فهرست مقالات برحسب موضوع خاورمیانه
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - علل بقای شبکه های اقتصادی سازمان های تروریستی در خاورمیانه در عرصه ارتباطات سیاسی
طاهره ابراهیمی فر امیر حامد آزادتأمین بودجه،موتور محرکه انجام عملیات سازمان های تروریستی (سازمانهای مسلح سلفی ملّی و فراملّی) در خاورمیانه است.این درحالی است که برخی از این سازمانها نظیر طالبان و داعش با تاسیس به اصطلاح دولت هزینههای رفاهیِ مناطق تحت سیطره خود را نیز بر مخارج نبرد و بقای خود بار کر چکیده کاملتأمین بودجه،موتور محرکه انجام عملیات سازمان های تروریستی (سازمانهای مسلح سلفی ملّی و فراملّی) در خاورمیانه است.این درحالی است که برخی از این سازمانها نظیر طالبان و داعش با تاسیس به اصطلاح دولت هزینههای رفاهیِ مناطق تحت سیطره خود را نیز بر مخارج نبرد و بقای خود بار کردهاند. لذا بررسی الگوهای متفاوت حاکی از این واقعیت است که سازمانهای مسلح سلفی ملّی و فراملّی در خاورمیانه با برخورداری از شبکه مالی گسترده غیر دولتی به خودگردانی دست یافتهاند. اما این واقیت به نظر می رسد که این خودگردانی بر پایه اراده برخی دولتها در استفاده از این سازمانها برای تغییرمعینی در نظام بینالملل به منظور دستیابی به منافع نسبیانها استوار است. بر مبنای همین الگو، این سازمان های تروریستی در خاورمیانه همواره با تأمین منافع نسبی یک یا چند کنشگر دولتی، شبکه تأمین بودجه و در نتیجه بقای خود را حفظ کردهاند. با اتکاء به آموزههای واقعگرایی درباره خصوصیات آنارشیک نظام بینالملل، تنها راه ایجاد خدشه یا نابودی شبکه مالی سازمانهای مسلح سلفی ملّی و فراملّی در خاورمیانه ، بکارگیری راهکاری برای افزایش هزینههای تغییر در نظام بینالملل و جلوگیری ازدستیابی برخی از دولت ها به منافعی است که ازاین روند حاصلشان می گردد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - الازهر و روندهای سیاسی مصر پس از انقلاب 25ژانویه 2011
مسعود مطلبیمراکز علمی – فرهنگی از مهم ترین کانون های اندیشه ورزی و تولید علم هستند و در ارتقای علمی، و همچنین جهت بخشیدن به حرکت های فکری، اعتقادی، فرهنگی و سیاسی هر جامعه ای نقش اساسی ایفا می کنند. جامع الازهر به مثابه ی یکی از دانشگاه های بسیار مهم مصر و بلکه جهان اسلام از چکیده کاملمراکز علمی – فرهنگی از مهم ترین کانون های اندیشه ورزی و تولید علم هستند و در ارتقای علمی، و همچنین جهت بخشیدن به حرکت های فکری، اعتقادی، فرهنگی و سیاسی هر جامعه ای نقش اساسی ایفا می کنند. جامع الازهر به مثابه ی یکی از دانشگاه های بسیار مهم مصر و بلکه جهان اسلام از زمان تاسیس تاکنون فراز و نشیب های مختلفی را از سر گذرانده و در این مدت تاثیر عمده ای بر روندها و تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مصر داشته است. نوشتار حاضرکه از متدولوژی تحلیلی– توصیفی و رویکرد جامعه شناسی تاریخی - تحلیلی بهره می گیرد، تلاش دارد ضمن تحلیل نقش الازهر در روندها و نیز تحولات سیاسی و فرهنگی مصر پس از انقلاب 2011 ، مولفه های های تاریخی تاثیر گذار بر کارایی این نهاد ریشه دار در جامعه مصر را بررسی کند. نتایج تحقیق نشان می دهد الازهر بهعنوان یکی از مهمترین نهادهای مذهبی در مصر و در جهان اهل سنت، در جریان انقلاب نقشی حاشیهای را ایفا کرد و نتوانست بر جریان انقلاب اثرگذار باشد، چنانکه مروری بر اخبار و وقایع مصر و الازهر از زمان انقلاب 25 ژانویه 2011 که منجر به سقوط دیکتاتوری مبارک شد، نشان می دهد که نقش الازهر نه تنها پیشرو و موثر نبوده است، بلکه منفعل و در بهترین حالت بی طرفانه بوده است و علت این وضعیت را بایستی بیش از هر چیزی، در وابستگی تاریخی الازهر به نهاد دولت در مصر جستجو نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - نقش احزاب اسراییل در روند صلح خاورمیانه (1993-2014)
