خوانش جنسیتی توانایی ادراکی-شناختی مسیریابی با تاکید بر هوش هیجانی مورد پژوهی محله سجاد شهر مشهد
محورهای موضوعی : روانشناسی
1 - دانشجوی دکتری،گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.
2 - دانشیار، گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.
کلید واژه: هوش هیجانی, خودآگاهی, ادراک, مسیریابی, محله سجاد,
چکیده مقاله :
تفکر رکن اساسی در فرآیند ادراک در محیط شهری است با توجه به اینکه رفتار مسیریابی در فضای شهری تحت تأثیر اطلاعات دریافت شده از محیط است لذا درک صحیح از اطلاعات دریافتی از محیط سبب سهولت مسیریابی میگردد. افراد مختلف متناسب با شرایط فیزیولوژیکی از استراتژیهای مختلفی برای مسیریابی در فضای شهری استفاده میکنند. هوش هیجانی ازجمله عامل تأثیرگذار در حیطه روانشناسی است و با عواملی مانند خودآگاهی، خود مدیریت، آگاهی اجتماعی، مدیریت روابط با مسیریابی میتواند ارتباط داشته باشد. با توجه به اینکه در فرآیند ادراک تفکر امر اساسی است در ادامه یکی از مؤلفههای هوش هیجانی نیز تسهیل تفکر هست لذا هدف از ارائه این پژوهش خوانش جنسیتی توانایی ادراکی –شناختی مسیریابی با تأکید بر هوش هیجانی و بررسی رفتار مسیریابی زنان و مردان با تأکید بر هوش هیجانی در محله سجاد بود. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است و در این راستا بهمنظور گردآوری دادهها از مشاهدات میدانی، پرسشنامه، بازدید سایت استفادهشده است. بر اساس حجم جامعه در محله سجاد با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 296 نفر محاسبهشده است و پرسشنامه بهصورت نمونهگیری هدفمند در میان از مردان وزنان تکمیل گردیده است. تحلیل دادهها برای تأثیر هوش هیجانی بر مسیریابی با آزمونهای آمار استنباطی در نرمافزار spss صورت گرفته است و آزمون لون و آزمون واریانس یکطرفهAnova ، آزمون t تحلیل گردیده است. نتایج حاکی از آن است که رفتار مسیریابی زنان و مردان متفاوت است و مابین هوش هیجانی و مسیریابی زنان و مردان ارتباط مستقیمی وجود دارد. زنان در امر مسیریابی خودآگاهی بالاتری نسبت به مردان دارند همچنین در حین انجام این رفتار در محیط توانایی عاطفی و حساسیت بین فردی بیشتری نسبت به مردان دارند. مردان در فرآیند مسیریابی و در حین تعیین مسیر مدیریت احساسات قویتری نسبت به زنان در محیط شهری دارند و اعتمادبهنفس بیشتری در حین انجام این فرایند دارند.مردان در فضای شهری خوشبینتر از زنان میباشند. زنان در مسیریابی از دانش مسیر و نشانه استفاده میکنند.مردان از دانش مسیر استفاده میکنند.
Thinking is the basic pillar in the process of perception in the urban environment, considering that the wayfinding behavior in the urban space is influenced by the information received from the environment, so a correct understanding of the information received from the environment makes wayfinding easier. Different people use different strategies for wayfinding in the urban space according to their physiological conditions. Emotion is one of the influential factors in the field of psychology and can be related to factors such as self-awareness, self-management, social awareness, relationship management and wayfinding. Considering that thinking is essential in the perception process, then one of the components of emotional intelligence is also the facilitation of thinking, so the purpose of this research is to present a gender reading of the perceptual-cognitive ability of wayfinding with an emphasis on emotional intelligence. Therefore, the purpose of this research is to investigate the wayfinding behavior of women and men with an emphasis on emotional intelligence in Sajjad neighborhood. The research method in the present study is descriptive-analytical, and in this regard, field observations, questionnaires, and site visits were used to collect data. Based on the size of the community in Sajjad neighborhood, using Cochran's formula, the sample size was calculated to be 296 people, and the questionnaire was completed in the form of targeted sampling among overweight men. Data analysis for the effect of emotional intelligence on wayfinding has been done with inferential statistics tests in spss software, and Lone's test and Anova one-way variance test, t test have been analyzed. The results indicate that the wayfinding behavior of women and men is different and there is a direct relationship between emotional intelligence and routing of women and men. Women have higher self-awareness than men when it comes to wayfinding, and they also have more emotional ability and interpersonal sensitivity than men while performing this behavior in the environment. Men have stronger feelings than women in the process of wayfinding and determining the management path in the urban environment, and they have more self-confidence during this process. Men are more optimistic than women in the urban environment. Women use route and sign knowledge in wayfinding. Men use route knowledge.
Journal of Psycho Res and Edu Studies Volume 1, Issue 2- Summer 2023 - Pages 68-86
| doi:org 10.71610/psych.2023.1039139 |
Gender Reading of Perceptual-cognitive Wayfinding Ability with Emphasis on Emotional Intelligence in the case Study of Sajjad Neighborhood of Mashhad
Shima Abedi 1*, Toktam Hanaee 2
1-PhD Student, Department of Urban Planning, Mashhad Branch, Islamic Azad University, Mashhad, Iran.
2-Associate Professor, Department of Urban Planning, Mashhad Branch, Islamic Azad University, Mashhad, Iran.
OPEN ACCESS Research Article
*Correspondence: Shima Abedi * Received: May 19, 2023 Accepted: Aug 1, 2023 Published: Summer 2023 Citation: Shima. A, Hanaee, T. (2023). Gender Reading of Perceptual-cognitive Wayfinding Ability with Emphasis on Emotional Intelligence in the case Study of Sajjad Neighborhood of Mashhad. Journal of Psycho Research and Educational Studies, 1(2): 68-86.
doi:org 10.71610/psych.2023.1039139 | Abstract Emotion is one of the influential factors in the field of psychology and can be related to factors such as self-awareness, self-management, social awareness, relationship management and wayfinding. Considering that thinking is essential in the perception process, then one of the components of emotional intelligence is also the facilitation of thinking, so the purpose of this research is to present a gender reading of the perceptual-cognitive ability of wayfinding with an emphasis on emotional intelligence. Therefore, the purpose of this research is to investigate the wayfinding behavior of women and men with an emphasis on emotional intelligence in Sajjad neighborhood. The research method in the present study is descriptive-analytical, and in this regard, field observations, questionnaires, and site visits were used to collect data. Based on the size of the community in Sajjad neighborhood, using Cochran's formula, the sample size was calculated to be 296 people, and the questionnaire was completed in the form of targeted sampling among overweight men. Data analysis for the effect of emotional intelligence on wayfinding has been done with inferential statistics tests in spss software, and Lone's test and Anova one-way variance test, t test have been analyzed. The results indicate that the wayfinding behavior of women and men is different and there is a direct relationship between emotional intelligence and routing of women and men. Women have higher self-awareness than men when it comes to wayfinding, and they also have more emotional ability and interpersonal sensitivity than men while performing this behavior in the environment. Men have stronger feelings than women in the process of wayfinding and determining the management path in the urban environment, and they have more self-confidence during this process. Key words: Perception, self-awareness, emotional intelligence, wayfinding, Sajjad neighborhood.
|
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری سال اول، شماره دوم، تابستان 1402- صفحات 68-86 doi:org 10.71610/psych.2023.1039139 | doi:org ------------------------------ |
خوانش جنسیتی توانایی ادراکی-شناختی مسیریابی با تاکید
بر هوش هیجانی مورد پژوهی محله سجاد شهر مشهد
شیما عابدی*1، تکتم حنایی2
1- دانشجوی دکتری،گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.
2- دانشیار، گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.
دسترسي آزاد مقاله علمي پژوهشي نويسنده مسئول*: شیما عابدی
تاريخ دريافت: 29/02/1402 تاريخ پذيرش: 10/05/1402 تاريخ انتشار: تابستان 1402 استناد: عابدی شیما، حنایی، تکتم. (1402). خوانش جنسیتی توانایی ادراکی – شناختی مسیریابی با تاکید بر هوش هیجانی مورد پژو هش محله سجاد شهر مشهد.. فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری، 1(2): 68-86.
doi:org 10.71610/psych.2023.1039139
|
چکیده هوش هیجانی ازجمله عامل تأثیرگذار در حیطه روانشناسی است و با عواملی مانند خودآگاهی،خودمدیریت، آگاهیاجتماعی،مدیریتروابط با مسیریابی میتواند ارتباط داشته باشد. با توجه به اینکه در فرآیند ادراک تفکر امر اساسی است در ادامه یکی از مؤلفههای هوش هیجانی نیز تسهیل تفکر هست لذا هدف از ارائه این پژوهش خوانش جنسیتی توانایی ادراکی –شناختی مسیریابی با تأکید بر هوش هیجانی و بررسی رفتار مسیریابی زنان و مردان با تأکید بر هوش هیجانی در محله سجاد بود. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی است و دراین راستا به منظورگردآوری دادهها از مشاهدات میدانی،پرسشنامه، بازدید سایت استفاده شده است. بر اساس حجم جامعه در محله سجاد با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 296 نفر محاسبهشده است و پرسشنامه بهصورت نمونهگیری هدفمند در میان مردان و زنان تکمیل گردیده است. تحلیل دادهها برای تأثیر هوش هیجانی بر مسیریابی با آزمونهای آمار استنباطی در نرمافزارspss صورت گرفته است و آزمون لون و آزمون واریانس یکطرفهAnova ، آزمون t تحلیل گردیده است. نتایج حاکی از آن است که رفتار مسیریابی زنان و مردان متفاوت است و مابین هوش هیجانی و مسیریابی زنان و مردان ارتباط مستقیمی وجود دارد. زنان در امر مسیریابی خودآگاهی بالاتری نسبت به مردان دارند همچنین در حین انجام این رفتار در محیط توانایی عاطفی و حساسیت بین فردی بیشتری نسبت به مردان دارند. مردان در فرآیند مسیریابی و در حین تعیین مسیر مدیریت احساسات قویتری نسبت به زنان در محیط شهری دارند و اعتمادبهنفس بیشتری در حین انجام این فرایند دارند. واژگان کلیدی: ادراک، خودآگاهی، هوش هیجانی، راهیابی، محله سجاد.
