ساخت و اعتباریابی مقیاس بهزیستی جنسی
محورهای موضوعی : روانشناسی
نرگس سلک
1
,
سیدحمید آتش پور
2
*
1 - دانشجوی دکترا روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.
2 - دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.
کلید واژه: بهزیستی جنسی, ساخت, اعتباریابی,
چکیده مقاله :
این پژوهش با هدف ساخت و اعتباریابی مقیاس بهزیستی جنسی به اجرا درآمد. روش نمونه‌گیری به شیوه در دسترس بود. ابزار تحقیق شامل پرسشنامهی 25 سؤالی محقق ساخته بود. قبل از تکمیل پرسش‌نامه‌ها، شرکتکنندگان به سؤالاتی در مورد وضعیت دموگرافیک، سلامت روانی و جسمی فعلی آنها پاسخ دادند. برای بررسی روایی و پایایی ابزار به ترتیب از تحلیل عامل اکتشافی، تحلیل موازی و آلفای کرونباخ استفاده شده است. توجه به این نکته مهم است که مراحل ساخت پرسشنامهی بهزیستی جنسی در دوران پاندمی کرونا صورت گرفت و لذا بخش عمدهای از فرایند جمع آوری اطلاعات از طریق ارزیابی آنلاین صورت گرفته است. نتایج نشان داد که اندازهی شاخص برابر با 927/0 و آزمون کرویت بارتلت (03/11572= X2 و 001/0>p) نیز معنادار است؛ بنابراین با توجه به کفایت نمونهبرداری و معناداری آزمون بارتلت، دادهها برای تحلیل عاملی مناسب است. بر اساس KMO، عواملی که دارای ارزش ویژه بالاتر از 1 هستند میتوانند به عنوان عوامل استخراج شوند و نتایج نشان میدهد که 4 عامل دارای ارزش ویژه بیشتر از یک هستند.همچنین مقادیر بارهای عاملی مشترک، برای همه متغیرهای مورد بررسی مقدار بزرگی را نشان میدهد و کوچکترین مقدار مشترک برابر با 52/0 است. در مجموع مقدار مشترک همه عبارات در حد مطلوب میباشد.
This research was carried out with the aim of building and validating the sexual well-being scale. The sampling method was available. The research tool included a 25 question questionnaire created by the researcher. Before completing the questionnaires, the participants answered questions about their current demographic, mental and physical health. Exploratory factor analysis, parallel analysis and Cronbach's alpha were used to check the validity and reliability of the tool, respectively. It is important to note that the stages of creating the sexual well-being questionnaire took place during the Corona pandemic, and therefore, a major part of the data collection process was done through online evaluation. The results showed that the index size is equal to 0.927 and Bartlett's test (X2 = 11572.03 and p < 0.001) is also significant; Therefore, according to the adequacy of sampling and the significance of Bartlett's test, the data are suitable for factor analysis. Based on KMO, factors that have an eigenvalue higher than 1 can be extracted as factors, and the results show that 4 factors have an eigenvalue greater than one. Also, the values of the common factor loadings show a large value for all the investigated variables, and the smallest common value is equal to 0.52. In total, the common value of all expressions is optimal.
بهرامي، نسيم.، يعقوب زاده، آمنه.، شريفی نيا، سيدحميد.، سليماني، محمدعلي.، حق دوست، علي اکبر. (1395). بررسي روايي و پايايي نسخه فارسي پرسشنامه رضايت جنسي لارسون در زوجين. مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمان، 23 (3): 344-356.
علیاکبری دهکردی م، حیدری نسب ل، کیقبادی ش. 1392. رابطه عملکرد جنسی با سازگاری زناشویی در زنان متأهل. روانشناسی بالینی و شخصیت، 2(8): 87- 98.
قنبری ک، مهرینژاد ا، ستوده اصل ن، قربانی ر. 1400. طراحی و اعتبارسنجی الگوی بهزیستی جنسی مردان ایرانی. فصلنامه خانواده درمانی کاربردی، 2 (4 پیاپی 8): 235-267.
کریمی ا، دادگر س، عافیت م، رحیمی ن. 1391. بررسی تأثیر آموزش بهداشت جنسی بر رضایت جنسی زوجین. مجله زنان، مامایی و نازایی ایران، 15(42): 23-30.
مهرابی ف، دادفر م. 1382. نقش عوامل روانشناختی در اختلالات کنشی جنسی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 9(1): 4- 11.
نامی پس ویشه ح، مظلومین م. 1396. مقایسه آگاهی جنسی، دانش جنسی و سازگاری زناشویی در مردان و زنان متقاضی طلاق در تهران. مقاله ارائه شده در كنفرانس بينالمللي فرهنگ آسيبشناسي رواني و تربيت، دانشگاه الزهرا.
Bancroft J, Long JS, McCabe J. 2011. Sexual well-being: A comparison of U.S. black and white women in heterosexual relationships. Archives of Sexual Behavior, 40(4): 725-40. DOI:10.1007/s10508-010-9679-z.
Bancroft J, Long JS, McCabe, J. 2011. Sexual well-being: A comparison of U.S. black and white women in heterosexual relationships. Archives of Sexual Behavior, 40(4): 725-40. DOI:10.1007/s10508-010-9679-z.
Contreras D, Lillo S, Vera-Villarroel P. 2015. Subjective sexual well-Being in Chilean Adults: Evaluation of a Predictive Model. Journal of Sex & Marital Therapy, 42(4):338-352. DOI: 10.1080/0092623X.2015.1053018.
Diamond LM, Huebner DM. 2012. Is good sex goodfor you? Rethinking sexuality and health. Social and Per-sonality Psychology Compass, 6: 54-69. http://dx.doi.org/10.1111/j.1751-9004.2011.00408.x
Evans DW, Canavera K, Kleinpeter FL, Maccubbin E, Taga K. 2005. The Fears, Phobias and Anxieties of Children with Autism Spectrum Disorders and Down Syndrome: Comparisons with Developmentally and Chronologically Age Matched Children. #Child Psychiatry and Human Development, 36(1): 3–26. https://doi.org/10.1007/s10578-004-3619-x# Foster LR, Byers SE. 2014. Predictors of the sexual well-being of individuals diagnosed with herpes and human papillomavirus. Archive of Sexual Behavior, 45(2): 403-414. DOI: 10.1007/s10508-014-0388-x.
Gerymski R. 2021. Short sexual well-being scale – a cross-sectional validation among transgender and cisgender people. Health Psychology Report, 9(3): 276-287. DOI: 10.5114/hpr.2021.102349.
Glorfeld LW. 1995. An improvement on Horn’s parallel analysis methodology for selecting the correct number of factors to retain. Educational and Psychological Measurement, 55, 377-393.
Horn JL. 1965. A rational and test for the number of factor analysis.Psychometrika, 30, 179-185.
Hoyer J, Uhmann S, Rambow J, Jacobi F. 2009. Reduction of sexual dysfunction: by-product of cognitive-behavioural therapy for psychological disorders? Sexual and Relationship Therapy, 24(1): 64–73. DOI: 10.1080/14681990802649938.
Hull TH. 2008. Sexual Pleasure and Wellbeing. International Journal of Sexual Health, 20(1-2): 133–145.
Killingsworth MA, Gilbert DT. 2010. A wandering mind is an unhappy mind. Science, 330(6006): 932-942. DOI: 10.1126/science.1192439
Kirkman L, Dickson-Swift V, Fox C. 2015. Midlife relationship diversity, sexual fluidity, wellbeing and sexual health from a rural perspective. Rural Society, 24(3): 266–281.
Kobau R, Seligman MEP, Peterson C, Diener E, Zack MM, Chapman D, Thompson W. 2011. Mental health promotion in public health: Perspectives and strategies from positive psychology. American Journal of Public Health, 101: 1–9.
