تحلیل علت شناختی ارتکاب جرایم مبتنی بر نفرت با اشاره به رویکرد قرآن کریم
محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنیسارا پارسافر 1 , روح الدین کردعلیوند 2 , باقر شاملو 3
1 - دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران
2 - استادیار گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
3 - دانشیار گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
کلید واژه:
چکیده مقاله :
جرایمی که با انگیزه تبعیض، تعصب و عدم پذیرش نسبت به گروه‌های خاصی به دلیل ویژگی‌های هویتی مانند نژاد، قومیت، ملیت، مذهب، جنسیت، گرایش جنسی، عقیده و از این قبیل در جامعه ارتکاب می‌یابند به عنوان جرایم مبتنی بر نفرت توصیف می‌شوند. در آیات مختلف قرآن کریم نیز این جرایم منع شده‌اند و در آیات مختلفی رعایت اصل کرامت انسانی توصیه گردیده است از جمله آیه 70 سوره اسراء که خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ﴾ یعنی و به تحقیق فرزندان آدم را گرامی داشتیم. اما عده ای هم مانند گروه های تکفیری داعش با سوء برداشت از برخی آیات شریف مرتکب فجیع ترین جنایت انسانی گردیده اند. حال آنکه ارتکاب چنین جنایاتی به شدت مورد نکوهش قرآن کریم و مخالف روح متعالی کلام خداوند است. علت ارتکاب این جرایم را از دیدگاه‌های مختلف جرم‌شناختی می‌توان تحلیل کرد. این مقاله با روش تحلیلی-توصیفی و به شیوه مراجعه به کتابخانه و فیش برداری و نیز ترجمه اسناد بین‌المللی و کتب داخلی به این موضوع می پردازد.
Crimes committed with the motive of discrimination, prejudice and non-acceptance towards certain groups due to identity characteristics such as race, ethnicity, nationality, religion, gender, sexual orientation, belief, etc. in society are described as hate crimes. These crimes are also forbidden in different verses of the Holy Qur'an, and in different verses, it is recommended to observe the principle of human dignity, including verse 70 of Surah Isra', in which God Almighty says:﴿وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ﴾ But some, like the takfiri groups of ISIL, have committed the most heinous crimes against humanity by misunderstanding some noble verses. However, committing such crimes is strongly condemned by the Holy Quran and it is against the transcendent spirit of God's word. The reason for committing these crimes can be analyzed from different criminological perspectives. This article investigates this issue by analytical-descriptive method and by referring to the library and taking notes as well as translating international documents and domestic books.
کتابنامه
قرآن مجید، ترجمه محمد مهدی فولادوند.
پیکا، جرج. 1389ش، جرم شناسی، ترجمه علی حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ اول، تهران: میزان.
حلی، حسن بن یوسف. 1433ق، شرح تجرید الاعتقاد، چاپ چهاردهم، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
رایجیان اصلی، مهرداد. 1390ش، بزهدیده شناسی، تحولات بزهدیده شناسی و علوم جنایی، جلد یکم، چاپ اول، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
سلیمی، علی و داوری، محمد. 1387ش، جامعه شناسی کجروی، مجموعه مطالعات کجروی و کنترل اجتماعی، کتاب اول، چاپ چهارم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
سماواتی پیروز، امیر. 1385ش، عدالت ترمیمی تعدیل تدریجی عدالت کیفری یا تغییر آن، چاپ اول، تهران: مؤسسه فرهنگی انتشاراتی نگاه بینه.
طباطبایی، سید محمدحسین. 1378ش، تفسیر المیزان، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، جلد دوم، قسمت 12، آیه 256 سوره بقره، چاپ یازدهم، قم: نشر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی، در سایت وابسته به پایگاه جامع قرآن کریم http://quran.anhar.ir
قرباننیا، ناصر. 1381ش، عدالت حقوقی، تهران: مرکز نشر آثار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
لپز، ژرار و ژینا فیلیزولا. 1388ش، بزهدیده و بزهدیده شناسی، ترجمه روح الدین کردعلیوند و احمد محمدی، تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.
محقق داماد، سید مصطفی. 1394ش، فاجعه جهل مقدس: گفتارهایی در تحلیل حادثه عاشورای حسینی، چاپ سوم، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
مطهری، مرتضی. 1390ش، عدل الهی، تهران: انتشارات صدرا.
مهرپور، حسین. 1388ش، حقوق بشر و راهکارهای اجرای آن، چاپ دوم، تهران: انتشارات اطلاعات.
نجفی ابرندآبادی، علی حسین. نیمسال دوم تحصیلی 84-83، تقریرات درس جامعه شناسی جنایی، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده حقوق.
الوارز، الکس. 1396ش، جرم شناسی فراملی به سوی جرم‌شناسی جنایات بین‌المللی، ترجمه رحیم نوبهار و فاطمه نوبهار، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
وایت، راب و فیونا هینز. 1386ش، جرم و جرم‌شناسی، ترجمه علی سلیمی، چاپ سوم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
کتب انگلیسی
FRA-European union Agecy for Fundamental Rights, 2012و making hate crime visible in the European Union: acknowledging victim s rights, Luxembourg: publications office of the European Union.