|
خوانش جنسیتی توانایی ادراکی – شناختی مسیریابی با تاکید بر هوش هیجانی ----------------------------------------------- عابدی 70
مقدمه
در شهرها حرکت عابر پیاده امری بهداشتی است که باید بدون استرس و اضطراب باشد. بنابراین فاکتور نمایش راه برای محیطهای شهری با برنامهریزی مناسب ضروری است. مسیریابی بهعنوان فرآیند یافتن مسیر فرد از مبدأ به مقصد تعریف میشود. این بخش مهمی از فعالیتهای زندگی روزمره است که نهتنها به شناخت شخصی فرد بستگی دارد، بلکه به خوانایی محیطهای ساختهشده یا خارج از منزل، علاوه بر در دسترس بودن وسایل کمکی برای حمایت از مسیریابی وی، نیز بستگی دارد . لینچ (1960) لینچ1 (1960) عمل مسیریابی را بهعنوان فرآیندی تعریف کرد که در آن افراد از نشانهها یا اطلاعات محیطی برای موقعیتیابی و یافتن راه خود از مکانی به مکان دیگر استفاده میکنند. در مسیریابی شهری، حامی استراتژیک تصویر محیطی است که بازنمایی ذهنی کلی از دنیای بیرونی طبیعی یا ساختهشده است که توسط ناظر شهری درک میشود. یادگیری یک محیط خاص برای یک ناظر شهر معمولاً بهصورت حرکتی (که به مناظر شهری اشاره دارد) در تعدادی از سفرها همراه با تجربیات و مهارتهایی که بهتدریج تعمیم و ذخیره میشوند اتفاق میافتد( Nagy)نگی سرهان و همکاران،22021) Sarhan et,al:2021) با توجه به اینکه ازجمله نکات اصلی در رفتار مسیریابی ادراک محیط است و ازجمله فرایندهای ادراک محیط میتوان به الگوهای روانشناختی و ترجیحی افراد اشاره نمود لذا فرآيندهاي ادراک و شناخت هم در مرحله جمعآوری اطلاعات و هم در مرحله تفسیر آنها، تحت تأثیر عوامل روانشناختی مانند نیازها و انگیزهها و عوامل متعددي قرار میگیرند که خود آنها نیز از شرايط محیطی تأثیر میپذيرند (مرتضوي 1380،90). طي ده سال گذشته، پژوهشگراني كه درزمینهٔ روانشناختی به پژوهش پرداختهاند، توجه زيادي به رابطه هوش هيجاني- اجتماعي و تيپهاي روانشناختی نشان دادهاند. الگو روانشناختی، ترجیحهای روانشناختی افراد را در توجه، دريافت، پردازش و تصمیمگیری درباره انواع اطلاعات و همچنين مدل جامعي از پویاییهای ذهني فرد در سازگاري، مقابله و پيشرفت در زندگي را نشان میدهد (شکیبا و همکاران،1387). بررسی تأثیر عواطف و احساسات بر رفتار، آخرین تلاش براي درك، فهم و علت پویایی شخصیت انسان است، بر این اساس هوش هیجانی بهعنوان آگاهی از این موضوع است که چگونه حالات عاطفی بر افکار و رفتار ما تأثیر میگذارند (شورچی گلنگدري و همکاران،1392). متعلق بهنوعی از تواناییهای شناختی ، هوش هیجانی توانایی افراد در پردازش دقیق و مؤثر اطلاعات احساسی است که مربوط به عملکردهای سازگاری اجتماعی است. ویژگی هوش هیجانی ترکیبی از خودآگاهی ، مدیریت هیجانی ، خود انگیزشی ، همدلی و مهارتهای بین فردی است .(Cai&Yang,2021) (کای و یانگ3،2021) جنسیت عامل بسیار تأثیرگذار بر رفتار انسان در فضای شهری هست لذا با توجه به اینکه هوش هیجانی ازجمله احساسات است که در رفتار انسان مؤثر است به بررسی تأثیرگذاری آن بر مسیریابی با تفکیک جنسیتی پرداختهشده است لذا با توجه به اینکه محله سجاد فضایی 24ساعته دارد و افراد مخاطب در ساعتهای مختلف به آنجا مراجعه میکنند و در سطح محله سجاد حضور مییابند به بررسی رفتار مسیریابی مردان وزنان با تأکید بر هوش هیجانی پرداختهشده است شناسایی رفتار انسان بر اساس تفکیک جنسیتی طراحی فضاهای کارا منتهی میشود فضاهای مناسب حضور مردم در سطح شهر باید از سردرگمی انسانها جلوگیری نماید. با توجه به اینکه مسیریابی فرآیندی است که در آن تفکر جزء اساسی این رفتار است لذا با توجه به بررسیهای صورت گرفته هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر هوش هیجانی بر توانایی ادراکی-شناختی در فرآیند مسیریابی زنان و مردان در محیط شهری است.مسئله اصلی قابلتوجه در این پژوهش میتوان به در نظر گرفتن تأثیر جنسیت بر مسیریابی زنان و مردان در فضایی شهری اشاره نمود. مسیریابی آسان برای شهروندان سبب حضور پذیری هر چه بیشتر شهروندان در محلات میشود که این امر سبب سرزندگی فضاهای شهری میگردد.جنسیت عامل تأثیرگذار بر رفتار در محیطهای شهری هست لذا این پژوهش در مورد پاسخگویی به بررسی ارتباط هوش هیجانی و جنسیت در
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری تابستان 1402 1(2): 86-68------------------------------------------------عابدی 71
فرآیند مسیریابی در محله سجاد بهواسطهی وجود تنوع گروه هدف در طول شبانهروز و پذیرای اقشار مختلف هست.سؤال اصلی پژوهش میزان تأثیرگذاری جنسیت بر توانایی ادراکی-شناختی مسیریابی با تأکید بر هوش هیجانی تا چه اندازه است؟ و سؤال فرعی آیا بین مسیریابی انسانها و هوش هیجانی آنان ارتباط مستقیمی وجود دارد؟
پیشینه پژوهش
در این بخش به بررسی پیشینه پژوهش پیرامون موضوع هوش هیجانی و مسیریابی پرداختهشده است. اولین دوره هوش هیجانی به وین پین (1985) نسبت داده میشود که اصطلاح هوش هیجانی را در پایاننامه دکتری خود با عنوان "مطالعه احساسات: توسعه هوش هیجانی" معرفی کرد. هوش پایه عاطفی دارد و استفاده از احساسات ما بهعنوان منبع انرژی برای دستیابی به هدف خود تعریفشده همان چیزی است که هوش هیجانی (EI) از آن تشکیلشده است (چادا ، 2005).
