بررسی مهارتهای اطلاع یابی دانشجویان دانشگاه امیرکبیر در سال تحصیلی 89ـ90

محورهای موضوعی : دانش شناسی

هانیه قوام ¹ (کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، باشگاه پژوهشگران جوان، تهران ، ایران)

تاریخ دریافت : 1390/06/30 تاریخ پذیرش : 1390/09/26 تاریخ انتشار : 1390/12/01

کلید واژه: دانشجویان, کتابخانه دانشگاهی, پایگاه‌های اطلاعاتی, نیازهای اطلاعاتی, مهارتهای اطلاع‏یابی, دانشگاه امیرکبیر,

چکیده مقاله :

هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی مهارتهای اطلاع یابی دانشجویان دانشگاه امیرکبیرانجام شد. روش شناسی: این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی ـ توصیفی انجام گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه‌ای بود که پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ بیش از 89/0 محاسبه شد. داده‌های به دست آمده از پرسشنامه‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته‌ها: مهمترین هدف دانشجویان از جستجوی اطلاعات، انجام پروژه‌های درسی است و دانشجویان از دو روش رسمی و غیررسمی به جستجوی اطلاعات می پردازند. کتاب، تلاش و تجربه شخصی، از مهمترین منابع رسمی و غیررسمی کسب اطلاعات به شمار می‌رود. از بین پایگاه‌های الکترونیکی موجود، میزان اهمیت Science Direct برای دانشجویان بیشتر است(3/86 %) و پس از آن به ترتیب پایگاه‌های ISI(web of knowledge) (8/76%)، Springer (7/50%)، ProQuest (3/50%) و SCOPUS (50%)رتبه‌های دوم تا پنجم را به خود اختصاصداده اند. عوامل اصلی عدم دسترسی آسان به اطلاعات از دیدگاه دانشجویان، به ترتیب: سرعت پایین شبکه و مشکلات اتصال (7/77%)، عدم تسلط کافی به زبان انگلیسی (4/64%)، قطع اشتراک دانشگاه در مورد برخی پایگاه‌های اطلاعاتی الکترونیکی (9/60%)، عدم وجود منابع روزآمد در کتابخانه (2/57%) و عدم آشنایی با منابع تخصصی موجود (7/48%) می باشد. نتیجه گیری: در بررسی روش‌های اطلاع یابی دانشجویان دانشگاه امیرکبیر، راهنمایی گرفتن از دوستان و استادان (5/71%) در اولویت اول و سپس آزمایش و خطا (4/49%)، شرکت در دوره‌های آموزشی کتابخانه (9/29%) و در نهایت یاری گرفتن از کتابداران (6/27%) قرار دارد ودانشجویان اظهار داشتند که مهارت لازم برای اطلاع یابی را دارا هستند.

چکیده انگلیسی:

Purpose: The present research aimed to investigate the librarians’ role in information seeking behavior of students of Amirkabir University. Methodology: The methodology was descriptive survey using a questionnaire and the reliability of which was measured 0.89 based on Cronbach’s alpha. Questionnaires were analyzed using SPSS software (version 16). Descriptive statistics techniques were applied. Findings: The results revealed that students most important goal when searching for data was to find information for their projects and they used both official and non-official methods for searching information. The books and personal experiences were the most important official and non-official sources for getting information respectively. The Science Direct database ranked first (86.3%) as the most used electronic database by the students while ISI (web of knowledge), Springer, ProQuest and Scopus ranked 2nd to 5th respectively. Methods of students’ retrieval of information were consulting by friends and faculty members, making errors & using experience, training courses in libraries and finally seeking advice of librarians. Conclusion: The main obstacles of easy access to information were low speed of the networks and problems of connections, lack of  enough English language knowledge, the interruption of universities subscription for electronic databases, lack of enough up to date sources in library and not using special resources by students.  

منابع و مأخذ:

اسدی، مریم؛ شریفی، شهرزاد (1385). " نیازسنجی پایگاه‌های اطلاعاتی و مجلات الکترونیکی موجود در کتابخانه دانشگاه صنعتی شریف". نما(مجله الکترونیکی پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران). 6، 3.

[online: Available at:

 http://www.Irandoc.ac.ir/date/e_j/vol6/asadi_sharifi.pdf](2009/10/4)

حاجی شمسایی، علی (1387). "بررسی خدمات شبکه رزنت مرکز اطلاع رسانی و کتابخانه دیجیتالی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات از دیدگاه کاربران." فصلنامه دانش شناسی (علوم کتابداری و اطلاع رسانی و فناوری اطلاعات). 1، 27 ـ 38.

داورپناه، محمدرضا (1386). "ارتباط علمی: نیاز اطلاعاتی و رفتار اطلاع‏یابی". تهران: دبیزش؛ چاپار.

رادمهر، علی؛ تصویری قمصری، فاطمه (1385). "بررسی رفتار اطلاع‏یابی پژوهشگران پژوهشکده مهندسی جهاد کشاورزی". فصلنامه کتاب. 65، 23 ـ 36 .

طهماسبی لیمونی، صفیه (1381). "بررسی رفتار اطلاع‏یابی اعضای هیأت علمی و دانشجویان ارشد دانشگاههای شهر ساری". پایان نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.

لطیفی، معصومه؛ عصاره، فریده (1389). "شناسایی نیازهای اطلاعاتی دانشجویان دوره‌های تحصیلات تکمیلی دانشگاه بوعلی سینای همدان با تاکید بر پایگاه‌های اطلاعاتی در دسترس در این دانشگاه". فصلنامه دانش شناسی (علوم کتابداری و اطلاع رسانی و فناوری اطلاعات). 9، 63 ـ 75.

Nnadozie, Chuma Opara & Nnadozie, Chizoba doris, 2008. "The Information Need of Faculty Members in a Nigerian Private University: A Self Study". Library Philosophy and Practice.

[on- line: Available at: http://findarticles.com/p/articles/mi_7005/is_2008_July/ai_n31316318/] (2009/9/12)

Ross, C.; Terras, M.. “Scholarly Information-Seeking Behaviour in the British Museum Online Collection”. [on- line: Available at: http://www.ucl.ac.uk/dh]

Wickramanayake, Lalith, 2010. Information-seeking behavior of management and commerce faculty in Sri Lankan universities. Emerald Group Publishing Limited. Vol.59, No. 8, 624-636.

Wilson, T.D, 2000. “Human Information Behaviour”. Journal of Information Science, Special Issue on Information Science Research, 3(2) pages 49 to 55.