تحلیل و طراحی الگوی نوین آموزش مجازی در مدارس ایران در دوران پاندمی: مطالعه موردی تهران در شرایط شیوع بیماری‌های فراگیر
محورهای موضوعی : فصلنامه مهارت های روانشناسی تربیتی
گیتا زندیه
1
,
علاالدین اعتماد اهری
2
*
,
ذوالفقار رشیدی
3
1 - دانشجوی دکتری برنامه‌ریزی درسی، گروه علوم تربیتی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران
2 - استادیار گروه مدیریت آموزشی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران
3 - استادیار گروه مدیریت آموزشی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران
کلید واژه: آموزش آنلاین, برنامه درسی, فناوری آموزشی,
چکیده مقاله :
این پژوهش به تحلیل و طراحی الگوی آموزش مجازی در مدارس ایران در دوران شیوع بیماری‌های فراگیر، با تمرکز بر تهران در دوره کرونا می‌پردازد. هدف اصلی تحقیق، ارائه مدلی بهینه برای آموزش آنلاین به‌منظور مواجهه با چالش‌های دوران پاندمی و بررسی فرصت‌ها و محدودیت‌های فناوری‌های آموزشی در این شرایط است. این مطالعه از نوع کاربردی بوده و با رویکرد آمیخته-اکتشافی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق شامل اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه‌های مدیریت آموزشی و برنامه‌ریزی درسی است که از طریق روش نمونه‌گیری هدفمند و گلوله‌برفی انتخاب شده‌اند. داده‌ها با استفاده از مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته گردآوری شده و تحلیل آن‌ها به کمک روش میک‌مک و مدل‌سازی ساختاری تفسیری صورت گرفته است. یافته‌ها نشان می‌دهند که اثربخشی الگوی آموزش آنلاین در سطح متوسط به بالا ارزیابی شده و عواملی نظیر حضور فعال دانش‌آموزان و گروه‌بندی آن‌ها در فرآیند یادگیری نقش مهمی در بهبود نتایج آموزشی دارند. همچنین، بازنگری در اهداف برنامه درسی آنلاین و روش‌های ارزشیابی ضروری به نظر می‌رسد. نتایج این پژوهش بر ضرورت برنامه‌ریزی دقیق و بهره‌گیری بهینه از فناوری‌های آموزشی برای ارتقای کیفیت آموزش آنلاین تأکید دارند. بهینه‌سازی منابع دیجیتال و توسعه روش‌های ارزشیابی نیز به‌عنوان راهکارهای کلیدی برای بهبود اثربخشی آموزش مجازی در دوران بحران‌های بهداشتی مطرح شده‌اند.
This study focuses on analyzing and designing an e-learning model for Iranian schools during the outbreak of infectious diseases, with a particular emphasis on Tehran during the COVID-19 pandemic. The primary aim of this research is to design an appropriate online education model to address the challenges of the pandemic period and to explore the opportunities and issues related to the use of educational technologies under these circumstances. The research method is applied and employs a mixed-exploratory approach. The statistical population includes faculty members of the Islamic Azad University specializing in educational management and curriculum planning, selected through purposive and snowball sampling. The data collection tools consist of semi-structured interviews, and data analysis was performed using the Mixed methods and interpretive structural modeling. The results indicate that the online educational model is evaluated as moderately high, with active student participation and group organization being important dimensions of the model. Additionally, the objectives of the online curriculum and its assessment require revision. The analyses highlight the importance of precise planning and optimal use of educational technologies to enhance the quality of online education. This research emphasizes the need to optimize digital educational resources and develop assessment methods in the context of online education during the outbreak of infectious diseases.
آهنگری، زهره؛ فقیه آرام، بتول؛ محبی، علی (1397). نقش آموزش در کاهش آسیب‌های ناشی از استفاده فضای مجازی در دانش‌آموزان دختر دبیرستان تهران. مشارکت و توسعه اجتماعی، 4(6): 33-50.
البرزی، محبوبه؛ محمدی، مهدی؛ ناصری جهرمی، رضا؛ صفری، مریم و میرغفاری، فاطمه (1400). تجارب معلمان دوره ابتدایی از چالش‌های تغییر آموزش سنتی به آموزش مجازی در دوران شیوع ویروس کرونا. مجله مطالعات آموزش و یادگیری، 13(1)، 1-19.
بیعی پور، سهیلا؛ خواجه علی، نسرین؛ صادقی، الهام (1395). بررسی اثربخشی آموزش سنتی در مقایسه با آموزش مجازی در یادگیری درس ارزیابی سلامت جنین در دانشجویان مامایی. دوماهنامه علمی- پژوهشی راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 9(1): 8-15.
