. عمده ترین ترکیب های اسانس از قبیل ترانس-کاروئول، کارواکرول استات، ایزوبورنئول، ایزوپولگل و گاما-3-کارن در محیط کشت ترکیبی خاک زراعی + کمپوست + ورمی‌‎کمپوست و بیش ترین میزان 8،3،1-پارامنتاتری ان، سیترونلول و گاما-ترپینن در محیط کشت ترکیبی خاک زراعی + کمپوست مشاهده گردید. با افزایش شوری میزان ترانس-کاروئول، کارواکرول استات، گاما-ترپینن، ایزوبورنئول، سیترونلول افزایش و گاما-3-کارن، ایزوپولگل و 8،3،1-پارامنتاتری ان کاهش معنی داری یافتند. در شوری 80 میلی‌مولار در محیط کشت ترکیبی خاک زراعی + کمپوست + ورمی کمپوست بالاترین درصد ترکیبات ترانس-کاروئول (21/85)، ایزوبورنئول (12/90)، کارواکرول استات (11/78)، در محیط کشت کمپوست بالاترین درصد ترکیبات سیترونلول (11/12) و گاما-ترپینن (9/87)، در تیمار شاهد در محیط کشت ترکیبی خاک زراعی + کمپوست بالاترین درصد ترکیبات 8،3،1-پارامنتاتری ان (9/93) و در محیط کشت ترکیبی خاک زراعی + کمپوست + ورمی‌کمپوست بالاترین درصد ایزوپولگل (8/98) و گاما-3-کارن (8/47) مشاهده شد. کاربرد هیومیک اسید توانست ترکیبات اصلی در بادرنجبویه را افزایش دهد.

چکیده انگلیسی:

To study the effect of culture medium, organic matter, and salinity on active compounds of lemon balm, a factorial experiment was conducted in completely randomized design with 3 replications. First factor (culture medium at three levels; compost+arable soil, vermicompost+arable soil, and compost+vermicompost+arable soil), second factor (organic matter; humic acid (HA) and effective microorganisms (EM) both 5 per 1000); and third factor (salinity; tap water, 40 and 80mM). Examination of essential oils by the GC method revealed the presence of 34 compounds. These compounds were affected by substrate and salinity. The major constituents of essential oils including Trans-carveol, Carvacrol acetate, Isoborneol, Isopulegol and γ-3-Carene were observed in the combined substrate of arable soil+compost+vermicompost, and the highest levels of 1,3,8-P-menthatriene, Citronellol, and γ-Terpinene were observed in the combined substrate of arable soil+compost. With increasing salinity, amount of Trans-carveol, Carvacrol acetate, γ-Terpinene, Isoborneol, Citronellol increased, and γ-3-Carene, Isopulegol and 1,3,8-P-menthatriene decreased significantly. The highest percentages of Trans-carveol (21.85), Isoborneol (12.90), Carvacrol acetate (11.78) were observed in the salinity of 80mM in combined substrate of arable soil+compost+ vermicompost. The highest percentage of Citronellol (11.12) and γ-Terpinene (9.87) were recorded under compost substrate. In the control and with a combined substrate of arable soil+compost, the highest percentage of compounds, including 1,3,8,P-menthatriene (9.93) was observed. Finally, the combined substrate of arable soil+compost+vermicompost caused the highest percentages of Isopulegol (8.98) and γ-3-Carene (8.47). Application of HA could increase the main constituents, in lemon balm.