بررسی اثربخشی آموزش سرمایه‌ی روانشناختی و باورهای فراشناخت بر باورهای ارتباطی
محورهای موضوعی : روان کاوی، روان پویشی، روان شناسی شناختی و بهداشت روان
فرهاد خرمایی
1
*
,
نیره ذوالفقاری
2
,
سید مهدی پورسید
3
1 - دانشگاه شیراز. دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی
2 - بخش روان¬شناسی تربیتی، دانشکده¬ی علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
3 - گروه آموزش روان¬شناسی و مشاوره، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران
کلید واژه: باورهای ارتباطی, سرمایه‌ی روانشناختی, فراشناخت.,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش سرمایه‌ی روانشناختی و باورهای فراشناخت بر باورهای ارتباطی زنان متأهل بود. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی بود که از طرح پس آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل استفاده گردید. مشارکت کنندگان در پژوهش 60 نفر از زنان روستایی متأهل شهرستان دهاقان بودند که با روش همتاسازی، 20 نفر در گروه آموزش سرمایه‌ی روانشناختی، 20 نفر در گروه آموزش باورهای فراشناخت و20 نفر نیز در گروه کنترل قرار گرفتند. این گروه‌ها به تصادف در گروه‌های آزمایشی و کنترل گمارش شدند. گروه‌های آزمایشی به مدت 8 جلسه‌ی 1ساعته، یک گروه تحت آموزش سرمایه‌ی روانشناختی و یک گروه هم تحت آموزش باورهای فراشناخت قرار گرفتند. در پایان هر سه گروه به پرسشنامه‌ی باورهای ارتباطی آدیلسون و اپشتاین (1982) پاسخ دادند. جهت تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار spss-23 استفاده شد. یافته‌ها: نتایج تحلیل واریانس یک متغیره (ANOVA) نشان داد که آموزش سرمایه‌ی روانشناختی و فراشناخت بر باورهای ارتباطی تأثیر معنی‌داری داشته است. همچنین بین آموزش سرمایه‌ی روان شناختی و فراشناخت، از نظر تاثیر بر سطخ بهزیستی روان شناختی و سطح باورهای ارتباطی تفاوت معنی دار وجود نداشت. نتیجه‌گیری: آموزش سرمایه‌ی روانشناختی و آموزش باورهای فراشناخت بر باورهای ارتباطی اثرگذار بوده است.
Aim: The purpose of the present study was to investigating the effectiveness of psychological capital training and metacognitive beliefs on communication beliefs. Method: The research method was quasi-experimental with post-test design with two experimental groups and one control group. Participants in the study were 60 married rural women in Dehaghan who were randomly assigned to the psychological capital training group and 20 to the metacognitive beliefs training group. At the end, all three groups completed the questionnaire communication beliefs Edelson & Epestein (1982). The validity and reliability of research tool for use in Iranian culture have been satisfactory. Data were analyzed by SPSS-23 software. Results: The results of one-variable analysis of variance (ANOVA) showed that both psychological capital training and metacognitive training had a significant effect on the communication beliefs. The results also showed that there was no significant difference between psychological capital training and metacognitive training in terms of psychological well-being. Conclusion: Thus, according to the research findings, it can be concluded that the training of psychological capital and the metacognitive beliefs have had an effect on the communication beliefs.
پرتو، افسانه و حیاتی، مژگان. (1398). اثربخشی آموزش فراشناخت بر بهزیستی روانشناختی و کیفیت زندگی زنان باردار: پژوهشی نیمه‌تجربی. مجله‌ی مراقبت پرستاری و مامایی ابن‌سینا، 27(2)، 125-132.
خدمتی، نسرین. (1399). رابطه‌ی احساس پیوستگی و توانمندی ایگو با اضطراب مرگ سالمندان. نشریه‌ی رویش روان‌شناسی، 9(3)، 51-58.
رحیمیان بوگر، اسحاق و فیروزی، منیژه. (1390). پیش‌بینی بهزیستی و درماندگی روانشناختی دانشجویان بر اساس مؤلفه‌های باورهای فراشناختی. فصلنامه‌ی پژوهش در سلامت روانشناختی، 5(2)، 32-44.
قلی‌پور، نسیم. (1397). بررسی رابطه باورهای فراشناختی با خودکارآمدی، شادکامی و بهزیستی روانشناختی در دانش‌آموزان مدارس آموزش از راه دور. مجله‌ی پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری، 3(20)، 51-64.
Banneyer, K. N., Bonin, L., Price, K., Goodman, W. & Storch, E. A. (2018). Cognitive-Behavioral Therapy for Childhood Anxiety Disorders: A Review of Recent Advances. Current Psychiatry Reports, 20(8), 65.