احساسات بر روابط با افراد دیگر و همچنین هویت شخصی و توانایی فرد برای انجام یک کار تأثیر میگذارد. برای بیان این موضوع درزمینهٔ مناسب ، گلمن (1995) گلمن4 (1995مفهوم هوش هیجانی را رواج داد
سالووی و مایر سالووی و مایر 5در سال 1990 اصطلاح "هوش هیجانی" را ابداع کردند و آن را "نوعی از هوش اجتماعی توصیف کرد که شامل توانایی نظارت بر احساسات و عواطف خود و دیگران ، ایجاد تبعیض در بین آنها و استفاده از این اطلاعات برای هدایت تفکر است. در دهه 1990 ، دانیل گلمن از کارهای سالووی و مایر مطلع شد و این درنهایت منجر به انتشار کتاب "هوش هیجانی - چرا میتواند بیشتر از IQ اهمیت داشته باشد" شد(Baba et,al:2021) بابا 6و همکاران،2021 چهار جزء موردتوجه مایر و سالووی (1997) مایر و سالووی (1997) ساختار هوش هیجانی شامل تواناییهای زیر است: "(الف) درک دقیق احساسات در خود و دیگران ، (ب) استفاده از احساسات برای تسهیل تفکر ، (ج) درک احساسات ، زبان عاطفی و سیگنالهای منتقلشده توسط احساسات ، و (د) احساسات را طوری مدیریت کنید که به اهداف خاصی برسید.( E. A. Mueller et ,al:2020.) .(ایی ای مولر و همکاران7، 2020 ( بویاتزیس و همکاران (2000) اشاره کرد که هوش هیجانی از عناصری تشکیلشده است که در چهار گروه طبقهبندیشدهاند: (i) مهارت در تشخیص و نظارت بر احساسات ، (ii) مهارتهایی مانند کنترل احساسات ، (iii) مهارتهای مربوط به مقاومت در برابر تکانهها ، و (iv) مهارتهای اطراف تعامل با دیگران. Anastasiou,S 2020) )آناستاسیو اس8،2020)مسیریابی هدفمند بین مکانها شاید برجستهترین کاربرد جهان فضایی در شناخت فضایی باشد. یافتن راه یکی از نیازهای همهجا زندگی روزمره است و در ادبیات تحقیقاتی طی 50 سال گذشته توجه زیادی را به خود جلب کرده است. اصطلاح "مسیریابی" در ابتدا توسط کوین لینچ کوین لینچ9 در سال 1960 و Golledge ,1999 گولج10،1999 ، مسیریابی را بهعنوان "فرایند تعیین و دنبال کردن مسیر یا مسیری بین مبدأ و مقصد" تعریف میکند. دوره بعدی مسیریابی در دهه 1970 تا 1980 بود که نظریه مسیریابی بهعنوان یک فرایند حل مشکل بیان شد وایزمن ، 198111 ؛ کاپلان و کاپلان 12، 1989؛ پاسینی13 ، 1984). مطالعه وایزمن (1981) (داونز و استیا ، 1973 ؛ وایزمن ، 1981 ؛ کاپلان و کاپلان ، 1982 ؛ کارپمن و همکاران ، 1984 ؛ پاسینی ، 1984). مطالعه وایزمن (1981) چهار متغیر فضایی
خوانش جنسیتی توانایی ادراکی – شناختی مسیریابی با تاکید بر هوش هیجانی ----------------------------------------------- عابدی 72
(دسترسی بصری ، میزان تمایز معماری ، تابلوهای مورد استفاده برای تشخیص و یا اطلاعات جهت و پیکربندی طرح) را که بر عملکرد مسیریابی در محیط ساخته شده تأثیر می گذارد ، مستند کرد. علاوه بر این ، تحقیقات سیگل (1981) 14سیگل (1981)باعث آشنایی بیشتر مردم با تنظیماتی از قبیل میزان تکرار استفاده های قبلی شد ، تاثیری بر ضرورت و نتیجه آن در مسیریابی به منظور یافتن راه موثر در یک محیط جدید داشته باشد.
هوش هیجانی یک شناسه اصلی مربوط به نحوه درک ، درک ، تنظیم ، استفاده ، بیان احساسات خود و دیگران است. دو تعریف متضاد از هوش هیجانی وجود دارد: (1)هوش هیجانی ویژگی ، یک ویژگی شخصیتی متمایل به گرایشات و احساسات مربوط به احساسات ، که معمولاً از طریق مقیاس های خود گزارش شده ارزیابی می شود. (2) هوش هیجانی توانایی ، اشاره به مهارت ها و شایستگی های واقعی مربوط به هیجان ، که معمولاً از طریق وظایف عملکردی اندازه گیری می شود ، شبیه به آنهایی که در آزمون های توانایی شناختی قرار دارند) هوانگ و لی 15،2020) ( Huang and. Li,2020)هوش هیجانی شامل شایستگی های شناختی فردی برای بیان دقیق ، ارزیابی و تنظیم احساسات منفی و مثبت متنوع است و از احساسات برای افزایش عملکرد شناختی و حل مسئله استفاده می کند. هوش هیجانی ویژگی های روانی فردی است و این شانس را ایجاد می کند که فرد تمایلات احساسی و رفتاری پاسخگو مناسب را در محیط اعمال کند.( Okwuduba et al.,2021) اوکودوبا 16و همکاران،2021)) چهار جزء مورد توجه مایر و سالووی (1997) مایر و سالووی (1997) ساختار هوش هیجانی شامل توانایی های زیر است: "(الف) درک دقیق احساسات در خود و دیگران ، (ب) استفاده از احساسات برای تسهیل تفکر ، (ج) درک احساسات ، زبان عاطفی و سیگنال های منتقل شده توسط احساسات ، و (د) احساسات را طوری مدیریت کنید که به اهداف خاصی برسید.( Mueller et,al2020.) مولر17 و همکاران،2020 هوش هیجانی ویژگی به عنوان مجموعه ای از ادراکات احساسی تعریف می شود و می تواند از طریق پرسشنامه های خود گزارش و مقیاس های رتبه بندی ارزیابی شوداین ساختار شامل چهار مولفه ها شامل احساسات (به عنوان مثال ، درک احساسات) ، اجتماعی بودن (به عنوان مثال ، مدیریت هیجان) ، کنترل خود (به عنوان مثال ، کنترل ضربه) و بهزیستی (به عنوان مثال ، خوش بینی) است. ویژگی یک ویژگی روانشناختی مهم است که به عنوان یک عامل محافظ در برابر مشکلات مختلف سلامتی و رفتاری برای نوجوانان ایجاد می شود زیرا جنبه ها و توانایی های شخصیتی مرتبط با هیجان با افزایش سن و تجربه ایجاد می شود. .( Kircaburun et,al:2018)
کیرکامبورون18 و همکاران،2018زنان دارای مهارتهای بین فردی ، همدلی و خودآگاهی عاطفی نسبتاً قوی هستند. در حالی که مردان در مدیریت احساسات ، سازگاری با موقعیت های بیهوده مهارت بیشتری دارند و مفاهیم خودشناسی ، اعتماد به نفس ، کنترل تعارض ، مهارت های مقابله ای و خوش بینی را تقویت و تقویت کرده اند Ain et al.,2021)) )عین19 و همکاران،2021) اطلاعات کمی در مورد سوابق هوش هیجانی وجود دارد. مطالعات مختلف پیوندی بین جنسیت و هوش هیجانی عمدتا از منظر تفاوت های جنسیتی پیدا کردند. زنان عموماً از نظر حساسیت بین فردی بهتر از مردان بودند ، و همچنین در همه ابعاد مسیریابی نمرات بالاتری کسب کردند (جوزف و نیومن 2010). زنان بیشتر از مردان در هوش هیجانی به ویژه در استفاده ، درک و مدیریت احساسات نمره کسب کردند این امر به عنوان تأیید این است که زنان دارای توانایی های احساسی بیشتر و بهتری نسبت به مردان هستند (گروال و سالووی 2005 ؛ جوزف و نیومن 2010). با این حال ، در تحقیقات دیگر ، به نظر می رسید که مردان احساسات منفی را بهتر از زنان مدیریت
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری تابستان 1402 1(2): 86-68------------------------------------------------ عابدی 73
می کنند(Martínez-Marín et,al:2020) (مارتینز-مارین 20و همکاران ،2020) زنان هوش هیجانی بیشترینسبت به مردان دارند ، گزارش کردند. ((بانو کاظمی21 و همکاران،2021 (Bano Kazmi et,al:2021تفاوت های جنسیتی می تواند ناشی از اعتماد به نفس پایین زنان در تخمین توانایی های عاطفی آنها در اقدامات گزارش خود باشد.(( Yudes et al.2021 .(یودس22 و همکاران،2021 ( مسیریابی هدفمند بین مکانها شاید برجسته ترین کاربرد جهان فضایی در شناخت فضایی باشد. یافتن راه یکی از نیازهای همه جا زندگی روزمره است و در ادبیات تحقیقاتی طی 50 سال گذشته توجه زیادی را به خود جلب کرده است. اصطلاح "مسیریابی" در ابتدا توسط کوین لینچ در سال 1960 اشاره شده است مسیریابی را به عنوان "فرایند تعیین و دنبال کردن مسیر یا مسیری بین مبدا و مقصد" تعریف می کند. .) وینر 23و همکاران،2009) (Wiener et,al:2009) درک روند مسیریابی تمایل دارد از دریچه روانشناسی دیده شود.( اوارت و جانسون24،2021 (Ewart&Johnson,2021 معمولاً در محیطهای شهری ناآشنا، فرآیند مسیریابی انسان را ملزم میکند تا شبکه خیابانهای شهری را بشناسد تا بتواند حس جهتگیری خوبی داشته باشد. مسیریابی توانایی رسیدن به مقصد از مبدا است که نیاز به آگاهی بالایی از فضای پیمایش شده دارد. در این رابطه، نظریه خوانایی لینچ در زمینه های طراحی و برنامه ریزی شهری ضروری بوده است که مفهوم تصویرپذیری شهری را نشان می دهد که وابسته به پنج عنصر است که شامل مسیرها، لبه ها، گره ها، نشانه ها و مناطق است. (Nagy Sarhan et,al:2021) ) نگی سرهان و همکاران،2021 فعالیتی است که در محیط های آشنا یا ناآشنا انجام می شود و به نحوه سازماندهی و ارتباط افراد فعالیت های خود (اعم از ایستا و پویا) با محیط واقعی اشاره دارد. مسیریابی به عنوان توانایی شناختی برای کشف پیکربندی فضا تعریف می شود.(et,al:2021 Safizadeh)