Laumann EO, Paik A, Glasser DB, Kang JH, Wang T, Levinson B, et al. 2006. A cross-national study of subjective sexual well-being among older women and men: Findings from the Global Study of Sexual Attitudes and Behaviors. Archives of Sexual Behavior, 35(2): 145–161. DOI: 10.1007/s10508-005-9005-3.
Lorimer K, DeAmicis L, Dalrymple J, Frankis J, Jackson L,Lorgelly P, McMillan L, Ross, J. 2019. A rapid review of sexualwellbeing definitions and measures: Should we now include sexualwellbeing freedom? The Journal of Sex Research, 56(7): 843–853.https://doi.org/10.1080/00224499.2019.1635565
Loshek, E. A. (2014). Predictors of sexual assertiveness in women: A comparative study of women during different life-stages. Doctoral dissertation, University of North Dakota. University of North Dakota Theses and Dissertations Archive, Available from: UR: https://commons.und.edu/theses/1568.
Mitchell KR, Lewis R, O’Sullivan LF, Fortenberry JD. 2021. What is sexual wellbeing and why does it matter for public health?. Lancet Public Health, 6: e608–e613. Available from: UR: https://doi.org/10.1016/ S2468-2667(21)00099-2.
Rosen RC, Bachmann GA. 2008. Sexual well-being, happiness, and satisfaction, in women: The case for a new conceptual paradigm. Journal of Sex & Marital Therapy, 34(4): 291–297. https://doi.org/10.1080/00926230802096234
Sánchez-Fuentes MM, Santos-Iglesias P, Sierra JC. 2014. A systematic review of sexual satisfaction. International Jour-nal of Clinical and Health Psychology, 14: 67-75. http://dx.doi.org/10.1016/S1697-2600(14)70038-9
Seligman MEP. 2000. Positive psychology. In J. E. Gillham (Ed.): The science of optimism and hope: Research essays in honor of Martin E. P. Seligman (pp. 415–429). West Conshohocken, PA: Templeton Foundation Press.
Skałacka K, Filipkowski J, Pajestka G. 2022. Multidimensional sexual well-being scale for older adults: Validity evidence from a polish sample. Journal of Sex & Marital Therapy, 48(3): 295-308. Available from: UR: https://doi.org/10.1080/0092623X.2021.1991535.
Snell, W. E. (1998). The multidimensional sexual self-concept questionnaire. In C. M. Davis, W. L. Yarber, R. Bausenman, G. Schreer, & S. L. Davis (Eds.), Handbook of sexuality-related measures. (pp. 521–524). Newbury Park, CA: Sage.
Stephenson KR, Meston CM. 2015. The Conditional Importance of Sex: Exploring the Association between Sexual Well-Being and Life Satisfaction. Journal of Sex & Marital Therapy, 41: 25-38. http://dx.doi.org/10.1080/0092623X. 2013.811450
Syme ML, Cohn TJ, Stoffregen S, Kaempfe H, Schippers D. 2018. “At my age”: defining sexual wellness in mid- and later life. The Journal of Sex Research, 6: e608–13. Available from: UR: https://doi.org/10.1080/00224499.2018.1456510.
Tavaresa IM, Schlagintweitb HE, Nobrea PJ, Rosen NO. 2019. Sexual well-being and perceived stress in couples transitioning to parenthood: A dyadic analysis. International Journal of Clinical and Health Psychology, 19: 198-208.
Thompson B, Daniel LG. 1996. Factor analytic evidence for the construct validity of scores: a historical overview and some guidelines. Educational and Psychological Measurement, 56, 197-208.
World Health Organization. 2002. World report on violence and health. Geneva, World Health Organization.
World Health Organization. 2010. Measuring sexual health: Conceptualand practical considerations and related indicators. Retrieved June16th, 2022, from https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/70434/who_rhr_10.12_eng.pdf World Health Organization. 2020. Defining sexual health. Available from: UR: https://www.who.int/ reproductivehealth/topics/sexual_health/sh_definitions/en/ (accessed Aug 15, 2020).
Wylie k. 2010. Sex education and the influence on sexual wellbeing. Social and Behavioral Sciences, 5: 440–444.
Zwick WR, Velicer WF. 1986. Comparison of five rules for determining the number of components to retain. Psychological Bulletin, 99, 432-442.
Journal of Psycho Res and Edu Studies Volume 3, Issue 1- Spring 2025 - Pages 72-85 | doi:org 10.71610/psych.2025.1209660 |
Construction and validation of sexual well-being
Narges Salak1, Seyed Hamid Atashpour 2*
1. PhD student in psychology, Isfahan (Khorasgan) Branch , Islamic Azad University, Isfahan, Iran.
2. Associate Professor in Psychology, Department of Psychology, Isfahan (Khorasgan) Branch , Islamic Azad University, Isfahan, Iran.
OPEN ACCESS Research Article
*Correspondence : Seyed hamid Atashpour *
Received: April 23 2025 Accepted: June 3 2025 Published: Spring 2025 Citation: Salak, N, Atashpour, Sh. (2025). Construction and validation of sexual well-being. Journal of Psycho Research and Educational Studies, 3(1): 72-85.
doi:org 10.71610/psych.2025.1209660 | Abstract This research was carried out with the aim of building and validating the sexual well-being scale. The sampling method was available. The research tool included a 25 question questionnaire created by the researcher. Before completing the questionnaires, the participants answered questions about their current demographic, mental and physical health. Exploratory factor analysis, parallel analysis and Cronbach's alpha were used to check the validity and reliability of the tool, respectively. It is important to note that the stages of creating the sexual well-being questionnaire took place during the Corona pandemic, and therefore, a major part of the data collection process was done through online evaluation. The results showed that the index size is equal to 0.927 and Bartlett's test (X2 = 11572.03 and p < 0.001) is also significant; Therefore, according to the adequacy of sampling and the significance of Bartlett's test, the data are suitable for factor analysis. Based on KMO, factors that have an eigenvalue higher than 1 can be extracted as factors, and the results show that 4 factors have an eigenvalue greater than one. Also, the values of the common factor loadings show a large value for all the investigated variables, and the smallest common value is equal to 0.52. In total, the common value of all expressions is optimal. Key words: sexual well-being, construction, validation.
|
Journal of Psycho Research and Educational Studies, 3(1): 72-85, Spring 2025 73
Extended Abstract
Introduction
Sexual well-being is defined as a general state of physical, mental, and social well-being related to sexual affairs, and sexual well-being refers to optimal sexual function and dysfunction, and sexual problems and sexual well-being in general emphasize the importance of general aspects of health. They make a note. This research was carried out with the aim of building and validating the sexual well-being scale. The sampling method was available.
Methodology
The research tool included a 25-question questionnaire created by the researcher. Before completing the questionnaires, the participants answered questions about their current demographic, mental and physical health. Exploratory factor analysis, parallel analysis and Cronbach's alpha were used to check the validity and reliability of the tool, respectively. It is important to note that the stages of creating the sexual well-being questionnaire took place during the Corona pandemic, and therefore, a major part of the data collection process was done through online evaluation.
Findings
The results showed that the index size is equal to 0.927 and Bartlett's test (X2 = 11572.03 and p < 0.001) is also significant; Therefore, according to the adequacy of sampling and the significance of Bartlett's test, the data are suitable for factor analysis.
Conclusion
Based on KMO, factors that have an eigenvalue higher than 1 can be extracted as factors, and the results show that 4 factors have an eigenvalue greater than one. Also, the values of the common factor loadings show a large value for all the investigated variables, and the smallest common value is equal to 0.52. In total, the common value of all expressions is optimal.
