بررسی نحوه اجرای طرح کلاس گویا از منظر مدیران و مربیان پیش دبستانی شهرستان مهاباد
محورهای موضوعی : تجربه زیسته
یاسین جهان تاب
1
,
ادریس اسلامی
2
*
1 - گروه علوم تربیتی، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران
2 - گروه علوم تربیتی، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران
کلید واژه: کلاس گویا, مهارت های چهارگانه زبانی, مهارت های زندگی, آموزش پیش‌دبستانی,
چکیده مقاله :
این پژوهش با هدف بررسی نحوه اجرای طرح کلاس گویا از دیدگاه مدیران و مربیان پیش دبستانی شهرستان مهاباد و با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی انجام شد. جامعه پژوهش شامل کلیه مدیران و مربیان مراکز پیش‌دبستانی این شهرستان بود. برای انتخاب نمونه، از روش‌های نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی استفاده شد و در نهایت سیزده نفر از مشارکت کنندگان واجد شرایط به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود که روایی آن بررسی و تأیید شد. پایایی آن از طریق هدایت دقیق مصاحبه ها، طراحی فرایندهای ساختاریافته، تفسیر همگرا و تحلیل مستقل داده ها توسط دو مصاحبه گر مجزا تضمین شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی به شیوه اسمیت و همکاران تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان داد که مدیران و مربیان به طور کلی نگرشی مثبت نسبت به اهداف و تأثیرات طرح کلاس گویا بر ارتقای مهارت های زبانی و تقویت مهارت های زندگی کودکان دارند، اما اجرای این طرح با چالش هایی مانند کمبود منابع، محدودیت های زمانی، نبود حمایت های کافی و نیاز به ارتقای سطح دانش و مهارت های حرفه ای مربیان مواجه است. همچنین، ضرورت بازنگری در محتوای آموزشی و انطباق آن با بافت فرهنگی، زبانی و اجتماعی منطقه مورد تأکید قرار گرفت. در پایان، پیشنهادهایی برای بهبود کیفیت اجرای طرح ارائه شد و بر اهمیت انجام پژوهش های آتی با رویکرد تطبیقی، بهره‌گیری از فناوری های نوین آموزشی و جلب مشارکت والدین تأکید گردید.
This study aimed to investigate the implementation of the “Gooya Class” program from the perspectives of preschool principals and teachers in Mahabad County, Iran. The research adopted a qualitative approach and was conducted using a phenomenological method. The research population comprised all principals and teachers working in local preschool centers. Using purposive and snowball sampling, thirteen qualified participants were selected. Data were collected through semi-structured interviews. Validity and reliability were ensured through structured procedures, convergent interpretation, and independent coding by two researchers. The interviews were analyzed using the qualitative content analysis approach proposed by Smith et al. The findings indicated that principals and teachers generally held positive attitudes toward the aims and impacts of the “Gooya Class” program, recognizing its role in enhancing children’s language skills and life skills. However, the implementation faced several challenges, including limited resources, time constraints, insufficient institutional support, and the need to improve teachers’ professional knowledge and pedagogical skills. Participants also emphasized the importance of revising and adapting the educational content to align with the cultural, linguistic, and social context of the region. Finally, the study proposed several strategies to improve program quality, including curriculum revision, the integration of modern educational technologies, and active parental involvement. The study also highlighted the need for future comparative research to evaluate the program’s effectiveness across diverse educational and cultural contexts.
ایزان، محسن و احمدی علی آبادی، افسانه. (1401). تأثیر اجرای بسته تحولی مدرسه خوانا بر مهارتهای خواندن، نوشتن و آداب و مهارتهای زندگی دانش‌آموزان دوره ابتدایی. پویش در آموزش علوم انسانی دانشگاه فرهنگیان، 8(29)، 173-198.
بهزادی، شکوفه و نیکان، محمود. (۱۴۰۲). بررسی تاثیر طرح خوانا بر پیشرفت درس فارسی دانش‌آموزان پسر پایه دوم ابتدایی شهر گنبدکاووس. رویکرد فلسفه در مدارس و سازمان‌ها، ۲(۳)، ۳۵-۴۷. https://doi.org/10.22034/esbam.2023.411257.1032
پاپالیا، دایان ای، داسکین فلدمن، روت و وندکاس الدز، سالی. (۱۳۹۲). روانشناسی رشد و تحول انسان (ترجمه داود عرب قهستانی و همکاران). تهران: انتشارات رشد.
