صیانت قرآن از تحریف ازمنظر محققان فریقین بر مدار آیه حفظ
محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنیصدیقه اسفندیاری 1 , محمد رضا شایق 2 , محمدرضا ابویی 3
1 - دانشجوی دکتری علوم قران وحدیث،دانشگاه آزاداسلامی واحد یزد،ایران
2 - استادیارگروه فقه وحقوق،دانشگاه یزد،ایران
3 - استادیار و عضو گروه معارف اسلامی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران
کلید واژه: علمای فریقین, آیه حفظ, نقیصه, صیانت, تحریف,
چکیده مقاله :
موضوع تحریف قرآن از جمله مباحثی است که در صدر اول (قرن سوم و چهارم) میان عالمان اسلامی مطرح و به نقض و ابرام پیرامون آن سخن گفته‌اند و البته اجماع مرکب بر عدم تحریف به زیاده قائم است و آنچه موضوع خلاف است تحریف به نقیصه می‌باشد. خوشبختانه عموم علمای فریقین بر این باورند که این نسخه آسمانی از هر گونه دستبردی مصون مانده‌است و برای اثبات این حقیقت دلائل فراوانی از قرآن،روایات،گواهی تاریخ،تجربه انسانی و....ارائه نموده‌اند.در این مقال برآنیم تا این حقیقت را صرفاً از منظر آیه حفظ(حجر/9) از دیدگاه مفسران شیعه و سنی احراز نمائیم. ظاهر قوی و شبیه به نص این کریمه‌ی قرآنی بر مصونیت قرآن از تحریف گواهی می‌دهد،لکن بعضی از محققان سخنی برخلاف این ظاهر قوی گفته و مجالی برای تشکیک ایجاد کرده‌اند. آنچه در آیه مورد بحث،مهم و کلیدی است، این است که این آیه بظاهری قوی شاهد مصونیت قرآن از تحریف است و آنچه از تردید و تشکیک در این معنا از جانب قلیلی از محققان ایراد شده همه برخلاف ظاهر نص گونه آیه بوده و در این مقدار تردیدی وجود ندارد.پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ایی انجام شده است.
The issue of distorting the Qur'an is one of the discussions which was mentioned at the top (third and fourth century) among Islamic scholars.Fortunately, the general scholars of the sects believe that this heavenly version is safe from any theft; and to prove this fact, they have provided many reasons from the Qur'an, narrations, historical evidence, human experience, etc.In this article, we intend to achieve this truth only from the perspective of the”hifz” verse (Al-Hijr / 9) based on the opinion of Shiite and Sunni commentators. The strong and similar appearance of the text of this Qur'anic verse testifies to the inviolability of the Qur'an from distortionl; however, some researchers have said something contrary to this strong appearance and have created room for doubt.There is no doubt. The present research has been done by descriptive-analytical method and using library resources.What is important and key in the verse under discussion is that this seemingly strong verse testifies to the immunity of the Qur'an from distortion, and what has been raised by skepticism and doubt in this sense by a few scholars is all contrary to the appearance of the text. There is no doubt. The present research has been done by descriptive-analytical method and using library resources.
قرآن کریم
آلوسی، شهاب الدّین محمد بن عبدالله. 1405ه/1985م ،روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی ، الطبعه الرابعه.بیروت: داراحیا التراث العربی .
ابن عاشور ،محمد بن طاهر. بی تا ، التحریر و التنویر ،ج13، بی نا.
بلاغی، محمد جواد. 1420ه.ق، آلاءالرحمن فی تفسیر القرآن ، تحقیق از قسم الدراسات الاسلامیه، ج1، قم: موسسه البعثه، الطبعه الاولی.
بیضاوی، ناصر الدین ابی الخیر عبدالله بن عمر . 1388ه/1968م، انوار التنزیل و اسرار التاویل، ج1، مصر: بی نا، الطبعه الثانیه.
تبریزی خیابانی ،عبدالرحیم مدرس ماهر. بی‌تا ،آلاءالرحیم فی الرد علی تحریف قرآن،تهران: مکتبه الاسلام.
ثقفی، ابراهیم بن محمد بن سعید بن هلال. 1395، الغارات،محقق( جلال الدین محدث).چاپ اول، ج1،تهران:انجمن آثار ملی.
جوادی آملی،عبدالله. 1383.، نزاهت قرآن از تحریف،تحقیق(علی نصیری)،چاپ اول،قم:نشراسراء.