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری سال سوم، شماره اول، بهار 1404- صفحات 72-85
|
doi:org 10.71610/psych.2025.1209660 |
ساخت و اعتباریابی مقیاس بهزیستی جنسی
نرگس سلک1، سید حمید آتش پور2*
1-دانشجوی دکتری روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.
2-دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.
دسترسي آزاد مقاله علمي پژوهشي نويسنده مسئول*: سید حمید آتش پور
تاريخ دريافت: 03/02/1404 تاريخ پذيرش: 13/03/1404 تاريخ انتشار: بهار 1404 استناد: سلک، نرگس، آتش پور، سید حمید. (1404). ساخت و اعتباریابی مقیاس بهزیستی جنسی. فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری بهار 1404 3(1): 85-72.
doi:org 10.71610/psych.2025.1209660 | چکیده این پژوهش با هدف ساخت و اعتباریابی مقیاس بهزیستی جنسی به اجرا درآمد. روش نمونه‌گیری به شیوه در دسترس بود. ابزار تحقیق شامل پرسشنامهی 25 سؤالی محقق ساخته بود. قبل از تکمیل پرسش‌نامه‌ها، شرکتکنندگان به سؤالاتی در مورد وضعیت دموگرافیک، سلامت روانی و جسمی فعلی آنها پاسخ دادند. برای بررسی روایی و پایایی ابزار به ترتیب از تحلیل عامل اکتشافی، تحلیل موازی و آلفای کرونباخ استفاده شده است. توجه به این نکته مهم است که مراحل ساخت پرسشنامهی بهزیستی جنسی در دوران پاندمی کرونا صورت گرفت و لذا بخش عمدهای از فرایند جمع آوری اطلاعات از طریق ارزیابی آنلاین صورت گرفته است. نتایج نشان داد که اندازهی شاخص برابر با 927/0 و آزمون کرویت بارتلت (03/11572= X2 و 001/0>p) نیز معنادار است؛ بنابراین با توجه به کفایت نمونهبرداری و معناداری آزمون بارتلت، دادهها برای تحلیل عاملی مناسب است. بر اساس KMO، عواملی که دارای ارزش ویژه بالاتر از 1 هستند میتوانند به عنوان عوامل استخراج شوند و نتایج نشان میدهد که 4 عامل دارای ارزش ویژه بیشتر از یک هستند.همچنین مقادیر بارهای عاملی مشترک، برای همه متغیرهای مورد بررسی مقدار بزرگی را نشان میدهد و کوچکترین مقدار مشترک برابر با 52/0 است. در مجموع مقدار مشترک همه عبارات در حد مطلوب میباشد. واژگان کلیدی: بهزیستی جنسی، ساخت، اعتباریابی. |
مقدمه
رابطهی جنسی رضایتبخش در زندگی زوجین اهمیت ویژهای دارد. مطالعات در این حوزه نشان داده كه وجود رابطهي جنسي رضایت بخش به نحوي كه بتواند باعث تأمين رضايت طرفين شود نقشي بسيار مهمی در پايداري كانون خانواده دارد (علی اکبری دهکردی، 2010). زوجینی که فعالیت جنسی مطلوبی ندارند، مشکلات جنسی و زناشویی مختلفی را تجربه میکنند (کریمی، دادگر، عافیت و رحیمی، 1391). بهزیستی جنسی زوجین یکی از مفاهیمی است که در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است چرا که این اصطلاح به ارزیابی ذهنی فرد از طیف وسیعی از جنبه‌های فیزیکی، شناختی، عاطفی و اجتماعی روابط با خود و دیگران اشاره دارد و شامل ارضای جنسی، دانش جنسی، افکار، احساسات، تجربیات شخصی و رویکرد فرد به تمایلات جنسی است (سازمان بهداشت جهانی، 2020). بهزیستی جنسی زوجین مهم است چرا که با بهینهسازی عملکرد جنسی و رعایت حقوق جنسی برابر گره میخورد (لورمر1 و همکاران، 2019). اگر زوجین تجربیات بهزیستی جنسی ضعیفی داشته باشند، مکرراً از مشکلات جنسی آزاردهنده مانند اضطراب در موقعیت‌های غیرجنسی، طرح‌واره‌های منفی جنسی، رضایت جنسی پایین، عزت نفس پایین و فعالیت‌های جنسی کمتر، رنج می‌برند (فاستر و بایرز2، 2014). با این حال دادههای پژوهشی در مورد زوجین با بهزیستی جنسی پایین بسیار اندک است.
بهزیستی جنسی به عنوان یک حالت کلی از بهزیستی جسمی، روانی و اجتماعی مربوط به امور جنسی تعریف میشود (سازمان بهداشت جهانی ، 2002). روزن و بچمن3 (2008) استدلال کردهاند که بهزیستی جنسی به کارکرد بهینه و سوء کارکرد جنسی اشاره دارد. سلیگمن4 (2000) عنوان نموده است که مشکلات جنسی و بهزیستی جنسی به طور کلی اهمیت جنبه‌های عمومی سلامت را خاطر نشان میسازند.
بهزیستی جنسی به بخشی از بهزیستی روانی اشاره دارد و به عنوان یکپارچگی و پیوستگی جنبه‌های جسمی، عاطفی، ذهنی و اجتماعی جنسی بودن به گونهای که به شیوه مثبتی تفویت کننده و افزایشدهنده شخصیت، روابط و عشق میگردد، تعریف میشود (سازمان بهداشت جهانی، 2010). بر اساس استیفنسن و مستون5 (2015)، کوبااُ6 و همکاران (2011)، کیلینگزورث و گیلبرت7 (2010) و سلیگمن (2000) بهزیستی جنسی بر رضایت از زندگی و شادمانی تأثیرگذار است. بهزیستی جنسی به طور ویژهای بر احساس رضایت کلی از زندگی، بهزیستی و کیفیت زندگی، ثبات و کیفیت زندگی زناشویی و سلامت روان تأثیر گذار است (دیاموند و هابنر8، 2012؛ سانچز-فونتز، سانتوز- ایگلسیاس و سیرا9، 2014؛ استفنسون و مستون، 2015). البته باید در نظر داشت که در ادبیات تحقیق افرادی مانند ایوانز10 و همکاران (2005) و کرکمن، دیکسون سویفت و فاکس11 (2015) سلامت جنسی را مترادف با بهزیستی جنسی در نظر گرفتهاند. وایلی12 (2010) معتقد است کسانی که از اطلاعات کافی برای لذت بردن از زندگی جنسی خود برخوردار هستند با احتمال بیشتری از زندگی جنسی خود رضایت خواهند داشت و هول13 (2008) نیز معتقد است که زوجینی که انتظارات ناهمساز در رابطهی
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری بهار 1404 3(1): 72-85 ----------------------------------------- آتش پور 76
جنسی از یکدیگر دارند با فروپاشی رابطه زناشویی مواجه میشوند. بنکرافت، لانگ و مک کیب14 (2011)، لومان15 و همکاران (2006) و کنتراس، لیلو و ورا-ویلاروئل16 (2015) توافق دارند که دانش محدودی در مورد بهزیستی جنسی و عوامل مؤثر برای دستیابی به آن وجود دارد. در پژوهشهای مختلف، مؤلفه‌های متعددی در تبیین بهزیستی جنسی بیان شده است، از جمله: عوامل روانشناختی، شناختی و رفتاری مختلفی از جمله: فراوانی نوازش، صمیمیت جنسی، شایستگی جنسی، رضایت جنسی، عزت نفس جنسی، خودکارآمدی جنسی، خودتعیینگری در زندگی جنسی، پذیرش گرایش جنسی، کیفیت رابطه جنسی ، نگرش جنسی اشاره شده است (اسکالاکا، فیلیپکاوسکی و پاژسکا17، 2022؛ جریمسکی18، 2021؛ میچل، لویس، اُسالیوان و فورتنبری19، 2021؛ قنبری، مهرینژاد ستودهاصل، قربانی، 1400؛ تاوارسا20 و همکاران، 2019؛ لورمیر و همکاران، 2019؛ سایم21، 2018).