مهدی طوسی علی آزادمنازعه اعراب و یهودیان در خارمیانه، عمری بیش از تاریخ ایجاد اسراییل دارد. امروز علیرغم گذشت بیش از 6 دهه از زمان اشغال، همچنان صلح خاورمیانه به سرانجام نرسیده و برای آن نیز افق روشنی را پیش بینی نمی کنند. در بررسی علل ناکامی پرونده صلح خاورمیانه دلایل مختلفی را بر می شم چکیده کاملمنازعه اعراب و یهودیان در خارمیانه، عمری بیش از تاریخ ایجاد اسراییل دارد. امروز علیرغم گذشت بیش از 6 دهه از زمان اشغال، همچنان صلح خاورمیانه به سرانجام نرسیده و برای آن نیز افق روشنی را پیش بینی نمی کنند. در بررسی علل ناکامی پرونده صلح خاورمیانه دلایل مختلفی را بر می شمرند از جمله عدم باور رهبران اسراییلی به فرجام صلح است. زیرا توجه به ارزش و ایدئولوژی در میان رهبران برخاسته از احزاب اسراییلی جایگاه ویژه ای داشته و از این رو مادامی که احزاب ارزش محور باشند صلحی که تضمین کننده منافع طرف مقابل باشد به دست نخواهد آمد. بر مبنای اصول مکتب سازهانگاری ، میان اعراب و اسراییل هویتها و انتظارات نسبتاً ثابت شکل گرفته که طرفین را وا میدارد یکدیگر را دشمن درجه یک هم بهحساب آورند. همچنین این پارادیم خاطرنشان میکند که عامل تعیینکننده در رفتار احزاب سیاسی در قبال اعراب فاکتورهای مادی نبوده، بلکه هنجارهایی است که تأثیر مستقیم بر هویت و منافع یهودیان دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - رفتارشناسی روسیه در قبال جنگ داخلی سوریه و واکنش آمریکا
فاطمه السادات معلومی افشین زرگرجنگ داخلی سوریه که در7 سال گذشته مهمترین بحران خاورمیانه لقب گرفته است، این منطقه را به صحنه رقابت و تقابل قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای تبدیل کرده است.گستردگی جغرافیای منازعه، حجم بالای خسارت وارده، وقوع خشونتهای بسیار شدید و نیز حضور مستقیم و غیر مستقیم تعداد بیشما چکیده کاملجنگ داخلی سوریه که در7 سال گذشته مهمترین بحران خاورمیانه لقب گرفته است، این منطقه را به صحنه رقابت و تقابل قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای تبدیل کرده است.گستردگی جغرافیای منازعه، حجم بالای خسارت وارده، وقوع خشونتهای بسیار شدید و نیز حضور مستقیم و غیر مستقیم تعداد بیشماری از بازیگران نظام بینالملل در صحنۀ نبردهای عملیاتی موجب شده است تا از این بحران به عنوان یکی از نمونههای منحصر به فرد در یک دهه اخیر یاد شود. ماهیت پدیدههای بینالمللی نشان داده است که قدرتهای بزرگ در یک ساختار چندجانبه،به موازات همکاری و رقابت، درصدد ثبات معادلۀ قدرت در محیط بینالمللی هستند. روسیه طی سالهای اخیر بازیگر اصلی در سوریه بوده و در میان بازیگران خارجی در سوریه قویترین طرف بوده است اما در طرف مقابل ایالات متحده هم با داشتن ابزارهای متعدد و به بهانه مقابله با خطر داعش و جلوگیری از نفوذ ایران در سوریه در این کشور بحران زده به ایفای نقشی پرداخته است که همسو با منافع روسیه نبوده است. به این ترتیب تقابلی آشکار و پنهان بین روسیه و آمریکا در سوریه پدید آمده است.در این مقاله به بررسی این تقابل می پردازیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - تحلیل کاهش نفوذ دیپلماتیک اسرائیل در خاورمیانه پس از بهار عربی بر اساس مدل swot
مریم هاتفی محمد حسن نامی عزت اله عزتیماهیت شکل گیری بهار عربی را نمی توان تنها در فقر اقتصادی و بیکاری جوانان عرب خلاصه کرد. عامل اساسی برای قیام مردم عرب، حس تبعیض و تحقیر ناشی از سرکوب ملت عرب طی دهه های گذشته توسط رژیم اشغالگر اسرائیل و همسویی رژیم های دیکتاتور این ملت ها با این رژیم است، ملت عرب از خوی چکیده کاملماهیت شکل گیری بهار عربی را نمی توان تنها در فقر اقتصادی و بیکاری جوانان عرب خلاصه کرد. عامل اساسی برای قیام مردم عرب، حس تبعیض و تحقیر ناشی از سرکوب ملت عرب طی دهه های گذشته توسط رژیم اشغالگر اسرائیل و همسویی رژیم