فهرست مقالات برحسب موضوع روابط خارجی ایران
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - نقش عوامل داخلی، نهادهای حاکمیتی و چهره های موثر در رویکرد واقع گرایی نوکلاسیک سیاست خارجی ایران
سیدمحمود کمال آراواقعگرایی نوکلاسیک با مبنا قرار دادن ذات آنارشیک نظام بین الملل،همواره انتقاداتی را از سوی غیرواقع گرایان به خود دیده است.برخی نظریات،نوواقع گرایی را بی توجه به ساخت دولت وعوامل درونی تاثیر گذار بر رفتار آن می دانند.این نظریه بنوعی حاصل جمع واقع گرایی کلاسیک و نوواقع گ چکیده کاملواقعگرایی نوکلاسیک با مبنا قرار دادن ذات آنارشیک نظام بین الملل،همواره انتقاداتی را از سوی غیرواقع گرایان به خود دیده است.برخی نظریات،نوواقع گرایی را بی توجه به ساخت دولت وعوامل درونی تاثیر گذار بر رفتار آن می دانند.این نظریه بنوعی حاصل جمع واقع گرایی کلاسیک و نوواقع گرایی است که ساختار نظام بین الملل و عوامل داخلی را تواما مدنظر قرار می دهد.از این رو هدف اصلی در این پژوهش بررسی نقش عوامل داخلی، نهادهای حاکمیتی و چهره های موثر در سیاست خارجی ج.ا.ا می باشد که با تاکید بر رویکرد واقع گرایی نوکلاسیک می کوشد تا امکان بکارگیری این نظریه را برای تبیین سیاست خارجی ج.ا.ا مورد بررسی قرار دهد.در این مقاله برای بررسی اهداف، فرآیند تصمیم گیری و رفتارهای سیاست خارجی ج.ا.ا و نیز بررسی حاصل جمع ساختار نظام بین الملل، سطوح سیستماتیک و نیز برخی عوامل داخلی اثرگذار در سیاست خارجی ج.ا.ا از نظریه واقع گرایی نوکلاسیک بهره خواهیم برد و با روش بررسی عناصر وابسته بخصوص عوامل داخلی اثرگذار بر سیاست خارجی ج.ا.ا به بررسی پرونده های مشخص و نمونه های موجود پرداخته و جایگاه این نظریه و نقش عوامل داخلی، نهادهای حاکمیتی و چهره های موثر را در سیاست خارجی ج.ا.ا مورد بررسی قرار خواهیم داد.نتایج این پژوهش نشان میدهد،با عنایت به رویدادهای حساس در سیاست خارجی ج.ا.ا،چهره های مهم و اثرگذار تاثیر مشخصی در روند تصمیم گیری و رفتار سیاست خارجی داشته و میتوان گفت دو مولفه ساختار نظام بین الملل و عوامل داخلی،همواره شاکله ی رفتار سیاست خارجی ج.ا.ا را ترسیم کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - نقش هویت در روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی از 2005 تا 2018 با تأکید بر نظریه سازه انگاری
مهدی شیرازیان گارینه کشیشیانجمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی کشورهایی مهم در منطقه پر آشوب خاورمیانه هستند. زمینه های تقابل و تعارض در روابط دو کشور به دهه های گذشته باز می گردد. اما طی تحولات بعد از انقلاب اسلامی و خصوصاً دهه ی اخیر الگوی تعارض مبتنی بر هویت بر روابط دو کشور حاکم شده است. کانو چکیده کاملجمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی کشورهایی مهم در منطقه پر آشوب خاورمیانه هستند. زمینه های تقابل و تعارض در روابط دو کشور به دهه های گذشته باز می گردد. اما طی تحولات بعد از انقلاب اسلامی و خصوصاً دهه ی اخیر الگوی تعارض مبتنی بر هویت بر روابط دو کشور حاکم شده است. کانون های حساس بحران در روابط دو کشور در هویت متعارض وهابی-سلفی – عربی محافظه کار عربستان از یکسو و هویت انقلابی- شیعی ایران از سوی دیگر نهفته است. هویت به ساختار منافع و امنیت دو کشور در ارتباط با یکدیگر سمت و سو بخشیده است. در روابط ایران و عربستان سعودی در کنار سایر عوامل ذهنی همچون فرهنگ، ایدئولوژی و عوامل عینی همانند حوزه رقابت های ژئوپلیتیک، انرژی و... هویت