بررسی عملکرد تحصیلی، حساسیت بین فردی و سازگاری اجتماعی دانش آموزان دختر دارای علائم اضطرابی با بسته آموزشی تنظیم هیجان
محورهای موضوعی : روان کاوی، روان پویشی، روان شناسی شناختی و بهداشت روانزیبا نصیرزاده 1 * , مسعود صادقی 2 , مصطفی همتی 3
1 - دانشجوی دانشگاه لرستان
2 - دانشیار دکتری دانشگاه لرستان
3 - دانش آموخته دکترا دانشگاه آزاد
کلید واژه: عملکرد تحصیلی, حساسیت بین فردی, سازگاری اجتماعی, آموزش تنظیم هیجان, علائم اضطرابی,
چکیده مقاله :
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر متغير مستقل آموزش تنظيم هيجان، بر متغيرهاي وابسته شامل عملکرد تحصیلی، حساسیت بین فردی و سازگاری اجتماعی دانش آموزان دختر دارای علائم اضطرابی انجام شد.
روش این پژوهش، کاربردی و طرح پژوهشی، نیمه آزمایشی بود و در آن از طرح پيش آزمون-پس آزمون بهمراه گروه كنترل استفاده شد. جامعه آماری دربردارنده کلیه دانش آموزان دختر دوره ابتدایی سال چهارم تا ششم در سال تحصیلی 1400-1401 بود که با تکیه بر نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شد.این جامعه آماری از بین مناطق آموزش وپرورش شهرتهران پنج منطقه به شکل تصادفی انتخاب و از میان مدارس هر منطقه چهار مدرسه برگزیده و ازمیان کلاس های مقاطع چهارم تا ششم،یک کلاس به صورت تصادفی انتخاب و نهایتا 200 دانش آموز جهت نمونه گیری لحاظ شدند. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه عملکرد تحصیلی درتاج (فام و تیلور، 1990)، پرسشنامه سازگاری اجتماعی دانش آموزان ابتدایی(سينها و سينگ، 1993) و پرسشنامه حساسیت بین فردی بویس و پاركر (1989) بود.
یافته ها: عملکرد تحصیلی، حساسیت بین فردی و سازگاری اجتماعی دانش آموزان دختر دارای علائم اضطرابی از آموزش تنظیم هیجان تاثیر گرفته و باعث بهبود این متغیر ها در دختران دارای علائم اضطرابی شده است.
نتیجه گیری: آموزش تنظيم هيجان در بهبود روابط بين فردی ، تعاملات اجتماعی و همچنين موفقیت تحصيلی دانش آموزان دارای علائم اضطرابی موثر است.
Purpose: The present study was conducted with the aim of investigating the effect of the independent variable of emotion regulation training on dependent variables including academic performance, interpersonal sensitivity and social adjustment of female students with anxiety symptoms.
Methods: This research was applied and the research design was semi-experimental and it used a pre-test-post-test design with a control group The statistical population included all female students from the fourth to sixth year of elementary school in the academic year of 2001-2014, which was selected based on multi-stage cluster random sampling. This statistical population was randomly selected from the education and upbringing areas of Tehran, four schools were selected from each area, and one class was randomly selected from the fourth to sixth grades, and finally 200 students were included in the sample. Data collection tools included Dartaj Academic Performance Questionnaire, Social Adaptation Questionnaire of Elementary Students and Boyce and Parker Interpersonal Sensitivity Questionnaire.
Result: Academic performance, interpersonal sensitivity and social adjustment of female students with anxiety symptoms were affected by emotion regulation training and this training package has improved and promoted these variables in students with anxiety symptoms.
Conclusion: Emotion regulation training is effective in improving interpersonal relationships, social interactions, and academic success of students with anxiety symptoms.
