تأثیر علم القرائات بر خوانش و فهم متون فارسی
محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی
محمدامین احمدپور
1
(دکترای زبان و ادبیات فارسی)
کلید واژه:
چکیده مقاله :
اثر علم القرائات بر متون کهن بسیار مبرهن است و برای فهم درست متون و اشعار فارسی باید آشنایی کافی با قرآن داشت. ناآشنایی برخی پژوهش‌گران با علوم قرائات سبب شده تا گمان کنند قرائت و روایتی که در روزگار ما شایع است در روزگار پیشین، یعنی قرون طلایی علمی و ادبی اسلامی نیز رواج داشته است و همین کج فهمی عاملی است که به اصل متن آسیب جدی وارد می‌کند. جهل به علم القرائات سبب شده تا تقریباً بدون استثنا تمام منتقدان و پژوهندگان ادبی در فهم آیات قرآن که به نوعی با وزن شعر یا نوعی اختلاف قرائت در ارتباط است دچار کج فهمی متن شوند و به کلی یا از اصل مطمح نظر شاعر و نویسنده دور بیفتند و یا به نکته اصلی شعر پی نبرند و یا اشکال وزن شعر را به اجبار و ضرورت وزنی منتسب کنند حال آنکه در بسیاری موارد، عدول شاعر از روایت حفص از عاصم کوفی است که امر را بر نویسندگان مشتبه ساخته است.
The influence of the Qira'at (recitation) science on ancient texts is clear and one must have sufficient knowledge of Qur'an for exact understand Persian texts and poetries. Some scholars' unfamiliarity with the science of Qira'at has led them to believe that reading and narration that is common in our day has also been predominant in the ancient Islamic scientific and literary ages, and this is a factor that seriously undermines and damages the texts. Illiteracy of recitation science has led almost all critics and literary scholars to misunderstand the text of the Qur'an, which is somehow related to the meter of the poetry or to some sort of disagreement with the text, and completely or completely disregards the poet and author's opinion. They either fail to understand the main point of the poetry or attribute the meter of the poetry to the necessity and meter of necessity, while in many cases it is the poet's deviation from the purely narrative of Asim Kufi that has amazed the writers.
کتابنامه
قرآن کریم.
ابن الجزری، الحافظ ابی الخیر محمّد بن محمّد. 1980م، النشر فی القرائات العشر، علی اشراف الشیخ علی محمّد الضباع، بیروت: دار الفکر.
افلاکی، شمس الدّین احمد. 1362ش، مناقب العارفین، به کوشش تحسین یازیجی، ج اوّل، چاپ دوم، تهران: دنیای کتاب.
جعفری، محمّد تقی. 1388ش، تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی، ج4، چاپ پانزدهم، تهران: انتشارات اسلامی.
خاقانی شروانی، افضل الدّین بدیل. 1375ش، دیوان اشعار، به اهتمام جهانگیر منصور، چاپ اوّل، تهران: نگاه.
دهخدا، علی اکبر. 1383ش، امثال و حکم، ج2و3، چاپ دوازدهم، تهران: امیرکبیر.
زمانی، کریم. 1384ش، شرح جامع مثنوی معنوی، ج 2، چاپ سیزدهم، تهران: انتشارات اطلاعات.
سعدی شیرازی، مصلح بن عبدالله. 1386ش، کلیّات سعدی، به اهتمام محمّد علی فروغی و با بازبینی بهاء الدّین خرّمشاهی، چاپ چهاردهم، تهران: امیرکبیر.
سنائی غزنوی، ابوالمجد مجدود بن آدم. 1383ش، حدیقة الحقیقة وطریقة الشریعة، به اهتمام محمّدتقی مدرّس رضوی، چاپ ششم، تهران: دانشگاه تهران.
شاطبی الاندلسی، ابی محمّد القاسم بن فیّره بن خلف بن احمد. 2013م، منظومة حرز الأمانی ووجه التهانی فی القرائات السبع، تحقیق وضبط وتعلیق دکتور ایمن رشدی سوید، دمشق: مکتبة ابن الجزری.