از طرفی خانواده یکی از ارکان مهم هر جامعهای به شمار میرود. وجود رابطه صمیمی توأم با عشق و علاقه بین همسران باعث میشود تا این کانون اجتماعی با کارکرد مؤثر و در فضایی مملو از امنیت و آسایش به بقای خود ادامه دهد. یک ازدواج خوب به زندگی افراد معنا میبخشد و سلامت روانی و جسمی افراد را تأمین میکند.
طی سالهای گذشته در جامعه ما آمار طلاق و نابسامانیهای ارتباطی همسران افزایش یافته و یکی از عواملی که نقش مهمی در این مسأله ایفا میکند رابطه و رضایت جنسی زوجین است. پایین بودن آگاهی و دانش جنسی (نامی پس ویشه و مظلومین، 1396)، نبود آموزش کافی درباره فعالیت جنسی، باورهای جنسی نادرست، اضطراب درباره عملکرد جنسی، عدم آگاهی از شیوههای صحیح برقراری رابطهی جنسی، احساس گناه در مورد آمیزش جنسی و مغایرت داشتن آن با مذهب، ارتباط ضعیف درباره نیازهای جنسی شریک جنسی و روابط آشفته زناشویی (مهرابی و دادفر، 1382) از جمله عواملی هستند که بر رضایت جنسی زوجین تأثیر منفی دارند. لذا بررسی عوامل مؤثر بر رابطه جنسی مطلوب مانند رضایت جنسی، بهزیستی جنسی و نهایتاً سلامت جنسی از اهمیت بسیاری برخوردار است. با بررسی پژوهشهای انجام شده به نظر میرسد که محققان مختلف بر اساس اهداف پژوهش خود عوامل متفاوتی را برای بهزیستی جنسی تعیین کردهاند و توافق نظری برای ابعاد و جنبه‌های مختلف آن وجود ندارد. بنکرافت، لانگ و مک کیب (2011)، لومان و همکاران (2006) و کنتراس و همکاران (2015) توافق دارند که دانش محدودی در مورد بهزیستی جنسی و عوامل مؤثر برای دستیابی به آن وجود دارد. ضمن اینکه پژوهشهای انجام گرفته در این حوزه بهزیستی جنسی از لحاظ میزان و تنوع در مقایسه با دیگر مسائل زناشویی اندک است و با توجه به اینکه ابزار بهزیستی جنسی تاکنون در پژوهشی بدین شکل مورد بررسی قرار نگرفته و تنها در سطح تئوریک مطرح بوده است و از سوی دیگر مطالعه ابزارهاي موجود در حوزه سنجش بهزیستی جنسی نشان میدهد که هیچ پژوهشی تاکنون یافت نشده است که بتواند روایی و پایایی پرسشنامه بهزیستی جنسی را مورد سنجش قرار دهد و ابزارهاي مختلف به فراخور توان و تخصص سازندگان و جامعه مورد پژوهش، هرکدام بر جنبه هاي خاصی از سازه جنسی تأکید کردهاند و از آنجا که ابزارهاي داخلی به گونهاي ترجمه و انطباق یافته ابزارهاي خارجی هستند، لذا باید توجه کافی به ویژگیهاي فرهنگی اجتماع ایرانی را در درجه اهمیت قرار دهند. سوال اصلی این پژوهش این بود که آیا مقیاس بهزیستی جنسی میتواند به عنوان یک ابزار داراي روایی و اعتبار مقبول در سنجش این مولفه به کار رود. این پژوهش با توجه به خلاء موجود، در پی آن بود تا از طریق مطالعه متون مرتبط، شاخصها و مؤلفههاي بهزیستی جنسی را استخراج نموده و نسبت به اعتباریابی این مقیاس اقدام نماید؛ چرا که هر نوع مداخلهاي در خصوص
ساخت و اعتباریابی مقیاس بهزیستی جنسی------------------------------------------------------------------- آتش پور 77
بهزیستی جنسی ، منوط به شناسایی، سنجش و اعتباریابی ابزار آن است. لذا هدف از پژوهش حاضر روایی و پایایی پرسشنامه بهزیستی جنسی، بود.
روش اجرای پژوهش
روش پژوهش حاضر توصیفی-مقطعی، از نوع اعتبارسنجی بود و جامعه آماری شامل کلیه زوجین شهر اصفهان بود که حداقل یک سال ازمدت ازدواجشان گذشته باشد. حجم نمونه در بخش اعتبارسنجی پرسشنامه بهزیستی جنسی شامل 479 نفر از زوجین شهر اصفهان بود که به شیوهی نمونه‌گیری تصادفی با شیوهی نمونه‌گیری در دسترس انجام شد.
جهت انتخاب نمونه ابتدا فهرستی از مراکز مشاوره شهر اصفهان که دارای مجوز از سازمان نظام روانشناسی یا سازمان بهزیستی بودند تهیه شد و از بین آنها 8 مرکز به صورت تصادفی انتخاب شدند. سپس با این مراکز تماس گرفته شد و از بین آنها 5 مرکز که حاضر به همکاری برای اجرای پژوهش شدند، به عنوان نمونه انتخاب شدند. سپس اطلاعات زوجین مراجعهکننده برای دریافت خدمات زوج درمانی از این مراکز در یک دوره 6 ماهه دریافت شد. به جهت رعایت ملاحظات اخلاقی، رضایتنامهی کتبی آگاهانه از زوجین اخذ شد و محرمانه بودن کلیه اطلاعات به صورت کتبی اعلام شد.
ابزار پژوهش
پرسشنامهی بهزیستی جنسی: این پرسشنامه یک پرسشنامهی محققساخته میباشد. قبل از تکمیل پرسش‌نامه‌ها، شرکتکنندگان به سؤالاتی در مورد وضعیت دموگرافیک، سلامت روانی و جسمی فعلی آنها (معیارهای ورود به مطالعه که در بالا ذکر شد) پاسخ دادند. این یک مطالعهی روششناختی است.
برای بررسی روایی ابزار و پایایی ابزار به ترتیب از تحلیل عامل اکتشافی، تحلیل موازی و آلفای کرونباخ استفاده شده است. توجه به این نکته مهم است که مراحل ساخت پرسشنامهی بهزیستی جنسی در دوران پاندمی کرونا صورت گرفت و لذا بخش عمدهای از فرایند جمع آوری اطلاعات از طریق ارزیابی آنلاین صورت گرفته است.