Fra European Union Agency For Fundamental Rights, Unmasking bias motives in crimes: Selected Cases if the European Court of Human Rights.
James Morsch, The Problem of Motive in Hate Crimes: The Argument against Presumptions of Racial Motivation, Journal of criminal law and criminology,1992 by Northwestern University, School of Law.
National Center For Hate Crime Prevention, Education Development Center, Inc , Responding to HATE CRIME A Multidisciplinary Curriculum For Law Euforcement And Victime Assistance Professionals , Copyright february 2000, 55 chapel street , Newton, MA 02458-1060.
OSCE/ODIHR, Hate Crime Laws A Practical Guide, Warsaw, Poland, Published by the OSCE Office for Democratic Institutions and Human Rights (ODIHR), 2009.
OSCE, ODIHR, Preventing and Respondind to hate crimes, Published by the OSCE’s Office for Democraic Institutions and Human Rights (ODIHR), AI. Ujazdowskie, Warsaw, Poland.2009.
OSCE/ODIHR,Understanding Hate Crimes A Handbook for Ukraine, Warsaw Poland, Published by the OSCE Office for Democratic Institutions and Human Rights (ODIHR), 2015.
مقالات
ترودی لاجیمی، عابدین و محمدهادی یدالله‌پور و رضا کهساری. زمستان 1397، «روح انسانی از دیدگاه قرآن کریم»، فصلنامه مطالعات قرآنی، سال نهم، شماره 36، صص 149-123.
توجهی، عبدالعلی و علی حسین نجفی ابرندآبادی. زمستان 1378ش، «بزهدیده شناسی و مشکل بزه‌دیدگی‌های گزارش نشده»، مجله مدرس علوم انسانی، شماره 13.
ذاکر حسین، عبدالرحیم. دی1369ش، «هتک حرمت بشر از بردگی در حقوق و روابط بین الملل تا تبعیض در حقوق و عملکرد داخلی ملل»، نشریه دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره 25.
رستمی تبریزی، لمیا و سید صادق اکبری. بهار و تابستان 1393ش، «نفوذ آموزههای بزهدیده شناسی در بخش کلیات قانون مجازات اسلامی»، دانش و پژوهش حقوقی، شماره 5.
رستمی نسب دولت آباد، زینب. تابستان1396ش، «تأثیر انس با قرآن بر بهداشت و سلامت روانی نوجوانان و جوانان»، فصلنامه مطالعات قرآنی، سال هشتم، شماره 30، صص 37-48.
رمضان مهدی آزادبنی و سیده مریم علیزاده. زمستان 1395، «نقش معرفتی درد و رنج از دیدگاه قرآن کریم و روایات»، فصلنامه مطالعات قرآنی، سال هفتم، شماره 28، صص 71-91.
شفیعی، محمود و مهدی زینالزاده. پاییز 1398ش، «بررسی تطبیقی حقوق اقلیتهای دینی و مذهبی در سیره امام علی(ع) و منشور حقوق شهروندی»، پژوهشنامه حقوق بشری، شماره 17.
شیخ الاسلامی، عباس و فرهاد شاهیده. پاییز و زمستان 1397ش، «رویکرد بزهدیده شناسی قانونی نسبت به بزهدیدگی جنسی زنان(با نگاهی به قوانین کیفری و رویه قضایی)»، پژوهشنامه حقوق کیفری، شماره 18.
موحدی، رامین و سید حسین ملکوتی هشتجین و ابوالفضل رنجبری. تابستان 1398ش، «اصل برابری و عدم تبعیض در برخورداری از تأمین اجتماعی در حکومت اسلامی»، پژوهش‌های اخلاقی، شماره 36.
_||_
The Holy Quran, translated by Mohammad Mehdi Fooladvand.
Pica, George. 2010, Criminology, translated by Ali Hossein Najafi Aberandabadi, first edition, Tehran: Mizan.
Heli, Hassan bin Yusef 1433 AH, Explanation of the Abstraction of Belief, Fourteenth Edition, Qom: Islamic Publishing Institute.
Raijian Asli, Mehrdad. 2011, Victimology, Developments of Victimology and Criminal Sciences, Volume I, First Edition, Tehran: Shahr-e-Danesh Institute for Legal Studies and Research.
Salimi, Ali and Davari, Mohammad. 2008, Sociology of Deviance, Collection of Studies of Deviance and Social Control, Book One, Fourth Edition, Qom: Seminary and University Research Institute. Samavati Pirooz, Amir. 2006, Restorative Justice, gradual adjustment of criminal justice or its change, first edition, Tehran: Negah Bineh Publishing Cultural Institute.