های دیکتاتور این ملت ها با این رژیم است، ملت عرب از خویشاوندسالاری، حکومت فاسد و مبتنی بر ارادت به اسرائیل خسته شده؛ موضوعی که دیکتاتورها أساسا معنای آن را درک نمی کنند. در این جریان اسلام گران تندرو برای کسب هژمونی در منطقه خاورمیانه و افزایش محبوبیت خود در بین ملت عرب از طریق طرح انتقادات شفاهی علیه دولت اسرائیل، نفوذ دیپلماتیک این رژیم اشغالگر را در خاورمیانه محدود تر کردند. اسرائیل از این واقعیت مستثنی نیست که تحولات سیاسی در خاورمیانه پس از بهار عربی منجر به شکل گیری پیچیدگی های استراتژیک در این منطقه شده و تلاش اسرائیل در سیاست خارجی به سوی قدرت های منطقه ای همچون گذشته نخواهد بود. از این رو مقاله حاضر تلاش دارد با روشی توصیفی – تحلیلی و با استفاده از ماتریس های ارزیابی عوامل داخلی و خارجی بر اساس مدل SWOT کاهش نفوذ دیپلماتیک اسرائیل در خاورمیانه پس از بهار عربی را مورد بحث و بررسی قرار دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - استقرار سپر دفاع موشکی در منطقه خلیج فارس و تاثیر آن بر امنیت منطقه (2001 -2017)
حسن خداوردی علی اصغر غفاری چراتیکشیده شدن تدریجی طرح سپر دفاع موشکی ایالات متحده از اروپا به منطقه خلیج فارس، در طول یک دهه گذشته و استقرار اجزای راداری و پدافندی این طرح، در جای جای منطقه خلیج فارس چه در پهنه خشکی و چه در پهنه شناوری آن، آثار و پیامدهای متنابهی را نیز برای نـظام های منطقه ای و بـین ا چکیده کاملکشیده شدن تدریجی طرح سپر دفاع موشکی ایالات متحده از اروپا به منطقه خلیج فارس، در طول یک دهه گذشته و استقرار اجزای راداری و پدافندی این طرح، در جای جای منطقه خلیج فارس چه در پهنه خشکی و چه در پهنه شناوری آن، آثار و پیامدهای متنابهی را نیز برای نـظام های منطقه ای و بـین المللی به همراه داشته و امنیت شکننده منطقه خلیج فارس را بیش از پیش متاثر از خود نموده است. مورادی از قبیل شروع مسابقه تسلیحاتی، برهم خوردن موازنه قدرت، تیرگی روابط و بیثباتی منطقهای و از همه مهم تر اتحاد سه جانبه اعراب، اسرائیل و آمریکا را می توان از پیامدهای امنیتی استقرار این طرح در منطقه خلیج فارس دانست. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر این است تا با روش توصیفی- تحلیلی و گردآوری دادهها با روش کتابخانهای، پس از بررسی دلائل شکل گیری سپر دفاع موشکی، گسترش آن به منطقه خلیج فارس و تاثیر آن بر امنیت این منطقه نیز مورد تحلیل و واکاوی دقیق قرار دهد. اجرای این طرح در منطقه خلیج فارس آثار و پیامدهای متنابهی را برای نـظام بـین الملل و در راس آن منطقه خاورمیانه و خلیج فارس به همراه خواهد داشت و بر امنیت این منطقه تاثیر گذار خواهد بود و در مقابل حساسیت بسیاری از کشورهای منطقه از جمله ایران را نـسبت بـه سرشت و سرنوشت نهایی این طرح بر می انگیزد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - تأثیر رویارویی هویتجویانه جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی بر سیاستهای امنیت منطقهای دو کشور (مورد مطالعاتی یمن)
سعید توتونچی مجید گل پرور علی باقری زادهسیاستهای منطقهای جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در دو دهه گذشته نسبتا تقابلی بوده و به ویژه پس از تحولات جهان عرب از سال 2011، تشدید شده است. رقابت و تقابل هویتجویانه دو کشور در منطقه غرب آسیا بصورت جنگهای نیابتی جلوهگر شده و یکی از مهمترین آنها در یمن شکل گ چکیده کاملسیاستهای منطقهای جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در دو دهه گذشته نسبتا تقابلی بوده و به ویژه پس از تحولات جهان عرب از سال 2011، تشدید شده است. رقابت و تقابل هویتجویانه دو کشور در منطقه غرب آسیا بصورت جنگهای نیابتی جلوهگر شده و یکی از مهمترین آنها در یمن شکل گرفته است. این پژوهش تلاش میکند با بکارگیری چارچوب نظری سازه-انگاری و با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به این پرسش پاسخ دهد که: رویارویی هویتجویانه جمهوی اسلامی ایران و عربستان سعودی چه تأثیری بر دگرگونی سیاستهای امنیت منطقهای دو کشور و چه پیامدی در تحولات یمن داشته است ؟ فرضیه تحقیق مبین آن است که سیاستهای امنیت منطقهای عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران متأثر ازرویارویی هویتجویانه دو کشور طی یک دهه گذشته به سمت تقابلی حرکت کرده و مخاصمات در منطقه را سبب گشته و تشدید کرده است. به طور مشخص تقابل هویتی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی سبب مداخله و درگیری دو کشور در یمن شده است، به گونهای که پس از نزدیک به یک دهه از آغاز بحران در این کشور، چشمانداز روشنی برای حل و مدیریت آن دیده نمیشود. گسترش شیعهگری جمهوری اسلامی ایران در مقابل وهابیگری عربستان سعودی، دیدگاه متفاوت به غرب و رویارویی و جنگهای نیابتی در برخی کشورهای منطقه چون سوریه و یمن از مهمترین اثرات رویارویی هویتجویانه دو کشور بر سیاستهای منطقهای دو کشور-سیاست مذهبی، نگاه به غرب و درگیریهای نیابتی در منطقه- بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - امنیت درون منطقه ای و ثبات هژمونیک کشورهای خاورمیانه
محمد جواد رشیدی فخرالدین سلطانی مریم مرادیبا توجه به ویژگیهای خاص و متفاوت کشورهای خاورمیانه میتوان موضوع امنیت درون منطقه ای و ثبات هژمونیک در این منطقه را به عنوان یکی از دغدغه های مهم در تحلیل ماهیت روابط کشورهای منطقه مورد بررسی قرار داد. هدف اصلی پژوهش حاضر امنیت درون منطقه ای و ثبات هژمونیک بر این منطقه چکیده کاملبا توجه به ویژگیهای خاص و متفاوت کشورهای خاورمیانه میتوان موضوع امنیت درون منطقه ای و ثبات هژمونیک در این منطقه را به عنوان یکی از دغدغه های مهم در تحلیل ماهیت روابط کشورهای منطقه مورد بررسی قرار داد. هدف اصلی پژوهش حاضر امنیت درون منطقه ای و ثبات هژمونیک بر این منطقه می باشد که برای بازیگران دولتی مهم و حائز اهمیت می باشد. سؤال اصلی بر اینست که امنیت درون منطقه ای چگونه بر ثبات هژمونیک اثر گذار است؟ فرضیه اصلی بر اینست که؛ توسعه و تعمیق امنیت درون منطقه ای می تواند منجر به ثبات هژمونیک و توسعه امنیت پایدار از طریق همگرایی و تنش زدایی در حوزه روابط بین دولت ها گردد. علاوه بر این تقسیم قدرت میان قدرتهای منطقه از یکسو و رشد همه جانبه روابط اقتصادی، سیاسی و امنیتی از سوی دیگر می توان به عنوان راه حلی برای برون رفت از مشکلات پیش روی کشورهای منطقه باشد. روش تحقیق از نوع روش کیفی مبتنی بر توصیفی-تحلیلی است و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای و تحلیل داده های گردآوری شده از روش تحلیل کیفی میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - نقش تحولات داخلی یمن در رقابتهای منطقه ای ایران و عربستان در سالهای ٢۰٢۰-٢۰۱۰
نرجس عربشاهی بهناز اژدریرقابت ممتد و پایدار ایران و عربستان در منطقه خاورمیانه قدمتی طولانی دارد و با توجه به تنشها و مسائل داخلی، منطقه ای و بین المللی قاعده رفتار و عملکرد آنها نسبت به یکدیگر متفاوت است. رویکرد سیاسی منبعث شده از این رقابت کمتر بر پایه همکاری، بیشتر بر پایه تقابل و گاهأ تض چکیده کاملرقابت ممتد و پایدار ایران و عربستان در منطقه خاورمیانه قدمتی طولانی دارد و با توجه به تنشها و مسائل داخلی، منطقه ای و بین المللی قاعده رفتار و عملکرد آنها نسبت به یکدیگر متفاوت است. رویکرد سیاسی منبعث شده از این رقابت کمتر بر پایه همکاری، بیشتر بر پایه تقابل و گاهأ تضاد بوده است. تحولات داخلی یمن پس از بهار عربی، و نقش پدرخواندگی عربستان برای این کشور به دلیل موقعیت استراتژیک یمن باعث شد تا عربستان سیاست خصمانه در پیش گیرد. متهم نمودن ایران به حمایت از انصارالله یمن، این کشور بحران زده را به میدان رقابت ایران و عربستان تبدیل کرد. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که تحولات داخلی یمن چه نقشی در رقابتهای سیاسی منطقهای ایران و عربستان دارد؟ فرضیه تحقیق در پاسخ به سؤال این است که تحولات داخلی یمن موجب جهتگیری سیاست خارجی تهاجمی عربستان نسبت به ایران شده است. هدف پژوهش بررسی نقش حوثیها در رقابت ایران و عربستان است و روش گردآوری دادهها نیز استفاده از اسناد کتابخانهای و اینترنتی میباشد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که عربستان با توجه به چالشهای پیش رو در منطقه، تغییری سیستماتیک تحت عنوان "دکترین سلمان" در سیاست خارجی خود ایجاد کرده است. رقابت ایران و عربستان در میدان یمن در قالب نظریه امنیت منطقهای بری بوزان به عنوان چارچوب نظری تحلیل میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - نقش آمریکا در دولت- ملتسازی در افغانستان و عراق جدید
سید مصطفی ابطحی سید علیاصغر ترابیدولت- ملتسازی یکی از دستاوردهای انسان مدرن است و سرچشمه در وستفالی دارد. در حقیقت، ثبات، امنیت، نظم، رفاه، عدالت، وضع و اجرای قانون از کارکرد حکومتها است و اگر کشوری روند دولت- ملتسازی را به خوبی طی نکرده باشد بدیهی است که حکومت آن نه تنها پاسخگوی نیازهای یک جامعه و چکیده کاملدولت- ملتسازی یکی از دستاوردهای انسان مدرن است و سرچشمه در وستفالی دارد. در حقیقت، ثبات، امنیت، نظم، رفاه، عدالت، وضع و اجرای قانون از کارکرد حکومتها است و اگر کشوری روند دولت- ملتسازی را به خوبی طی نکرده باشد بدیهی است که حکومت آن نه تنها پاسخگوی نیازهای یک جامعه و مردم نخواهد بود، بلکه عامل اصلی بیثباتی، بینظمی و تنش در یک کشور، منطقه و جهان نیز خواهد شد. دو کشور افغانستان و عراق سابقه تاریخی طولانی ندارند. افغانستان طی قرارداد 1957 میلادی پاریس از ایران جدا گشت و در این مدت توسط سه کشور انگلستان، شوروی سابق و آمریکا به ترتیب اشغال شده است. عراق نیز در سال 1920 میلادی استقلال خود را از عثمانی به دست آورد و بلافاصله مستعمره انگلستان گردید. هر دو کشور از مشکلات قومی، نژادی و زبانی رنج می برند این مشکلات موجب گردیده بود که هر دو کشور منبع ناامنی منطقهای و جهانی باشند. حادثه یازده سپتامبر فرصت مناسبی را برای دولت آمریکا فراهم کرد تا ضمن اشغال این دو کشور؛ بر اساس مدل آمریکایی دولت- ملتسازی دولت فراگیر جدیدی را در این دو کشور مستقر سازند. این نوشتار ضمن بررسی روند دولت- ملتسازی در افغانستان و عراق توسط آمریکا، در پی این است که آیا روند دولت- ملتسازی در افغانستان و عراق موفقیتی داشته است؟ پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - عملکرد بنیادگرایی اسلامی در برابر جهان غرب
جمیل حسنپور محمد قنبریدر حالی که در دوره جنگ سرد، نظام سرمایهداری و ایالات متحده به منظور اعمال قدرت و نفوذ خود در سطح جهانی همیشه نظام کمونیستی و اتحاد جماهیر شوروی را به عنوان دشمن ایدئولوژیکی، سیاسی، نظامی و اقتصادی در برابر خود میدیدند، اما با فروپاشی نظام کمونیستی و اتحاد جماهیر شوروی چکیده کاملدر حالی که در دوره جنگ سرد، نظام سرمایهداری و ایالات متحده به منظور اعمال قدرت و نفوذ خود در سطح جهانی همیشه نظام کمونیستی و اتحاد جماهیر شوروی را به عنوان دشمن ایدئولوژیکی، سیاسی، نظامی و اقتصادی در برابر خود میدیدند، اما با فروپاشی نظام کمونیستی و اتحاد جماهیر شوروی و ضعف این کشور به عنوان یک رقیب دیرینه اما در عین حال هویتساز، باعث گردید که پس از پایان دوره جنگ سرد، ایالات متحده به جهت خلاء ایجاد شده به دنبال رقیبی هویتساز باشد. لذا نظریهپردازان آمریکایی برای ایجاد یک رقیب و دشمن ایدئولوژیک مباحثی همچون جنگ تمدنها و جنگهای صلیبی را مطرح نمودند. و با توجه به شکلگیری ایدئولوژی انقلاب اسلامی ایران طرح چنین مباحثی را تسریع نمود. اما بنیادگرایی اسلامی چه به عنوان پروسه و یا پروژه، به دلایلی همچون عدم برخورداری از پتانسیل هویتسازی،عدم همگرایی و اتحاد در بین جوامع اسلامی و فقدان توانمندیهای لازم سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی نمیتواند به عنوان یک منبع قدرت ایدئولوژیک و هویتساز همچون ایدئولوژی کمونیسم در برابر ایدئولوژی سرمایهداری و جهان غرب موفق باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - سیاست خارجی، هالیوود و جریان بازنمایی خاورمیانه پس از یازده سپتامبر