جعفریان ،رسول. 1367ه.ش، افسانه تحریف قرآن،ترجمه(محمود شریفی).چاپ اول،تهران:معاونت فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی.
____________1413ه.ق ،اکذوبه تحریف قرآن بین الشیعه و السنه، مترجم(محمود شریفی).تهران: امیرکبیر.
حنبل، احمد بن حنبل. بی تا، مسند؛ ج13، بیروت: دارصاد.
حسن زاده آملی، حسن. 1376ش، قرآن هرگز تحریف نشده،ترجمه( عبدالعلی شاهرودی).قم: انتشارات قیام.
حسکانی، عبیدالله بن عبدالله. بی تا،شواهد التنزیل لقواعد التفضیل فی الایات النازله فی اهل بیت(ص)، محقق(محمد باقرمحمودی). تهران:وزاره الثقافه و الارشاد الاسلامی موسسه الطبع و نشر.
خوئی،سید ابوالقاسم. 1394ه.ق، البیان فی تفسیر القرآن،بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
صافی، لطف الله. 1412ه.ق، القرآن مصون عن التحریف، قم: دارالقرآن الکریم.
رازی ، فخر . بی تا، التفسیر الکبیر ،ج19، بی جا، الطبعه الثالثه ،
رازی، حسن بن علی ابوالفتوح. 1398ه.ق، روض الجنان و روح الجنان، تصحیح: میرزا ابوالحسن شعرانی. تصحیح:علی اکبر غفاری.ج7، تهران: کتابفروشی اسلامیّه.
رضوی،سیدمرتضی. 1411،آراءعلماالمسلمین فی التقیه و الصحابهو صیانه القرآن الکریم،بیروت:الارشاد.
زمخشری، جارالله محمود بن عمر.1414ه.ق، الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التاویل، ج2، قم: مکتب الاعلام الاسلامی الطبعه الاولی.
زحیلی، وهبه.1411ه/1991م، التفسیر المنیر فی العقیده و الشریعه و المنهج، ج14، بیروت: دارالفکر المعاصر ، الطبعه الاولی.
سیوطی، جلال الدین. 1404ه.ق ،الدر المنثورفی التفسیر بالماثور، ج1و4، قم: مکتبه آیت الله المرعشی النجفی.
طباطبایی، محمد حسین. بی تا، المیزان فی تفسیر القرآن،ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی،ج 12، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
طبرسی، ابوعلی الفضل بن الحسن.اردیبهشت 1352، مجمع البیان فی تفسیر القرآن،ترجمه: احمد بهشتی ،چاپ اول،ج13، تهران: فراهانی.
طبری، ابوجعفرمحمد بن جریر.بی‌تا،جامع البیان فی تفسیر القرآن،بیروت: دارالمعرفه.
طوسی،ابوجعفر محمد بن الحسن.1409ه.ق،التبیان فی تفسیر القرآن، ج6،قم: مکتب الاعلام الاسلامیالطبعه الاولی.
--------------. 1411،کتاب الغیبه، محقق( شیخ عباد الله طهرانی) . ج 1، بی جا:موسسه معارف اسلامیه.
عاملی،جعفر مرتضی.1410ه.ق، حقایق هامه حول القرآن الکریم،قم:موسسه نشر الاسلامی،الطبعه الاولی.
علامه عسکری،سید مرتضی.1415ه.ق، القرآن الکریم و روایات المدرسین،چاپ اول، بیروت:شرکه التوحید للنشر.
فیض کاشانی، محمد محسن. بی تا، الصافی، ج3، مشهد: دارالمرتضی، الطبعه الاولی.
فضل الله، محمد الحسین.1419ه/1998م،من وحی القرآن، ج13، بیروت: دارالملاک الطبعه الثانیه.
قمی، ابی جعفر محمد بن علی بن الحسین بن بابویه. 1361ه.ش، معانی الاخبار، تصحیح: علی اکبر غفاری. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به حوزه علمیه قم.
قرشی،باقرشریف. 1418ه.ق،سلامه القرآن من التحریف،قم:بی نا..
قرطبی انصاری ، محمد بن احمد.1405ه/1985م،الجامع لاحکام القرآن ، ج10، بیروت: دارالاحیاءالتراث العربی.
