کیفیت آموزش کتابداری در ایران با تکیه بر خدمات مرجع و اطلاع رسانی
محورهای موضوعی : دانش شناسیمهشید التماسی 1 , فاطمه فهیم نیا 2
1 - موسسه مطالعات بهره وری و منابع انسانی
2 - استادیار گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه تهران استادیار گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه تهران
کلید واژه: کتابداری – ایران, خدمات مرجع – ایران, اطلاع رسانی - ایران,
چکیده مقاله :
هدف : جهان امروز با سرعت به سوی مجازی شدن درحال حرکت است و علوم مختلف را تحت تأثیر خود قرار داده است . علم کتابداری و اطلاع رسانی نیز از این قاعده مستثنی نبوده، و خدمات مورد انتظار از کتابخانه ها و همچنین خدماتی که اغلب کتابخانه ها ارائه می دهند؛ متحول شده است و کتابخانه های دیجیتالی به سرعت درحال پیشرفت هستند. حتی در کتابخانه های سنتی نیز نیاز به خدمات مرجع مجازی و خدمات اطلاع رسانی نوین به شدت احساس می شود. این مقاله به کیفیت و نحوه آموزش کتابداری درایران باتکیه برخدمات مرجع پرداخته است روش شناسی : در دانشگاههای ایران با روش تحلیل محتوای متون آموزشی و تطبیق برنامه های آموزشی گروههای کتابداری پرداخته است، و سپس با روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه میزان مهارت های خدمات مرجع و اطلاع رسانی کتابداران کتابخانه های مختلف را مورد بررسی قرار داده است‘ نتیجه گیری : با توجه به تحلیل متون آموزشی و بررسی سرفصلهای درسی گروههای کتابداری و مقایسه نتایج آن با نتایج حاصل از پیمایش مهارت های مرجع کتابداران‘ این نتیجه حاصل شد که: متون آموزشی که در دانشگاههای ایران برای آموزش خدمات مرجع و اطلاع رسانی مورد استفاده قرار می گیرند بسیار قدیمی بوده و به همین جهت از کارایی و روزآمدی خوبی برخوردار نیستند این مهم با بررسی مهارتهای خدمات مرجع که در چهار محور آشنایی با اصول خدمات مرجع50% کتابداران،مهارتهای اطلاع‌یابی40%، آشنایی با فن‌آوری‌های فعالیت‌های کتابداری20%، و آشنایی با مبانی اطلاع‌رسانی50%، مورد تأکید قرار گرفت.
Objective: Today the world is going rapidly toward getting digitized. Actually this hasinfluenced various sciences, and Library and information sciences, too.. Traditional libraries alsoneed to offer virtual reference services and new information services. This article discuses thequality and method of librarianship education at universities of Iran.Methodology: Content analysis is used to analyze instructional texts and comparison of libraryscience departments syllabuses, the next step has been to investigate the information andreference service skills and competencies of librarians of various types of libraries throughsurvey method and questionnaire.Conclusion: The comparison of the results of the investigating and content analyzing of thelibrary science syllabuses in universities of Iran and the survey of librarians show that theinstructional texts being used for teaching information and reference services are not up-to-dateand efficient.
دیانی،محمد حسین؛ معرف‌زاده، عبدالحمید. مبانی مرجع: فنون پرسش‌کاوی و پاسخ‌یابی از منابع کتابخانه. مشهد: آستان قدس رضوی، معاونت فرهنگی،1370.
دیانی، محمد حسین. (1382). اصول و خدمات مرجع در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی. مشهد: انتشارات کتابخانه رایانه ای.
مرادی، نوراله. مرجع‌شناسی: شناخت خدمات و کتاب‌های مرجع. تهران: فرهنگ معاصر،1374 .
Heeks,R. Reinventing government in the information age. Londen: Routledge,2000.
Katz, W.A. Introduction to Reference Work. New York: McGrawHill. 5ed, 1987.
Kumar, K. Reference Service. New Dehli: Vikas Publishing House Pvt LTD,1982.
Kruger,H. "I, Librarian". Information Technology and Libraries. (Sep):123-129,2005.
The Librarian and Reference Service. Selected by Arthur Ray Rowland. United States of America: Shoe String Press, 1977.
Moen, W.E.; Murry, K.R. "A service-based approach for virtual libraries ". Taxas Library Journal. 788(3):96-100,2002.
Reference and Information Services. Compiled by Bill Katz and Anne Clifford. London: The Scarecrow Press, 1982.
Virtual Reference Services from competencies to assessment. Edited by R.David Lankes & others. London: facet publishing, 2008.
Webster, F. A new politics? In Culture and Politicsin the Information. Londen: Routledge,2001.