کاوشهایی از نشانه‌های زیباشناختی در آیات قرآن کریم (مطالعه موردی قسم و کاربردهای موضوعی آن)
محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی
مهرداد آقائی
1
*
,
مرضیه زارع زردینی
2
1 - دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2 - استادیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
کلید واژه: قرآن کریم, علم نحو, علم بلاغت, زیباشناسی, اسالیب قسم,
چکیده مقاله :
قرآن کریم با داشتن عنوان الکتاب متضمن مباحث مهم و ارزشمندی است که به طور مستقیم یا غیر مستقیم در زندگی انسان دخیل است. از جمله مباحثی که خداوند در قرآن کریم به آن پرداخته است، مبحث قسم و مباحث مربوط به آن است. اسلوب قسم به عنوان یکی از اسالیب پربسامد در قرآن کریم، یکی از شیوه‌های تأکید و استوارسازی سخن است که خداوند متعال در آیات متعددی از قرآن کریم مواردی از قسم را ذکر کرده که نشانگر ارتباط ویژه بین یاد کننده قسم(خداوند) و آنچه که بدان قسم یاد شده، است. هر چه شأن و مقام یادکننده قسم بالاتر باشد حکایت از اهمیت بالای آن موضوع دارد. از منظر علمای نحو قسم جمله-ای است که با آن خبر مورد تأکید قرار می‌گیرد. از جمله نتایج پژوهش اینکه در آیاتی که به ذات اقدس الهی قسم یاد شده، هدف از این قسم، فرستادن رسولان الهی جهت اتمام حجت است. قسم در چنین آیاتی در قالب روایت و داستان‌گونه بیانگر جلوه زیبایی کاربرد قسم در قرآن است. میزان به‌کارگیری عناصر تأکید که قسم برجسته‌ترین نوع آن است، با توجه به عوامل پیرامونی متفاوت است و این نشان دهنده زیباشناسی قسم در آیات قرآن است و آن چیزی که به آن قسم یاد می‌شود باید ارجمندتر و شریفتر از آن چیزی باشد که به خاطر آن قسم یاد می‌شود.
The Holy Quran with the title "Al-Ketab" includes important and valuable topics that are directly or indirectly involved in human life. Among the topics that God has addressed in the Holy Quran is the topic of swearing and related topics. The style of swearing, as one of the most frequent styles in the Holy Qur'an, is one of the ways of emphasizing and consolidating the speech. The Almighty God has mentioned cases of swearing in several verses of the Holy Qur'an, which indicate a special relationship between the person who recites the oath (God) and what is said. which is mentioned by oath. The higher the dignity and position of the reciter of the oath, it indicates the high importance of that matter. From the point of view of scholars, an oath is a sentence that emphasizes the news. One of the results of the research is that in the verses that swear by the Divine Essence, the purpose of this oath is to send divine messengers to complete the proof. Swearing in such verses in the form of narration and story shows the beauty of the use of swearing in the Qur'an.