کلینی،یعقوب بن اسحاق.1363،الاصول من الکافی،چاپ پنجم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
مراغی،احمد مصطفی.،بی‌تا،تفسیر مراغی،بیروت-لبنان: دارالفکر.
مکارم شیرازی با همکاری جمعی از نویسندگان ،ناصر.1362،تفسیر نمونه، چاپ چهارم، ج11، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
معرفت،محمد هادی.1376، مصونیت فرآن از تحریف،ترجمه(محمد شهرامی)،چاپ اول، قم:دفتر تبلیغات اسلامی.
مشهدی،شیخ ابوعبدالله.1419ه.ق،المزار الکبیر، محقق(جواد قیومی اصفهانی)،ج1،بی‌جا:نشرقیوم، موسسه نشرالاسلامی.
نجارزادگان ،فتح الله.1387،تحریف ناپذیری قرآن، چاپ دوم،تهران:نشرمشعر.
ناصح، علی احمد،حسینی، فاطمه.1396 ،تاریخ احتمال تحریف قرآن، فصلنامه مطالعات قرانی،دوره8 ،شماره 29،صفحه139-155
هندی، علاءالدین علی المتقی بن حسام الدین.1409ه/1989م،کنز العمال فی سنن الاقوالی و الافعال ج1،بیروت: الرساله.
The Holy Quran
Alusi, Shahabuddin Muhammad bin Abdullah; The spirit of meanings in the interpretation of the great Qur'an and the seventh verse Beirut: Darahiyah Al-Tarath Al-Arabi, Al-Raba'a Press, 1985 AD.
Ibn Ashur, Muhammad ibn Tahir; Tahrir and Enlightenment; Vol. 13
Communicate, Mohammed Jawad; Alaa Al-Rahman in the interpretation of the Qur’an; Verification of Islamic Studies Department, Part 1, Qom: The Mission Foundation, First Edition,1999
.Baydaoui, Nasir al-Din Abu al-Khair Abdullah bin Omar; Download lights and Tawil secrets; C1, Egypt: Pina, 2nd edition,1968AD.
Tabrizi Khayabani, Abdul Rahim, a skilled teacher; Alaa Al-Rahim in response to distortions of the Qur’an; Tehran: Islam Library
Saghafi, Ibrahim Ibn Muhammad Ibn Saeed Ibn Hilal; Al-Gharat; Mohaqiq (Jalaluddin Muhaddith), First Edition, Volume 1, Tehran: National Works Association, 2016.
Jawadi Amali, Abdullah; Nezat Qur’an As Distortion; Iqiq (Ali Nasiri), Aawal, Qom: Nasrasraa, 2004.
Jafarian, Rasool; The Legend of Quran Distortion; Translation (Mahmoud Sharifi), First Edition, Tehran: Cultural Deputy of the Islamic Propaganda Organization, 1988.
------------; The lie of distorting the Qur'an between Shiites and Sunnis; Translator (Mahmoud Sharifi), Tehran: Amirkabir, 1992.
Hanbal, Ahmad Ibn Hanbal; Musnad; C 13, Beirut: Darsad
Hassanzadeh Amoli, Hassan; The Qur'an has never been distorted; translation (Abdul Ali Shahroudi) Qom: Qayam Publications, 1997.
Hasakani, Abdullah bin Abdullah; Evidence for the transcendence of the rules of preference in the verses revealed in the people of the House (PBUH); Mohaqiq (Muhammad Baqarm Mahmoudi), Tehran: The Ministry of Culture and Islamic Guidance Institution of Printing and Publishing
Khoei, Seyed Abolghasem; Al-Bayyan Fi Tafsir Al-Quran; Beirut: Al-A'lami Institute for Publications, 2015
Pure, kindness of God; The Qur’an is protected from distortion. Qom: The Noble Qur’an House, 1991.
Razi, Fakhr; The Great Interpretation; C19, 3rd ed
Razi, Hassan Ibn Ali Abu al-Futuh; Rawd al-Jannan and Ruh al-Jannan; Edited by Mirza Abolhassan Sha'rani, edited by Ali Akbar Ghaffari, vol. 7, Tehran: Islamic Bookstore, 2019.
Radawi, Sayyid Mortada; Views of Muslim scholars on the pious and companions of the maintenance of the noble Qur’an; Beirut: Al-Irshad, 1990.
