روش فهم حقیقت هفت‌آسمان در قرآن
محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی
رویا خلیلی دوآبی
1
,
جعفر تابان
2
*
,
يداله ملكي
3
1 - دانشجوی دکتری،گروه علوم و قرآن و حدیث،واحد خرم آباد،دانشگاه آزاد اسلامی،خرم آباد،ایران.
2 - استادیارگروه علوم و قرآن و حدیث، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران.
3 - دانشیارگروه علوم و قرآن و حدیث، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد ، ایران
کلید واژه: قرآن, هفت‌آسمان, روش, روش تجربی, تفسیر, مفسران.,
چکیده مقاله :
این مقاله باهدف تبیین و تحلیل روش فهم حقیقت هفت‌آسمان در قرآن انجام‌شده است و روش آن ازنظر هدف نظری ولی ازنظر نحوه گردآوری داده‌ها کتابخانه‌ای است. در این تحقیق ضمن اشاره به آیاتی که در باره هفت‌آسمان در قرآن وجود دارد و نیز بیان انواع روش‌های معرفت به این نتایج رسیده است که نخست اختلاف‌نظر مفسران در تفسیر هفت‌آسمان از اختلاف نوع بهره‌گیری آنان از داده‌های روش است؛ برخی داده‌های روش تجربی و برخی روش عقلی - شهودی را بکار بسته‌اند و هر یک هفت‌آسمان را به‌گونه‌ای دیگر تفسیر کرده‌اند دوم تنها راه شناخت هفت‌آسمان روش تجربی است و ازاین‌روی باید تفسیر درست هفت‌آسمان را از علم تجربی و فناوری‌های نوین سراغ گرفت و با گسترش و دقت ابزارهای این علم پرده‌ای از پرده‌های هفت‌آسمان کنار می‌رود و حقیقت آن آشکار می‌شود و ازاین‌روی یا مفسر باید خود در علم نجوم دستی بر آتش داشته باشد یا منتظر نتایج تحقیقات آن علم بماند.
This article aims to explain and analyze the method of understanding the truth of the seven heavens in the Qur'an, and its method is theoretical in terms of its purpose, but in terms of the method of collecting data, it is a library. In this research, while referring to the verses about the seven heavens in the Qur'an and also stating the types of knowledge methods, it has been concluded that the first difference of opinion among the commentators in the interpretation of the seven heavens is the difference in their use of method data; Some have used the data of the experimental method and some have used the intellectual-intuitive method and each of them has interpreted the seven heavens in a different way. Second, the only way to know the seven heavens is the experimental method, and therefore, the correct interpretation of the seven heavens should be found from experimental science and modern technologies, and with expansion and accuracy. The tools of this science will remove a curtain from the curtains of the seven heavens and its truth will be revealed, and therefore either the interpreter must have his hand on the fire in the science of astronomy or wait for the results of the research of that science.
قرآن کریم
قرآن کریم (۱۳۷۴) ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه از بهاءالدین خرمشاهی، تهران، جامی و نیلوفر.
انصاریان، حسین (۱۳۸۳) ترجمه قرآن، چاپ اول، قم، اسوه.
فولادوند، محمدمهدی (۱۳۷۶) ترجمه قرآن، چاپ سوم، تهران، دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۱) ترجمه قرآن، چاپ دوم، قم، دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
ابن بابویه محمد ابن علی (۱۳۶۲) الخصال، قم جامعه مدرسین.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (۱۹۸۰) رساله در حقیقت و کیفیت سلسله موجودات و تسلسل اسباب و مسببات، موس عمید، تهران: انجمن آثار ملی.
ابن فارس، احمد بن فارس (۱۴۳۴) معجم مقاییس اللغه. چاپ اول، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
ابن کثیر اسماعیل ابن عمرو (۱۴۱۹) تفسیر القرآن العظیم، بیروت دار الکتب العلمیه
برت، آرتور ( ۱۳۶۹)مبادی مابعدالطبیعی علوم نوین، ترجمه عبدالکریم سروش، تهران، علمی و فرهنگی.
بوکای موریس (۱۳۶۴) مقایسه‌ای میان تورات انجیل قرآن و علم، ترجمه ذبیح‌الله دبیر، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
پوپر، کارل ریموند (۱۳۷۰) منطق اکتشاف علمی، پوپر، ترجمه سید حسین کمالی، تهران، علمی و فرهنگی.
چالمرز، الن اف (۱۳۷۸) چیستی علم: (درآمدی بر مکاتب علم‌شناسی فلسفی)، مترجم: سعید زیباکلام، تهران، سمت.
جوادی آملی عبدالله (۱۳۶۸) الف توحید در قرآن چاپ چهارم قم مرکز نشر اسراء.
حقیقت، سید صادق (۱۳۸۷) روش‌شناسی علوم سیاسی، قم، انتشارات دانشگاه مفید.