جعفری‌اقدم، فرزاد؛ جدیدزاده، علی؛ ناجی اصفهانی، سید مهدی و پورتقی راستگو مقدم، ساجده (1402). تاثیر آموزش مجازی بر عملکرد تحصیلی دانشجویان در دوران همه‌گیری ویروس کرونا: مطالعه موردی دانشجویان اقتصاد، دانشگاه تهران. فصلنامه تحقیقات اقتصادی، 58(4): 565-592.
حاجی زاده، انور؛ عزیزی، قادر و کیهان، جواد (1400). تحلیل فرصت ها و چالش های آموزش مجازی در دوران کرونا: رهیافت توسعه آموزش مجازی در پسا کرونا، تدریس پژوهی، 9(1): 174-204.
مرادی، رحیم (1401). اثربخشی روش ارزیابی همتایان در بستر آنلاین بر رضایت تحصیلی دانشجویان در دوران کرونا. فصلنامه روان شناسی تربیتی، 18(65): 65-82.
مقیمی بیدهندی، دِلارام (1401). اثربخشی آموزش مجازی بر یادگیری دانش‌آموزان دوره متوسطه در دوره کرونا. فصلنامه ایده های نوین روانشناسی، ۱۳(۱۷): 17-1.
ملاحسنی، فاطمه؛ جلیلی، حمیده؛ طالبی، محمدعلی (1402). واکاوی چالش های آموزش مجازی در دوران همه گیری کووید-۱۹ از دیدگاه والدین دانش آموزان: یک مطالعه پدیدارشناسانه. پژوهش‌های تربیتی، 13(47): 62-88.
همتی پور، ام البنین (1401). بازتعریف نقش والدین در آموزش مجازی: مقطع ابتدایی، فن آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 2(48): 41-58.
(2020). Online learning in higher education during COVID-19 pandemic: A case of Ghana. Journal of Educational Technology and Online Learning, 3(3): 183-210.
Almahasees, Z., Mohsen, K., & Amin, M. O. (2021). Faculty’s and students’ perceptions of online learning during COVID-19. In Frontiers in education. Frontiers Media SA.
Anderson, T. (2021). The Theory and Practice of Online Learning. Athabasca University Press.
Bao, W. (2020). COVID‐19 and online teaching in higher education: A case study of Peking University. Human Behavior and Emerging Technologies, 2(2): 113-115.
Carrillo, C., & Flores, M. A. (2020). COVID-19 and teacher education: a literature review of online teaching and learning practices. European journal of teacher education, 43(4): 466-487.
Chenari, M. U., Sarvestani, M. S., Azarkhavarani, A. R., Izadi, S., & Cirella, G. T. (2024). Enhancing E-learning in higher education: Lessons learned from the pandemic. E-Learning and Digital Media.
Dastani, M. (2021). COVID-19 and online education in Iran’s universities of medical sciences: A narrative review. Jundishapur Journal of Health Sciences, 13(3): 116958-67.
Englund, C., Olofsson, A. D., & Price, L. (2017). Teaching with technology in higher education: understanding conceptual change and development in practice. Higher Education Research & Development, 36(1): 73-87.
Hodges, C., Moore, S., Lockee, B., Trust, T., & Bond, A. (2020). The difference between emergency remote teaching and online learning. Educause review, 27(1): 1-9.
Kalyani, L. K. (2024). The role of technology in education: Enhancing learning outcomes and 21st century skills. International journal of scientific research in modern science and technology, 3(4): 05-10.
Kedia, P., & Mishra, L. (2023). Exploring the factors influencing the effectiveness of online learning: A study on college students. Social Sciences & Humanities Open, 8(1): 100559.
Mayer, R. E. (2024). Multimedia learning. In Psychology of learning and motivation. Academic Press.
Nam, C. W., & Zellner, R. D. (2011). The relative effects of positive interdependence and group processing on student achievement and attitude in online cooperative learning. Computers & Education, 56(3): 680-688.
Roddy, C., Amiet, D. L., Chung, J., Holt, C., Shaw, L., McKenzie, S., ... & Mundy, M. E. (2017). Applying best practice online learning, teaching, and support to intensive online environments: An integrative review. In Frontiers in education. Frontiers Media SA.
Zandieh, G., Ahri, A. E., & Rashidi, Z. (2024). Identifying and validating the dimensions and components of improving the medical education system in the implementation of online curricula. Social Determinants of Health, 10(1): 1-15.
Zhao, Y., Lei, J., Yan, B., Lai, C., & Tan, H. S. (2021). What makes blended learning effective? A meta-analysis of the empirical literature. Educational Technology & Society, 24(2): 1-17.
Zhu, X., & Liu, J. (2020). Education in and after COVID-19: Immediate responses and long-term visions. Postdigital Science and Education, 2(3): 695-699.