آقاجانی, سیف اله, احمدی, شیرین, فلاحی, وحید. (1400). مدل‌یابی علّی گرایش به اعتیاد براساس حساسیت اضطرابی با میانجیگری دشواری در تنظیم هیجان در نوجوانان پسر. مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار, 28(4), 477-488.
ایران نژاد، سمیرا . (1400). اثربخشی آموزش تنظیم هیجانی بر مبنای مدل گراس بر عملکرد تحصیلی و حل مسئله در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه اول. فصلنامه ایده های نوین روانشناسی. ۸ (۱۲) :۱-۸
انوری، جلال، سرداری، باقر. (1398). اثربخشی روان درمانی مثبت گرا بر بهبود راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در دانش آموزان با علائم اضطرابی. پژوهشنامه روانشناسی مثبت، 5(2 (پیاپی 18) )، 31-46
احمدی, منیژه, و زینب مردانی. (1399). بررسی اثربخشی آموزش مبتنی بر ابرها در محیط یادگیری مودل برماندگاری یادگیری و پیشرفت تحصیلی و سازگاری اجتماعی دانش آموزان شهر دهلران از دیدگاه معلمان. پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش, 28(3), 93-103.
بیرامی، منصور، هاشمی، تورج، عاشوری، مجتبی. (1396). اثربخشی آموزش تنظیم هیجان بر سازگاری اجتماعی و حساسیت بین-فردی دانش‌آموزان مقطع متوسطه. پژوهش های روانشناسی اجتماعی, 7(27), 1-14.
جهانیان، سعید، و محمدی کمارسفلی، محبوب. (1399). تعیین برازش الگوی خودکارآمدی تحصیلی بر اساس درگیری تحصیلی, اهداف پیشرفت و سازگاری اجتماعی دانش آموزان دبیرستانی. مدیریت ارتقای سلامت، 9(4 )، 45-57. SID. https://sid.ir/paper/384986/fa
زیوری اظهر، محمدحسین و خان محمدی، ارسلان و عباسی اسفجیر، علی اصغر و حسین زاده، بابک، (1402). ،نقش واسطه ای شادکامی: رابطه بین کمال گرایی با اضطراب پیشرفت تحصیلی در طلاب شهر بابل،فصلنامه روانشناسی تحلیلی-شناختی، 14، 55.
خرم نیا، صمد، طاهری، امیرعباس، محمدپور، محسن، فروغی، علی اکبر، و کریم زاده، یاسمن. (1400). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر حساسیت بین فردی و انعطاف پذیری روان شناختی در دانشجویان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی: یک مطالعه کار آزمایی بالینی. روانشناسی و روانپزشکی شناخت، 8(1 )، 15-27. SID. https://sid.ir/paper/957196/fa
دهقانی, یوسف, حکمتیان فرد, صادق, کامران, لیلا. (1398). اثربخشی آموزش تنظیم هیجان بر بهبود سازگاری و کفایت اجتماعی دانش‌آموزان دچار ناتوانی یادگیری. فصلنامه روان شناسی کاربردی, 13(2), 229-250. doi: 10.29252/apsy.13.2.229
حمیدی، فریده، و حسن پور خادمی، فرشته. (1401). تاثیر روان نمایشگری بر اضطراب اجتماعی و حساسیت بین فردی نوجوانان دختر دوره دوم متوسطه. دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی، 23(1 (پیاپی 87) )، 125-136. SID.
متین، شایان، و جهان، فائزه. (1398). مدل پیش بینی تنهایی اجتماعی بر اساس حساسیت بین فردی و هوش اجتماعی با میانجی گری خود انتقادی. پژوهش های روان شناسی اجتماعی، 9(35 )، 67-88. SID. https://sid.ir/paper/207265/fa
کرمی، امیر، ذبیحی، زهرا، راسخی رشخوار، محسن، طبسی، معصومه. (1400). بررسی نقش تنظیم هیجان و تاب‌آوری در سازگاری تحصیلی و کیفیت زندگی دانش‌آموزان در دوران همهگیری کووید- 19. پژوهش در نظام‌های آموزشی, 15(55), 133-142.