یافته ها
برای ساخت مقیاس بهزیستی جنسی مراحل زیر انجام شد:
مرحله 1- ایجاد مجموعه عبارات: در ابتدا، ابزارها و مقالاتی که در آنها تعاریف یا مؤلفه‌های بهزیستی جنسی ارائه شده است، جمع آوری شد تا ابعادی که میتواند شامل بهزیستی جنسی باشد، شناسایی شود. ثانیاً به پانزده استاد دانشگاه متخصص زوج درمانی و درمانگر جنسی، ابعاد مختلف ارائه شد تا میزان ارتباط بین بعد مفروض و بهزیستی جنسی در طیف لیکرت از کاملاً موافق تا کاملاً مخالف تعیین شود. پس از ملاحظات لازم، نتایج جمع‌آوری و از بین نظرات اساتید دانشگاه در مورد ابعاد مختلف، 27 بعد توسط آنها، انتخاب شد و بدین ترتیب ابعاد مقیاس جمع‌آوری شد. برای طراحی عبارات مقیاس حاضر در پرسشنامههای استاندارد موجود، عباراتی که با ابعاد مشخص شده مرتبط بود جمع‌آوری شد. در دستیابی به این موضوع از پرسشنامهی رضایت جنسی لارسون (1998) (بهرامي، يعقوبزاده، شريفینيا، سليماني و حقدوست، 1395)، پرسشنامهی قاطعیت جنسی لوشک22 (لوشک، 2014) مقیاس چندبعدی خودپنداره جنسی اسنل23 (اسنل، 1998)، پرسشنامهی بهزیستی جنسی مردان ایرانی (قنبری و همکاران، 1400) استفاده شد. سایر عبارات توسط محققین طراحی شد، در مجموع 254 عبارت برای مقیاس طراحی شد. سپس به شش نفر از متخصصان زوجدرمانی و درمانگر جنسی داده شد
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری بهار 1404 3(1): 72-85 ----------------------------------------- آتش پور 78
تا روایی محتوایی عبارات را بر اساس تجربه و تخصص خود ارزیابی کنند. در این مرحله 146 عبارت از 254 عبارت، به دلیل شباهت موضوعی عبارات حذف شد و 108 عبارت به عنوان عبارات پرسشنامه در نظر گرفته شد.
مرحله 2- اجرای پایلوت: در این مرحله روایی صوری مقیاس با انجام مطالعهای بر روی 25 زوج مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور فرم به صورت آزمایشی اجرا شد. مطالعه مقدماتی نشان داد که فرمهایی که در مطالعه مورد استفاده قرار میگیرند، ابهام ندارند و نیازی به اصلاح ندارند. آزمودنیهایی که در مطالعهی مقدماتی شرکت داشتند در نمونه پژوهش قرار نگرفتند.
مرحله 3- ارزیابی مقیاس: برای ارزیابی روایی و پایایی مقیاس حاضر، فرم‌ها به 600 متأهل که تمایل به شرکت در پژوهش داشتند، ارائه شد و 479 نفر پرسش‌نامه‌ها را تکمیل کرده و برگرداندند. پرسش‌نامه‌ها به صورت فرم گوگل و مداد- کاغذی ارائه شد. دادههای پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS v.26 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تحلیل عاملی اکتشافی (EFA) و تحلیل موازی برای آزمون اعتبار سازه مقیاس بهزیستی جنسی انجام شد. برای آزمون پایایی مقیاس، ضریب همسانی درونی آلفای کرونباخ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
مرحله 4- تحلیل نتایج: برای استخراج عاملها از روش عاملیابی محورهای اصلی استفاده شد، زیرا هدف تبیین کل واریانس ماتریس همبستگی بود. جهت تعیین عاملهای مناسب برای چرخش، مقیاس کایزر (KMO) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی بر روی مقیاس بهزیستی جنسی نشان داده است که تمامی عبارات در 4 عامل شامل رضایت جنسی، خودکارآمدی جنسی، تمایل جنسی و جرأتورزی جنسی قرار میگیرند؛ اما تحلیل عاملی اکتشافی میزان برازش مدل فرضی با دادهها را مشخص نمیکند. برای انجام تحلیل عاملی اکتشافی از روش مؤلفه‌های اصلی استفاده شد. پیش از انجام این کار، برای بررسی کفایت نمونهبرداری از اندازهی KMO و برای ارزیابی معناداری ماتریس همبستگی از آزمون کرویت بارتلت استفاده شد. در جدول (3-3) نتایج این آزمونها قابل مشاهده است. اندازهی شاخص برابر با 927/0 و آزمون کرویت بارتلت (03/11572= X2 و 001/0>p) نیز معنادار است؛ بنابراین با توجه به کفایت نمونهبرداری و معناداری آزمون بارتلت، دادهها برای تحلیل عاملی مناسب است.
جدول (1). مقدار KMO و کرویت بارتلت
مقیاس کایزر (KMO) | 927/0 |
آزمون کرویت بارتلت | 03/11572 |
Df | 300 |
معناداری | 0001/0 |
بر اساس KMO، عواملی که دارای ارزش ویژه بالاتر از 1 هستند میتوانند به عنوان عوامل استخراج شوند و نتایج نشان میدهد که 4 عامل دارای ارزش ویژه بیشتر از یک هستند. برای تعیین عوامل از روش چرخش واریماکس استفاده شد. همانطور که در جدول (1) ملاحظه میشود مقادیر بارهای عاملی مشترک، برای همه متغیرهای مورد بررسی مقدار بزرگی را نشان میدهد و کوچکترین مقدار مشترک برابر با 52/0 است. در مجموع مقدار مشترک همه عبارات در حد مطلوب میباشد.
اولین نسخه از مقیاس، که برای بهزیستی جنسی طراحی شده بود، شامل 108 عبارت بود. با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی 25 عبارت تایید شد. عبارات دارای بار عاملی پایین و عبارات دارای ضریب بار مشترک در بیش از یک عامل از مقیاس حذف شدند.
نتایج تحلیل عاملی اکتشافی بر روی پرسشنامهی بهزیستی جنسی نشان داده است که تمامی عبارات در 4 عامل شامل رضایت جنسی، کارکرد جنسی، تمایل جنسی و جرأتورزی جنسی قرار میگیرند؛ اما تحلیل عاملی اکتشافی میزان برازش مدل فرضی با دادهها را
ساخت و اعتباریابی مقیاس بهزیستی جنسی------------------------------------------------------------------- آتش پور 79
مشخص نمیکند. تحلیل موازی تکنیکی برای تعیین تعداد عاملهای باقیمانده در تحلیل عاملی است که توسط هورن24 (1965) ارائه شده است. هورن این روش را به عنوان روشی جایگزین برای اصلاح مشکلات روش نموداری اسکری کتل مطرح کرده است.
مرحله 5- تحلیل موازی: در تحلیل موازی، هدف غلبه بر محدودیت‌های KMO، تخمین بیش از حد تنظیم‌کننده ماتریس ناشی از خطای نمونه‌گیری است. KMO بر اساس یک ماتریس همبستگی جامعه فرض شده و فقط در مواردی که حجم نمونه به آن نزدیک است، مناسب است (گلورفلد25، 1995). در ماتریس جامعه، ارزش ویژه برای متغیرهای تصادفی یا دو به دو ناهمبسته، مساوی 1 است، اما در نمونه محدود، خطاهای نمونه‌گیری و سوگیری به حداقل مربعات، مقادیر ویژه کمتر یا بالاتر از 1 به دست آمده ختم میشود (هورن، 1965).
تحلیل موازی اثر خطای نمونه‌گیری را تعدیل و بنابراین برخلاف معیار کایزر که مبتنی بر جامعه است، مبتنی بر نمونه است (زویک و ولیسر26، 1986). برای این کار ارزشهای ویژه حاصل از دادههای تصادفی با ارزشهای ویژه دادههای واقعی مقایسه میشود و تنها عواملی باید استخراج شوند که ارزش واقعی آنها بیشتر از ارزش دادههای تصادفی است.
برای اجرای تحلیل موازی، به تبعيت از توصيهی تامپسون و دانيـل27 (1996)، با استفاده از دادههای بدست آمده ابتدا 50 نمونه تصادفي از مطالعه به وجود آمد. هر يك از اين نمونههای تصادفي بايد از لحاظ تعداد آزمودني و تعداد متغير درست همانند اطلاعات بـه دست آمده از مطالعه باشد. به عبارت ديگر 50 ماتريكس كه هر يك داراي 479 آزمودني و 25 متغير بود، بوجود آمد. هر يك از اين نمونههاي تصادفي با رعايت همان اصولي كه تحت آن اطلاعات اصلي تحليل شد (يعني با اسـتفاده از الگريتم استخراج عامل تحليل مؤلفهی اصلي و چرخش واریماکس) مورد تحليل قرار گرفت و ميانگين ارزشهاي ويژه براي عاملها به دست آمد که در جدول (2) ارائه شده است. در نهایت ارزشهاي ويژه به دست آمده از تحليل اطلاعات اصلي با ميانگين ارزشهاي ويژه به دست آمده از تحليل نمونههاي تصادفي مقايسه شد.
