مطالعه تطبیقی نرم افزارهای کتابخانه دیجیتال کد منبع باز

محورهای موضوعی : دانش شناسی

فرشته سپهر ¹ (استادیار گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال)
علی اصغر شریفی نیا ² (دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری و اطلع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال)

تاریخ دریافت : 1389/09/06 تاریخ پذیرش : 1390/02/20 تاریخ انتشار : 1390/03/01

کلید واژه: کتابخانه دیجیتال, مطالعات تطبیقی, نرم افزار کد منبع باز, نرم افزارهای کتابداری, گرین استون, کوها, دی اسپیس, مای لایبرری, ایی پرینتس, اوپن بیبلی,

چکیده مقاله :

هدف: هدف پژوهش حاضر توسعه دانش در زمینه نرم افزارهای کتابخانه دیجیتال کد منبع باز، معرفی و شناخت نقاط قوت و ضعف و شباهت ها و تفاوت های نرم افزارهای کتابخانه دیجیتال کد منبع باز گرین استون[1]، کوها[2]، دی اسپیس[3]، مای لایبرری[4]، ایی پرینتس[5] و اوپن بیبلیو[6] می باشد که با توجه به استانداردهای موجود کتابخانه های دیجیتالی بررسی شده است و نرم افزار برتر جهت ارائه الگوی مناسب معرفی شده است. روش شناسی: این پژوهش، پژوهشی کاربردی است. روش تحقیق در این پژوهش، پیمایشی توصیفی است و طی آن به گرد آوری اطلاعات و توصیف ویژگی های هر کدام از نرم افزارهای مورد نظر کتابخانه دیجیتال کد منبع باز پرداخته ایم و با تهیه چک لیستی محقق ساخته از ملاک ها و معیارهای استاندارد نرم افزارهای کتابخانه دیجیتال کد منبع باز به مقایسه آنها و نتیجه گیری اقدام شده است. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از آن است که در نرم افزار هایی که به صورت سیستم یکپارچه کتابخانه دیجیتال کد منبع باز طراحی شده اند. بیشترین ویژگی و قابلیت ها را به ترتیب نرم افزارهای کتابخانه دیجیتال کد منبع باز کوها، مای لایبرری و اوپن بیبلیو دارند. در نرم افزار های کتابخانه دیجیتال، که برای دیجیتالی کردن مواد کتابخانه ای طراحی شده اند. بیشترین ویژگی و قابلیت ها را به ترتیب نرم افزارهای کتابخانه دیجیتال کد منبع باز گرین استون، دی اسپیس و ایی پرینتس دارند. نتیجه گیری: در عین حال اگر نرم افزارها را از دیدگاه دیجیتالی کردن مواد کتابخانه ای بررسی کنیم و ماژول های تابعی فراهم آوری، فهرست نویسی، اپک، امانت و پیایندها را کنار بگذاریم. بیشترین ویژگی و قابلیت ها را به ترتیب نرم افزارهای کتابخانه دیجیتال کد منبع باز گرین استون، دی اسپیس، کوها، مای لایبرری، ایی پرینتس و اوپن بیبلیو دارند. [1]. Greenstone [2]. koha [3]. Dspace [4]. MyLibrary [5]. Eprints [6]. Open Biblio

چکیده انگلیسی:

Purpose: The aim of the present research is developing knowledge in the field of open-source code software of digital libraries, and identifying their strengths, weaknesses, similarities, and differences. Methodology: This research is of applied type. The population is composed of Greenstone, Koha, Dspace, MyLibrary, EPrints, and OpenBiblio. The existing standards of digital libraries have been investigated and a checklist is prepared so that the best software for providing a suitable model could be introduced.Descriptive measurable research method is used to collect the information and describe the related features. Findings: The findings show that among the softwares that are designed as Integrated Digital Library open-source code, the highest capabilities belong to Koha, MyLibrary, and OpenBiblio. And, those which have been designed for digital library materials according to the checklist are Greenstone, Dspace, and EPrints. Conclusion: From the viewpoint of digital library materials, regardless of functional modules (Acquisition, Cataloging, OPAC, Circulation, Serial Control), the highest capabilities belong to Greenstone, Dspace, Koha, MyLibrary, EPrints, and OpenBiblio

منابع و مأخذ:

ارسطوپور، شعله(1386) نرمافزارنظامیباکدمنبعباز: نگاهیکوتاهبهقابلیتهاوماژولهاینظامیکپارچه
کتا بخانهای کوها (KOHA).نما 2(7)،20-37.

حسن زاده، محمد، پاک نژاد، آزاد(1388) گرین استون: نرم افزار کد منبع باز برای راه اندازی کتابخانه دیجیتال. فصلنامه کتاب (77)، 252-233.

شریف، عاطفه(1386) نگاهیبهیکنرمافزاریکتابخانهایمتنباز ازدیدگاه یک کتابدار. نما 7(1)،37-53 .

عباسی، زهره(1384) سیستم‌های کتابخانه‌ای یکپارچه با کد منبع باز. فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی، 8(31)،91-98 .

علیپور حافظی، مهدی، کریمی، مهشید(1387) معماری کتابخانه های دیجیتال. فصلنامه کتاب (75)، 222-199.

مختارپور، رضا(1386) بررسی و مقایسه رفتار اطلاع یابی دانشجویان کارشناسی ارشد ودکتری در دانشکده علوم  تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز.نما 2 (7)،20-37.

Goh, D.H., Chua, A., Khoo D.A., Khoo, E.B., Mak, E.B., and Ng, M.W. (2006) A checklist for evaluating open source digital library software. Online Information Review, 30(4), 360 - 379.

Gorton, D. (2007) Practical Digital Library Generation Into Dspace With The 5S Framework. Thesis Master of Science, Faculty of The Virginia Polytechnic Institute and State University.USA.

kumar, V. (2005) Free/ Open Source Integrated Library Management Systems: Comparative Analysis of KOHA, PHP My Library and Open Biblio, Available at: http://eprints.rclis.org/8074/01/ FOSS-ILMS-ppt.pdf

Kumar, V. (2007) Selection and Management of Open Source Software in Libraries. Available at: http://eprints.rclis.org/archive/00008739/

Morgan, E. L. (2004) Open source software in libraries , BiblioAcid, 1(2-3), 1-8.