شناسایی و رتبه بندی راه‌کارهایی به منظور بهبود وضعیت حق مالکیت معنوی در کتابخانه‌های دیجیتالی
محورهای موضوعی : دانش شناسیعلی رحیمی 1 , عاطفه امینی نیا 2 , سیده نیلوفر شامرادی 3
1 - دانشجوی دکتری گروه حقوق بینالملل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد امارات، دبی، امارات
2 - استادیار گروه حقوق بینالملل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین (پیشوا)، تهران، ایران
3 - دانشجوی دکتری گروه مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران
کلید واژه: قوانین حقوقی, بهبود کتابخانهها, کتابخانه‌های دیجیتال, حق مالکیت معنوی,
چکیده مقاله :
هدف: کتابخانه به لحاظ سنتی مخزنی از اطلاعات است، محلی که جویندگان اطلاعات برای یافتن جواب سؤال های خود به آنجا مراجعه می‌کنند. باتوجه به توسعه کتابخانه های دیجتال و کمبود تحقیقات و قوانین جامع و به روز در این حوزه و حفظ حق مالکیت آثار، در این نوشتار به شناسایی و رتبه بندی راه‌کارهایی به منظور بهبود وضعیت حق مالکیت معنوی در کتابخانه‌های دیجیتالی پرداخته شد.روش پژوهش: روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی است، از نظر فرایند انجام کار جزء تحقیقات توصیفی از نوع میدانی می باشد. جامعه آماری خبرگان کتابخانه های دیجیتال و حقوق دانان آشنا به موضوع بودند که 30 نفر به صورت هدفمند به عنوان نمونه تعیین گردیدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که روایی آن توسط خبرگان و پایایی آن با آلفای کرونباخ 77/0 مورد تأیید قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های T و فریدمن استفاده شد و از نرم افزار SPSS نسخه 25 برای تحلیل‌های آماری بهره گرفته شد.یافته های: یافته های پژوهش نشان دادند که زیرساخت های نرم افزاری و سختافزاری با میانگین رتبه (34/44)، نیروی انسانی متخصص (77/35)، قانون کپی رایت (98/30)، حفظ مالکیت معنوی مؤلف (76/29)، جذب منابع مالی (54/24)، توسعه انتشارات الکترونیکی (34/22)، امنیت پایگاه داده (54/21)، فرهنگ استفاده از کتابخانه ها (80/19)، حفظ منابع اطلاعاتی (21/15) و تعامل بین کاربران و کارکنان کتابخانه ها (54/12) در رتبه های اول تا دهم قرار گرفتند.نتیجه گیری: کتابخانه های دیجیتالی با امکاناتی که ارائه می دهند زمینه مساعدی را برای چرخه علم در جامعه که امروزه مهم تر از تولید علم تلقی می شود، ایجاد می کنند و این امر تأثیر بسزایی در ترویج علم دارد. بنابراین استفاده از سازوکارهای مدیریتی، توسعه منابع انسانی، حقوقی و قانونی، محتوا و ارائه خدمات می تواند نقش مهمی در توسعه این گونه کتابخانه ها داشته باشد.
Objective: The library is traditionally a repository of information, a place where information seekers come to find answers to their questions. Due to the development of digital libraries and the lack of comprehensive and up-to-date research and laws in this field and the preservation of copyright in works, this article identified and ranked solutions to improve the intellectual property status of digital libraries.Methodology: The research method is applied in terms of purpose, in terms of the work process is a descriptive field research. The statistical population of digital library experts and lawyers was familiar with the subject and 30 people were purposefully selected as a sample. A researcher-made questionnaire was used to collect data, the validity of which was confirmed by experts and its reliability was confirmed by Cronbach's alpha of 0.77. T-test and Friedman test were used for data analysis and SPSS software version 25 was used for statistical analysis. Results: The research findings showed that software and hardware infrastructures with average rank (44.34), specialized manpower (35.77), copyright law (30.98), maintenance Intellectual property of the author (29.76), attracting financial resources (24.54), development of electronic publications (22.34), database security (21.54), culture of using libraries (19.80), conservation of resources Information (15/21) and interaction between users and library staff (12/54) were ranked first to tenth.Conclusion: Digital libraries with the facilities they provide create a favorable environment for the cycle of science in society, which today is considered more important than the production of science, and this has a great impact on the promotion of science. Therefore, the use of management mechanisms, human resource development mechanisms, legal mechanisms, content mechanism and service delivery can play an important role in the development of such libraries.
_||_