سید عبداالعلی قوام بشیر اسماعیلیدیپلماسی رسانه ای به عنوان یکی از شاخه های دیپلماسی عمومی ابزار موثر اعمال سیاست خارجی به حساب می آید؛ در این میان ایالات متحده در طول دهه های گذشته با در اختیار داشتن انحصار نسبی تولیدات فرهنگی و رسانه ای به طور گسترده ای به بسط نفوذ قدرت نرم خود در سراسر جهان مبادرت ن چکیده کاملدیپلماسی رسانه ای به عنوان یکی از شاخه های دیپلماسی عمومی ابزار موثر اعمال سیاست خارجی به حساب می آید؛ در این میان ایالات متحده در طول دهه های گذشته با در اختیار داشتن انحصار نسبی تولیدات فرهنگی و رسانه ای به طور گسترده ای به بسط نفوذ قدرت نرم خود در سراسر جهان مبادرت نموده است. جریان بازنمایی رسانه ای هالیوود در دوران جنگ سرد و در راستای مقابله با ایدئولوژی کمونیسم مورد تحلیل و بررسی بسیطی توسط اندیشمندان چپ گرا قرا گرفته است. مقاله حاضر به این نکته اشاره دارد که پس از وقوع حادثه یازده سپتامبر تا کنون، روندی مبنی بر بازنمایی رسانه جهان اسلام و بر پایه اسلام هراسی شکل گرفته که هدف آن ایجاد و تثبیت کلیشه های فکری و طبیعی سازی نگرش منفی از خاورمیانه در اذهان عمومی جهانی است. این روند به عکس نمونه مشابه در دوران جنگ سرد با غفلت نسبی پژوهشی و نظریه پردازی مواجه گشته و جریان انتقادی نظام مندی در میان روشنفکران و تحلیل گران شکل نگرفته است. در این مقاله ضمن تمرکز بر جریان مذکور در هالیوود، آثاری که بر این محور تولید شدهاند مورد بررسی قرار خواهد گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - تطور دیپلماسی در قطر: از بیطرفی محافظهکارانه تا نفوذ هوشمند
بهنام سرخیلهمگام با تحولات و جریان های نوپدید، وجوه نوینی از تعاملات در جهت فرصت سازی ها و تبدیل آن ها به موقعیت ها به کار می رود. ازاین منظر به هر میزان که برداشت جامع تری از دیپلماسی و زیرسیستم های مرتبط با آن حاصل شود، به همان نسبت امکان اثربخشی بیشتری برای سیاست خارجی دولت ها چکیده کاملهمگام با تحولات و جریان های نوپدید، وجوه نوینی از تعاملات در جهت فرصت سازی ها و تبدیل آن ها به موقعیت ها به کار می رود. ازاین منظر به هر میزان که برداشت جامع تری از دیپلماسی و زیرسیستم های مرتبط با آن حاصل شود، به همان نسبت امکان اثربخشی بیشتری برای سیاست خارجی دولت ها فراهم می آید. لذا بررسی و شناخت راهبردها و تحرکات دیپلماتیک بازیگران فعال همچون دولت قطر (که با وجود عدم برخورداری نسبی از برخی مولفه های قدرت نظیر جمعیت یا وسعت سرزمینی، اما موفق به اخذ حدنصاب های قابل قبولی شده )، یکی از ضرورت های مهم تعاملات بین المللی محسوب می شود. پرسش اصلی مقاله حاضر به بررسی الزامات رفتاری، راهکارها و بایسته های دیپلماسی نوین دولت قطر معطوف گردیده است و اینکه دوحه برای تبدیل شدن به کنش گری اثرگذار چه رویکردهایی را در حوزه دیپلماسی اتخاذ نموده است؟ فرضیه پژوهش این است که قطر حوزه های جدید دیپلماسی مانند دیپلماسی اقتصادی، رسانه ای، آموزشی و یا میانجی گری را فعالانه در پیش گرفته و برنامههایی چون جذب سرمایهگذاری خارجی، تسهیل فضای کسبوکار، رونق گردشگری، دستیابی به علم و تکنولوژی روزآمد و تصویرسازی بین المللی را در دستور قرار داده است. شیوه تحقیق پژوهش توصیفی- تحلیلی و برمبنای روش کیفی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - دومینوی تحولات بهار عربی در بستر جهانی شدن و توسعه ارتباطات
