بررسی ذخیره اسپرم و تولید مثل زمستانه در افعی زنجانیVipera albicornuta
محورهای موضوعی : مجله پلاسما و نشانگرهای زیستی
پروانه صفدریان
1
,
عبدالحسین شیروی
2
,
فاطمه توده دهقان
3
1 - گروه زیست‌شناسی، واحد دامغان، دانشگاه آزاداسلامی، دامغان، سمنان.ایران
2 - گروه زیست شناسی، واحد دامغان، دانشگاه آزاداسلامی، دامغان، سمنان.ایران
3 - موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی حصارک کرج، بخش جانوران سمی.البرز.ایران.
کلید واژه: تولیدمثل, اسپرم, افعی زنجانی, خزندگان,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف:با توجه به ضرورت حفظ نسل مارها به منظور استفاده های بشری و از لحاظ زیست محیطی و بهدلیل بومی بودن افعی زنجانی که مختص ایران و بدون زیرگونه است و در سال 2008از نظر حفاظت زیست محیطی در مرحله آسیب پذیر در طبقه بندی لیست سرخ سازمان حفاظت محیط زیست IUCN)، قرار گرفته، هدف از این پژوهش بررسی ذخیره اسپرم و تولید مثل زمستانه این حیوان است.روش کار:پس از نمونه برداری 11 حلقه افعی زنجانی نر در زمستان سال 1390 از منطقه بستان آباد در آذربایجان شرقی، پارامترهای تولیدمثلی افعی زنجانی(ایران)، در سطح میکروسکوپی و ماکروسکوپی، بررسی مجرای تولیدمثلی نر،پارامترهای اسپرم کانال دفرانی شامل غلظت، حرکت و مورفولوژی، وزن و حجم بیضه، ارزیابی سلولهای اسپرماتوژنیک در لوله های اسپرم ساز و هم چنین وزن وطول بدن و طول دم مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها:نتایج نشان داد که حداکثر وزن بدن 81/32 33/248 گرم، طول بدن 12/4 41/76 سانتی متر در بهمن ماه، طول دم 62/087/4 سانتیمتر در اسفند ماه و بیشترین مقدار حجم بیضه راست 58/11013/666 میلی متر مکعب مربوط به ماه بهمن و چپ 08/189 52/667 میلی متر مکعب در اسفند ماه ، بیشترین طول مجاری راست و چپ به ترتیب 5/19 و 54/2 66/16 سانتیمتر مربوط به دی ماه و بهمن ماه، حداکثر غلظت اسپرم در بهمن ml/104×15، مورفولوژی اسپرم در بهمن 18/12 61/88 % طبیعی و بالاترین تحرک اسپرم 91/22 79/33 مربوط به اسفند بود و مشاهده شد که میزان تحرک از ناحیه پروگزیمال به دیستال رو به افزایش است.نتیجهگیری:با توجه به یافته ها، مورفولوژی مجرای تولیدمثلی افعی زنجانی نر شامل 3 قسمت پروگزیمال، مدین و دیستال بود که شبیه افعی حفره دار(Crotalus durissus terrificus)از منطقه معتدل جنوب شرقی برزیل میباشد. این میزان تولید اسپرم در ماههای بهمن و اسفند ممکن است به دلیل مرحله ی پس از جفت گیری (فصل پاییز) باشد.
Inroduction and Objective: According to need to preserve the native breed snakes, in order to use humanitarian and environmental terms, In 2008, the environmental protection in vulnerable categories of the Red List Department of Environment (IUCN) (14),and serpents Zanjani is required for the survival of the species reproductive parameters noted. Material and Methods:For this purpose to study the reproductive parameters of Zanjani viper(Iran), microscopic and macroscopic level: Check the male reproductive tract, sperm vas channel concentration, motility and morphology, weight, testicular volume, the evaluation of spermatogenic cells in the tubules and measuring weight and body length, tail length is studied. Viper Zanjani ring of 11 males in the winter of 2011 Bostanabad area in East Azerbaijan, which is mountainous and cold climate, samples were taken.Results: The results showed that the mean maximum body weight of 248.33 ± 32.81 g, body length 76.41 ± 4.12 cm in February, tail length 4.87 ± 0.62 inches in February and maximum size of the right testis 666.13 ± 110.58 cubic millimeter of the Month for February and left 667.52 ± 189.08 cubic millimeter was seen in March. The highest average length of the left and right channels, respectively, 19.5 and 16.66 ± 2.54 cm was corresponding to the months of January and February. Maximum average sperm concentration in February 15×104/ml, morphology January %88.61±12.18 normal sperm motility and the highest 33.79 ± 22.91 of March the motility of the proximal to the distal face was increased. Conclusion: According to the findings viper Zanjani male reproductive tract morphology, including three in the proximal, median and distal to the That looks like a pit viper, Crotalus durissus terrificus species of the temperate zone of south-eastern Brazil is and the rate of sperm production in the months of February and March may be due to the mating stage (autumn) is.