رفتار مسیریابی شهری با راهبردهایی تعریف می شود که مردم برای تصمیم گیری در مورد چگونگی حرکت از یک مکان به مکان دیگر در یک شهر استفاده می کنند (مونتلو 1995) (مونتلو25 1991).. این به ترجیحات، انتخاب و کاربرد استراتژی های مسیریابی، نگرش نسبت به سفر و توانایی رسیدن به مقصد مورد نظر مربوط می شود. هنگام سفر در محیط شهری، دانش فضایی مورد استفاده، کسب و به خاطر سپردن خواهد بود. بر اساس محیط های کوچک مقیاس سه نوع سیستم مسیریاب شناسایی شده است: جهت گیری و مسیریابی خودمرکز، و نقشه .( .(زومر26 ،2021 (Zomer ,2021 تحقیقات بر روی نوروفیزیولوژی انسان تأیید کرد که عوامل زیر بر عملکرد راه یابی تأثیر می گذارد . این عوامل شامل سن ، جنسیت ، سطح تحصیلات ، زبان ، آشنایی با محیط ، شرایط فیزیکی و ظرفیت شناختی است. این عوامل برای تأثیرگذاری بر نحوه کشف افراد در محیط و عوامل مورد استفاده افراد دیگر در افراد مختلف متفاوت است. وقتی افراد وارد یک محیط پیچیده می شوند ، سعی می کنند اطلاعات موجود در آن و نحوه سازماندهی آنها را با انتخاب نشانه های مهم محیطی که می توانند تشخیص دهند و به خاطر داشته باشند راه خود را در محیط پیدا کنند ، درک کنند(Symond,2017)
مسیریابی شامل ادراک حسی و شناخت فضایی است، مانند جهت گیری در یک فضا، برنامه ریزی مسیر، انتخاب مسیر بین نقطه شروع و پایان، نظارت بر پیشرفت در حین حرکت به سمت مقصد، و شناخت مقصد پس از رسیدن به آن است. در حالی که مسیر یاب ها به طور هدفمند در فضا حرکت می کنند، اطلاعات را درک و پردازش می کنند (برای به دست آوردن یک بازنمایی ذهنی، یا "نقشه شناختی" از محیط و نحوه قرارگیری آنها در آن محیط) و از این اطلاعات برای انتخاب مسیر در نقاط تصمیم گیری استفاده می کنند،جایی که بیش از یک گزینه مسیر وجود دارد Kuliga et,al:2021)) ) کولیگا27 و همکاران،2021) در عصب روانشناسی،
خوانش جنسیتی توانایی ادراکی – شناختی مسیریابی با تاکید بر هوش هیجانی ---------------------------------------------- عابدی 74
فرآیند شناخت بصری انسان را می توان به طور کلی به دو مرحله تقسیم کرد. اطلاعات مقیاس درشت تر در مرحله اولیه درک می شود و اطلاعات مقیاس ریزتر در مرحله بعد تایید می شود.( Fan et, al:2019) شناخت فضایی مردم از شبکه خیابانی از تلفیق قطعات حافظه شناختی وتفسیر بین آنها در طی کاوش فضایی ساخته شده است. این یک روش پردازش اطلاعات از اندازه ، شکل ، جهت گیری و فاصله اشیاء سه بعدی در فضای فیزیکی است. این امر مربوط به کسب ، سازماندهی ، استفاده و تجدید نظر دانش در مورد محیط های فضایی است. این توانایی ها انسان را قادر می سازد وظایف اساسی و شناختی سطح بالا را در زندگی روزمره مدیریت کند. فرآیند شناخت فضایی دارای سه مرحله اصلی است: (1) به دست آوردن اطلاعات مربوط به محیط اطراف؛ (2) گرفتن خصوصیات مورفولوژیکی فضا از طریق اندامهای مختلف حسی. (3) ذخیره کردن اطلاعات به دست آمده در مغز ، ایجاد درک محیط و ایجاد نقشه شناختی.(Yuan,et al2014) شناخت فضایی را به عنوان شناخت نمایندگی شناختی از ساختار ، موجودات و روابط .فضا ، یعنی بازتاب درونی و بازسازی فضا در اندیشه تعریف می کنند. به همین ترتیب ، خاطرنشان كردند كه روند نقشه برداری شناختی وسیله ای برای ساختن ، تفسیر و مقابله با مجموعه های پیچیده ای از اطلاعات است كه در محیط های مختلف وجود دارد(Cristina Dias Lay,et ,al:2005) مسیریابی با توجه به اینکه موضوع ادراکی به توانایی های فضایی و شناخت محیط ربط دارد. این مقوله با احساس، حالات روحی و روانی فرد در ارتباط با توانایی های فضایی هر فرد تفاوت دارد. همچنین هوش هیجانی بر اساس دیدگاه نظریه پردازان به متغیرهای همدلی، خودآگاهی و مدیریت احساسات ارتباط دارد. ویژگی های فردی، عوامل محیطی و شرایط ذهنی هر فرد به تفکیک تفاوت های جنسیتی در محیط شهری تفاوت دارد. مردان و زنان با توجه به شناخت فضایی، توانایی های فضایی و حالت های روحی دارای درجاتی متفاوتی از هوش هیجانی می باشند. نقشه برداری شناختی جزء اصلی دانش فضایی است که شامل فرایندهایی است که فرد باید آگاهانه یا ناخودآگاه در طول مسیر یابی انجام دهد. در این مرحله، اطلاعات استخراج شده از فضا ومعماری نه تنها برای تصمیم گیری، اجرای تصمیم، و نه برای استفاده از معماری استفاده می شود بلکه برای تفسیر شرایط محیطی استفاده می شود. نقشه برداری شناختی ظرفیت پردازش اطلاعات اضافی را که به آن اختصاص دارد، وارد می کند نمایندگی فضایی مکان هایی که در یک زمان درک نمی شوند. (Demirbas,2001 ) دمیربس28،2001 نقشههای ذهنی روشی کاربردی برای بیان نحوه درک افراد از محیط اطراف خود است. همچنین الگویی ذهنی شامل فرآیندهای ادراک ذهنی است که به افراد امکان میدهد، اطلاعات مربوط به محیطهای کالبدی را به دست آورند و از آنها استفاده کنند. اگرچه بسیاری از فرآیندهای ادراکی و شناختی که میتوانند باعث مسیریابی موفق شوند، هنوز شناختهشده نیستند، اما مشخصشده است که تشکیل هیپوکامپ (بخشی از سیستم لیمبیک مغز انسان) بهطور عمده وظیفه ذخیره و بازیابی خاطرات مکانی را دارد که برای حل مسائل مربوط به مسیریابی موفق ضروری است. بسیاری از مطالعات بر ماهیت نقشههای شناختی، چگونگی تهیه و چگونگی بازیابی اطلاعات از آنها متمرکزشده است. نقشههای شناختی، بهعنوان نمایش فضایی ذهنی، بهعنوان یکی از ابزارهای مورداستفاده در فرآیند مسیریابی در نظر گرفته میشوند (Aram et al 2019& & 2017 M. Montazerolhodjah et al& J. &Xia et al.2008 (Taylor et al:2008 آرام و همکاران،2019و م.منتظرالحجه و همکاران،2017و زیا و همکارارن،2008 و تیلور29 و همکاران2008.(
در این مطالعه به بررسی تفاوت و شباهت های جنسیتی در ادراک مسیریابی بر اساس شرایط هوش هیجانی پرداخته خواهد شد.
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری تابستان 1402 1(2): 86-68------------------------------------------------ عابدی 75
تصویر1-مدل مفهومی تحقیق
روش اجرای پژوهش
روش پژوهش در این مطالعه از حیث هدف کاربردی است ازنظر ماهیت پژوهش از نوع پیمایشی است بهمنظور گردآوری اطلاعات از روشهای اسنادی، کتابخانهای میدانی، مشاهده و پر کردن پرسشنامه بر اساس شاخصهای چارچوب نظری پژوهش استفادهشده است. بهمنظور بررسی پایایی از آلفای کرونباخ استفادهشده است که ضریب آن با عدد 0.913 نشاندهنده پایایی است. سؤالات پرسشنامه با توجه به هر گویه بر اساس طیف پنج گزینهای لیکرت از خیلی زیاد تا خیلی کم تنظیمشده است. سؤالات پرسشنامه در دو بخش که بخش اول شامل سؤالات فردی و عمومی پاسخگویان و در بخش دوم شامل سؤالات در مورد رفتار مسیریابی زنان و مردان تدوین گردیده است. برای سنجش هوش هیجانی از پرسشنامه استاندارد بریو گریوز استفادهشده است. اندازه نمونه با استفاده از فرمول کوکران 296 نفر با خطای نمونهگیری 0.05 محاسبهشده است. برای تحلیل دادهها از روشهای آماری تحلیل واریانس یکسویه (آنوا)، آزمون تی وابسته، آزمون فرضیات لون استفادهشده است.در این پژوهش از آنالیز واریانس یک طرفه برای مقایسه میانگین پاسخ های دو گروه استفاده شده است . از آزمون تی وابسته برای تعیین اینکه آیا اختلاف آمار معناداری بین معیارها وجود داشته است؟ . از آزمون لون برای سنجش برابری واریانس در چند جامعه مستقل استفاده شده است. در بخش دوم به تحلیل کیفی پژوهش پرداخته شده است با استفاده از نقشه های رفتاری متناسب با جنسیت زن و مرد و تحلیل نقشه های ادراکی و قلمرو پایی برای زنان و مردان متناسب با اینکه چگونه رفتار کرده اند پرداخته شده است.
محله سجاد در حوزه میانی غربی شهر مشهد گرفته است. محله سجاد حدفاصل خیابانهای آزادی، ملکآباد، خیام و فردوسی شهر مشهد قرارگرفته است. در سال 1395، 26365 نفر جمعیت دارد. مهمترین محور فعالیتی در این محدوده خیابان سجاد است. کاربریها در جداره این خیابان بهصورت تجاریهای در سطح شهر فعالیت میکنند. بهعنوان شریان اصلی شهر علاوه بر نقش عبوری، بهواسطه کارکرد تفریحی فراغتی و مراکز خرید متنوع مستقر در حاشیه این محور، دارای نقش اجتماعی و کارکردی نیز میباشد.در خصوص ضرورت انتخاب محله سجاد می توان گفت ،محله سجاد ضمن دارا بودن جمعیت قابل توجه و نیز تنوع عملکردي و وجود کاربري هاي جاذب جمعیت می تواند عرصه اي مطلوب براي شهروندان و تشويق به حضور فعال و تعاملات اجتماعی را فراهم آورد.