از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این میان نقش ساختار نظام بین الملل و سیاست های قدرت های بزرگ در تشدید تعارضات هویتی میان دو کشور نیز برجسته است. روش تحقیق در این پژوهش از نظر هدف بنیادی و از لحاظ ماهیت کیفی و از لحاظ روش توصیفی است. شیوه گردآوری اطلاعات بر اساس روش کتابخانه ای بوده و این تحقیق با چارچوب نظری سازه انگاری نشان می دهد که فقدان هویت مشترک به عنوان کانون حساس بحران در روابط دو کشور قرار دارد و تعارض هویتی است که سایر منابع تنش و ناسازواری میان دو کشور را تشدید و تداوم می بخشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - منطق سیاست خارجی دولت صفویه : پیوند انتزاع وانضمام عزت طلبی
حسن خدادی جهان رزقی شیرسواربرای تامل و تدبر سنجیده‌تر درباب ریشه های شکل گیری سیاست خارجی عزت طلبی در فرهنگ سیاسی ایرانیان ، داشتن بنیانی تئوریک امری اجتناب‌ناپذیر است.از این‌رو در این مقاله نگارندگان می‌کوشند تا با ایجاد پیوند سازنده میان سطح انتزاع عزت طلبی (بنیان تئوریک)و سطح انضمام عزت طلبی ( چکیده کاملبرای تامل و تدبر سنجیده‌تر درباب ریشه های شکل گیری سیاست خارجی عزت طلبی در فرهنگ سیاسی ایرانیان ، داشتن بنیانی تئوریک امری اجتناب‌ناپذیر است.از این‌رو در این مقاله نگارندگان می‌کوشند تا با ایجاد پیوند سازنده میان سطح انتزاع عزت طلبی (بنیان تئوریک)و سطح انضمام عزت طلبی (عمل)، ،سیاست خارجی منزلت طلب دوران صفویه(شاه اسماعیل صفوی ) را به عنوان اولین مصداق تاریخی عزت طلبی در سیاست خارجی معاصر ایرانیان مورد بررسی قرار دهند. خوانندگان محترم این مقاله با تجزیه و تحلیل مباحث مطرح شده در آن به خوبی می‌توانند پیوند میان سطح تئوریک با سطح عمل را در تاریخ سیاست خارجی ایران معاصر ردیابی کنند و از این رهگذر به نتایج مفیدی دست یابند.بنابراین ، مقالة حاضر با کاربست مفهوم تحلیلی عزت جوئی و با رویکردی تاریخی و روشی توصیفی ـ تحلیلی ، در پی اثبات این فرضیه است که مفاهیم دیگری بجز کسب قدرت و امنیّت همچون عزت جوئی قابلیّت تبیین سیاست خارجی ایران را در دوران صفویه دارد و بالتبع آن، سوال اصلی پژوهش پیش رو اینگونه است که آیا مفاهیم دیگری بجز کسب قدرت و امنیّت همچون عزت جوئی با سه مؤلّفۀ محدودیّت خودخواسته در منازعات ، اولویّت هویّت و منزلت جوئی قابلیّت تبیین سیاست خارجی ایران را در دوران صفویه دارد ؟ پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - بررسی تطبیقی سیاست خارجی ایران و ترکیه در قبال بحران سوریه از سال 2010 تا 2015
ابومحمد عسگرخانی عبدالسلام تقیسوریه برای سال‌ها نقش دروازه ورود ایران به جهان عرب و اتصال استراتژیک ایران به منطقه مدیترانه و خاور نزدیک را بر عهده داشته است. از این رو تضعیف سوریه و سرنگونی اسد باعث تضعیف محور مقاومت و کاهش نفوذ منطقه‌ای ایران و مهار آن می شود. جمهوری اسالمی ایران از آغاز شکل گیری چکیده کاملسوریه برای سال‌ها نقش دروازه ورود ایران به جهان عرب و اتصال استراتژیک ایران به منطقه مدیترانه و خاور نزدیک را بر عهده داشته است. از این رو تضعیف سوریه و سرنگونی اسد باعث تضعیف محور مقاومت و کاهش نفوذ منطقه‌ای ایران و مهار آن می شود. جمهوری اسالمی ایران از آغاز شکل گیری بحران در سوریه همواره از حمایت از نظام سیاسی سوریه را به عنوان یکی از اولویت های مهم در سیاست خارجی پی گیری نموده است. ترکیه هم یکی از اصلی‌ترین بازیگران منطقه‌ای در بحران سوریه است که به رغم رویکرد محتاطانه اولیه و البته کوتاه مدت خود، با حمایت از گروه‌های