Zamakhshari, Jarallah Mahmoud bin Omar; Revealing the mysteries of the mysteries of the revelation and the eyes of the gossip in the faces of the verses; C2, Qom: Islamic Media Office, First Edition, 1993
Zahli and Wehbe; Enlightening interpretation in belief, Sharia, and method; 14, Beirut: The Contemporary Thought House, First Edition,1991AD.
Sayuti, Jalaluddin; Al-Durr al-Manthurfi al-Tafsir al-Tafsir with the verses; C1 and 4, stand: The Office of Ayatollah Marashy Najaf, 1983.
Tabatabai, Mohammad Hussein; Al-Mizan Fi Tafsir Al-Quran; Translation: Mohammad Baqir Mousavi Hamedani, Vol. 12, Qom: Islamic Publications Office,,
Tabarsi, Abu Ali al-Fadl ibn al-Hassan; Majma 'al-Bayan fi Tafsir al-Quran; Translation: Ahmad Beheshti, first edition, vol. 13, Tehran: Farahani, May 1973
Tabari, Abu Ja`far Muhammad bin Jarir; Jami` al-Bayan in the interpretation of the Qur’an; Beirut: Dar al-Maarifah,
Tusi, Abu Jaafar Muhammad bin Al-Hassan; To clarify the interpretation of the Qur’an; A6, Qom: Islamic Media Office, First Edition,1988
Book of the Unseen; Mohaghegh (Sheikh Ebadullah Tehrani), vol. 1, : Institute of Islamic Studies, 1990
Ameli, Jaafar Mortada: Important facts about the Noble Qur’an; Qom: The Islamic Publishing Foundation, First Edition, 1989.
Allameh Askari, Seyyed Morteza; The Holy Quran and the narrations of the teachers; first edition, Beirut: Al-Tawhid Publishing House, 1994.
Faid Kashani, Muhammad Mohsen; Net; C3, Mashhad: Dar Al-Murtada, First Edition
Fadlallah, Muhammad Al-Hussain; From the inspiration of the Qur’an; C13, Beirut: Dar Al-Malak, second edition, 1998AD
Qomi, Abu Ja`far Muhammad bin Ali bin Al-Hussein bin Babuyyah; The meanings of the news; Correction: Ali Akbar Ghafari, Qom: An Islamic Book of Spreads and he smeared it with his scientific possession Qom,1942.
Qureshi, Baqir Sharif; The Qur’an’s safety from distortion, Qom: Baqir Sharif Qureshi, 1997.
Qurtubi Ansari, Muhammad bin Ahmed; All inclusive of the rulings of the Qur’an; C10, Beirut: Dar Al-Ahya of Arab Heritage, 1985AD.
Klini, Yaqub bin Ishaq; The principles of Al-Kafi; fifth edition, Tehran: Islamic Library, 1984.
Maraghi, Ahmad Mustafa; Tafsir Maraghi; Beirut-Lebanon: Dar al-Fikr
Makarem Shirazi in collaboration with a group of writers, Nasser; Sample interpretation; Fourth edition, vol. 11, Tehran: Islamic Library, 1983
Maarafat, Mohammad Hadi; Faran Immunity from Distortion; Translation (Mohammad Shahrami), First Edition, Qom: Islamic Propaganda Office, 1997
Mashhadi, Sheikh Abu Abdullah; Al-Mazar Al-Kabir; Mohaqiq (Jawad Qayoumi Isfahani), C1, Bija: Nashqyum, Nashr Al Islami Foundation, 1998.
Najarzadegan, Fathollah; The Infallibility of the Quran,2008
Nasih,aliahmad,Hosseini,fatemeh.1396, History of the possibility of distorting the Qur'an period8, Number29, Page139-155
Hindi, Alaa Al-Din Ali Al-Muttaqi Bin Husam Al-Din; Hoarding workers in the traditions of words and deeds; Part 1, Beirut: Al-Risala, 1989AD
_||_قرآن کریم
آلوسی، شهاب الدّین محمد بن عبدالله. 1405ه/1985م ،روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی ، الطبعه الرابعه.بیروت: داراحیا التراث العربی .
ابن عاشور ،محمد بن طاهر. بی تا ، التحریر و التنویر ،ج13، بی نا.
بلاغی، محمد جواد. 1420ه.ق، آلاءالرحمن فی تفسیر القرآن ، تحقیق از قسم الدراسات الاسلامیه، ج1، قم: موسسه البعثه، الطبعه الاولی.