Carmona-Halty, M., Salanova, M., Llorens, S., & Schaufeli, W. B. (2021). Linking positive emotions and academic performance: The mediated role of academic psychological capital and academic engagement. Current Psychology: A Journal for Diverse Perspectives on Diverse Psychological Issues, 40(6), 2938–2947.
Eidelson, R. J., & Epstein, N. (1982). Cognition and relationship maladjustment: Development of a measure of dysfunctional relationship beliefs. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 50, 715-720.
Ellis, A. (2003). Overcoming Resistance: A Rational Emotive Behavior Therapy In Degraded Approach. New York: Springier
Filipović, S., Vukosavljević-Gvozden, T., & Opačić, G. (2016). Irrational Beliefs, Dysfunctional Emotions, and Marital Adjustment: A Structural Model. Journal of Family Issues, 37(16), 2333-2350.
Flavell, J. H. (1979). Metacognitive and cognitive monitoring: A new area of cognitive developmental inquiry. American Psychologist, 34, 906-911.
Gillpatrick, S. (2008). 7 Ways couples add conflict to conflict. Center stone: Wellness program.
Goldsmith, A., Veum, J., & Darity, W. (1997). Unemployment, joblessness, psychological wellbeing and self-esteem: Theory and evidence. Journal of Socio-Economics, 26, 133-158.
Gündoğdu, R., Yavuzer, Y., & Karataş, Z. (2018). Irrational beliefs in romantic relationships as the predictor of aggression in emerging adulthood. Journal of Education and Training Studies, 6(3), 108-115.
Hamamci, Z., & Coban, A. E. (2010). Dysfunctional relationship beliefs of late adolescence in adjustment to university. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 2(2), 300-304.
Jones, R. A. (1968). A factored measure of Ellis’ irrational belief system with personality and maladjustment correlates. Dissertation Abstracts International, 29(11-B), 4379- 4380.
Kayalar, A., & Hiçdurmaz, D. (2024). Effects of metacognitions, self-compassion, and difficulties in emotion regulation on psychological resilience in oncology nurses. European Journal of Oncology Nursing, 70, 10-25.
Keraskian, A. (2013). Psychological Tools/ scale hope of teens. Journal of Grow School Counselor, 9(33), 34-35.
Lenzo, V., Sardella, A., Martino, G., & Quattropani, M. C. (2020). A systematic review of metacognitive beliefs in chronic medical conditions. Frontiers in psychology, 10, 1-13.
Luthans, F., Avolio, B. J., Avey, J. B., & Norman, S. M. (2007). Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel psychology, 60(3), 541-572.
Manne, S., & Badr, H. (2010). Intimacy processes and psychological distress among couples coping with head and neck or lung cancers. Journal of Psychosocial Oncology, 19(9), 941-954.
Nelson–Jones. R. (2014). Nelson-Jones′ Theory and Practice of Counselling and Psychotherapy. New York: Holt, Rinehart and Winst.
Peng, J., Jiang, X., Zhang, J., Xiao, R., Song, Y., Feng, X., Zhang, Y., & Miao, D. (2013). The Impact of Psychological Capital on Job Burnout of Chinese Nurses: The Mediator Role of Organizational Commitment. PLoS One, 8(12), 1-8.
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2001). On happiness and human potentials: A review of research on hedonic and eudaimonic well- being. Annual Review of Psychology, 52(1), 141-166.
Ryff, C. D. (1995). Psychological well-being in adult life. Current Directions of Psychological Science, 4(4), 99-104.
Ryff, C. D., & Singer, B. H. (2008). Know thyself and become what you are: A eudaimonic approach to psychological well-being. Journal of happiness studies, 9(1), 13-39.
Salamomson, Y., Ramjan, L. M., Nieuwenhuizen, S., Metcalfe, L., Chang, S., Everett, B. (2016). Sense of coherence, self-regulated learning and academic performance in first year nursing students: A cluster analysis approach. Nurse Education in Practice, 17, 208-213.
Seligman, M. E., & Ciskszentmihalyi, M. (2000). Positive psycology: An introduction. American psychological Association, 55, 5-14.
Southwick, S. M., Bonanno, G. A., Masten, A. S., Panter-Brick, C., & Yehuda, R. (2014). Resilience definitions, theory, and challenges: interdisciplinary perspectives. European Journal Psychotraumatol, 5(10), 1-10.
Tugade, M. M., Fredrickson, B. L., & Barrett, L. F. (2004). Psychological Resilience and Positive Emotional Granularity: Examining the Benefits of Positive Emotions on Coping and Health. Journal Personalized, 72(6), 1161-1190.
Wells, A. (2011). Metacognitive Therapy for anxiety and depression. The Guilford Press.