مطالعه تولیدات علمی جهانی کتابداری و اطلاع‌رسانی بر اساس مدارک نمایه شده در پایگاه وب علوم

محورهای موضوعی : دانش شناسی

محمد امین عرفانمنش ¹ (استادیار علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی تهران.)
زهره غلامحسین زاده ² (کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، پژوهشگاه صنعت نفت تهران.)

تاریخ دریافت : 1391/02/16 تاریخ پذیرش : 1391/06/19 تاریخ انتشار : 1392/03/01

کلید واژه: علم‌سنجی, پایگاه وب علوم, تولیدات علمی, کتابداری و اطلاع‌رسانی,

چکیده مقاله :

هدف: پژوهش حاضر به بررسی تولیدات علمی و اثرگذاری مقالات علوم کتابداری و اطلاع رسانی در پایگاه وب علوم می پردازد. روش پژوهش:جامعه پژوهش حاضر که به روش علم سنجی انجام شده است را تعداد14592 مقاله تشکیل می دهند که طی سال های 2007 تا 2011 در 83 مجله کتابداری و اطلاع رسانی به چاپ رسیده و در پایگاه وب علوم نمایه شده اند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار اکسل و اس. پی. اس. اس و آزمون رگرسیون نمایی استفاده شده است. همچنین برای ترسیم نقشه همکاری موسسات علمی کشورهای مختلف از نرم افزار یو.سی.آی.نت و برای ترسیم جایگاه کشورهای جهان در تولیدات این حوزه از نرم افزار سایت سپیس بهره گرفته شده است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که میانگین استنادهای دریافتی حوزه کتابداری و اطلاع رسانی برای هر مقاله 52/3 استناد بوده و مقالات منتشر شده در سال 2007 میلادی با میانگین 49/12 استناد برای هر مقاله، بیشترین اثرگذاری را دارا بوده اند. مطالعه نرخ رشد تولیدات کتابداری و اطلاع رسانی در سال های مورد مطالعه از طریق آزمون رگرسیون نمایی نشان می دهد که مقالات این حوزه از نرخ رشد سالانه معادل 92/4 درصد برخوردار بوده اند. از سوی دیگر بررسی سهم کشورهای جهان در تولیدات و استنادهای کتابداری و اطلاع رسانی بیان گر این است که ایالات متحده با تولید بیش از 38 درصد مقالات بیشترین سهم را در جهان دارا بوده است. مطالعه جایگاه ایران نیز نشان می دهد که در دوره پنج ساله مورد بررسی پژوهشگران کشورمان با انتشار 171 مقاله در جایگاه بیستم جهان قرار داشته و نرخ رشد تولید علم ایران نیز بیش از پنج برابر میانگین جهانی بوده است. همچنین دکتر حمیدرضا جمالی با انتشار 33 مقاله در جمع ده پژوهشگر پرتولید جهان قرار داشته است. نتیجه‌گیری: رشد تولیدات علمی و میانگین استنادهای دریافتی کتابداری و اطلاع رسانی در دوره پنج ساله مورد بررسی به نسبت دوره های مشابه گذشته زیادتر بوده که بیانگر افزایش تولیدات و اثرگذاری حوزه مربوطه است.

چکیده انگلیسی:

Objective: This study aimed to investigate world scientific productivity of Library and Information Science in the Web of Science database. Methodology: A total of 14592 papers published in 83 LIS journals and indexed in Web of Science during the years of 2007 to 2011 were analyzed. Microsoft Excel and SPSS software as well as Exponential Regression tests were used to analyze data. Moreover, UCINet and Cite Space software were utilized for mapping the collaboration and productivity of institutions and countries. Results: According to the results, the average number of citations received by each publication was 3.52. Also those papers published in 2007 had the most impact than other publications with the average citation of 12.49. The Exponential Regression test results have proven that LIS publications had % 4.92 growth during the examined years. The study of the share of countries in LIS publications and citations showed that United States of America has published more than 38 percent and has received more than 42 percent of total LIS publications and citations. Results of the study revealed that Iranian LIS researchers have published 171 papers which place this country on the 20th world ranking. Additionally, Dr. Hamidreza Jamali who has published 33 papers in various LIS journals was one of the top 10 researchers worldwide. Conclusion: The growth rates of LIS publications and citations during examined years were more than previous periods, which show increase in scientific productivity and scholarly impact of this area.