حکیمی، محمدرضا، (۱۴۰۰) دانش مسلمین، تهران، انتشارات دلیل ما.
دیاب عبدالحمید و قرقوز (۱۳۹۳)؛ طب در قرآن (تحقیقی بر اعجاز پزشکی و درمانی آیات قرآن، راهکارهای بهداشتی و غذایی، و...) مترجم: کمال روحانی زبان، تهران نشر آراس.
سبزواری، ملا هادی (۱۳۶۹) شرح منظومه، قم، انتشارات دار العلم.
ساروخانی، باقر (۱۳۷۵) روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی، ج ۱، تهران: پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی.
طبرسی، فضل بن حسن (۱۳۷۲) مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن. چاپ سوم، تهران: ناصرخسرو.
طباطبایی، سید محمدحسین (۱۳۷۴) المیزان فی تفسیرالقرآن چاپ پنجم قم دفتر انتشارات اسلامی مدرسین حوزه علمیه قم.
طباطبایی، سید محمدحسین (۱۳۸۸) شیعه در اسلام، قم، بوستان کتاب.
طنطاوی بن جوهری (۱۴۱۲) الجواهر فی تفسیر القرآن الکریم، ج ۲، بیروت.
فخر رازی، محمد بن عمر (۱۳۷۱) تفسیر کبیر (مفاتیح‌الغیب)، ترجمه علی‌اصغر حلبی، تهران، نشر اساطیر.
فعالی، محمدتقی (۱۳۷۷) درآمدی بر معرفت‌شناسی دینی و معاصر، ناشر: معاونت امور اساتید و دروس معارف اسلامی، نوبت چاپ: اول.
قاسمی، محمد جمال‌الدین بن محمد سعید بن قاسم (۱۴۱۸) محاسن التأویل، المحقق محمد باسل عیون السود، بیروت، الناشردار الکتب العلمیه.
قرشی، سید علی‌اکبر (۱۳۶۳) قاموس قرآن. تهران: دار الکتب الاسالمیة.
مجلسی، محمدباقر (۱۴۳۱) بحارالانوار، بیروت دار احیاءالتراث العربی.
مصباح یزدی، محمدتقی (۱۳۹۱) معارف قرآن، قم، انتشارات در راه حق.
مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۱) پیام قرآن، ج ۸، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۷) تفسیر نمونه. چاپ دهم، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴) تفسیر نمونه، دار الکتب الاسلامیه.
المغربی، عبدالقادر ( ۱۹۴۷)تفسیر جزء تبارک للشیخ، مصر، وزارۀ المعارف العمومیه.
مطهری، مرتضی (۱۳۷۳) علل گرایش به مادیگری، تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی (۱۳۶۷) مجموعه آثار استاد شهید مطهری، قم، انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی (بی تا) مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی «انسان و ایمان»، تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی (۱۳۸۳) الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه العقلیه، ج ۱، تصحیح غلامرضا اعوانی، چاپ اول، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، تهران.
مطهری، مرتضی (۱۳۸۳) الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة العقلیة، ج ۳، تصحیح مقصود محمدی، چاپ اول، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، تهران.
مطهری، مرتضی (۱۳۶۰) اسرار الایات، مقدمه و تصحیح از محمد خواجوی، تهران، انجمن حکمت و فلسفه
لازی، جان (۱۳۸۵) در آمدی تاریخی به فلسفة علم، ترجمه علی پایا، تهران، سمت.
لیمن، اﹸلیور (بی تا) نظریه ملاصدرا در بارۀ وجود و عینیت خیال در فلسفه اسلامی (ویژه‌نامه بزرگداشت ملاصدرا از مجموعه مقالات)، تهران، انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا
لیدیمن، جیمز (۱۳۶۹) فلسفه علم، ترجمه حسین کرمی، تهران، انتشارات حکمت.
فنائی اشکوری، محمد، عرفان متعالی، دیدگاه و جایگاه عرفان ملاصدرا، خردنامه صدرا،۱۳۸۹ شماره ۶۲، ۱۳۸۹.
نفیسی، کاظم، بعد چهارم در قرآن، مطالعات اسلامی شماره ۵۱، ۱۳۸۹.
وایتهد، آلفرد نورث، دین و علم، ترجمه هومن پناهنده، نامه فرهنگ، شماره ۳،۱۳۷۳.
Tegmark, Max (2007). "The Interpretation of Quantum Mechanics: Many Worlds or Many Words?" .Fortschritte der Physik. 46 (6–8): 855–862
S. W. Hawking, Thomas Hertog,A Smooth Exit from Eternal Inflation July 2017Journal of High Energy Physics 2018(4)
Cambridge Dictionary:https://dictionary.cambridge.org