فهرست مقالات برحسب موضوع مسائل ایران
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - مروری بر ساختار اجتماعی و اقتصادی ایران عصر قاجار
شاهین پهنادایانچکیده : نیروهای تولیدی ،ابزارتولید و شیوة تولید ومناسبات ارضی ونوع مالکیت و قشر بندی اجتماعی ایران تقریباً از قرن سوم هجری تا قرن سیزدهم یکسان و شبیه به هم بوده است ودر واقع بافت وساخت وترکیب بندی اجتماعی و اقتصادی ایران در اوایل عصر قاجار تفاوت خاصی با ادوار پیشین ندا چکیده کاملچکیده : نیروهای تولیدی ،ابزارتولید و شیوة تولید ومناسبات ارضی ونوع مالکیت و قشر بندی اجتماعی ایران تقریباً از قرن سوم هجری تا قرن سیزدهم یکسان و شبیه به هم بوده است ودر واقع بافت وساخت وترکیب بندی اجتماعی و اقتصادی ایران در اوایل عصر قاجار تفاوت خاصی با ادوار پیشین نداشت . زیرا جامعه صرف نظر از قشر بندی عادی حرفه ای ،مرکب از دو گروه مشخص بود : قشر ممتاز وحاکم در صدر و قشر فرودست و غیر حاکم . آنچه در واقعیت جامعه ایران در زمینه های مذکور می گذشت ،تفاوت فراوانی با نسخه ومدل فرنگی آن داشت و خود به خود پرسش هایی درباب این همه تفاوت( توسعه دراروپا و انحطاط درایران )مطرح می شود. امروز بحث از توسعه یافتگی و یا عقب ماندگی و آشفتگی اقتصادی واجتماعی در ایران به شکلی جدی رواج دارد ،ومسلم است که ریشه هایی از معظلات اقتصادی و اجتماعی امروز به گذشته های نه چندان دور می رسد ، در این مقاله به پرسش اساسی یعنی ساختار اجتماعی واقتصادی ایران عصر قاجار (جامعه ای گذرا از سنت های گذشته به سوی زندگی نوین ) پرداخته می شود تا شاید بتوان با بررسی ساختار اجتماعی و اقتصادی عصر قاجار زمینة فراهم آورنده تا ریشه های نا به سامانی ها روزگار کنونی را تبیین وتوصیف کرد . کلید واژگان : قاجار ، ترکیب بندی اجتماعی ، اقتصاد ،قشربندی،قشر ممتاز . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - حل و فصل منازعات سیاسی در جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر تشکلها و جناحهای سیاسی
رووف رجایی محمدجعفر جوادی ارجمندحل و فصل منازعات ، از زمینه های مطالعاتی مهم در طیف وسیعی از پژوهشگران سیاسی را میباشد. در ایران نیزسالهای اخیر پژوهشهای خوبی آغاز شده است ولی مطالعات صورت گرفته در حوزه داخلی از حد کلیات و یا اقتباس مفهوم سازی و مدلهای قدیمی فراتر نرفته است پژوهش حاضر با مراجعه به اسنا چکیده کاملحل و فصل منازعات ، از زمینه های مطالعاتی مهم در طیف وسیعی از پژوهشگران سیاسی را میباشد. در ایران نیزسالهای اخیر پژوهشهای خوبی آغاز شده است ولی مطالعات صورت گرفته در حوزه داخلی از حد کلیات و یا اقتباس مفهوم سازی و مدلهای قدیمی فراتر نرفته است پژوهش حاضر با مراجعه به اسناد، کتب، مقالات و پایان نامه ها و با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی به بحث پیرامون نقش احزاب و تشکلهای سیاسی در حل و فصل منازعات پرداخته است و نتایج پژوهش حاکی از آن بود که احزاب و تشکلهای سیاسی با بالابردن افزایش مهارت های تحلیل افراد به وسیله نقش آموزشی خود، همچنین نظارت و نفوذ در ارگان های قدرت، پیوند و تجمیع منافع، فرآیند تصمیم سازی و تصمیم گیری در رده های مختلف حکومت را تسهیل می بخشند. همچنین با پیوند زدن و تنظیم خواسته های افراد حاضر در قدرت و سپس هماهنگ کردن تقاضاهای پراکنده آنها نهایتا اعمال نظر و صدور حکم قطعی توسط حکومت را تسریع کرده و افکار عمومی جامعه را نیز برای پذیرش این حکم آماده می سازند. بدین ترتیب، مدل پژوهش حاضر مرکب از مدلهای سازشی، قانونی و مساعی جمیله و با مد نظر قراردادن وظایف احزاب و تشکل های سیاسی، همچون شکل دادن به افکارعمومی، معرفی نامزدها، سازماندهی انتخاب شونده و مدیریت منازعات با استفاده از مولفه های اعتمادسازی، سهیم شدن در قدرت و مشارکت مردم به حل و فصل منازعات با رویکردهای قانونی، فرهنگی و تحکیم مردم سالاری می پردازند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی رابطه دین و دموکراسی در نواندیشی دینی؛ مطالعه موردی مهدی بازرگان
