پیش بینی مسئولیت پذیری نوجوانان ۱۵ تا ۱۷ سال شهر گرمسار بر اساس خودپنداره رفتاری و عواطف مثبت و منفی و بهزیستی روانشناختی

محورهای موضوعی : روان کاوی، روان پویشی، روان شناسی شناختی و بهداشت روان

اکبر محمدی ¹ (استادیار گروه روانشناسی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران)
علیرضا علی بیکی ² (دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار)

تاریخ دریافت : 1398/01/27 تاریخ پذیرش : 1398/02/11 تاریخ انتشار : 1398/03/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

هدف: مسئولیت پذیری جز عواملی است که در شکل گیری شخصیت دانش آموزان بسیار حیاتی است و بدین ترتیب عواملی مانند بهزیستی روانشناختی، خودپنداره رفتاری و عواطف مثبت و منفی میتواند در روند آن تاثیر گذار باشد. بدین ترتیب این پژوهش حاضر با هدف بررسی پیش بینی مسئولیت پذیری نوجوانان ۱۵ تا ۱۷ سال شهر گرمسار بر اساس خودپنداره رفتاری و عواطف مثبت و منفی و بهزیستی روانشناختی انجام گردید. روش: این پژوهش با توجه به موضوع به روش توصیفی از نوع همبستگی اجرا شد. جامعه آماری آن شامل کلیه دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه شهر گرمسار در سال تحصیلی 1397-96 به تعداد 580 نفر بود که این تعداد در 8 مدرسه مشغول به تحصیل بودند. حجم نمونه پژوهش از طریق جدول مورگان تعداد 225 نفر انتخاب شدند. روش نمونه گیزی پژوهش به صورت خوشه ای بود. بدین ترتیب که از بین 8 مدرسه دوره متوسطه دوم. 4 مدرسه به صورت تصادفی انتخاب و از تمامی رشته های تحصیلی و تمامی پایه ها (انسانی، تجربی، ریاضی) نمونه انتخاب شد. ابزارهای پژوهش جهت جمع آوری داده ها پرسشنامه مسئولیت پذیری گاف - 42 سؤالی(1982)، پرسشنامه خودپنداره رفتاری کارل راجرز، پرسشنامه عاطفه مثبت و منفی واتسون و همکاران (1988) و پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف (1989) بود. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که خودپنداره رفتاری با مسئولیت پذیری نوجوانان ۱۵ تا ۱۷ سال شهر گرمسار رابطه معنی دار مثبتی در سطح 0.001 p < دارد. همچنین عواطف مثبت و منفی با مسئولیت پذیری نوجوانان ۱۵ تا ۱۷ سال شهر گرمسار رابطه رابطه معنی دار در سطح 0.001p < دارد. همچنین بهزیستی روانشناختی با مسئولیت پذیری نوجوانان ۱۵ تا ۱۷ سال شهر گرمسار رابطه معنی دار مثبتی در سطح 0.001 p < دارد. در نهایت تحلیل رگرسیون نشان داد که خودپنداره رفتاری و عواطف مثبت و منفی و بهزیستی روانشناختی قابلیت پیش بینی مسئولیت پذیری نوجوانان ۱۵ تا ۱۷ سال شهر گرمسار را دارند. نتیجه گیری: مسئولیت پذیری نوجوانان می‌تواند از طریق بهزیستی روانشناختی، خودپنداره رفتاری و عواطف مثبت و منفی تحت تاثیر قرار گیرد.

منابع و مأخذ:

بخشی پور، عباس و دژکام، محمود. (1394). تحلیل عاملی تاییدی مقیاس عاطفه مثبت و منفی. مجله روانشناسی، 9(4)،351-365.

بهرامی، فرهاد. ملکیان، حمید. (1383). بررسی و مقایسه راهکارهای افزایش مسئولیت­پذیری در بین دانش­آموزان دوره راهنمایی شهر اصفهان. آموزه،17، 64-72.

پوربختیار، حسین و گل محمدیان، محسن. (1389). اثر بخشی مشاوره گروهی به شیوه عقلانی عاطفی بر خودپنداره و افت تحصیلی دانشجویان دختر، یافته­های نو درروان شناسی، 5(13): 96-81.

حسینی راد، سیده فاطمه (1392). روانشناسی مسئولیت پذیری. مهیار، 103: 11-8.

خدابخش، محمد رضا و کیانی، فریبا (1392). بررسی نقش عفو در سلامت و بهزیستی روانشناختی دانشجویان. مجله تحقیقات نظام سلامت. 9 (10)، 1061-1050.

دودمان پروانه. (1397). رابطه شیوه‌های فرزندپروری والدین بر مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان دبیرستان‌های شهرستان مهر، سال ۱۳۹۵-۱۳۹۴. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم. ۱۲ (۴):۵۱-۶۰.