شهیدی، سیّدجعفر. 1382ش، شرح مثنوی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
القاضی، عبدالفتاح عبدالغنی. 2011م، الوافی فی شرح الشاطبیة، قاهره: دار السّلام.
محیسن، محمّد سالم. 1997م، الهادی شرح الطیبة النشر فی قرائات العشر والکشف عن علل القرائات وتوجیهها، المجلد الثالث، الطبعة الأولی، بیروت: دار الجیل.
المعصراوی، احمد عیسی. 2009م، الکامل المفصل فی القراءات الأربعة عشر بهامش مصحف القراءات التعلیمی بالترمیز اللونی، القاهره: دار الامام الشاطبی.
منشی، نور الدّین. 1381ش، وسائل الرسائل ودلائل الفضائل، تصحیح و توضیح رضا سمیع زاده، چاپ اوّل، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
مولوی، جلال الدّین محمّد. 1360ش، گزیده غزلیات شمس، به کوشش محمّدرضا شفیعی کدکنی، چاپ سوم، تهران: شرکت سهامی انتشاراتی کتاب‌های جیبی.
مولوی، جلال الدّین محمّد. 1387ش، مثنوی معنوی، ویراسته کاظم عابدینی مطلق، چاپ اوّل، تهران: فرهنگسرای میردشتی.
_||_
The Holy Quran
Aljazari,alhafez abi alKhayr mohammad ibn mohammad .(1980). Alnashr fi algheraatoalashr .first edition , Beyrouth:darolfekr publication
Aflaki , shamsoalddin ahmad. (1983)research by tahsin yazeji ,volum1 ,tow edition , tehran:donyaye ketab publocation
Alghazi , abdolfattah abdolghani,(2011).alvafi fi alsharh alshatebyyah ,cairo:darol emam alshatebi publication
Almaasrawi, ahmad iesa.(2009) alkamel almoffassal fi algheraat alarbaaht alaashar , cairo:darol emam shatebi publication
Jafari, mohammad taghi.(2009), determination of mathnavi, volume4, 15dedition,Tehran:Islamic publication
Khaghani ,afzaloalddin badil.(1996).divan,research by Jahangir Mansur,first editin,Tehran:negah publication
Dehkoda,ali akbar , (2004), amsal va hekam,volume 2 and3, 12edition :Tehran:amir kabir publication
Sanaii ghaznavi,abolmajd majdod ibn aadam (2003), hadigha alhaghighagah va tarighaht alshariaat, research by mohammad taghi moddarres razavi ,6 edition,Tehran: university of Tehran publication
Shatebi alandolosi , abi mohammad alghasem ibn fayerat ibn khalaf ibn ahmad (2013), herzol amaani va vajho altahani fi algheraat alsab, research by dr aymen roushdi sovayd, Damascus : ibn aljazari publication
Shahidi, sayyed jafar .(2003),sharh mathnavi , 4edition, Tehran:elmi va farhangi publication
Mohaysen,mohammad salem .(1997), alhadi sharh altayyebat alnashr fi algheraat alaashr valkhashf an elal algheraat va tojieheha, volume 3, 1 edition, Beirut:daraljabal publication
Zamani ,karim .(1997) huge determination of mathnavi , volume 2 ,13 edition, etelaat publication
Sadi shirazi, mosleh ibn abdollah.(1998).kollyat saadi, research by mohammad ali foroghi and bahaolddin khorramshahi ,14edition: Tehran:amir kabir publication
Monshi, noralddin.(1992), vasael alrasael va dalael alfazael, determination by reza sami zadeh, first edition:anjoman asar va mafaker farhangi publication
Molavi ,jalal alddin mohammad, (2008), mathnavi maanavi, research by kazem aabedini motlagh,first edition, tehan:farhangsaray mirdashti publication
Molavi . jalal alddin mohammad, (1991), Selected by mohammad reza shafie kadkani, tehran:sahami publication