بیضاوی، ناصر الدین ابی الخیر عبدالله بن عمر . 1388ه/1968م، انوار التنزیل و اسرار التاویل، ج1، مصر: بی نا، الطبعه الثانیه.
تبریزی خیابانی ،عبدالرحیم مدرس ماهر. بی‌تا ،آلاءالرحیم فی الرد علی تحریف قرآن،تهران: مکتبه الاسلام.
ثقفی، ابراهیم بن محمد بن سعید بن هلال. 1395، الغارات،محقق( جلال الدین محدث).چاپ اول، ج1،تهران:انجمن آثار ملی.
جوادی آملی،عبدالله. 1383.، نزاهت قرآن از تحریف،تحقیق(علی نصیری)،چاپ اول،قم:نشراسراء.
جعفریان ،رسول. 1367ه.ش، افسانه تحریف قرآن،ترجمه(محمود شریفی).چاپ اول،تهران:معاونت فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی.
____________1413ه.ق ،اکذوبه تحریف قرآن بین الشیعه و السنه، مترجم(محمود شریفی).تهران: امیرکبیر.
حنبل، احمد بن حنبل. بی تا، مسند؛ ج13، بیروت: دارصاد.
حسن زاده آملی، حسن. 1376ش، قرآن هرگز تحریف نشده،ترجمه( عبدالعلی شاهرودی).قم: انتشارات قیام.
حسکانی، عبیدالله بن عبدالله. بی تا،شواهد التنزیل لقواعد التفضیل فی الایات النازله فی اهل بیت(ص)، محقق(محمد باقرمحمودی). تهران:وزاره الثقافه و الارشاد الاسلامی موسسه الطبع و نشر.
خوئی،سید ابوالقاسم. 1394ه.ق، البیان فی تفسیر القرآن،بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
صافی، لطف الله. 1412ه.ق، القرآن مصون عن التحریف، قم: دارالقرآن الکریم.
رازی ، فخر . بی تا، التفسیر الکبیر ،ج19، بی جا، الطبعه الثالثه ،
رازی، حسن بن علی ابوالفتوح. 1398ه.ق، روض الجنان و روح الجنان، تصحیح: میرزا ابوالحسن شعرانی. تصحیح:علی اکبر غفاری.ج7، تهران: کتابفروشی اسلامیّه.
رضوی،سیدمرتضی. 1411،آراءعلماالمسلمین فی التقیه و الصحابهو صیانه القرآن الکریم،بیروت:الارشاد.
زمخشری، جارالله محمود بن عمر.1414ه.ق، الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التاویل، ج2، قم: مکتب الاعلام الاسلامی الطبعه الاولی.
زحیلی، وهبه.1411ه/1991م، التفسیر المنیر فی العقیده و الشریعه و المنهج، ج14، بیروت: دارالفکر المعاصر ، الطبعه الاولی.
سیوطی، جلال الدین. 1404ه.ق ،الدر المنثورفی التفسیر بالماثور، ج1و4، قم: مکتبه آیت الله المرعشی النجفی.
طباطبایی، محمد حسین. بی تا، المیزان فی تفسیر القرآن،ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی،ج 12، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
طبرسی، ابوعلی الفضل بن الحسن.اردیبهشت 1352، مجمع البیان فی تفسیر القرآن،ترجمه: احمد بهشتی ،چاپ اول،ج13، تهران: فراهانی.
طبری، ابوجعفرمحمد بن جریر.بی‌تا،جامع البیان فی تفسیر القرآن،بیروت: دارالمعرفه.
طوسی،ابوجعفر محمد بن الحسن.1409ه.ق،التبیان فی تفسیر القرآن، ج6،قم: مکتب الاعلام الاسلامیالطبعه الاولی.
--------------. 1411،کتاب الغیبه، محقق( شیخ عباد الله طهرانی) . ج 1، بی جا:موسسه معارف اسلامیه.
عاملی،جعفر مرتضی.1410ه.ق، حقایق هامه حول القرآن الکریم،قم:موسسه نشر الاسلامی،الطبعه الاولی.
علامه عسکری،سید مرتضی.1415ه.ق، القرآن الکریم و روایات المدرسین،چاپ اول، بیروت:شرکه التوحید للنشر.
فیض کاشانی، محمد محسن. بی تا، الصافی، ج3، مشهد: دارالمرتضی، الطبعه الاولی.
فضل الله، محمد الحسین.1419ه/1998م،من وحی القرآن، ج13، بیروت: دارالملاک الطبعه الثانیه.