سیدجواد امامجمعهزاده ساناز رستم جبری فرزاد محمدزاده ابراهیمیتحولات بین المللی در دهه اول قرن بیستم و یکم،جهانی شدن،توسعه ارتباطات و گسترش دامنه تماسهای مردم و ملتها در فضاهای مجازی موجب آگاهی بیشتر مردم خاورمیانه به حقوق شهروندی خود،اشراف به عقب ماندگیهای ساختاری همه جانبه،افزایش دامنه مطالبات و تقاضا برای تغییرات و تحولات بنیاد چکیده کاملتحولات بین المللی در دهه اول قرن بیستم و یکم،جهانی شدن،توسعه ارتباطات و گسترش دامنه تماسهای مردم و ملتها در فضاهای مجازی موجب آگاهی بیشتر مردم خاورمیانه به حقوق شهروندی خود،اشراف به عقب ماندگیهای ساختاری همه جانبه،افزایش دامنه مطالبات و تقاضا برای تغییرات و تحولات بنیادین در عرصه های مختلف شده است. بحران بی سابقه ای که بصورت دومینو برکشورهای عرب سایه انداخته،سراسر خاورمیانه و شمال افریقا را درنوردیده و حتی در برخی کشورهای غیر عرب هم تاثیر گذار بوده است. جهانی شدن ارتباطات و توسعه آن چه نقشی در تحولات بهار عربی داشته است؟ بر اساس اصول لیبرالیسم، شهروندانی که از جهان آگاه باشند معمولاَ خواستار اصلاحات میشوند. جهانی شدن از طریق خودآگاهی مردم و با در اختیار قرار دادن فن آوری هایی که بتوانند با جهان خارج در ارتباط باشند به مردم خاورمیانه و شمال افریقا این امتیاز را داد که علیه حاکمانشان به پاخیزند و تحولات عظیمی را به وجود آورند. با توجه به اهمیت منطقه حساس خاورمیانه و با نظر گرفتن این نکته که تحولات اخیر بی سابقه و بی شک دارای تاثیرات مهمی خواهد بود این مقاله درصدد است تا سیر تحولات بیداری عربی را با در نظر گرفتن جهانی شدن ارتباطات و فن آوری مورد جستجو و کنکاش قرار دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - گاز شیل و امنیت انرژی کشورهای منطقه خلیج فارس
ابوالقاسم طاهری علیرضا رستم آقاییورود کشوری مانند آمریکا به دنیای تولید گاز از طریق گاز شیل که پیش از این، خود بزرگترین واردکننده LNG در جهان به شمار میرفت، یکی از بزرگترین چالش های سایرکشورهای صادرکننده گاز خواهد بود. در همین حال، افزایش تولید داخلی گاز در آمریکا، قیمتهای گاز در قاره اروپا و آسیا چکیده کاملورود کشوری مانند آمریکا به دنیای تولید گاز از طریق گاز شیل که پیش از این، خود بزرگترین واردکننده LNG در جهان به شمار میرفت، یکی از بزرگترین چالش های سایرکشورهای صادرکننده گاز خواهد بود. در همین حال، افزایش تولید داخلی گاز در آمریکا، قیمتهای گاز در قاره اروپا و آسیا را به کمترین حد رسانده است؛ لذا تحلیلگران بازار اعتقاد دارند که آمریکا تا پایان دهه جاری از یک واردکننده عمده تبدیل به یک صادرکننده بزرگ گاز خواهد شد. در طی سالهای آینده استقلال انرژی آمریکا ژئوپلتیک جهانی را تغییر خواهد داد که خلیج فارس حساسترین ناحیه به این تغییر است. این منطقه از اوایل دهه های جنگ سرد یک منطقه حیاتی و بسیار مهم در سیاست خارجی آمریکا به شمار می رفته است. منابع عظیم نفت و گاز موجود در این ناحیه همواره یکی از دلایل اصلی علاقه آمریکا در این منطقه بوده است. هم اکنون حدود یک سوم نفت جهان را تامین میکند و همین امر آن را در کانون توجهات بینالمللی قرار داده است. در این تحقیق ابعاد انقلاب گاز شیل در آمریکا و اثرات آن بر بازارهای جهانی انرژی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - تاثیر مناسبات فزاینده سیاسی- اقتصادی هند و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس بر توسعه اقتصادی این کشورها
