تحلیل تطبیقی سبک تفسیری قرطبی و ابوحیان اندلسی
محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی
علیرضا کاوند
1
(استادیار پایه 5 رشته تفسیر و علوم قرآن دانشگاه علوم ومعارف قرآن کریم، دانشکده تفسیر ومعارف قرآن کریم قم.)
کلید واژه: گرایش, روش, مقاطع قرآن, سوره ابراهیم,
چکیده مقاله :
تفسیر قرطبی و ابوحیان اندلسی، دو تفسیر متقدم و مشهور اهل سنت بوده که در طول تاریخ، مورد توجه اندیشمندان و به ویژه مفسران مسلمان بوده است. دیدگاه های فقهی، ادبی و لغوی قرطبی و ابوحیان اندلسی، در بیشتر آثار تفسیری دوران میانه و معاصر، مورد استفاده و تحلیل و بررسی قرار گرفته است. ضرورت پرداختن به این دو تفسیر و سبک تدوین و نگارش آنها، در تقویت آرای تفسیری مفسران و تحلیل و بررسی آنها است. در این تحقیق که با رویکرد توصیفی- تحلیلی و بر اساس بررسی آیات 44-24 سوره مبارکه ابراهیم صورت گرفته، دریافتیم که نقاط اشتراکی دو تفسیر عبارتند از: اهتمام به تفسیر با روایات مأثور، اجتهاد با رعایت ضوابط و قواعد تفسیری، ذکر قرائات مختلف، ذکر اسباب نزول، بیان مناسبت آیات، اشاره به قضایای لغوی و نحوی. همچنین در خصوص تفاوت دو تفسیر باید گفت که قرطبی با ذکر احادیث نبوی، اقوال صحابه و تابعین و تقسیم آیات به مسائل متعدد و اهتمام به احکام فقهی از ابوحیان، متمایز است. از جهت شکلی نیز ابوحیان آیات قرآن را به مقاطع مختلف تقسیم کرده و آنها را تفسیر می نماید. اما قرطبی چنین نیست و متن قرآن را آیه آیه و یا دو آیه مطرح می کند و آنها را به مقاطع مختلف تقسیم نمی کند.
Qortobi and Abu Hayan Andolosi commentaries are two of the earliest and most popular interpretations of the Islamic world of Sunni religion that have historically been the subject of commentary by Muslim scholars, and in particular Shiite and Sunni commentators. These two interpretations have been of particular interest to commentators for their concessions, as much as the jurisprudential, literary, and lexical views of Qortobi and Abu Hayan Andolosi have been used and analyzed in most of the commentary works of medieval and contemporary times. The need to address these two interpretations and their style of writing and writing is to enhance the interpretive views of the commentators and to analyze them. In this descriptive-analytical study, based on a review of verses 24-24 of Sura Ibrahim, we find that the commonalities of the two interpretations are as follows: Attempting to interpret with effective narrations, Ijtihad with observance of interpretative rules and rules, mentioning different readings. , Mentioning the descent, expressing the occasion of the verses, referring to the lexical and syntactic theorems. Also, regarding the difference betweenthe two interpretations, Qortobi is distinguished by mentioning the Prophetic traditions, the sayings of the Companions and the subjects, and the division of verses into numerous issues andthe pursuitof jurisprudential rulings from Abu hayan. In a sense, Abu Hayan divides the Qur'anicverses into different sections and interprets them. But this is not the case, and the textof the Qur'an is mentioned in verse verse or two verses and does not divide them into different sections.
_||_