قمی، ابی جعفر محمد بن علی بن الحسین بن بابویه. 1361ه.ش، معانی الاخبار، تصحیح: علی اکبر غفاری. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به حوزه علمیه قم.
قرشی،باقرشریف. 1418ه.ق،سلامه القرآن من التحریف،قم:بی نا..
قرطبی انصاری ، محمد بن احمد.1405ه/1985م،الجامع لاحکام القرآن ، ج10، بیروت: دارالاحیاءالتراث العربی.
کلینی،یعقوب بن اسحاق.1363،الاصول من الکافی،چاپ پنجم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
مراغی،احمد مصطفی.،بی‌تا،تفسیر مراغی،بیروت-لبنان: دارالفکر.
مکارم شیرازی با همکاری جمعی از نویسندگان ،ناصر.1362،تفسیر نمونه، چاپ چهارم، ج11، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
معرفت،محمد هادی.1376، مصونیت فرآن از تحریف،ترجمه(محمد شهرامی)،چاپ اول، قم:دفتر تبلیغات اسلامی.
مشهدی،شیخ ابوعبدالله.1419ه.ق،المزار الکبیر، محقق(جواد قیومی اصفهانی)،ج1،بی‌جا:نشرقیوم، موسسه نشرالاسلامی.
نجارزادگان ،فتح الله.1387،تحریف ناپذیری قرآن، چاپ دوم،تهران:نشرمشعر.
ناصح، علی احمد،حسینی، فاطمه.1396 ،تاریخ احتمال تحریف قرآن، فصلنامه مطالعات قرانی،دوره8 ،شماره 29،صفحه139-155
هندی، علاءالدین علی المتقی بن حسام الدین.1409ه/1989م،کنز العمال فی سنن الاقوالی و الافعال ج1،بیروت: الرساله.
The Holy Quran
Alusi, Shahabuddin Muhammad bin Abdullah; The spirit of meanings in the interpretation of the great Qur'an and the seventh verse Beirut: Darahiyah Al-Tarath Al-Arabi, Al-Raba'a Press, 1985 AD.
Ibn Ashur, Muhammad ibn Tahir; Tahrir and Enlightenment; Vol. 13
Communicate, Mohammed Jawad; Alaa Al-Rahman in the interpretation of the Qur’an; Verification of Islamic Studies Department, Part 1, Qom: The Mission Foundation, First Edition,1999
.Baydaoui, Nasir al-Din Abu al-Khair Abdullah bin Omar; Download lights and Tawil secrets; C1, Egypt: Pina, 2nd edition,1968AD.
Tabrizi Khayabani, Abdul Rahim, a skilled teacher; Alaa Al-Rahim in response to distortions of the Qur’an; Tehran: Islam Library
Saghafi, Ibrahim Ibn Muhammad Ibn Saeed Ibn Hilal; Al-Gharat; Mohaqiq (Jalaluddin Muhaddith), First Edition, Volume 1, Tehran: National Works Association, 2016.
Jawadi Amali, Abdullah; Nezat Qur’an As Distortion; Iqiq (Ali Nasiri), Aawal, Qom: Nasrasraa, 2004.
Jafarian, Rasool; The Legend of Quran Distortion; Translation (Mahmoud Sharifi), First Edition, Tehran: Cultural Deputy of the Islamic Propaganda Organization, 1988.
------------; The lie of distorting the Qur'an between Shiites and Sunnis; Translator (Mahmoud Sharifi), Tehran: Amirkabir, 1992.
Hanbal, Ahmad Ibn Hanbal; Musnad; C 13, Beirut: Darsad
Hassanzadeh Amoli, Hassan; The Qur'an has never been distorted; translation (Abdul Ali Shahroudi) Qom: Qayam Publications, 1997.
Hasakani, Abdullah bin Abdullah; Evidence for the transcendence of the rules of preference in the verses revealed in the people of the House (PBUH); Mohaqiq (Muhammad Baqarm Mahmoudi), Tehran: The Ministry of Culture and Islamic Guidance Institution of Printing and Publishing
Khoei, Seyed Abolghasem; Al-Bayyan Fi Tafsir Al-Quran; Beirut: Al-A'lami Institute for Publications, 2015
Pure, kindness of God; The Qur’an is protected from distortion. Qom: The Noble Qur’an House, 1991.