جدول (2). میانگین ارزشهای ویژه و صدک 95 دادههای تصادفی
عبارات | ارزشهای ویژه واقعی | میانگین ارزشهای ویژه دادههای تصادفی | صدک 95 ارزشهای ویژه دادههای تصادفی | درصد واریانس تبیین شده توسط هر عامل |
1 | 975/13 | 42/1 | 49/1 | 901/55 |
2 | 761/1 | 36/1 | 4/1 | 946/62 |
3 | 539/1 | 31/1 | 35/1 | 104/69 |
4 | 176/1 | 27/1 | 31/1 | 807/73 |
5 | 733/0 | 23/1 | 27/1 | 74/76 |
6 | 628/0 | 19/1 | 23/1 | 253/79 |
7 | 599/0 | 16/0 | 19/1 | 649/81 |
8 | 522/0 | 32/1 | 16/1 | 737/83 |
9 | 465/0 | 1/1 | 13/1 | 597/85 |
10 | 429/0 | 07/1 | 1/1 | 313/87 |
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری بهار 1404 3(1): 72-85 ----------------------------------------- آتش پور 80
11 | 373/0 | 04/1 | 07/1 | 805/87 | |
12 | 328/0 | 01/1 | 04/1 | 119/90 | |
13 | 318/0 | 98/0 | 01/1 | 389/91 | |
14 | 293/0 | 95/0 | 98/0 | 58/92 | |
15 | 251/0 | 93/0 | 96/0 | 583/93 | |
16 | 249/0 | 9/0 | 92/0 | 579/94 | |
17 | 227/0 | 87/0 | 89/0 | 485/95 | |
18 | 21/0 | 85/0 | 87 /0 | 326/96 | |
19 | 195/0 | 82/0 | 85/0 | 104/97 | |
20 | 165/0 | 8/0 | 82/0 | 765/97 | |
21 | 154/0 | 77/0 | 79/0 | 379/98 | |
22 | 135/0 | 73/0 | 76/0 | 919/98 | |
23 | 122/0 | 7/0 | 74/0 | 408/ 99 | |
24 | 087/0 | 67/0 | 71/0 | 755/99 | |
25 | 061/0 | 63/0 | 66/0 | 000/100 | |
جدول (2) نشان میدهد که 76/70 درصد از عبارات مقیاس بهزیستی جنسی زوجین توسط این 4 عامل تعیین میشود. بر اساس نتایج، عامل اول 17/51 درصد، عامل دوم 82/7 درصد، عامل سوم 87/6 درصد و عامل چهارم 9/4 درصد میزان کل تغییر متغیر اصلی یعنی بهزیستی جنسی زوجین را نشان میدهد.
جدول (3). میانگین ارزشهای ویژه و صدک 95 دادههای تصادفی در عوامل تبیین شده
عامل | ارزشهای ویژه واقعی | میانگین ارزشهای ویژه دادههای تصادفی | صدک 95 ارزشهای ویژه دادههای تصادفی | درصد واریانس تبیین شده توسط هر عامل |
1 | 79/12 | 42/1 | 49/1 | 17/51 |
2 | 95/1 | 36/1 | 4/1 | 99/58 |
3 | 71/1 | 31/1 | 35/1 | 86/65 |
4 | 3/1 | 27/1 | 3/1 | 76/70 |
با توجه به نتایج، ارزش ویژه بالاتر از 1 (k>1) در دادههای واقعی وجود 4 عامل را اثبات میکند و تحلیل موازی این 4 مؤلفه را تأیید میکند. بنابراین، تحلیل موازی، در راستای تحلیل اکتشافی، 25 مورد را ارائه میدهد که چهار عامل را ارزیابی میکند.
مرحله 6- اعتبار سازه مقیاس: برای تعیین اعتبار سازه، همبستگی بین ابعاد مقیاس از طریق ضریب همبستگی پیرسون محاسبه شد. نتایج اعتبار سازه در جدول (4) ارائه شده است.
ساخت و اعتباریابی مقیاس بهزیستی جنسی------------------------------------------------------------------- آتش پور 81
جدول (4). اعتبار سازهی مقیاس بهزیستی جنسی
|
| خودکارآمدی جنسی | جرأتورزی جنسی | رضایت جنسی | میل جنسی |
خودکارآمدی جنسی | همبستگی پیرسون | 1 | 76/0 | 65/0 | 75/0 |
معناداری |
| 000/0 | 000/0 | 000/0 | |
جرأتورزی جنسی | همبستگی پیرسون | - | 1 | 67/0 | 652/0 |
معناداری |
|
| 000/0 | 000/0 | |
رضایت جنسی | همبستگی پیرسون | - | - | 1 | 599/0 |
معناداری |
|
|
| 000/0 | |
میل جنسی | همبستگی پیرسون | - | - | - | 1 |
بر اساس جدول (4)، همبستگی پیرسون هر 4 مؤلفهی بهزیستی جنسی در سطح معناداری است (01/0>p). بنابراین مقیاس از روایی سازه قابلقبولی برخوردار است.
مرحله 7- پایایی ابزار: برای تعیین پایایی ابعاد مقیاس از آلفای کرونباخ استفاده شد. در جدول (5) نتایج آلفای کرونباخ ارائه شده است.
جدول (5). پایایی مقیاس بهزیستی جنسی زوجین
مؤلفهها | تعداد عبارات | آلفا کرونباخ |
خودکارآمدی جنسی | 8 | 93/0 |
جرأتورزی جنسی | 8 | 92/0 |
رضایت جنسی | 4 | 91/0 |
میل جنسی | 5 | 82/0 |
پایایی کلی مقیاس | 25 | 96/0 |
همانگونه که در جدول (5) مشاهده میشود، آلفای کرونباخ در هر 4 مؤلفه از سطح مطلوبی برخوردار است و همچنین آلفای کلی مقیاس نیز در سطح رضایتبخشی است.
بحث و نتیجه گیری
این پژوهش با هدف ساخت و اعتباریابی مقیاس بهزیستی جنسی به اجرا درآمد. در این پژوهش پرسشنامهی 25 سؤالی محقق ساخته تهیه شد و روایی آن تأیید شد و پایایی 96/0 را به دست آورد. نتایج نشان داد که اندازهی شاخص برابر با 927/0 و آزمون کرویت بارتلت (03/11572= X2 و 001/0>p) نیز معنادار است؛ بنابراین با توجه به کفایت نمونهبرداری و معناداری آزمون بارتلت، دادهها برای تحلیل عاملی مناسب است. بر اساس KMO، عواملی که دارای ارزش ویژه بالاتر از 1 هستند میتوانند به عنوان عوامل استخراج شوند و نتایج نشان میدهد که 4 عامل دارای ارزش ویژه بیشتر از یک هستند.همچنین مقادیر بارهای عاملی مشترک، برای همه متغیرهای مورد بررسی مقدار بزرگی را نشان میدهد و کوچکترین مقدار مشترک برابر با 52/0 است. در مجموع مقدار مشترک همه عبارات در حد مطلوب میباشد. یافتههای فوق با پژوهش های نظیر بهزیستی جنسی و استرس اداراک شده در والدین به بررسی 255 زوجی که به تازگی صاحب اولین فرزند خود شده اند(تاوارسا و همکاران، 2019)، بررسی مطالعه تغییرات در بدکارکردی جنسی 451 بیماران که در کلینیک سرپایی (هویر28 و همکاران، 2009)، همسویی مستقیم دارد.