خوانش جنسیتی توانایی ادراکی – شناختی مسیریابی با تاکید بر هوش هیجانی ----------------------------------------- عابدی 76
تصویر2-معرفی محدوده
پایایی یا قابلیت اعتماد، یکی از ویژگی های فنی ابزار اندازه گیری است. مفهوم یاد شده با این امر سر و کار دارد که ابزار اندازه گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می دهد.دامنه ضریب قابلیت اعتماد از صفر تا یک می باشد.هر چه این ضریب به سمت یک میل کند پایایی کار بیشتر است.بررسي پايايي با استفاده از ضريب آلفاي كرونباخ صورت ميگيرد. در اين قسمت مقدار ضريب به دست آمده براي متغيرهاي تحقيق بعد از انجام روایی به شرح جدول زیر ارائه شده است.
جدول1- ضريب آلفاي کرونباخ متغيرهاي اصلي تحقيق
نام متغیر | تعداد سوالات | آلفای کرونباخ متغیرها |
الگوی رفتاری مسیریابی | 19-1 | 0.860 |
هوش هیجانی | 28-1 | 0.791 |
کل پرسشنامه | 47 | 0.913 |
متغیر اصلی پژوهش مولفه مسیریابی می باشد که مقدار آلفای کرونباخ آن 0.860می باشد در ادامه متغیر فرعی پژوهش هوش هیجانی است که 0.791میزان آلفای کرونباخ آن است.از جمله عناصر شاخص در محله سجاد می توان به بوستان مینا،خیابان لاله،آب انار ملس و بانک ملی اشاره نمود. از جمله نشانه های شاخص بانک آینده و بستنی عسل و هتل هما نیر می توان اشاره کرد.
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری تابستان 1402 1(2): 86-68---------------------------------------------- عابدی 77
تصویر 3-نقاط شاخص محدوده
یافته ها
در این بخش به تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spssپرداخته شده است.با استفاده از روش های کمی و کیفی به صورت همزمان به تحلیل شباهتها و تفاوتهای مردان و زنان در رفتار مسیریابی بر اساس متغیرهای هوش هیجانی پرداخته شده است.
تحلیل توصيفي متغيرهاي هوش هیجانی و مسیریابی
با بررسیهای صورت گرفته در جدول شماره3تعداد سؤالات هوش هیجانی 28سؤال و میانگین 3.512و دارای انحراف معیار 0.579هست. تعداد سؤالات مربوط به مؤلفه الگو رفتاری مسیریابی 19سؤال و میانگین3.848و دارای انحراف معیار 0.654می باشد.
جدول 2- آمار توصیفی متغیرهای تحقیق
متغیر | سؤالات | میانگین | انحراف معیار |
هوش هیجانی | 28 | 3.512 | 0.579 |
الگو رفتاری مسیریابی | 19 | 3.848 | 0.654 |
تحلیل خوانش جنسیتی بر اساس هوش هیجانی در محیط
این بخش از مطالعات به تحلیل روابط بین هوش هیجانی زنان و مردان پرداخته است. آزمون واریانس یکطرفه به دنبال این است که میانگینهای دو یا تعدادی بیشتر از گروههای مستقل در جامعه را مقایسه کند که آیا میانگین گروهها بهطور معنیدار متفاوت هستند
خوانش جنسیتی توانایی ادراکی – شناختی مسیریابی با تاکید بر هوش هیجانی -------------------------------------- عابدی 78
جدول شماره 3- آزمون F تحلیل واریانس یکطرفه یا ANOVA
متغیر | مجموع مربعات | درجه آزادی | میانگین مربعات | آماره F | سطح معناداری | |
هوش هیجانی | میان گروهها | 1.706 | 1.000 | 1.706 | 5.630 | 0.018 |
درون گروهها | 89.094 | 294.000 | 0.303 |
|
| |
کل | 90.800 | 295.000 |
|
|
|
سطح معنیداری بهدستآمده نشان میدهد میان هوش هیجانی زنان و مردان رابطه معنیداری وجود دارد. )0.05 (P<. تفاوت هوش هیجانی بین زنان و مردان وجود دارد و زمانی که در فضای شهری قرار میگیرند در رفتار آنها تفاوت وجود دارد.یعنی بین هوش هیجانی زنان و مردان اختلاف معناداری وجود دارد.
جدول بالا وجود اختلاف در هوش هیجانی زنان و مردان را نشان میدهد. هوش هیجانی زنان و مهارتهای بین فردی آنان بالاتر است. زنان در هنگام مسیریابی در فضای شهری از ابزارهای کلامی، سؤال پرسیدن در رابطه با مکانهایی که ابهام دارند از طریق تعامل برقرار کردن، احساس تلاش و پیدا کردن مسیر درست در فضای شهری مسیریابی میکنند. در ادامه مردان در هنگام مسیریابی استرس کمتری دارند و در مهارت برقراری ارتباط بین فردی توانایی کمتری دارند و بیشتر بهصورت خودآگاه و با استفاده از انتخاب جهات اصلی و مختصات و استفاده از دانش پیمایشی سعی در پیدا کردن محیط خوددارند و بهجای ابزارهای کلامی از ادراک محیط و جهات اصلی تصمیمگیری میکنند.در ادامه با استفاده از آزمون تی میزان هوش هیجانی زنان و مردان نیز آورده شده است. مردان در حوزه ی درون فردی، انعطاف پذیری و مدیریت استرس نمره بالاتری نسبت به زنان دارند. زنان در حوزه ی بین فردی نمره بالاتری دارند.بدین صورت اختلاف معناداری مابین هوش هیجانی زنان و مردان وجود دارد.
جدول4- : نتايج آزمون t تك نمونهاي براي تعيين وضعيت موجود مولفه
گروه | نام متغير | اختلاف ميانگين | آماره آزمونt | سطح معناداري | فاصله اطمينان95% | |
| کران پايين | کران بالا | ||||
زن | هوش هیجانی | 12.469 | 147.000 | 0.000 | 0.563 | 0.473 |
مرد | هوش هیجانی | 9.052 | 147.000 | 0.000 | 0.411 | 0.321 |
میانگین شاخص هوش هیجانی با ميانگين جامعه که برابر با 3 است، مورد مقايسه قرار گرفتند که نتايج به دست آمده از جدول بالا نشان ميدهد كه: آماره t محاسبه شده 147 =t در سطح 001/0 معنادار است. اختلاف ميانگين هوش هیجانی در دو گروه زنان و مردان نشان میدهد که هوش هیجانی زنان با اختلاف میانگین 12.469 بیشتر از مردان است. با توجه به اینکه هوش هیجانی شکلی از هوش اجتماعی است و معرف توانایی شخص در مواجهه و انطباق با فشارهای روانی است تاثیر بسیاری در موفقیت فرد دارد لذا زنان که هوش هیجانی بالاتری دارند عزت نفس بیشتری دارند و اضطراب کمتری را در محیط تجربه می کنند این افراد خوش بین هستند و مسیریابی موفقی دارند در شرایط سردرگمی تکانه های خود را کنترل می کنند و خونسردی خود را حفظ می نمایند.زنان
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری تابستان 1402 1(2): 86-68------------------------------------------------ عابدی 79
مهارت های بین فردی توانایی معنی داری نسبت به مردان دارند . مردان نیز به نظر می رسد احساس قوی تر از خود دارند و در مقابل استرس موفق ترند.
تحلیل خوانش جنسیتی رفتار مسیریابی
این بخش از مطالعه به تحلیل ارتباط میان مسیریابی زنان و مردان بر اساس متغیرهای شناخت فضایی پرداخته است. از جمله متغیرهای رفتار مسیریابی می توان به شناخت فضایی، توانایی فضایی در محیط و حالات روحی افراد در هنگام مسیریابی اشاره نمود.
بنابراین واریانس گروه های مستقل زنان و مردان در ابعاد متغیر مسیریابی (الگوی رفتاری مسیریابی، شناخت فضایی، توانایی فضایی و حالات روحی) با هم برابر هستند.زنان به احساسات خود آگاهتر هستند،ارتباطات بین فردی را بهتر برقرار می کنند و به طور معنی دار مسئولیت پذیری اجتماعیشان بیشتر از مردان است. از طرف دیگر مردان به نظر می رسد که احترام خود قوی تری دارند و بهتر می توانند در مقابل با مسائل و مشکلات استرس زا در مقایسه با زنان فایق آیند.
