مقایسه چکیده‌‌های تولیدی علوم انسانی و اجتماعی با سایر شاخه‌های علوم در پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد واحد علوم و تحقیقات خوزستان و ارائه راه‌کارهای بهینه‌سازی (از لحاظ مطابقت بااستاندارد چکیده نویسی 214)

محورهای موضوعی : دانش شناسی

فریبا نظری ¹ (گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران)
محسن حمیدی ² (گروه کتابداری و اطلاع رسانی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران)

تاریخ دریافت : 1393/01/25 تاریخ پذیرش : 1393/03/22 تاریخ انتشار : 1394/09/01

کلید واژه: دانشگاه آزاد اسلامی, چکیده­نویسی, استاندارد ایزو 214, پایان‌نامه­های دانشگاهی, چکیده‌ها, علوم انسانی و اجتماعی, واحد علوم و تحقیقات خوزستان,

چکیده مقاله :

هدف: این پژوهش با هدف بررسی میزان انطباق استاندارد چکیده‌نویسی (214 ISO) در چکیده های فارسی پایان نامه های دوره ی کارشناسی ارشد واحد علوم و تحقیقات خوزستان در سال های 1390-1386 صورت گرفت. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر پیمایشی– تحلیلی و از نوع کاربردی است. در مجموع 3469 پایان‌نامه به منزله ی جامعه ی آماری انتخاب شد. جهت تهیه ی استانداردهای مورد نیاز و بررسی میزان انطباق آن ها با استاندارد چکیده نویسی، متن اصلی استاندارد بین المللی ISO در چکیده نویسی و متن ترجمه ی فارسی این استاندارد مورد بررسی قرار گرفت. داده‌های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس نسخه 21 تجزیه و تحلیل شد و با کمک فراوانی، درصد و شاخص‌های 2χ به شرح یافته های پژوهش اقدام گردید. یافته ها: بیشترین سهم رعایت عناصر در چکیده نویسی، متعلق به عنصر جایگاه با سهم (3469) یا (100 درصد) و سپس مؤلفه اصطلاح شناسی و روش شناسی بوده و در آخرین رتبه مواد غیر متنی است. در زمینه بیان رتبه مورد دستیابی هر رشته تحصیلی از مجموع امتیازات، در اولویت های نخست، رشته های زبان انگلیسی، کتابداری و مشاوره و در بدترین موارد رشته‌های آبیاری و علوم سیاسی است. نتیجه‌گیری: اهم نتایج نشان داد که به طور متناوب و نه یکسان، از تمامی عناصر استاندارد 214 در نگارش چکیده های این دانشگاه یا رشته های موجود در آن بهره گیری شده است که نتایج حاصل از آزمون تی تست فرضیه نیز موجب تائید آن گردید، و معلوم شد بیش از نیمی از چکیده پایان نامه های کارشناسی ارشد این دانشگاه با استاندارد 214 مطابقت دارند.

چکیده انگلیسی:

Purpose: The present research aimed at comparing the formats of abstracts among social sciences students at the MA level with other fields of studies regarding their appraisal based on the standards of ISO 214 between 2007 and 2011. Methodology: The study design was based on ex-post facto research and the data was collected through library search. Data included 3469 abstracts collection among the MA theses of the graduated students of Social Sciences, Politics, Knowledge and Information Science, Counseling, English language teaching, and Irrigation. The research instrument was a checklist developed by ISO 214 to check the criteria used to evaluate the appropriate formats of the abstracts at the MA level. This checklist was used to compare the MA abstract formats with those of standard abstracts written based on ISO 214.Analysis of the data was conducted through SPSS 17. Findings: The Chi-square analysis indicated that 50% of the abstracts carried out ISO 214 standards and the rest prepared inappropriately concerned with their styles of writing, spelling, meaning and coherence. In terms of ranking the abstracts concerning their appropriateness, Knowledge and Information Science, Counseling and English language teaching MA abstracts were better than those of Social Sciences, Politics, and Irrigation majors. Conclusion: The research may be useful for MA students and the supervisors since they need to follow ISO 214 to write their abstracts with clarity and effectiveness.  

منابع و مأخذ:

 استیری، ع. (1371). اصول چکیده­نویسی و کاربرد آن در       اطلاع­رسانی. فصلنامه مصباح، 2(1)،102-113.

استاندارد ایزو چیست؟ (1379). پردازشگر، 50، 42 – 60.

شعبانی، عسگری، همایی و سعادت (1390). بررسی میزان انطباق چکید­ه­ی فارسی پایان­نامه­های دوره­ی دکتری عمومی دانشگاه علوم پزشکی اراک با استانداردهای چکید­ه­نویسی (ISO 214­) مدیریت اطلاعات سلامت، 8(3).

صدیق بهزادی، م. (1381). اصول چکیده نویسی براساس استاندارد ایزو 214 – 1976. تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.

فرقدان، س. (1386). بررسی میزان انطباق چکیده مقالات فصلنامه گنجینه اسناد با استاندارد بین­المللی ایزو 214. پایان نامه کارشناسی ارشدرشته کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.

لنکستر، ف.(1383). آیا نمایه­سازی و چکیده­نویسی، آینده­ای ­خواهند داشت؟. ترجمه الف اصنافی. مجله الکترونیکی مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران. 3(2).

مختاری، ح.(1382). انطباق چکیده مقاله­های مجلات دانشگاه‌های علوم­پزشکی با دستورالعمل ونکوور و استاندارد ایزو 214.    پایان­نامه کارشناسی­ارشد رشته کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران.

Hans-V,D.L; Onwuegbuzie,A.J. (2010). Quality of abstract in articles submitted to a­ scholarly journal:A mixed methds case study of the journal research in the school.library and information. science research, 32, 53-61.

Hartley,J;Betts,L. (2009).Common weaknesses traditional abstract in the social science. journal of the American society for information science, 60, 2010-2018.

Hawkins, T.; Larson, S, E.; Caton, B. Q. (2003). Information Science abstracts: Tracking the literature of information science. Part 2: A new taxonomy for information scienc, Journal of The American Society for Information Science and Technology, 54(8), 771 – 781.

Jacsó, P. (2006). Open access to scholarly indexing/abstracting information. Online Information Review. 30(4), 461 – 468.

Sauperi,A.et al (2008). Compontents of abstract logical structure of scholarly abstract in pharmacology,society. journal of American society for information science and technology.9(9), 1420.

Tibbo.H.R. (1992). Abstracting across the 9 disclines: a content analysis of abstrscts from the natural sciences; the social sciences, and the humanities implication for abstracting. library and information science research, 14, 31-59.