Razi, Fakhr; The Great Interpretation; C19, 3rd ed
Razi, Hassan Ibn Ali Abu al-Futuh; Rawd al-Jannan and Ruh al-Jannan; Edited by Mirza Abolhassan Sha'rani, edited by Ali Akbar Ghaffari, vol. 7, Tehran: Islamic Bookstore, 2019.
Radawi, Sayyid Mortada; Views of Muslim scholars on the pious and companions of the maintenance of the noble Qur’an; Beirut: Al-Irshad, 1990.
Zamakhshari, Jarallah Mahmoud bin Omar; Revealing the mysteries of the mysteries of the revelation and the eyes of the gossip in the faces of the verses; C2, Qom: Islamic Media Office, First Edition, 1993
Zahli and Wehbe; Enlightening interpretation in belief, Sharia, and method; 14, Beirut: The Contemporary Thought House, First Edition,1991AD.
Sayuti, Jalaluddin; Al-Durr al-Manthurfi al-Tafsir al-Tafsir with the verses; C1 and 4, stand: The Office of Ayatollah Marashy Najaf, 1983.
Tabatabai, Mohammad Hussein; Al-Mizan Fi Tafsir Al-Quran; Translation: Mohammad Baqir Mousavi Hamedani, Vol. 12, Qom: Islamic Publications Office,,
Tabarsi, Abu Ali al-Fadl ibn al-Hassan; Majma 'al-Bayan fi Tafsir al-Quran; Translation: Ahmad Beheshti, first edition, vol. 13, Tehran: Farahani, May 1973
Tabari, Abu Ja`far Muhammad bin Jarir; Jami` al-Bayan in the interpretation of the Qur’an; Beirut: Dar al-Maarifah,
Tusi, Abu Jaafar Muhammad bin Al-Hassan; To clarify the interpretation of the Qur’an; A6, Qom: Islamic Media Office, First Edition,1988
Book of the Unseen; Mohaghegh (Sheikh Ebadullah Tehrani), vol. 1, : Institute of Islamic Studies, 1990
Ameli, Jaafar Mortada: Important facts about the Noble Qur’an; Qom: The Islamic Publishing Foundation, First Edition, 1989.
Allameh Askari, Seyyed Morteza; The Holy Quran and the narrations of the teachers; first edition, Beirut: Al-Tawhid Publishing House, 1994.
Faid Kashani, Muhammad Mohsen; Net; C3, Mashhad: Dar Al-Murtada, First Edition
Fadlallah, Muhammad Al-Hussain; From the inspiration of the Qur’an; C13, Beirut: Dar Al-Malak, second edition, 1998AD
Qomi, Abu Ja`far Muhammad bin Ali bin Al-Hussein bin Babuyyah; The meanings of the news; Correction: Ali Akbar Ghafari, Qom: An Islamic Book of Spreads and he smeared it with his scientific possession Qom,1942.
Qureshi, Baqir Sharif; The Qur’an’s safety from distortion, Qom: Baqir Sharif Qureshi, 1997.
Qurtubi Ansari, Muhammad bin Ahmed; All inclusive of the rulings of the Qur’an; C10, Beirut: Dar Al-Ahya of Arab Heritage, 1985AD.
Klini, Yaqub bin Ishaq; The principles of Al-Kafi; fifth edition, Tehran: Islamic Library, 1984.
Maraghi, Ahmad Mustafa; Tafsir Maraghi; Beirut-Lebanon: Dar al-Fikr
Makarem Shirazi in collaboration with a group of writers, Nasser; Sample interpretation; Fourth edition, vol. 11, Tehran: Islamic Library, 1983
Maarafat, Mohammad Hadi; Faran Immunity from Distortion; Translation (Mohammad Shahrami), First Edition, Qom: Islamic Propaganda Office, 1997
Mashhadi, Sheikh Abu Abdullah; Al-Mazar Al-Kabir; Mohaqiq (Jawad Qayoumi Isfahani), C1, Bija: Nashqyum, Nashr Al Islami Foundation, 1998.
Najarzadegan, Fathollah; The Infallibility of the Quran,2008
Nasih,aliahmad,Hosseini,fatemeh.1396, History of the possibility of distorting the Qur'an period8, Number29, Page139-155
Hindi, Alaa Al-Din Ali Al-Muttaqi Bin Husam Al-Din; Hoarding workers in the traditions of words and deeds; Part 1, Beirut: Al-Risala, 1989AD