رضایی پور, فهیمه, جباریفر, تقی, برزگر بفرویی, کاظم. (1398). بررسی مقایسه‌ای ابعاد دلبستگی، ترس از ارزیابی منفی، سازگاری اجتماعی و تحصیلی بر اساس پیشرفت تحصیلی در دانشجویان با آسیب بینایی. روانشناسی افراد استثنایی, 9(35), 215-232. doi: 10.22054/ 2020.44081.2014
روشه، گی.(1387).کنش اجتماعی.ترجمه هما زنجانی زاده. تهران:سمت.
رفیع زاده، مایده، مرادی، فریده، بنام مرادی، مریم (1402). اثربخشی هنردرمانی بر اضطراب و پرخاشگری در کودکان کار شهر تهران. فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی، 55-64.
شاه حسینی، ارزو، پورشیرازی، کیمیا، محمدی، اکبر. (1402). اثر بخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بهزیستی فاعلی و سرمایه روانشناختی و انعطاف پذیری شناختی زنان دارای دلزدگی زناشویی. فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی, 14(1), 108-126.
علیخانی محمدصادق، اخلاصی ساناز.(1402). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر سازگار اجتماعی و تاب‌آوری نوجوانان دارای اضطراب اجتماعی. فصلنامه ایده های نوین روانشناسی. ،۱۸ (۲۲) :۱-
۱۳ حسنی، مریم. (1402). نقش سازگاری اجتماعی و اهداف پیشرفت در پیش‌بینی درگیری تحصیلی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری. فصلنامه ایده های نوین روانشناسی. 16(۲۰) :۱-۸ عظیم پور علیرضا، شاملی لیلا، کریم زادگان زهرا، عمادی زهرا. (1399). پیش‌بینی عملکرد تحصیلی دانشجویان تازه‌وارد براساس هوش، سبک‌های هویت، ابعاد سلامت روان و جنسیت. دوماهنامه علمی- پژوهشی راهبردهای آموزش در علوم پزشکی. ۱۳ (۲) :۱۰۴-۱۱۶
فیروزجهان تیغ وحید. (1400). رابطه خودتعیین گری و اهداف پیشرفت با عملکرد تحصیلی. فصلنامه ایده های نوین روانشناسی. ۱۱ (۱۵) :۱-
۷ غضنفری, فیروزه, و ندری, مجتبی. (1398). تدوین مدل سبب شناسی اختلال اضطراب اجتماعی نوجوانان بر اساس مولفه‌های حساسیت اضطرابی، تنظیم هیجانی منفی و سبک دلبستگی ناایمن اجتنابی و دوسوگرا با نقش میانجی راهبرد مقابله هیجان‌مدار. مطالعات روانشناسی بالینی, 9(35), 97-130.
doi: 10.22054/jcps.2019.41584.2124 فرامرزی، حمید، بهروزی، ناصر، و فرزادی، فاطمه. (1398). رابطه پیشایندهای عواطف تحصیلی, هویت تحصیلی و اهداف پیشرفت با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان. روانشناسی مدرسه، 8(2 (پیاپی 30) )، 91-112. SID. https://sid.ir/paper/216799/fa
قاسمی جوبنه، رضا، موسوی، سیدولی اله، ظنی پور، آذین، و حسینی صدیق، مریم السادات. (1395). رابطه بین ذهن آگاهی و تنظیم هیجان با تعلل ورزی تحصیلی دانشجویان. راهبردهای آموزش (راهبردهای آموزش در علوم پزشکی)، 9(2)، 134-141.
لطیفیان، مرتضی، و سیف، دیبا. (1386). بررسی تاثیر خودآگاهی بر اختلالات روابط بین فردی دانشجویان. علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، 26(3 (پیاپی 52) ویژه نامه علوم تربیتی، 137-150.