سهیلی، هرمز. (1387). بررسی رابطه عواطف مثبت با مسئولیت‌‌پذیری، جایگاه مهار خلاقیت در بین دانشجویان دوره‌های تحصیلات تکمیلی شهرستان اهواز، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی اهواز.

شهیدی، مریم. زربخش، محمد‌رضا. (1394). رابطه بین فراشناخت حالتی و مسئولیت‌پذیری با خودنظم‌دهی تحصیلی. فصلنامه سلامت روان کودک.۲ (۴):۴۹-۵۷.

شیری، اردشیر. کاظمی، کبری. (1395) بررسی رابطه خودباوری و مسئولیت پذیری پرستاران بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی شهر ایلام. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام. ۲۴ (۵):۸۳-۹۱

کامیاب، الهام و پرویز عسگری. (۱۳۹۴). مقایسه مسئولیت پذیری، بهزیستی روانشناختی و تاییدخویشتن در زنان متقاضی طلاق و زنان عادی شهرستان شوش، دومین کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی، دبی، موسسه سرآمدهمایش کارین، https://www.civilica.com/Paper-ICMEH02-ICMEH02_210.html

کاهه، مهران. وامقی، روشنک. (1397). رابطه خودپنداره و خودکارآمدی با خودمدیریتی در سالمندان آسایشگاه‌های شهر تهران. مجله سالمندی ایران. ۱۳ (۱):۲۸-۳۷.

کردلو، منیره (1387). بررسی عوامل مؤثر بر مسئولیت پذیری نوجوانان در خانه و مدرسه. رشدمشاورمدرسه، 4(1): 11-4.

کردلو، منیره. (1389). پرسشنامه سنجش میزان مسئولیت­پذیری دانش­آموزان. تهران: آزمون یار پویا.

لشنی، زینب؛ شعیری، محمدرضا. (1391). تاثیر راهبردهای شاکرانه بر عاطفه مثبت، شادکامی و خوش بینی آزمودنیهای دارای عاطفه مثبت پایین. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 18(2)،166-157.

میکائیلی­، فریبا. (1389). مقایسه مسئولیت­پذیری، روحیه همکاری، سلامت عمومی، رضایت از زندگی و عملکرد تحصیلی دانش­آموزان مدارس شبانه­روزی و روزانه استان آذربایجان غربی. فصلنامه نوآوری­های آموزشی. 34، 62ـ88.

نعمتی، مه­سیما (1388). ساختوهنجاریابیمقیاسمسئولیت پذیری. پایان نامه کارشناسی ارشد علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.

Bowling, A. (2011). Do older and younger people differ in their reported well-being? A national survey of adults in Britain. Family Practice, 28(2), 145–155.

Chang, S. Crogan, N. (2010). The self-care self-efficacy enhancement program for Chinese nursing home elders. Geriatric Nursing. 28(1):31-6.

Clark, D. Frankel, R. Morgan, D. Ricketts, G. Bair, M. Nyland, K. (2008). The meaning and significance of selfmanagement among socioeconomically vulnerable older adults. The Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences. 63(5):S312–S319.

Doğan, T. Sapmaz, F. Tel, F. Sapmaz, S. Temizel, S.(2012). Meaning in life and subjective well-being among Turkish university students. Procedia - Social and Behavioral Sciences. 55:612–7.

Fredrickson, B. L. (2011). The role of positive emotions in positive psychology: the broaden-and-build theory of positive emotions. American Psychologist, 56, 218-226.

Fu, H. McGowan, P. (2008). Implementation and quantitative evaluation of chronic disease self-management programme in Shanghai, China: randomized controlled trial. Bulletin of the World Health Organization. 81(3):174-82.

George LK. Still happy after all these years: Research frontiers on subjective well-being in later life. The Journals of Gerontology Series B: PsychologicalSci-ences and Social Sciences. 2010; 65(3):331–9.

Hetherington, E.M. et al. (2009). Parental religiosity,Parenting Style and Adolescent Social Responsibility. Journal of abnormal and Social Psychology.47, 73-80.

Ilgen, M.A. and Hutchinson, K.E. (2005). “A history of major depressive disorder and the response to stress”. Journal of Affective Disorders, 86 (2&3): 143-50.

Kemper, J. Schilk, O. Reimann, M. Wnng, X. & Brettel.M. (2013). Competition-Motivated corporate social responsibility. Journal of Business Research. 66, 1956-1963.

Rathi N, Rastogi R. (2007). Meaning in life and psychological well-being in pre-adolescents and adolescents. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology. 33(1):31-8.

Steverink, N. Buunk, B. Slaets, J. (2015). The effectiveness of a bibliotherapy in increasing the self-management ability of slightly to moderately frail older people. Patient Education and Counseling. 61(2):219-27.

Willis, K. (2004). Personal choice / social responsibility. Journal of sociology, 40 (2): 121-130.