جدول شماره 5- آزمون F تحلیل واریانس یک طرفه یا ANOVA
متغیر |
| مجموع مربعات | درجه آزادی | میانگین مربعات | آماره F | سطح معناداری |
الگو رفتاری مسیریابی | میان گروه ها | 1.471 | 1 | 1.471 | 4.88 | 0.028 |
درون گروه ها | 88.626 | 294 | 0.301 |
|
| |
کل | 90.097 | 295 |
|
|
| |
شناخت فضایی | میان گروه ها | 2.407 | 1 | 2.407 | 5.24 | 0.023 |
درون گروه ها | 135.062 | 294 | 0.459 |
|
| |
کل | 137.469 | 295 |
|
|
| |
توانایی فضایی | میان گروه ها | 1.877 | 1 | 1.877 | 5.831 | 0.016 |
درون گروه ها | 94.642 | 294 | 0.322 |
|
| |
کل | 96.519 | 295 |
|
|
| |
حالات روحی | میان گروه ها | 2.01 | 1 | 2.01 | 6.027 | 0.015 |
درون گروه ها | 98.045 | 294 | 0.333 |
|
| |
کل | 100.055 | 295 |
|
|
|
سطح معنی داری بدست آمده نشان می دهد میان ابعاد متغیر مسیریابی (مسیریابی، شناخت فضایی، توانایی فضایی و حالات روحی) زنان و مردان رابطه معنی داری وجود دارد. )0.05 (P<. یعنی بین ابعاد متغیر مسیریابی (الگوی رفتاری مسیریابی، شناخت فضایی، توانایی فضایی و حالات روحی) زنان و مردان اختلاف معناداری وجوددارد.
خوانش جنسیتی توانایی ادراکی – شناختی مسیریابی با تاکید بر هوش هیجانی ---------------------------------------- عابدی 80
جدول بالا وجود اختلاف در ابعاد متغیر مسیریابی (الگوی رفتاری مسیریابی ، شناخت فضایی، توانایی فضایی و حالات روحی) زنان و مردان را نشان میدهد. در ادامه با استفاده از آزمون تی میزان ابعاد متغیر مسیریابی (مسیریابی، شناخت فضایی، توانایی فضایی حالات روحی) زنان و مردان نیز آورده شده است. با توجه به اینکه هرچه هوش هیجانی افزایش یابد سطح خودآگاهی فرد نیز افزایش
می یابد و افراد اعتماد به نفس بیشتری را کسب می کنند در این باره زنان که توانایی و هوش هیجانی بالایی دارند توانایی حل مسئله آنان نیز در همین راستا افزایش می یابد و مسیریابی راحتتری را در فضای شهری تجربه می کنند. زنان به احتمال زیاد نسبت به احساسات خود بیشتر آگاهند، همدلی بیشتری دارندو مسئولیت پذیری بیشتری نسبت به مردان دارند در حالیکه مردان بهتر می توانند با استرس ها مقابله کنند.
با توجه به اینکه شناخت فضایی از محیط شامل ویژگی های محیط و ویژگی های کاربران می باشد لذا حالات روحی کاربران تاثیر به سزایی در رفتار مسیریابی در فضای شهری دارد.با توجه به اینکه هوش هیجانی با ظرفیت تعقل فرد درباره ی هیجانها و پردازش اطلاعات هیجانی به منظور بهبود فرآیندهای شناختی و تنظیم رفتار ارتباط دارد لذا توانایی مدیریت هیجان های شخصی فرد به طور موقت از یک موقعیت دشوار را به عنوان عنصری از هوش هیجانی مورد بحث قرار می دهد از جمله عوامل تاثیر گذار بر فرآیند مسیریابی هیجانات متحمل شده توسط انسان است که بر حالات روحی فرد تاثیر مستقیم دارد.
جدول6- نتايج آزمون t تك نمونهاي براي تعيين وضعيت موجود مولفه
گروه | نام متغير | اختلاف ميانگين | آماره آزمونt | سطح معناداري | اختلاف ميانگين | فاصله اطمينان95% | ||
کران پايين | کران پايين | |||||||
زنان | الگوی رفتاری مسیریابی | 12.469 | 147.000 | 0.000 | 0.563 | 0.473 | 0.652 | |
شناخت فضایی | 11.505 | 147.000 | 0.000 | 0.633 | 0.524 | 0.741 | ||
توانایی فضایی | 12.768 | 147.000 | 0.000 | 0.595 | 0.503 | 0.687 | ||
حالات روحی | 13.025 | 147.000 | 0.000 | 0.620 | 0.526 | 0.714 |
مردان | الگوی رفتاری مسیریابی | 9.340 | 147.000 | 0.000 | 0.422 | 0.332 | 0.511 |
شناخت فضایی | 8.012 | 147.000 | 0.000 | 0.452 | 0.341 | 0.564 | |
توانایی فضایی | 9.339 | 147.000 | 0.000 | 0.436 | 0.344 | 0.528 | |
حالات روحی | 9.622 | 147.000 | 0.000 | 0.455 | 0.362 | 0.549 |
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری تابستان 1402 1(2): 86-68-------------------------------------------------- عابدی 81
میانگین ابعاد متغیر مسیریابی (مسیریابی، شناخت فضایی، توانایی فضایی و حالات روحی) با ميانگين جامعه که برابر با 3 است، مورد مقايسه قرار گرفتند که نتايج به دست آمده از جدول بالا نشان ميدهد كه: آماره t محاسبه شده 147 =t در سطح 001/0 معنادار است.
اختلاف ميانگين ابعاد متغیر مسیریابی (الگوی رفتاری مسیریابی، شناخت فضایی، توانایی فضایی و حالات روحی) در دو گروه زنان و مردان بیان گر آن است، گروهی که دارای اختلاف میانگین بیشتری می باشد دارای وضعیت بهتری می باشند.
با توجه نظریه پردازش ذهن را مانند کامپیوتری فرض می کند که مجموعه ای از دستورالعمل ها را در اختیار دارد و با ذخیره کردن آن ها در حافظه آنها را پردازش، دستکاری و بازنمایی می کند و عملیاتی را روی آنها انجام میدهد.لذا زنان با هوش بالا توانایی یادگیری بهتری دارند و می توانند موقعیتهای جدید را درک کنند و برخورد صحیح با آن داشه باشند.
با توجه به اینکه شناخت فضایی مردم از طریق شبکه معابر از ترکیب حافظه شناختی و تفسیر آنها در هنگام پیمایش شکل میگیرد لذا فرآیند شناخت فضایی شامل سه مرحله :1-به دست آوردن اطلاعات از محیط2-دریافت از خصوصیات محیط3-ذخیره کردن اطلاعات در ذهن و ادراک محیط می باشد. بررسی نحوه ادراک و روابط فضایی میان عناصر محیطی از طریق نقشه ها،تصاویر می باشد. لذا با توجه به بررسی نقشه ذهنی زنان و مردان از جمله موارد قابل توجه و تاثیر گذار بر شناخت فضایی آنان عناصر شاخص، الگوی شبکه معابر و نقاط تصمیم گیری می باشد.
با توجه به نقشه گرافیکی شماره2-مردان در تشخیص جهات و توانایی فضایی مهارت بیشتری دارند آنان به ورودی محله و همچنین فضاهای سبز و عناصر شاخص در سطح محله اشاره نموده اند از جمله عناصری که مردان در نقشه های گرافیکی خود به آن اشاره نموده اند راه های اصلی و فرعی می باشد. در ادامه زنان در سطح محله به عناصر شاخص و فضای سبز موجود در محله اشاره نموده اند زنان نسبت به مردان به راه ها بیشتر توجه نموده اند همچنین مسیریابی آنان بر پایه ی مسیریابی توسط نشانه های شاخص در سطح محله می باشد به جهات اصلی نسبت به مردان کمتر توجه نموده اند.مردان در سطح محله در حین رفتار مسیریابی اضطراب کمتری داشته اند با توجه به جزئیات مطرح شده در نقشه گرافیکی این امر قابل مشهود است.زنان هوشبهر بالا از اتکا به نفس هوشمندانه ای برخوردارند و تفکرات خود را به راحتی مطرح میکنند و برای موضوعات ذهنی ارزش قائلند و طیف گسترده ای از علایق ذهنی و زیبایی شناختی دارند. مردان در نقشه ذهنی خود به نشانه های شاخص که به لحاظ عملکردی و فرم نسبت به سایر بافت متمایز هستند همانند هتل هما شماره2، مجتمع مشهد مال، روزنامه قدس اشاره نموده است. مردان در مسیریابی خود بیشتر از راه ها استفاده می نمایند در ادامه با توجه به بررسی های صورت گرفته در نقشه ذهنی زنان آنان در مسیریابی از عناصر شاخصی مچون بانک آینده، آب انار ملس و مجتمع پاژ اشاره نموده اند همچنین به گره های عملکردی و ترافیکی همچون میدان جانباز، فلکه ی پارک ملت اشاره نموده اند. بانک ملی عنصر مشترک درنقشه ی ذهنی زنان و مردان می باشد. هر دو جنس به پهنه ی تجاری در راسته ی خیابان سجاد پرداخته اند. زنان در نقشه ی ذهنی خود به پهنه ی اموزشی واقع در خیابان امین اشاره نموده اند.
مردان راهكارهاي مسیريابي را كه براساس ارجاعات جهاني مانند نقاط قطب نما يا موقعيت خورشيد است، ترجيح مي دهند. در حالي كه زنان به استفاده از راهكارهاي مسيريابي كه بر پاية ارجاعات محلي مانند سلسله مراتب گردش به سمت چپ و راست و نشانه ها استوار است، اعتماد مي كنند. در نتيجه برداشتن نشانهه اي محلي، در مسیر یابی زنان تاثیر گذار تر از مردان است. زنان از علامت گذاری با استفاده از نشانه ها در مسیریابی استفاده می نمایند. مردان تمایل به جهت گیری و استفاده از مراحل فرآیندی در مسیریابی دارند. بررسی تفاوت جنسیت در شناخت فضایی نشان دهنده تفاوت های زیاد و واضح میان زنان و مردان می باشد . بسیاری از مطالعات بیان می کنند زنان در شناخت موضوعات و تعیین مسیر ، مسیریابی دقیق تر و موفق تری دارند.