Tabatabai, Seyed Mohammad Hussein 1999, Tafsir Al-Mizan, translated by Seyyed Mohammad Baqir Mousavi Hamedani, Volume 2, Part 12, verse 256 of Surah Al-Baqarah, 11th edition, Qom: Publication of the Society of Teachers of the Seminary of Qom, Islamic Publications Office, on the site affiliated with the Holy Quran http: // quran.anhar.ir
Ghorbannia, Nasser 2002, Legal Justice, Tehran: Center for Publishing the Works of the Institute of Islamic Culture and Thought.
Lepez, Gerard and Gina Filizola. 2009, Victimism and Victimology, translated by Ruhuddin Kordalivand and Ahmad Mohammadi, Tehran: Majd Scientific and Cultural Association.
Mohaghegh Damad, Seyed Mostafa. 2015, The Catastrophe of Holy Ignorance: Discourses in the Analysis of the Ashura Incident, Third Edition, Tehran: Islamic Sciences Publishing Center.
Motahari, Morteza 2011, Divine Justice, Tehran: Sadra Publications.
Mehrpour, Hussein 2009, Human Rights and Strategies for Its Implementation, Second Edition, Tehran: Ettelaat Publications.
Najafi Aberandabadi, Ali Hossein. Second Semester 84-83, Lectures in Criminal Sociology, Shahid Beheshti University, Faculty of Law.
Alwarz, Alex. 2017, Transnational Criminology towards Criminology of International Crimes, translated by Rahim Nobahar and Fatemeh Nobahar, first edition, Tehran: Mizan Publishing.
White, Rob and Fiona Hines. 2007, Crime and Criminology, translated by Ali Salimi, third edition, Qom: Hozeh Research Institute and University.
English books
FRA-European union Agecy for Fundamental Rights, 2012و making hate crime visible in the European Union: acknowledging victim s rights, Luxembourg: publications office of the European Union.
Fra European Union Agency For Fundamental Rights, Unmasking bias motives in crimes: Selected Cases if the European Court of Human Rights.
James Morsch, The Problem of Motive in Hate Crimes: The Argument against Presumptions of Racial Motivation, Journal of criminal law and criminology,1992 by Northwestern University, School of Law.
National Center For Hate Crime Prevention, Education Development Center, Inc , Responding to HATE CRIME A Multidisciplinary Curriculum For Law Euforcement And Victime Assistance Professionals , Copyright february 2000, 55 chapel street , Newton, MA 02458-1060.
OSCE/ODIHR, Hate Crime Laws A Practical Guide, Warsaw, Poland, Published by the OSCE Office for Democratic Institutions and Human Rights (ODIHR), 2009.
OSCE, ODIHR, Preventing and Respondind to hate crimes, Published by the OSCE’s Office for Democraic Institutions and Human Rights (ODIHR), AI. Ujazdowskie, Warsaw, Poland.2009.
OSCE/ODIHR,Understanding Hate Crimes A Handbook for Ukraine, Warsaw Poland, Published by the OSCE Office for Democratic Institutions and Human Rights (ODIHR), 2015.
Articles
Tarudi Lajimi, Abedin and Mohammad Hadi Yadollahpour and Reza Kahsari. Winter 2018, "Human soul from the perspective of the Holy Quran", Quarterly Journal of Quranic Studies, Year 9, No. 36, pp. 149-123.
Tavajohi, Abdul Ali and Ali Hossein Najafi Aberandabadi. Winter 1999, "Victimology and the Problem of Unreported Victims", Journal of Teacher of Humanities, No. 13.
Zaker Hussein, Abdul Rahim December 1990, "Insulting human dignity from slavery in law and international relations to discrimination in the law and domestic practice of nations", Journal of the Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, No. 25.
Rostami Tabrizi, Lamia and Seyed Sadegh Akbari. Spring and Summer 2014, "The Influence of Victimology Teachings on the General Section of the Islamic Penal Code", Legal Knowledge and Research, No. 5.
Rostami Nasab Dolatabad, Zeinab. Summer 2017, "The effect of with the Qur'an on the mental health of adolescents and young people", Quarterly Journal of Quranic Studies, Year 8, No. 30, pp. 37-48.
Ramazan Mehdi Azadbani and Seyedeh Maryam Alizadeh. Winter 2016, "The epistemological role of pain and suffering from the perspective of the Holy Quran and narrations", Quarterly Journal of Quranic Studies, Seventh Year, No. 28, pp. 71-91.
Shafiee, Mahmoud and Mehdi Zeinalzadeh. Fall 2017, "Comparative study of the rights of religious minorities in the life of Imam Ali (AS) and the Charter of Citizenship Rights", Journal of Human Rights, No. 17.
Shaykh al-Islami, Abbas and Farhad Shahideh. Fall and Winter of 2018, "Legal Victimology Approach to Women's Sexual Victimization (Looking at Criminal Law and Judicial Procedure)", Journal of Criminal Law, No. 18.
Movahedi, Ramin and Seyed Hossein Malakouti Hashtjin and Abolfazl Ranjbari. Summer 2017, "The principle of equality and non-discrimination in the enjoyment of social security in the Islamic government", Ethical Research, No. 36.