روش‌های مشترک تربیت اخلاقی در قرآن و نامه 31 نهج البلاغه
محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنیهمایون رستمی 1 , سعید بهشتی 2 , محسن ایمانی 3
1 - دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، گروه علوم تربیتی، تهران، ایران
2 - استاد دانشگاه علامه طباطبایی
3 - دانشیار دانشگاه تربیت مدرس
کلید واژه:
چکیده مقاله :
هدف این پژوهش بررسی روش‌های مشترک تربیت اخلاقی در قرآن و نامه 31 نهج البلاغه است. روش بکار گرفته شده در این تحقیق، با توجه به ارتباط نزدیک و تنگاتنگ روش، هدف‌ها و ماهیت موضوع تحقیق، روش تحلیلی- استنباطی است. روش گردآوری مطالب، کتابخانه‌ای و بررسی اسناد، جامعه آماری شامل متن و ترجمه آیات قرآن و نامه یادشده است. در این پژوهش به دلیل لزوم جامعیت نمونه، نمونه‌گیری انجام نشده و کل جامعه آماری مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل مفهومی استفاده شده، و با توجه به موضوع و هدف این پژوهش، از شیوه بررسی بافت یا سیاق مفهوم برای تحلیل مفاهیم بهره گرفته شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد روش‌های مشترک تربیت اخلاقی در قرآن و نامه 31 نهج البلاغه عبارت‌اند از موعظه، ارائه الگو، محبت، عبرت‌آموزی، توبه، و مراقبه و محاسبه.
The goal of the present paper is to study the common ethical education methods in Holy Quran and letter no. 31 of Nahj Al Balaghah. According to the close and tight relationship of the method as well as the goals and subject of the research, the applied method is analytical – inferential. The data compilation and collection is librarian and the statistical society includes Quran’s text and translation as well as the mentioned letter. The present article also applies conceptual analysis for analyzing the data based on the subject of the research. The findings show that the common ethical education methods in Holy Quran and letter no. 31 of Nahj Al Balaghah are advice, pattern, kindness, repentance, closeness and calculation.
قرآن مجید.
ابن میثم البحرانی، کمال الدین میثم بن علی. 1362ش، شرح نهج البلاغه، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
بهشتی، احمد. 1389ش، اندیشه سیاسی- تربیتی در نامه‌های نهج‌البلاغه، جلد سوم، قم: بوستان کتاب.
بهشتی، سعید. 1389ش، تأملات فلسفی در تعلیم و تربیت، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل.
بهشتی، سعید. 1391ش، آیین خردپروری: پژوهشی در نظام تربیت عقلانی بر مبنای سخنان امام علی(ع)،تهران: مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.
خوانساری، جمال الدین محمد. 1360ش، شرح غرر الحکم و درر الکلم، تهران: دانشگاه تهران.
دشتی، محمد. 1393ش، ترجمه نهج البلاغه، قم: محمد امین.
رفیعی، بـهروز. 1381ش، آرای دانـشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن، جلد سوم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سمت.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. 1393ق، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دار الکتاب الاسلامی.
طوسی، خواجه نصیر الدین. 1361ش، اوصاف الأشراف، مشهد: امام.
مطهری، مرتضی. 1361ش، فطرت، تهران: انجمن اسلامی دانشجویان مدرسه عالی ساختمان.
نوری، حسین بن محمدتقی. 1368ش، مستدرک الوسایل ومستنبط المسائل، قم: مؤسسه آل البیت.
مقالات
اقبالیان، طاهره. 1391ش، «مبانی، اصول و روش‌های تربیت اخلاقی در سیره پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد چاپ‌نشده، دانشکده روان‌شناسی و علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
بنی اسدی، هما. 1393ش، «سبک زندگی بر اساس آموزه‌های تربیت اخلاقی در نهج البلاغه»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد چاپ‌نشده، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی.
ترک، افسانه. 1388ش، «اهداف، اصول و روش‌های تربیت اخلاقی در سیره و کلام امام علی(ع) و تبیین ارزش‌شناسی آن»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد چاپ‌نشده، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.
جوادی، ناصر. 1392ش، «تربیت اخلاقی بر اساس تمثیل‌ها در نهج البلاغه»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد چاپ‌نشده، دانشکده علوم انسانی دانشگاه بوعلی سینا.
هاشمی طامه، منصوره سادات. 1393ش، «تربیت اخلاقی کودکان از دیدگاه امام علی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد چاپ‌نشده، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی.
_||_
The Holy Quran.
Ibn Maitham al-Bahrani, Kamal al-Deen Maitham bin Ali(1362). Description of Nahj al-Balaghah. Qom: Islamic Propagation Office.
Eghbalian, Tahere(1391). Fundamentals, principles and methods of moral education in Prophet (PBUH) and Ahlul-Bayt (AS) Sire (Master's thesis undisclosed). Faculty of Psychology and Social Sciences, Islamic Azad University, Central Tehran Branch.
Bani asadi, Homa(1393). life style based on the teachings of moral education in Nahj al Balaghah(Master's thesis undisclosed). Faculty of Education and Psychology, Allameh Tabatabaei University.
Beheshti, Ahmad(1389). Political-Educational Thought In Nahj al-Balagh letters(Volume 3). Qom: Boostan Book.
Beheshti, Saeed(1391). School of intellectual education. Tehran: Cultural Institute of Modern Science and Thought.
Beheshti, Saeed(1389). Philosophical meditations on education. Tehran: International Publishing Company.
Tork, Afsane(1388). Fundamentals, principles and methods of moral education in Sire and the words of Imam Ali (as) (Master's thesis undisclosed). Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University.
Javadi, Naser(1392). Moral education Based on allegories in Nahj al-Balaghah(Master's thesis undisclosed). Faculty of Humanities, Bu Ali Sina University.
Khansari, Jamaluddin Mohammad(1360). A description OF Ghorar al-hekam and Dorar al-kelam. Tehran: Tehran University.
Dashti, Mohammad(1393). Translation of Nahj al-Balaghah. Qom: Mohammad Amin.
Rafiei, Behruz(1381). Theories of Muslem Scientists in Educational and Its Principles(Volume 3). Qom: The Institute of Hawze and University & SAMT.
Tabatabaee, Seyed Mohammad Hossein (1393 H-Gh). Al-Mizan. Qom: Islamic Publications.
Tusi, Khaje Nasir al-Din(1361). Awsaf Al-Ashraf. Mashhad: Imam.
Motahhari, Morteza(1361). Fitrah. Tehran: Student Islamic Association.
Noori, Hussein ibn Mohammad Taghi(1368). Mustardak Al-Vasayel and Mostanbet Al-Masael. Qom: The Institute of All Al-Beit.
Hashemi Tame, Mansoore Sadat(1393). Children's moral education From Imam Ali's point of view(Master's thesis undisclosed). Faculty of Education and Psychology, Allameh Tabatabaei University.