سیاستگذاری توسعه پایدار شهری: تحلیل عوامل مؤثر بر شکل‌گیری و گسترش فیزیکی شهر بناب
محورهای موضوعی : شهرسازی
صادق ملاپوربناب
1
,
کریم حسین زاده دلیر
2
*
,
بشیر بیگ بابایی
3
,
بختیار عزت پناه
4
1 - دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران
2 - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران
3 - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد ملکان، دانشگاه آزاد اسلامی، ملکان، ایران
4 - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران
کلید واژه: سیاستگذاری شهری, توسعه پایدار , گسترش فیزیکی, بناب.,
چکیده مقاله :
توسعه فیزیکی شهرهای ایران طی دهه‌های اخیر، به‌ویژه در شهرهای میانی مانند بناب، به‌صورت شتابان و اغلب بدون برنامه‌ریزی منسجم رخ داده است. این روند، به ناپایداری‌های اجتماعی، اقتصادی، و زیست‌محیطی منجر شده و چالش‌هایی نظیر تخریب اراضی کشاورزی، افزایش آلودگی، و ناکارآمدی زیرساخت‌های شهری را به دنبال داشته است. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه فیزیکی شهر بناب و تدوین سیاست‌های شهرسازی پایدار انجام شده است. داده‌ها از سرشماری عمومی نفوس و مسکن (1395)، آمارنامه شهر بناب، و طرح‌های فرادست شهری (بازنگری طرح تفصیلی) گردآوری شده‌اند. روش پژوهش آمیخته (ترکیبی از روش‌های کمی و کیفی) است و از تکنیک‌های دیمتل، تحلیل شبکه‌ای و ضریب هماهنگی کندال برای تحلیل داده‌ها استفاده شده است. یافته‌ها نشان می‌دهند که توسعه فیزیکی بناب تحت تأثیر عوامل طبیعی (مانند توپوگرافی هموار و اقلیم مناسب)، اقتصادی (رشد بخش خصوصی و تقاضای زمین)، و اجتماعی (مهاجرت و افزایش جمعیت) بوده است. این توسعه، اغلب نامتعادل و با پیامدهای منفی مانند تخریب اراضی کشاورزی و افزایش هزینه‌های زیرساختی همراه بوده است. سیاست‌های پیشنهادی شامل تقویت توسعه میان‌افزا، کنترل مرزهای شهری، و حفظ اراضی کشاورزی برای دستیابی به توسعه پایدار است.
The physical development of Iranian cities in recent decades, especially in medium-sized cities such as Bonab, has occurred rapidly and often without coherent planning. This process has led to social, economic, and environmental instability and has led to challenges such as the destruction of agricultural lands, increased pollution, and inefficiency of urban infrastructure. This research aims to identify factors affecting the physical development of Bonab and to formulate sustainable urban development policies. Data were collected from the General Population and Housing Census (2016), Bonab City Statistics, and urban master plans (revision of the detailed plan). The research method is mixed (a combination of quantitative and qualitative methods), and DEMATEL, network analysis, and Kendall coordination coefficient techniques were used to analyze the data. The findings show that the physical development of Bonab has been influenced by natural (such as flat topography and suitable climate), economic (private sector growth and land demand), and social (migration and population growth) factors. This development has often been unbalanced and has been accompanied by negative consequences such as agricultural land degradation and increased infrastructure costs. Proposed policies include strengthening inter-urban development, controlling urban boundaries, and preserving agricultural land to achieve sustainable development.
Amanpour, S., Alizadeh, M., & Damanbagh, S. (2020). Identifying and analyzing the pattern of development of Ahvaz city in the period 1981- 2021. Journal of Sustainable Urban and Regional Development Studies, 1(1), 71-89. Retrieved from https://www.magiran.com/paper/2243185
Asmin, D. H. E., Ebrahimzadeh, D. I., & Habibi, M. A. (2010). An Analysis on Physical Extension Factors and Spiral Pattern ofTabas City After Earth Quake by Holdrem Entropy Model. Geography and Development Iranian Journal, 8(19), 25-. Retrieved from https://www.magiran.com/paper/782342
Esmaeilzadeh, H., Karbasi, P., Del, J. R., Afzali, M., & Afzali, Z. (2016). Spatial analysis of population & urban services distribution according to social justice using synthetic method (case study: Bonab city). Geographical Urban Planning Research, 4(2), 241-260. Retrieved from https://www.magiran.com/paper/1602177
Ghaedrahmati, S., & Bafghi, R. G. (2013). An Analysis of the effect of Tehran's Spatial Expansion in Increasing Earthquake Vulnerability (Time Period: The Last 200 Years). Geographical Research, 27(2), 169-190. Retrieved from https://www.magiran.com/paper/1164380
Gheidari, H. S., Sadeghi, F., & Ghesmati, L. (2015). Sterategic solution for controlling slum growth in the urban areas (case study: Bonab city). Journal of Geography and Urban Space Development, 1(2), 77-. Retrieved from https://www.magiran.com/paper/1409862
Golvarey, R., Zayyari, K., & Estelaji, A. (2020). Analysis of sprawl on Chabahar urban border with Heldern and Entropy Shanon models. Territory, 16(64), 46-61. Retrieved from https://www.magiran.com/paper/2263798
Karami, F., Rahnoor, R., & Shojaeivand, B. (2017). A Comparative Study of The Physical - Environmental Impacts of The Quality of Life in Cities, Evidences from Ajabshir and Bonab. Research and Urban Planning, 7(27), 59-76. Retrieved from https://www.magiran.com/paper/1647795
M.Lalepour, Esmailpour, M., & Sarvar, H. (2024). Evaluation of Urban Neighborhood Potential for Endogenous Development Using Fuzzy Model (Case Study: Bonab City). Amayesh Journal, 17(65), 45-70. Retrieved from https://www.magiran.com/paper/2795211
Meshkini, A., & Tafakori, A. (2011). The Effect of Public Lands and Housing Assignment Policy on Physical Development of Iran Cities Case Study: Kermanshah City. Geography and Development Iranian Journal, 9(23), 47-. Retrieved from https://www.magiran.com/paper/872444
Naderi-Dizaj, B., Panahi, A., Teimouri, I., & Valizade, R. (2022). Investigating the status of local factors affecting the realization of the mid-sized creative cityCase study: Bonab city. Geography, 20(74), 69-84. Retrieved from https://www.magiran.com/paper/2508871
Piry, I., Rashidi, A., Babaei, E., & Roshanaei, H. (2014). Assessment of development levels and assigning of city disorganized districts using quantity techniques the case of study Bonab. Research and Urban Planning, 5(17), 47-64. Retrieved from https://www.magiran.com/paper/1303016
Sadrmousavi, M. S., Karimzadeh, H., Saburi, R., & Zadvali, F. (2017). Investigating and analyzing the environmental impacts of urban sprawl Case study: Hadishahr. Journal ofof Regional Planning, 7(26), 147-160.
Sami, E., Karbasi, P., & Afzali, Z. (2020). Feasibility physical development Optimal of City Bonab Using synthetic model of AHP/FUZZY. Journal of Studies Of Human Settlements Planning, 14(49), 847-868. Retrieved from https://www.magiran.com/paper/2109676
-Toutakhane, A. M., Mofareh-Bonab, M., & Hamedvaran, S. (2017). Status analysis of social capital in middle cities residential (Case study: Bonab City). Quarterly of Geography (Regional Planing), 7(3), 19-32. Retrieved from https://www.magiran.com/paper/1778371