حدادنیا، سیروس. (1404). تأثیر طرح تحولی خوانا بر تعالی سواد آینده و خلاقیت اجتماعی دانش‌آموزان. نوآوری آموزشی، یادگیری و ارزشیابی. انتشار آنلاین از تاریخ 14 اردیبهشت 1404. https://doi.org/10.22034/jitle.2025.517962.1031
حسین‌خواه، سلیمان و اسلامی، ادریس. (1400). بررسی تجربه زیسته مدیران و معلمان ابتدایی شهرستان مهاباد در مورد طرح کرامت. تربیت اسلامی، 16(37)، 81-100. https://doi.org/10.30471/edu.2021.7129.2359
حیدری، فرحناز. (1398). اثر بخشی آموزش مهارتهای زندگی بر نشانگان برونی‌سازی کودکان پیش‌دبستانی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، روانشناسی عمومی، مؤسسه آموزش عالی خزر.
خنیفر، حسين و پور‌حسيني، مژده. (١٣٩١). مهارت‌هاي زندگي. قم: مركز نشر هاجر (وابسته به مركز مديريت حوزههاي علميه خواهران).
ده‌باشی شریف، فروزان، زندی، بهمن، حسینی، محمد ضیاء، ابراهیم‌زاده، عیسی و علیپور، احمد. (1391). بررسی چگونگی توسعه مهارتهای ارتباطی و توانش زبانی در آموزش مجازی در سطح دانشگاه‌ها. فصلنامه پژوهش‌های زبان و ادبیات تطبیقی، 3(2)، 85-114.
دهقان، نجمه (1401). تجارب زیسته معلمان با تجربه در تسهیل یادگیری مطالب انتزاعی ریاضی دوره ابتدایی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، علوم تربیتی- گرایش برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه یزد (دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی).
رحیمی گلوگاهی، املیلا و بختیاری مرکیه، فرزاد. (1400). بررسی مهارتهای زبانی «سخن گفتن» و «خواندن» دانش‌آموزان دوره دوم ابتدایی شهرستان گلوگاه. فصلنامه پژوهش در آموزش زبان و ادبیات فارسی، 2(4)، 111-157.
رضاپورمیر‌صالح، یاسر، احسان‌پور، محمدحسین و شیروی، الهه. (1402). اثربخشی آموزش مهارتهای ارتباطی بر بهبود اختلال‌های رفتاری و مهارتهای اجتماعی دانش‌آموزان مهاجر افغان. تداوم و تغییر اجتماعی، 2(2)، 339-357. https://doi.org/10.22034/jscc.2023.19073.1044
سلجوقی، شبنم، محمودفخه، هیمن و کریمی، صبری. (1403). اثربخشی خواندن داستان‌های محلی آذربایجان برعملکرد خواندن دانش‌آموزان ترک‌زبان نارساخوان. اندیشه‌های نوین تربیتی، 20(2)، 93-103. https://doi.org/10.22051/jontoe.2023.43661.3778
شریفی، بهمن، ارازلی، مارال و ارازلی، میثم. (۱۴۰۱). اثربخشی اجرای طرح خوانا در افزایش مهارتهای زبان‌آموزی. اولین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های کاربردی در علوم انسانی، اقتصاد، مدیریت و حسابداری، استکهلم، سوئد.
شورای عالی آموزش و پرورش. (1391). برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران. وزارت آموزش و پرورش، ایران. https://www.medu.ir/
صاحب‌الزمانی، سمیه، نعیمی، امین و حدادنارافشان، مهری (1402). تأثیر یادگیری تجربی مبتنی بر فناوری، بر تفکر انتقادی و درک مطلب زبان آموزان. نشریه علمی فناوری آموزش، 17(4)، 903-917. https://doi.org/10.22061/tej.2023.9773.2898
طاهری، عبدالحمید و زیارت‌زاده، سارا. (1394). بررسی تأثیر یادگیری مشارکتی بر رشد مهارتهای اجتماعی دانش‌آموزان دختر پایه پنجم ابتدایی شهرستان بوانات در سال تحصیلی 90-91. سومین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری، استانبول، ترکیه.
عربی جونقانی، احمد، سلطانی، اصغر، و اسمی، کرامت. (۱۳۹۶). تعیین ویژگی‌های الگوی مطلوب برنامه‌درسی زبان‌آموزی دوره ابتدایی از دیدگاه معلمان. مطالعات برنامه درسی ایران، ۱۱(۴۴)، ۸۱-۱۰۸.
علوی مقدم، سید بهنام و خیرآبادی، رضا. ( 1391). جایگاه زبان فارسی در برنامه درسی ملی. مجله رشد آموزش زبان و ادب فارسی، 26(1)، 12-15.
علی‌اکبر دهکردی، مهناز. (1395). روانشناسی (نظریه‌ها، پژوهش‌ها و آزمون‌ها). تهران: دانشگاه پیام‌نور.
متین، حسین و احمدی، صدیقه. (۱۳۹۸). اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی بر سخت‌رویی روان‌شناختی و سلامت معنوی دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، ۲۰(۱)، ۶۱-۷۰.
مجیب، فرشته و فضایلی، آزاده. (1402). پرورش مهارتهای کلامی کودک. تهران: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی.