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری بهار 1404 3(1): 72-85 ----------------------------------------- آتش پور 82
بر اساس KMO، عواملی که دارای ارزش ویژه بالاتر از 1 هستند میتوانند به عنوان عوامل استخراج شوند و نتایج نشان میدهد که 4 عامل دارای ارزش ویژه بیشتر از یک هستند. برای تعیین عوامل از روش چرخش واریماکس استفاده شد و مقادیر بارهای عاملی مشترک، برای همه متغیرهای مورد بررسی مقدار بزرگی را نشان میدهد و کوچکترین مقدار مشترک برابر با 52/0 است. در مجموع مقدار مشترک همه عبارات در حد مطلوب میباشد. همچنین نتایج تحلیل عاملی اکتشافی بر روی پرسشنامهی بهزیستی جنسی نشان داده است که تمامی عبارات در 4 عامل شامل رضایت جنسی، کارکرد جنسی، تمایل جنسی و جرأتورزی جنسی قرار میگیرند؛ اما تحلیل عاملی اکتشافی میزان برازش مدل فرضی با دادهها را مشخص نمیکند. تحلیل موازی تکنیکی برای تعیین تعداد عاملهای باقیمانده در تحلیل عاملی است که توسط هورن (1965) ارائه شده است. هورن این روش را به عنوان روشی جایگزین برای اصلاح مشکلات روش نموداری اسکری کتل مطرح کرده است.
در تحلیل موازی، هدف غلبه بر محدودیت‌های KMO، تخمین بیش از حد تنظیم‌کننده ماتریس ناشی از خطای نمونه‌گیری است. KMO بر اساس یک ماتریس همبستگی جامعه فرض شده و فقط در مواردی که حجم نمنه به آن نزدیک است، مناسب است (گلورفلد ، 1995). در ماتریس جامعه، ارزش ویژه برای متغیرهای تصادفی یا دو به دو ناهمبسته، مساوی 1 است، اما در نمونه محدود، خطاهای نمونه‌گیری و سوگیری به حداقل مربعات، مقادیر ویژه کمتر یا بالاتر از 1 به دست آمده ختم میشود (هورن، 1965).
تحلیل موازی اثر خطای نمونه‌گیری را تعدیل و بنابراین برخلاف معیار کایزر که مبتنی بر جامعه است، مبتنی بر نمونه است (زویک و ولیسر ، 1986). برای این کار ارزشهای ویژه حاصل از دادههای تصادفی با ارزشهای ویژه دادههای واقعی مقایسه میشود و تنها عواملی باید استخراج شوند که ارزش واقعی آنها بیشتر از ارزش دادههای تصادفی است.
برای اجرای تحلیل موازی، به تبعيت از توصيهی تامپسون و دانيـل (1996)، با استفاده از دادههای بدست آمده ابتدا 50 نمونه تصادفي از مطالعه بوجود آمد. هر يك از اين نمونههای تصادفي بايد از لحاظ تعداد آزمودني و تعداد متغير درست همانند اطلاعات بـه دست آمده از مطالعه باشد.
به عبارت ديگر 50 ماتريكس كه هر يك داراي 479 آزمودني و 25 متغير بود، بوجود آمد. هر يك از اين نمونههاي تصادفي با رعايت همان اصولي كه تحت آن اطلاعات اصلي تحليل شد (يعني با اسـتفاده از الگريتم استخراج عامل تحليل مؤلفهی اصلي و چرخش واریماکس) مورد تحليل قرار گرفت و ميانگين ارزشهاي ويژه براي عاملها به دست آمد که در جدول (2) ارائه شده است. در نهایت ارزشهاي ويژه به دست آمده از تحليل اطلاعات اصلي با ميانگين ارزشهاي ويژه به دست آمده از تحليل نمونههاي تصادفي مقايسه شد.
هر پژوهش با توجه به شرايط و موقعيتي که در آن اجرا شده، داراي محدوديت هايي است. اين مطالعه نيز، با محدوديتهايي مواجه بود، ازجمله اينکه نمونه پژوهش محدود به زوجین شهر اصفهان بود، بنابراين نميتوانيم ادعا کنيم که يافته هاي پژوهش قابل تعميم به ساير جوامع با زمينه هاي گوناگون است. يافته هاي حاصل از خودگزارشي طبيعتا مقطعي است. البته روشهاي خودگزارشي در کشف ارزشها و نيازهاي ادراک شده و در سنجش عيني سلامت توجيه پذير هستند، اما همراه بودن مشاهدات رفتاري، عملکرد و پيامدهاي انطباقي تبيين کاملتري از اين ساختارها و شيوه ي عملکرد آنها فراهم مي نمايد. ازاينرو، پژوهشهاي طولي و همچنين اتکا به اطلاعات چندگانه که بهزیستی جنسی را از چشم اندازي پوياتر مورد مطالعه قرار دهد مي تواند مفيد واقع شود. انجام پژوهش هاي ديگر به خصوص در جوامع ديگر پيشنهاد ميشود. نتايج حاصله در اين پژوهش درمجموع توانستند بخشي از واريانس خرد را تبيين نمايند، لذا پيشنهاد مي گردد به منظور تبيين واريانس باقيمانده، پژوهش هايي با تمرکز بر ساير عوامل فردي و اجتماعي مؤثر در اين زمينه صورت گيرد.
ساخت و اعتباریابی مقیاس بهزیستی جنسی------------------------------------------------------------------- آتش پور 83
تعارض منافع
بنا بر اظهار نویسندگان، این مقاله حامی مالی و تعارض منافع ندارد.
منابع
بهرامي، نسيم.، يعقوب زاده، آمنه.، شريفی نيا، سيدحميد.، سليماني، محمدعلي.، حق دوست، علي اکبر. (1395). بررسي روايي و پايايي نسخه فارسي پرسشنامه رضايت جنسي لارسون در زوجين. مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمان، 23 (3): 344-356.
علیاکبری دهکردی م، حیدری نسب ل، کیقبادی ش. 1392. رابطه عملکرد جنسی با سازگاری زناشویی در زنان متأهل. روانشناسی بالینی و شخصیت، 2(8): 87- 98.
قنبری ک، مهرینژاد ا، ستوده اصل ن، قربانی ر. 1400. طراحی و اعتبارسنجی الگوی بهزیستی جنسی مردان ایرانی. فصلنامه خانواده درمانی کاربردی، 2 (4 پیاپی 8): 235-267.
کریمی ا، دادگر س، عافیت م، رحیمی ن. 1391. بررسی تأثیر آموزش بهداشت جنسی بر رضایت جنسی زوجین. مجله زنان، مامایی و نازایی ایران، 15(42): 23-30.
مهرابی ف، دادفر م. 1382. نقش عوامل روانشناختی در اختلالات کنشی جنسی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 9(1): 4- 11.
نامی پس ویشه ح، مظلومین م. 1396. مقایسه آگاهی جنسی، دانش جنسی و سازگاری زناشویی در مردان و زنان متقاضی طلاق در تهران. مقاله ارائه شده در كنفرانس بينالمللي فرهنگ آسيبشناسي رواني و تربيت، دانشگاه الزهرا.
Bancroft J, Long JS, McCabe J. 2011. Sexual well-being: A comparison of U.S. black and white women in heterosexual relationships. Archives of Sexual Behavior, 40(4): 725-40. DOI:10.1007/s10508-010-9679-z.
Contreras D, Lillo S, Vera-Villarroel P. 2015. Subjective sexual well-Being in Chilean Adults: Evaluation of a Predictive Model. Journal of Sex & Marital Therapy, 42(4):338-352. DOI: 10.1080/0092623X.2015.1053018.