مخالف و انتقال کمک‌های مالی و تسلیحاتی به مخالفان بر رویکرد تغییر رژیم در سوریه پای فشرده است. عملکرد ترکیه در قبال سوریه نشان می دهد که سیاست تنش صفر با همسایگان راه به جایی نخواهدنبرد و ترکیه با اتخاذ موضعی تهاجمی در قبال سوریه، به دنبال منافع خود و توسعه عمق استراتژیکش در سوریه احتمالی پسااسد است و اختلاف عمده در سیاست خارجی میان دو کشور در خصوص سوریه، تفاوت در نوع نگاه به این موضوع است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - سازه‌انگاری و منطق تعارض جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی
محمدرضا دهشیریجمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی دو قدرت مهم و تاثیرگذار در منطقه خاورمیانه و خلیج فارس محسوب می‌شوند. این دو کشور همواره رقابتی تنش‌آمیز و همراه با خصومت و تعارض را با یکدیگر داشته‌اند تا جایی که میتوان گفت رقابت و تعارض بخش جدانشدنی از مناسبات این دو کشور بوده است چکیده کاملجمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی دو قدرت مهم و تاثیرگذار در منطقه خاورمیانه و خلیج فارس محسوب می‌شوند. این دو کشور همواره رقابتی تنش‌آمیز و همراه با خصومت و تعارض را با یکدیگر داشته‌اند تا جایی که میتوان گفت رقابت و تعارض بخش جدانشدنی از مناسبات این دو کشور بوده است. داعیه رهبری مذهبی جهان تشیع و جهان تسنن، ذخایر عظیم نفتی و توان و نیروی انسانی بالا از جمله امتیازات این دو کشور است که به آنها این توانایی را داده است تا به نقش آفرینی در منطقه خاورمیانه و جهان اسلام بپردازند. از آنجا که فعالیت این دو بازیگر منطقه‌ای عموماَ در رقابت و تعارض با دیگری تصور می‌شود، بر پایه نظریه سازه‌انگاری، میتوان گفت که فقدان ارزش‌ها، هنجارها، قواعد، هویت و انگاره‌های مشترک میان این دو کشور از جمله عوامل مهم در شکل نگرفتن رابطه استوار میان ایران و عربستان بوده و موجب بروز رقابت‌ها و تخاصمات میان این دو کشور گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - تبیین جایگاه دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در قفقاز جنوبی
محمدعلی بصیری فهیمه خوانساری فردجمهوری اسلامی ایران به عنوان بازیگری منطقه‌ای از ظرفیت های تاریخی- فرهنگی بسیاری برای اعمال نفوذ فرهنگی در منطقه قفقاز جنوبی برخوردار است و این مساله می‌تواند بستری برای بهره مندی ایران از ابزار نوین دیپلماسی فرهنگی در منطقه در راستای تحقق اهداف سیاست خارجی اش باشد؛اما چکیده کاملجمهوری اسلامی ایران به عنوان بازیگری منطقه‌ای از ظرفیت های تاریخی- فرهنگی بسیاری برای اعمال نفوذ فرهنگی در منطقه قفقاز جنوبی برخوردار است و این مساله می‌تواند بستری برای بهره مندی ایران از ابزار نوین دیپلماسی فرهنگی در منطقه در راستای تحقق اهداف سیاست خارجی اش باشد؛اما وجود موانع داخلی و خارجی در این راستا وقفه ایجاد نموده و باعث شده تا ایران بر اساس آراء والرشتاین از جایگاهی شبه پیرامونی در منطقه پیرامونی قفقاز جنوبی در زمینه فرهنگی برخوردار گردد.سؤال پژوهش چنین است که دلایل ضعف در عملکرد دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در قفقاز جنوبی چه می‌باشد؟ فرضیه پژوهش نیز بدین صورت است که جمهوری اسلامی ایران در عین مواجه بودن با چالش‌های داخلی، به دلیل عملکرد مؤثر سایر بازیگران (چالش خارجی)، در عرصه فرهنگی منطقه به حاشیه رانده شده است. روش مورد استفاده در این پژوهش، روش توصیفی- تحلیلی و تحلیل محتوا با استفاده از ابزار کتابخانه‌ای می‌باشد. پرونده مقاله