محمدی‌نژاد، مینا (1395). طراحی، اجرا و تعیین اثربخشی کتاب الکترونیک برسطوح اساسی رشد زبان کودکان پیش‌دبستانی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، علوم تربیتی- گرایش برنامه‌ریزی درسی، پیام نور مرکز تهران جنوب.
منتظری، آزاده، اکبری موسی‌آبادی، مریم و حسنعلیان، سمیه. (1392). بررسی مهارتهای چهارگانه زبان در تدریس زبان فارسی به گویشوران عربی. هشتمین همایش بین‌المللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ، زنجان، ایران.
مهدیخانلو، کریم و نورآبادی، سولماز. (1401). واکاوی چرایی و چگونگی تلفیق در طرح مدرسه خوانا. هفتمین همایش ملی پژوهش‌های نوین در علوم تربیتی و روانشناسی ایران، تهران، ایران.
مؤمنی، شهلا، کیانی، مسعود و رحیمی، حمید. (1403). بررسی رابطه آگاهی از مهارتهای زندگی با باور به آینده در دانشجویان: نقش واسطه‌ای انگیزش پیشرفت. اندیشه‌های نوین تربیتی، 20(4)، 147-161. https://doi.org/10.22051/jontoe.2024.46490.3897
نجفی پازکی، معصومه. (1395). مهارتهای تولیدی زبان در برنامه درسی فارسی دوره ابتدایی. نوآوری آموزشی، 15(4)، 43-60.
نوروززاده، رضا و عظیمی سوران، زینب. (1393). شیوه‌های درست و کارآمد آموزش مهارتهای زندگی و مهارتهای اجتماعی در راستای کاهش آسیب‌های زندگی به دانشجویان. پژوهش در نظام‌های آموزشی، 8(25)، 125–154.
هارتاس، دیمیترا. (1391). مشکلات زبانی و ارتباطی راهنمایی برای معلمان (ترجمه: احمد رمضانیواسوکلایی و آتوسا رستم بیکتفرشی). تهران: انشارات مدرسه.
هاشم‌زاده، فرحناز. (1395). مطالعه تجربیات دبیران از انگیزش یادگیری و وضعیت تحصیلی دانش‌آموزان متوسطه شهرستان ارومیه در سال تحصیلی 1396-1395: یک مطالعه پدیدارشناختی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، علوم تربیتی- گرایش برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه تبریز، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
Asal, I., Yousuf, M. I., & Imran, M. (2024). Parents and teachers’ attitudes toward life skills-based education at the elementary level. Journal of Academic Research for Humanities (JARH), 4(1), 64–76. https://jar.bwo-researches.com/index.php/jarh/article/view/210
Banditvilai, C. (2016). Enhancing students’ language skills through blended learning. The Electronic Journal of e-Learning, 14(3), 223–232. https://academic-publishing.org/index.php/ejel/article/view/1757
Botvin, G. J. (1985). The life skills training program as a health promotion strategy. Special Services in the Schools, 1(3), 9–23. https://doi.org/10.1300/J008v01n03_03
Gascoigne, A. (2024). The lived experiences of low-income, African American families who did not send their child to preschool. Doctoral dissertation, University of La Verne.
Grover, J. (2018). Challenges in the implementation of life skills education. International Journal of Research and Analytical Reviews, 5(2), 452–455.
Hartshorn, C. (2024). Inclusive education in early childhood: A qualitative phenomenological study of the successes and barriers impacting successful Early Childhood Inclusive Education. Doctoral dissertation, University of Massachusetts Global.
Keßler, J.-H. (2018). Life Skills for development in Ugandan primary education (Master’s thesis). University of Vienna.
Kurtdede-Fidan, N., & Aydogdu, B. (2018). Life skills from the perspectives of classroom and science teachers. International Journal of Progressive Education, 14(1), 32–55. https://doi.org.10.29329/ijpe.2018.129.4
Sadiku, L. M. (2015). The importance of four skills, reading, speaking, writing, listening in a lesson hour. European Journal of Language and Literature, 1(1), 29–31.
Sirojiddinovna, H. D. (2024). The improvement of language skills (speaking, listening, reading, and writing) for self-directed learners. International Scientific Journal: News of Education in the 21st Century, 19(100), 231–236.
Unicef Evaluation Office. (2012). Global evaluation of life skills education programmes. New York: UNICEF. https://evaluationreports.unicef.org/GetDocument? fileID=241
World Health Organization. (1994). Life skills education for children and adolescents in schools. Pt. 3: Training workshops for the development and implementation of life skills programmes. (No. WHO/MNH/PSF/93.7B.Rev. 1). World Health Organization.
World Health Organization. (2003). Skills for health. Skills-based health education including life skills: An important component of a child-friendly/health-promoting school. https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/42818/924159103X.pdf