عوامل مؤثر بر تنبلی دانش آموزان و راهبردهای بهبود آن به شیوه نظریه داده بنیاد

محورهای موضوعی : فصلنامه مهارت های روانشناسی تربیتی

شهلا عسگری ¹ , فرهاد شفیع پور ²

1 - کارشناسی ارشد گروه روانشناسی و مشاوره، واحد تیران، دانشگاه آزاد اسلامی، تیران، ایران
2 - دانشیار گروه مدیریت آموزشی، واحد محلات، دانشگاه آزاد اسلامی، محلات، ایران

تاریخ دریافت : 1401/07/01 تاریخ پذیرش : 1401/08/15 تاریخ انتشار : 1401/06/01

کلید واژه: تنبلی, سهل انگاری, نامیدی, ناخشنودی تحصیلی,

چکیده مقاله :

هدف تحقیق حاضر، شناسایی عوامل مؤثر بر تنبلی دانش آموزان دوره ابتدایی و راهبردهای بهبود آن بوده است. روش تحقیق، کیفی از نوع نظریه داده بنیاد بوده است. محیط پژوهش شامل کلیه معلمان دوره ابتدایی شهرستان نجف آباد(1609 استخدام دولتی و 232 نفر استخدام مدارس غیرانتفاعی)در سال تحصیلی1401-1400بوده است.شیوه نمونه گیری تا حد اشباع نظری به تعداد 33 نفر ادامه یافت. برای غنی سازی داده ها نیز از مقالات علمی منتشر شده در رابطه با تنبلی دانش آموزان استفاده بعمل آمد.ابزار تحقیق شامل مصاحبه عمیق و غیرساختاریافته بوده است.برای تجزیه و تحلیل داده از روش کُد گذاری باز، کُد گذازی محوری و کُد گذاری انتخابی استفاده گردید. بطور کلی نتایج تحقیق نشان داد، شرایط علّی تنبلی دانش آموزان مشتمل بر 8 کُد گزینشی 1.نااُمیدی 2.سهل انگاری 3.خودپنداره منفی؛ 4.نداشتن انگیزه؛ 5.نداشتن اعتمادبه نفس(بی اعتمادی به خود، از دست دادن خودباوری)؛ 6.نداشتن دلبستگی تحصیلی؛ 7.نداشتن تلاش تحصیلی؛ 8. ناخشنودی تحصیلی بوده است. شرایط زمینه ای بهبود تنبلی دانش آموزان شامل 3 کُد گزینشی 1. کشف هوش دانش آموز؛ 2. تبلور سازی هوش دانش آموز و 3. ابراز وجود دانش آموز بوده است. شرایط راهبردی بهبود تنبلی دانش آموزان شامل 2 کُد گزینشی 1. راهبردهای فراشناختی؛ 2. راهبردهای شناختی بوده است. شرایط مداخله ای بهبود تنبلی دانش آموزان شامل 2 کُد گزینشی 1. تأثیر اطرافیان؛ و2. اُفت تحصیلی بوده است. پیامدهای بهبود تنبلی دانش آموزان شامل 3 کُد گزینشی 1. تلاش و کوشش؛ 2. امید به آینده؛ و 3. دلبستگی تحصیلی بوده است.

چکیده انگلیسی:

The objective of the present research was to identify the factors affecting laziness of elementary school students. The research method was qualitative based on grounded theory. The statistical population included all of the primary school teachers in Najaf Abad (1609 public school and 232 non-profit school employees) in 2021-2022 school years. The research was based on grounded theory using model of Strauss and Corbin and purposive sampling method with theoretical saturation, so that the sampling continued to 33 persons with the data sufficiency. To enrich the data, published scientific articles about the students' laziness were used. Data collection was based on two library and field methods. The research tools included in-depth and unstructured interviews. To analyze the data, open coding, axial coding and selective coding were utilized. In general, the results showed that the causal conditions of the students' laziness were including, eight selection codes: 1. despair; 2. negligence; 3. negative self-concep; 4. lack of motivation; 5. lack of self-confidence; 6. lack of academic attachment; 7. lack of academic effort; 8. academic dissatisfaction. Background conditions for improving the students' laziness were including, three selection codes: 1. discovering student intelligence; 2. crystallization of student intelligence; 3. student's self-assertion and compensation of weakness points. Strategic conditions for improving the students' laziness were including, two selection codes: 1. self-regulation metacognitive strategies; 2. cognitive strategies. Intervention conditions for improving the students' laziness were including, 2 selection codes: 1. influence of the people around him/her; 2. academic failure. Consequences of improving the students' laziness were including, three selection codes: 1. attempt and effort; 2. hopeful about the future; 3. academic attachment.