طاهره ابراهیمیفر سیدامیرسعید هدایتیحضور هند در منطقه خلیج فارس ورابطه آن با با کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس در طول سالها به یک رابطه پویا توسعه یافته است. با این که که روابط هند با این منطقه به سدههای پیش باز میگردد، اما در سالهای اخیر، هند روابط خود را با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به سرعت گسترش چکیده کاملحضور هند در منطقه خلیج فارس ورابطه آن با با کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس در طول سالها به یک رابطه پویا توسعه یافته است. با این که که روابط هند با این منطقه به سدههای پیش باز میگردد، اما در سالهای اخیر، هند روابط خود را با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به سرعت گسترش داده است. با ظهور هند به عنوان یک قدرت بزرگ اقتصادی در سالهای اخیر و همچنین رشد اقتصادی منطقه خلیج فارس به طور همزمان، روند اقتصادی وابستگی متقابل را تقویت میکند. هر چند که حضور اقتصادی هند در منطقه از داد و ستد کالا بین بازرگانان به توسعه صنعت نفت خلیج فارس توسط سرمایه انسانی هند تغییر یافته است، حضور سیاسی هند کم و بیش کم اثر باقی مانده است. با این وجود، در فضای متغیر ژئوپلتیکی بعد از جنگ سرد و در چشم انداز امنیتی گسترده از افغانستان تا خلیج فارس، هند به عنوان ژئوپلتیکی بزرگ برای کشورهای خلیج فارس به صورت راهبردی اهمیت یافته است. در بررسی روابط کنونی هند و شورای همکاری خلیج فارس، این سوال مطرح می شود که گسترش روابط سیاسی و اقتصادی بین هند و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس چه تآثیری بر توسعه این کشورها دارد؟ در بررسی ها این نتیجه حاصل شد که وابستگی متقابل این کشورها به یکدیگر و نیز مجاورت خلیج فارس و اقیانوس هند سبب تسریع و توسعه روابط بین آنها و در نهایت به توسعه اقتصادی هند و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس منجر شده است. هدف از این مقاله بررسی حضور اقتصادی و سیاسی هند در منطقه خلیج فارس و بررسی رشد و توسعه سیاسی-اقتصادی آنها می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - نقش قوانین اساسی و قوه مقننه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس بر همگرایی میان آنها
فاطمه هاشمی سهیل سهیلی نجف آبادیمنطقه خلیج فارس از گذشته، از مهمترین مناطق راهبردی جهان بوده است. در این منطقه، سنتها و ارزشهای اسلامی و عربی، بخشی مهمی از هویت مردمان عرب و دولتهای آنها را تشکیل میدهد. این منطقه، همچنین به علت وجود منابع انرژی فسیلی دارای اهمیت بسیار است. با وجود درآمدهای حاصل ا چکیده کاملمنطقه خلیج فارس از گذشته، از مهمترین مناطق راهبردی جهان بوده است. در این منطقه، سنتها و ارزشهای اسلامی و عربی، بخشی مهمی از هویت مردمان عرب و دولتهای آنها را تشکیل میدهد. این منطقه، همچنین به علت وجود منابع انرژی فسیلی دارای اهمیت بسیار است. با وجود درآمدهای حاصل از فروش نفت و گاز، ساختارهای اقتصادی مدرن، در میان کشورهای عرب جنوب خلیج فارس شکل گرفته است، اما ساختارهای سیاسی آن، به شکل پادشاهی خاندانهای موروثی، سنتی و محافظهکار باقی مانده است که با نهادهای دمکراتیک ناسازگار است و این امر در قانون اساسی و حتی قوه مقننه این کشورها نمایان شده است. از سوی دیگر بیشتر کشورهای نامبرده، به دلایل ضعف ساختارهای سیاسی و قدرت، دارای احساس ناامنی از سوی عوامل داخلی و خارجی هستند و از اینرو تلاش کردهاند در سازمانی به نام شورای همکاری خلیج فارس، وارد همگرایی شوند و یک جامعه امن پدید آورند. از آنجا که همگرایی بر اساس چارچوبهای قانونی کشورها پدید میآید، حال پرسش اینجاست که نقش قوانین اساسی و قوه مقننه این کشورها در همگرایی میان آنها چیست؟ این مقاله در تلاش برای پاسخ به این پرسش، از روش توصیفی- تحلیلی بهره میبرد و نتایج آن نشان میدهد که با توجه به این تجربه تاریخی که همگرایی نیازمند تعمیق دموکراسی است، همگرایی میان این کشورها به دلیل ناتوانی قوانین اساسی و قوای مقننه آنها از گسترش نهادهای دموکراتیک، متوقف شده است و به این لحاظ، شورای همکاری خلیج فارس، یک جامعه امن سست پیوند است. پرونده مقاله