خوانش جنسیتی توانایی ادراکی – شناختی مسیریابی با تاکید بر هوش هیجانی ---------------------------------------------- عابدی 82
بحث و نتیجه گیری
(ملایی و همکارن،1390)در پژوهش خود تحت عنوان تفاوت جنسیتی و هوش هیجانی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گلستان به بررسی تفاوت جنسیتی دانشجویان پرداخته اند که در نتایج خود به نتایج ذیل اشاره نموده اند که دانشجویان دختردر مؤلفه هاي خودکنترلی، خود آگاهی و هوشیاري اجتماعی مقیاس هوش هیجانی نمرات بالاتري داشتند در دو خرده مقیاس خودانگیزي و مهارت اجتماعی، اختلاف معنی داري بین دو جنس وجودنداشت. همه مؤلفه هاي هوش هیجانی در دو جنس تفاوت ندارند، ولی مؤلفه هاي هشیاري اجتماعی و خو د کنترلی تحت تأثیر جنسیت هستند.(صفری دهنوی و عابدی،1390) در پژوهش خود تحت عنوان رابطه بين سن، تحصيلات، سابقه خدمت وجنسيت با هوش هيجاني و هوش شناختي به مدیران سه مقطع در منطقه لنجان اصفهان به نتایج ذیل دست یافتند که بین مولفه های هوش هیجانی، خود کنترلی و سابقه شغلی همبستگی معنادار وجود دارد و بین خود کنترلی و جنسیت همبستگی مثبت و بین خود انگیزگی و جنسیت همبستگی منفی و معنادار وجود دارد. (امیری و پرتابیان،1396) در پژوهش خود با عنوان رابطه مولفه هی هوش هیجانی با خلاقیت دانشجویان دانشگاه پیام نور با نقش تعدیل کننده جنسیت، سن و تحصیلات به نتایج ذیل دست یافتند که بین مولفه های خود آگاهی و خود انگیزی هوش هیجانی و همچنین بین کل هوش هیجانی با خلاقیت دانشجویان پسر، رابطه مثبت وجود دارد و بین مولفه های خودآگاهی، مهارت و کل هوش هیجانی با خلاقیت پسران و دختران، بین مولفه خود انگیزی با خلاقیت دانشجویان با مدرک فوق دیپلم و لیسانس و بین مولفه خودانگیزی با خلاقیت دانشجویان در سنین مختلف تفاوت معنی دار وجود دارد.(امینایی و شهابی کاسب،1393) در پژوهش خود با عنوان مقایسه ی هوش هیجانی منجیان غریق بر اساس جنسیت و سابقه به یافته های ذیل دست یافتندتفاوت معناداری در هوش هیجانی و مؤلفه ها و خرده مقیاسهای آن میان منجیان غریق وجود ندارد . همچنین ویژگیهای مسئولیت پذیری اجتماعی، شادمانی و روابط بین فردی بهترتیب در بالاترین سطح جای داشتند. بهطورکلی نتایج پژوهش حاضر بیانگر سطح مطلوب هوش هیجانی در منجیان غریق بود.(مامی و محمدبیگی،1392) در پژوهش خود با عنوان جنسیت و مهارت های چهارگانه هوش هیجانی نتایج پژوهش نشان داد که بین میزان هوش هیجانی و مهارت های چهارگانه آن )خودآگاهی هیجانی، خودمدیریتی، آگاهی اجتماعی، مدیریت روابط( دختران و پسران تفاوت معنی داری وجود دارد و میانگین نمرات هوش هیجانی و مهارت های چهارگانه آن در دختران بیشتر از پسران است.(کوستا و همکاران،2020)در پژوهش خود تحت عنوان هوش هیجانی و بهزیستی: ارتباطات و اثرات جنسی و سنی در دوران نوجوانی به نتایج ذیل دست یافتند که پسران سطوح بالاتری از ارزیابی خود هیجانی، استفاده از احساسات و تنظیم هیجانات را داشتند، در حالی که دختران سطوح بالاتری از ارزیابی سایر احساسات را نشان دادند.(مارتینز مارین و همکاران،2020) در پژوهش خود تحت عنوان خودپنداره جنسیتی و جنسیت به عنوان پیش بینی کننده های هوش هیجانی: مقایسه ای از طریق سن به نتیایج ذیل دست یافتند که توجه عاطفی توسط خودپنداره جنسیتی زنانه، اما وضوح و ترمیم عاطفی توسط خودپنداره جنسیتی زنانه و مردانه پیشبینی شد. جنسیت فقط برای ترمیم عاطفی در گروه میانسال مرتبط بود. نتایج پژوهش حاضر با نتایج پژوهش صفری دهنوی و عابدی همگرا می باشد که زنان هوش هیجانی بالاتری نسبت به مردان دارند علاوه بر آن عزت نفس بالاتری دارند و همدلی و مسئولیت پذیری بیشتری نسبت به مردان دارند.همچنین پزوهش حاضر با پژوهش مامی و محمدبیگی نیز هم راستا می باشد.
چهار مهارت هوش هیجانی در مدل مایر و سالووی که به هم وابسته هستند به نحوی که تبحر در یک مهارت بر استادی سایر زمینه ها اثر می گذارد مهارت مهم مدنظر مهارت دوم است که به استفاده از هیجان به منظور آسان فکر کردن در باره ی توانایی اتسفاده کردن یا به وجود اوردن هیجان برای جلب توجه، منتقل کردن احساس و وارد شدن در فرآیندهای شناختی از قبیل تعقل، مسئله گشایی و
تصمیم گیری است. از جمله عوامل تاثیر گذار در تصمیم گیری و کنترل هیجانات در فضای شهری نقش عامل جنسیت بر رفتار انسان می باشد لذا با بررسی تاثیرجنسیت بر هوش هیجانی و رفتار مسیریابی در فضای شهری زنان مسیریابی موفق آمیزی نسبت به مردان
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری تابستان 1402 1(2): 86-68------------------------------------------------- عابدی 83
در فضای شهری به واسطه ی کنترل احساسات دارند. در ادامه مردان نیز با توجه به اینکه مردان استقلال فردی بیشتری دارند در مسیریابی سهولت بیشتری به واسطه ی مستقل بودن در فضای شهری دارند .مردان درفضای شهری استرس کمتری در هنگام مسیریابی دارند.
راهکارها:
-طراحی نشانه های محلی با تاکید بر نورپردازی در جهت خوانایی و سهولت مسیریابی زنان و مردان
-طراحی گره های ترافیکی با استفاده از رنگ آمیزی به منظور تحریک هیجانات
-ارتقاء کیفیت پیاده روها با تاکید بر اصل کف سازی به منظور ترغیب به پیاده روی در جهت حضور پذیری در فضای شهری
-طراحی نماهای ابنیه شاخص با تاکید بر ارتقاء سهولت مسیریابی در جهت تسهیل تفکر
-ارتقاء مولفه های ادراکی –معنایی در جهت افزایش حس تعلق شهروندان به محله سجاد
-توجه به تناسبات بصری و فضایی به منظور افزایش جذابیت و کشش حرکت در فضا
-ارتقاء تعاملات اجتماعی با استفاده از فراهم آوردن تسهیلات جهت استراحت، نشستن،گ فتگو و مناسبت هاي اجتماعی
تعارض منافع
بنا بر اظهار نويسندگان، اين مقاله حامي مالي و تعارض منافع ندارد.
منابع
امیری،م،پرتابیان،ا،(1396)،رابطه مولفه ها هوش هیجانی با خلاقیت دانشجویان دانشگاه پیام نور با نقش تعدیل کننده جنسیت،سن و تحصیلات،نامه آموزش عالی، دوره ی جدید،سال یازدهم،شماره چهل و چهارم، زمستان1397،ص213-237.
امینایی،ع،شهابی کاسب،م،(1393)،مقایسه ی هوش هیجانی منجیان غریق بر اساس جنسیت و سابقه،مطالعات روان شناسی ورزشی، شماره7،بهار،ص93-106.
شکیبا،شیما،فتی،لادن،فرید،علی. (1387)،رابطه تیپهای روان شناختی و هوش هیجانی –اجتماعی :نکاتی کاربردی درباره هوش هیجانی ،فصلنامه روانشناسی کاربردی ،607.625:4).
صفری دهنوی،ی،عابدی،احمد، (1390)،رابطه بین سن،تحصیلات،سابقه خدمت و جنسیت با هوش هیجانی و هوش شناختی مدیران سه مقطع در منطقه لنجان اصفهان،رویکردهای نوین آموزشی،دانشکده علوم تربیتی و روان نشاسی دانشگاه اصفهان،سال ششم،شماره2،شماره پیاپی14،پائیز و زمستان1390،ص83-98.
شورچی گلنگدری،فاطمه،حسین ثابت،فریده،مهاجر،یحیی.(1392)،بررسی تاثیر آموزش هوش هیجانی به روش درونگردی جذب و انطباق بر تاب آوری و پرخاشگری در دختران و پسران،فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، سال چهارم،شماره15،پاییز92.
مامی،ش،محمدبیگی،ز،(1393)،جنسیت و مهارت های چهارگانه هوش هیجانی،مجله تحقیقات نظام سلامت،1393،10(4):684-687.