Diamond LM, Huebner DM. 2012. Is good sex goodfor you? Rethinking sexuality and health. Social and Per-sonality Psychology Compass, 6: 54-69. http://dx.doi.org/10.1111/j.1751-9004.2011.00408.x
Evans DW, Canavera K, Kleinpeter FL, Maccubbin E, Taga K. 2005. The Fears, Phobias and Anxieties of Children with Autism Spectrum Disorders and Down Syndrome: Comparisons with Developmentally and Chronologically Age Matched Children. Child Psychiatry and Human Development, 36(1): 3–26. https://doi.org/10.1007/s10578-004-3619-x
Foster LR, Byers SE. 2014. Predictors of the sexual well-being of individuals diagnosed with herpes and human papillomavirus. Archive of Sexual Behavior, 45(2): 403-414. DOI: 10.1007/s10508-014-0388-x.
Gerymski R. 2021. Short sexual well-being scale – a cross-sectional validation among transgender and cisgender people. Health Psychology Report, 9(3): 276-287. DOI: 10.5114/hpr.2021.102349.
Glorfeld LW. 1995. An improvement on Horn’s parallel analysis methodology for selecting the correct number of factors to retain. Educational and Psychological Measurement, 55, 377-393.
Horn JL. 1965. A rational and test for the number of factor analysis.Psychometrika, 30, 179-185.
Hoyer J, Uhmann S, Rambow J, Jacobi F. 2009. Reduction of sexual dysfunction: by-product of cognitive-behavioural therapy for psychological disorders? Sexual and Relationship Therapy, 24(1): 64–73. DOI: 10.1080/14681990802649938.
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری بهار 1404 3(1): 72-85 ----------------------------------------- آتش پور 84
Hull TH. 2008. Sexual Pleasure and Wellbeing. International Journal of Sexual Health, 20(1-2): 133–145.
Killingsworth MA, Gilbert DT. 2010. A wandering mind is an unhappy mind. Science, 330(6006): 932-942. DOI: 10.1126/science.1192439
Kirkman L, Dickson-Swift V, Fox C. 2015. Midlife relationship diversity, sexual fluidity, wellbeing and sexual health from a rural perspective. Rural Society, 24(3): 266–281.
Kobau R, Seligman MEP, Peterson C, Diener E, Zack MM, Chapman D, Thompson W. 2011. Mental health promotion in public health: Perspectives and strategies from positive psychology. American Journal of Public Health, 101: 1–9.
Laumann EO, Paik A, Glasser DB, Kang JH, Wang T, Levinson B, et al. 2006. A cross-national study of subjective sexual well-being among older women and men: Findings from the Global Study of Sexual Attitudes and Behaviors. Archives of Sexual Behavior, 35(2): 145–161. DOI: 10.1007/s10508-005-9005-3.
Lorimer K, DeAmicis L, Dalrymple J, Frankis J, Jackson L,Lorgelly P, McMillan L, Ross, J. 2019. A rapid review of sexualwellbeing definitions and measures: Should we now include sexualwellbeing freedom? The Journal of Sex Research, 56(7): 843–853.https://doi.org/10.1080/00224499.2019.1635565
Loshek, E. A. (2014). Predictors of sexual assertiveness in women: A comparative study of women during different life-stages. Doctoral dissertation, University of North Dakota. University of North Dakota Theses and Dissertations Archive, Available from: UR: https://commons.und.edu/theses/1568.
Mitchell KR, Lewis R, O’Sullivan LF, Fortenberry JD. 2021. What is sexual wellbeing and why does it matter for public health?. Lancet Public Health, 6: e608–e613. Available from: UR: https://doi.org/10.1016/ S2468-2667(21)00099-2.
Rosen RC, Bachmann GA. 2008. Sexual well-being, happiness, and satisfaction, in women: The case for a new conceptual paradigm. Journal of Sex & Marital Therapy, 34(4): 291–297. https://doi.org/10.1080/00926230802096234
Sánchez-Fuentes MM, Santos-Iglesias P, Sierra JC. 2014. A systematic review of sexual satisfaction. International Jour-nal of Clinical and Health Psychology, 14: 67-75. http://dx.doi.org/10.1016/S1697-2600(14)70038-9
Seligman MEP. 2000. Positive psychology. In J. E. Gillham (Ed.): The science of optimism and hope: Research essays in honor of Martin E. P. Seligman (pp. 415–429). West Conshohocken, PA: Templeton Foundation Press.
Skałacka K, Filipkowski J, Pajestka G. 2022. Multidimensional sexual well-being scale for older adults: Validity evidence from a polish sample. Journal of Sex & Marital Therapy, 48(3): 295-308. Available from: UR: https://doi.org/10.1080/0092623X.2021.1991535.
Snell, W. E. (1998). The multidimensional sexual self-concept questionnaire. In C. M. Davis, W. L. Yarber, R. Bausenman, G. Schreer, & S. L. Davis (Eds.), Handbook of sexuality-related measures. (pp. 521–524). Newbury Park, CA: Sage.
Stephenson KR, Meston CM. 2015. The Conditional Importance of Sex: Exploring the Association between Sexual Well-Being and Life Satisfaction. Journal of Sex & Marital Therapy, 41: 25-38. http://dx.doi.org/10.1080/0092623X. 2013.811450
Syme ML, Cohn TJ, Stoffregen S, Kaempfe H, Schippers D. 2018. “At my age”: defining sexual wellness in mid- and later life. The Journal of Sex Research, 6: e608–13. Available from: UR: https://doi.org/10.1080/00224499.2018.1456510.
Tavaresa IM, Schlagintweitb HE, Nobrea PJ, Rosen NO. 2019. Sexual well-being and perceived stress in couples transitioning to parenthood: A dyadic analysis. International Journal of Clinical and Health Psychology, 19: 198-208.
ساخت و اعتباریابی مقیاس بهزیستی جنسی------------------------------------------------------------------- آتش پور 85
Thompson B, Daniel LG. 1996. Factor analytic evidence for the construct validity of scores: a historical overview and some guidelines. Educational and Psychological Measurement, 56, 197-208.
World Health Organization. 2002. World report on violence and health. Geneva, World Health Organization.
World Health Organization. 2010. Measuring sexual health: Conceptualand practical considerations and related indicators. Retrieved June16th, 2022, from https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/70434/who_rhr_10.12_eng.pdf
World Health Organization. 2020. Defining sexual health. Available from: UR: https://www.who.int/ reproductivehealth/topics/sexual_health/sh_definitions/en/ (accessed Aug 15, 2020).
Wylie k. 2010. Sex education and the influence on sexual wellbeing. Social and Behavioral Sciences, 5: 440–444.
Zwick WR, Velicer WF. 1986. Comparison of five rules for determining the number of components to retain. Psychological Bulletin, 99, 432-442.
[1] . Lorimer
[2] . Foster & Byers
[3] . Rosen & Bachmann
[4] . Seligman
[5] . Stephenson & Meston
[6] . Kobau
[7] . Killingsworth & Gilbert
[8] . Diamond & Huebner
[9] . Sánchez-Fuentes, Santos-Iglesias & Sierra
[10] 10. Contreras
[11] 11. Kirkman, Dickson-Swift & Fox
[12] 12. Wylie
[13] 13. Hull
[14] . Bancroft, Long & McCabe
[15] . Laumann
[16] . Contreras, Lillo & Vera-Villarroel
[17] . Skałacka, Filipkowski & Pajestka
[18] . Gerymski
[19] . Mitchell, Lewis, O’Sullivan & Fortenberry
[20] . Tavaresa
[21] . Syme
[22] . Loshek
[23] . Snell
[24] . Horn
[25] . Glorfeld
[26] . Zwick & Velicer
[27] . Thompson & Daniel
[28] . Hoyer