مشرقی کاویجانی, سمانه, خدابخشی کولایی, آناهیتا, حمیدی پور, رحیم, مصلی نژاد, لیلی. (1401). رابطه بین هوش اخلاقی و سازگاری اجتماعی با شیوه های مقابله استرس در دستیاران تخصصی پزشکی دانشگاه های تهران در سال 1394. آموزش و اخلاق در پرستاری, 4(4), 33-41.
ماسن، پاول؛ کیگان، جروم؛ هوستون، آلتا و کانچر، جان جین وی.(1382).رشد و شخصیت کودک. تهران:نشر مرکزی.
نریمانی، محمد و عباسی، مسلم و ابوالقاسمی، عباس و احدی، بتول،(1392)، مقایسه ی اثر بخشی آموزش پذیرش/ تعهد با آموزش تنظیم هیجان بر سازگاری دانش آموزان دارای اختلال ریاضی، فصلنامه ناتوانی های یادگیری /1429916
وایتسمن، الیس و منینگر، ویلیام. (1384). رشد شخصیت و بهداشت روانی. تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان.
Abrahams, L., Pancorbo, G., Primi, R., Santos, D., Kyllonen, P., John, O. P., & De Fruyt, F. (2019). Social-emotional skill assessment in children and adolescents: Advances and challenges in personality, clinical, and educational contexts. Psychological Assessment, 31(4), 460.
AlKandari, N. Y. (2020). Students’ anxiety experiences in higher education institutions. In Anxiety disorders-The new achievements. Intech Open.
Kankaraš, M. and J. Suarez-Alvarez (2019), "Assessment framework of the OECD Study on Social and Emotional Skills", OECD Education Working Papers, No. 207, OECD Publishing, Paris,#3 DeRosier, M. E., & Lloyd, S. W. (2010). The impact of children's social adjustment on academic outcomes. Reading & Writing Quarterly, 27(1-2), 25-47.
Feldma-Barrett, L. & Salovey, P. (2001). The Wisdom in Feeling Psychological Processes in Emotional Intelligence. New York: The Guilford Press.
Keane, S. P., & Calkins, S. D. (2004). Predicting kindergarten peer social status from toddler and preschool problem behavior. Journal of Abnormal Child Psychology, 32 (4), 409 -42 3.
Johnson S. M., Talitmane. (1997). Predictors of success in emotionally focused marital therapy. Marital father, 23(2):135-52
Martin, R. L., Smith, N. S., McGrew, S. J., & Capron, D. W. (2019). Aggressive Worriers: How Aggression Moderates the Association between Intolerance of Uncertainty and Suicidal Desire Constructs. Archives of Suicide Research, 25(3), 353–372. https://doi.org/10.1080/13811118.2019.1689877
Montagni, I., Tzourio, C., Cousin, T., Sagara, J. A., Bada-Alonzi, J., & Horgan, A. (2020). Mental health-related digital use by university students: a systematic review. Telemedicine and e-Health, 26(2), 131-146.
Moreno, O., Sosa, R., Hernandez, C., Nienhusser, H. K., & Cadenas, G. (2022). Immigration status, mental health, and intent to persist among immigrant college students. Journal of Diversity in Higher Education.
Otani, K., Suzuki, A., Matsumoto, Y., Shibuya, N., Sadahiro, R., & Enokido, M. (2014). Correlations of interpersonal sensitivity with negative working models of the self and other: evidence for link with attachment insecurity. Annals of general psychiatry, 13(1), 5-13.
Selcuk, G. S., Caliskan, S., and Erol, M. (2007). The effect of gender and grade levels on Turkish. physics teacher candidates’ problem-solving Strategies. Journal of Turkish since education, 4(2), 10-19.
Sinha, A. K. P. and Singh, R. P. (1971), “Adjustment Inventory for School Students”, National Psychological Corporation, Agra.