منابع و مأخذ:

Abdulmajid, A.H. (2006).  Analytical and citation analysis of Library and Information Science articles published in Persian scientific journals. M.A.  thesis in Library and Information Science, Faculty of Psychology and Educational Science, ShahidChamran University of Ahwaz. [In Persian]

Abdulmajid A.H.; Saberi M.; Afshar M. (2010). Co-authorship for papers presented in Iranian LIS specialized conferences during 2004-2007. Research on Information Science & Public Libraries, 16(3), 87-101. [In Persian]

Adkins D.; Budd J. (2006).Scolarly productivity of US LIS faculty.Library & Information Science Researc, 28, 374-389.

Behzadi  Z.; Jowkar A. (2011).Mapping of Iran’s scientific publication and position in the field of Library and Information Science in Web of Science during 1994-2009.Research on Information Science & Public Libraries, 17(2), 227-245. [In Persian]

Blessinger K.; Fraiser M. (2007). Analysis of a decade in library literature: 1994-2004. College & Research Libraries, 68, 155-169.

Blessinger K.; Hrycaj P. (2010).Highly cited articles in library and information science: An analysis of content and authorship trends. Library & information science research, 32, 156-162.

Danesh F.; Abdulmajid A.H.; Afshar M.; Mousavifar  S.; Farhadi  F. (2009).Correlation between scientific output and collaboration among LIS researchers around the world (as reflected in Emerald database) .Iranian Journal of Information Processing & Management. 25(1), 5-22. [In Persian]

Davarpanah  M.R.; Aslekia S. (2008). A scientometric analysis of international LIS journals: Productivity and characteristics. Scientometrics,77(1), 21-39.

Ebrahimi  S.; Hayati  Z. (2008). The quantity and quality of knowledge produced in Iranian universities. Quarterly Journal of New Thoughts on Education, 4(3), 105-126. [In Persian]

Erfanmanesh M.; Didehgah  F.; Omidvar  S. (2010).Research productivity and impact of Library and Information Science in Web of Science. Malaysian Journal of Library & Information Science, 15(3), 85-95.

Horri A. (2004). Bibliometric overview of library and information science research productivity in Iran. Journal of education for library & information science, 45 (1), 15-26.

Jowkar T.; Vara N. (2009). Evaluation of male and fenalereserachers collaboration in production of scientific papers in core Library and Information Science journals: Comparison of the National Studies on Librarianship and Information Organization and Library and Information Science Journals. National Studies on Librarianship & Information Organization, 77, 95-110. [In Persian]

Karami N.; Alijani R.; Salehi M. (2007). Information Science and Technology quarterly journal: A bibliometric study. Iranian Journal of Information Processing & Management, 22(4), 37-50. [In Persian]

Karami  N.; Alijani  R. (2008). Scientific output of Iranain Library and Information Science researchers in Emerald database. Iranian Journal of Information Processing & Management, 23(3), 19-35. [In Persian]

Khan M.S.I.; Ahmed S.M.Z.; Munshi  M.N.U.; Akhter  N. (1998). Library and information science literature in Bangladesh: A bibliometric study. Malaysian journal of library & information science.3(2), 11-34.

Koufogiannakis  D.; Slater  L.; Crumley  E. (2004).A content analysis of librarianship research. Journal of information science. 30(3), 227-239.

Lin, W.Y. (2012). Research status and characteristics of Library and Information Science in Taiwan: A bibliometric analysis. Scientometrics, 92(1), 7-21.

Mohammadi  M.; MottaghiDadgar A. (2007). A citation analysis of articles published in 30 issues of the Library and Information Science journal during 1376-1384.  Library & Information Science, 10(2), 7-36. [In Persian]

Norouzi  A. (2009). Evaluation of Iranian Library and Information Science researchers based on international articles listed in citation indices. Ketab-e-Mahe-e-Kolyat, 136, 11-21.[In Persian]

Norouzi  A.; Alimohammadi  D. (2006). Investigation of Iranian Library and Information science scholars in international level research according to the papers listed in citation indices.  Informology, 4(2,3), 182-193. [In Persian]

Sapa  R. (2007). International contribution to library and information science in Poland: A bibliometric analysis. Scientometrics.71(3), 473-493.

Tang R. (2004). Visualizing interdisciplinary citations to and from information and library science publications.Proceedings of the international conference on information visualization, 8, 972-977.

Yan  E. ; Ding  Y.; Zhu  Q. (2010). Mapping library and information science in china: a coauthorship network analysis.Scientometrics, 83(1), 115-131.

Yang  K.; Lee  J. (2012). Analysis of publication patterns in Korean Library and Information Science research.  Scientometrics, 93(2), 233-251.

Yazit N.; Zainab A. N. (2007). Publication productivity of Malaysian Authors and Institutions in LIS. Malaysian Journal of Library and Information Science, 12(2), 35-55.