مرتضوی ،شهرناز . (1380)،روانشناسی محیط و کاربرد آن .تهران:انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
خوانش جنسیتی توانایی ادراکی – شناختی مسیریابی با تاکید بر هوش هیجانی --------------------------------------------- عابدی 84
ملایی،ع،آسایش،ح،تقوی کیش،ب،قربانی،م،(1390)،تفاوت جنسیتی و هوش هیجانی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گلستان،مجله علمی دانشکده پرستاری و مامایی بویه گرگان،دوره هشتم،شماره2،پائیز و زمستان 1390،صفحات30تا34.
A. Mueller, Stacey A. Wood, Yaniv Hanoch, Yumi Huang & Catherine L.Reed, (2020)Older and wiser: age differences in susceptibility to investment fraud: the protective role of emotional intelligence, Journal of Elder Abuse & Neglect, DOI: 10.1080/08946566.2020.1736704.
Anastasiou,S, (2020)The moderating effect of age on preschool teachers trait emotional intelligence in Greece and implications for preschool human resourced management,International Journal of education and practice 2020 vl.8,No1.pp26-36.
Aram, F, Ebrahim Solgi, Ester Higueras García, Danial Mohammadzadeh S., Amir Mosavi and Shahaboddin Shamshirband, (2019) Design and Validation of a Computational Program for Analysing Mental Maps: Aram Mental Map Analyzer, Sustainability 2019.
Bano Kazmi, A, Siddiqui, U, Siddiqui, S, (2021) emotional intelligence:source of self-efficacy among college- level instructors of Pakistan, Performance Improvement, vol. 60, no. 4, April 2021, DOI: 10.1002/pfi.21969.
Cai,D,Yang,C, Zhao ,J, Yang ,C, Xia ,T,Xu,Z(2021) Bidirectional Relationship Between Emotional Intelligence and Perceptions of Resilience in Young Adolescents: A Twenty-Month Longitudinal Study, Child & Youth Care Forum, https://doi.org/10.1007/s10566-020-09578-x.
Costa, H, Saavedra,F, Miguel Fernandes,H,(2020) Emotional intelligence and well-being: Associations and sex- and age-effects during adolescence, Work 69 (2021) 275–282 DOI:10.3233/WOR-213476
Ewart, I. J. Johnson, H. (2021) Virtual reality as a tool to investigate and predict occupant behaviour in the real world: the example of wayfinding, International Council for Research and Innovation in Building and Construction, https://doi.org/10.36680/j.itcon.2021.016.
Güler Ufuk Doğu Demirbaş, (2001), SPATIAL FAMILIARITY AS A DIMENSION OF WAYFINDING, A THESIS FOR THE DEGREE OF DOCTOR OF PHILOSPHY IN ART, DESIGN AND ARCHITECTURE, September, 2001.
Golledge, R. G. (1999). Wayfinding Behavior: Cognitive Mapping and Other Spatial Processes. Baltimore and London: The Johns Hopkins University Press.
Goleman, (1995) Emotional Intelligence: Issues in Paradigm Building from the book The Emotionally Intelligent Workplace Edited by: Cary Cherniss and Daniel Goleman,1995.
Holly A. Taylor, Tad T. Brunyé, & Scott T. Taylor, Spatial Mental Representation: Implications for Navigation System Design,2008
Kircaburun,K, Demetrovics,Z, D. Griffiths,M, Király,O, Kun,B, Tosuntaş,S,(2018) Trait Emotional Intelligence and Internet Gaming Disorder Among Gamers: The Mediating Role of Online Gaming Motives and Moderating Role of Age Groups, International Journal of Mental Health and Addiction https://doi.org/10.1007/s11469-019-00179-x.
Kuliga, S, Berwig,M, Roes,M,(2021) Wayfinding in People with Alzheimer’s Disease: Perspective Taking and Architectural Cognition—A Vision Paper on Future Dementia Care Research Opportunities, Sustainability 2021, 13, 1084. https://doi.org/10.3390/su13031084.
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری تابستان 1402 1(2): 86-68------------------------------------------------- عابدی 85
Kaplan, R., & Kaplan, S. (1989). The experience of nature: A psychological perspective. New York: Cambridge University Press.
Lynch, Kevin (1960). The Image of the City. The MIT Press: Massachusetts Institute of Technology.
Li,C, Huang,J, Li,B,(2020) The predictive effects of classroom environment and trait emotional intelligence on Foreign Language Enjoyment and Anxiety, System, https://doi.org/10.1016/j.system.2020.102393.
Mueller,E, A. Wood,S, Hanoch,Y, Huang, Y, L.Reed,C,(2020) Older and wiser: age differences in susceptibility to investment fraud: the protective role of emotional intelligence, Journal of Elder Abuse & Neglect, DOI:10.1080/08946566.2020.1736704.
Martínez-Marín,M, Martínez,C, Paterna,C,(2020) Gendered self-concept and gender as predictors of emotional intelligence: a comparison through of age, Current Psychology https://doi.org/10.1007/s12144-020-00904-z.
M. Montazerolhodjah, M. Sharifnejad2, M. Pourjafar, The Characteristics of Distinctive Urban Elements in Citizens’ Cognitive Maps (Case Study: The City of Isfahan, Int. J. Architect. Eng. Urban Plan, 28(1): 37-47, June 2018.
Montello, D. R. (1991). The measurement of cognitive distance: methods and construct validity. Journal of Environmental Psychology, 11, 101-122.
M. Wiener, J, J. Büchner, S, Hölscher, Ch,(2009) Taxonomy of Human Wayfinding Tasks: A Knowledge-Based Approach, Spatial Cognition & Computation, 9:152–165, DOI: 10.1080/13875860902906496.
Majid Baba, M,Makhdomi,U,Siddiqi,M, )2021).Emotional Intelligence and Transformational Leadership Among Academic Leaders in Institutions of Higher Learning, in.sagepub.com/journals-permissions-india DOI: 10.1177/0972150918822421.
Meyer, J. D. Caruso, D. R., Salovey, Sitarenios, G. (2003). Measuring emotional intelligence with the msceit. Emotion.
Nagy Sarhan, A, Farghaly,Y, Amal Mamdouh,A,(2021) The influence of urban fabric typologies on pedestrain wayfinding, Journal of Al-Azhar University Engineering Sector, Vol.16, No. 58, January, 2021, 49-62.
Nkemakolam Okwuduba,E, Chinaza Nwosu,K, Chinelo Okigbo,E, Nkiru Samuel,N, Achugbu,C,(2021) Impact of intrapersonal and interpersonal emotional intelligence and self-directed learning on academic performance among pre-university science students, Heliyon 7 (2021) e06611, https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2021.e06611.
Passini, R. (1984b). Spatial representations, a wayfinding perspective. Journal Of Environmental Psychology, 4 (2), 153-164.
Seigel, A. W. (1981). T he externalization of cognitive maps by children and adults: in search of ways to ask better questions. I n L. S. Liben, A. H. Patterson & N. Newcombe, (Ed s). Spatial Representation and Behavior across the Lifespan. New York: Academic Press, pp. 167-194.
Ul Ain,N, Munir,M, Suneel,I,(2021), Role of emotional intelligence and grit in life satisfaction, Heliyon 7 (2021) e06829
خوانش جنسیتی توانایی ادراکی – شناختی مسیریابی با تاکید بر هوش هیجانی --------------------------------------------- عابدی 86
Weisman J. (1981). Evaluating architectural legibility: Wayfinding in the built environment. Environment and Behavior, 13, 189-205.
Xi, D, Fan,Q, A. Yao,X, Jiang,W, Duan,D,(2019) A visual salience model for wayfinding in 3D virtual urban environments. Applied Geography. 75: 176-187. http://dx.doi.org/10.1016/j.apgeog.2016.08.014.
Xia J., C. Arrowsmith, M. Jackson, and W. Cartwright, The wayfinding process relationships between decision-making and landmark utility, Tourism Management 29 (2008): 445–457.
Yudes, C, Rey,L, Extremera,N,(2021) The Moderating Effect of Emotional Intelligence on Problematic Internet Use and Cyberbullying Perpetration Among Adolescents: Gender Differences, sagepub.com/journals-permissions ,DOI: 10.1177/00332941211031792 .
Zabihi, A, Safizadeh,M, Hedayati Marzbali,M,(2021) Wayfinding in hospital landscape: syntactical analysis of planting design in hospitals in Kerman, Iran, Journal of Facilities Management © Emerald Publishing Limited DOI 10.1108/JFM-12-2020-0089.
Zomer, L. (2021) Unravelling Urban Wayfinding Studies on the development of spatial knowledge, activity patterns, and route dynamics of cyclists, Delft University of Technology, DOI:10.4233/uuid:122bcbc0-72c6-4ab9-8aea-e39716961f46.
[1] .Lynch
[2] . Nagy sarhan
[3] .Cai and Yang
[4] .Goleman
[5] .Salovey and Mayer
[6] .Baba
[7] .E,A,Muller
[8] . Anastasiou,S
[9] .Kevin Lynch
[10] .Golledge
[11] .Weisman
[12] .Kaplan and kaplan
[13] 10. Passini
[14] .Sigel
[15] . Huang and. Li
[16] . Okwuduba
[17] . Muller
[18] . Kircaburun
[19] .Ain
[20] . Martínez-Marín
[21] . Bano Kazmi
[22] .Yudes
[23] . Wiener
[24] . Ewart&Johnson
[25] .Montelo
[26] . Zomer
[27] . Kuliga
[28] . Demirbas
[29] .Aram and M.Montazerolhodjah,and Xia and Taylor