محمد تقی قزلسفلی پونه قاسم پور مهرداد خرم نصرارتباط میان دین و سیاست و ماهیت و چگونگی برپایی حکومت مطلوب، همواره از مسائل مهم در اندیشه معاصر ایران بوده است. عده ای دیانت را به کل از سیاست برکنار دانسته و عده ای سیاست ما را عین دیانت ما قلمداد کرده اند. در این میان اما دموکراسی و امکان یا عدم امکان برپایی آن به عن چکیده کاملارتباط میان دین و سیاست و ماهیت و چگونگی برپایی حکومت مطلوب، همواره از مسائل مهم در اندیشه معاصر ایران بوده است. عده ای دیانت را به کل از سیاست برکنار دانسته و عده ای سیاست ما را عین دیانت ما قلمداد کرده اند. در این میان اما دموکراسی و امکان یا عدم امکان برپایی آن به عنوان نمونه ی حکومتی مطلوب در جامعه ی ایران از موارد مورد توجه روشنفکران بوده و هست. مهدی بازرگان به عنوان یکی از نوگرایان دینی ایران به این مهم توجه ویژه ای نشان داده است. او را می توان از جمله افرادی دانست که بر امکان برپایی دموکراسی در یک جامعه مدرن و دین مدار پای می فشردند. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که بازرگان با توجه به مبانی معرفتی-سیاسی مستخرج از نوگرایی دینی چه رویکردی نسبت به دموکراسی دارد؟ در پاسخ به این سؤال و با بهره گیری از روش تحلیل محتوا به بررسی دو نگاه متفاوت بازرگان به دموکراسی در ادوار اولیه و بعدی انقلاب اسلامی می پردازیم. پژوهش نشان می دهد که بازرگان متقدم بر حکومت دموکراسی مبتنی بر دین متمرکز شده و اندیشه متأخر او از دموکراسی مبتنی بر عقل دفاع می کند. به این ترتیب ما شاهد وجهی تجدید نظر در اندیشه دموکراسی خواهی او هستیم. مقاله حاضر در چارچوب نظریه نوگرایی دینی به نگارش درامده و روش توصیفی تحلیلی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - دلایل هژمونیک شدن گفتمان غرب ستیزی در میان روشنفکران ایران، دهه 40 و 50
محمد سهرابی عباس صالحی نجفآبادیچکیده غرب ستیزی یکی از مهم ترین رویکردها در نگاه ایرانیان به غرب است که در دوره معاصر تکوین یافته و به گفتمان غالب تبدیل شده است. نگرش های بدبینانه به غرب در دهه های 40 و 50 از ناحیه نیروهای اجتماعی ویژه روشنفکران و نخبگان در قالب یک روایتپردازی تفاوت با غرب به حیات اس چکیده کاملچکیده غرب ستیزی یکی از مهم ترین رویکردها در نگاه ایرانیان به غرب است که در دوره معاصر تکوین یافته و به گفتمان غالب تبدیل شده است. نگرش های بدبینانه به غرب در دهه های 40 و 50 از ناحیه نیروهای اجتماعی ویژه روشنفکران و نخبگان در قالب یک روایتپردازی تفاوت با غرب به حیات استعاری خود ادامه دادند و به صورت یک گفتمان ضد قدرت، بازتولید و زمینهساز گفتمان غربستیزی شدند. یکی از گونه های بررسی پدیده های سیاسی، تحلیل آنها بر اساس روش تحلیل گفتمانی است. موضوع این مقاله بررسی دلایل هژمونیک شدن گفتمان غرب ستیزی در میان روشنفکران دهه 40 و 50 براساس نظریه لاکلا و موفه به عنوان یکی از مهمترین و غنی ترین نظریه ها در حوزه تحلیل گفتمان می باشد. این مقاله سعی دارد دلایل هژمونیک شدن گفتمان غربستیزی در میان روشنفکران دهه 40 و 50 را براساس نظریه لاکلا و موفه به عنوان یکی از مهمترین و غنیترین نظریه ها در حوزه تحلیل گفتمان مورد بررسی قرار دهد. پرسش اصلی این است که براساس نظریه لاکلاو موفه مفصل بندی مفاهیم، فرایند هویتسازی و استقرار گفتمان غربستیزی در دهه 40 و50 چگونه اتفاق افتاد؟ پیش فرض اصلی آن است که با توجه به بومیگرایی، بنیادگرایی اسلامی و بدبینی تاریخی ایرانیان به غرب، نیروهای مخالف وضع موجود تأثیر مستقیم در گسترش غرب ستیزی در ایران داشتند. بر این اساس اسلامگرایی و بومیگرایی به عنوان دال های اصلی گفتمان غربستیزی بوده و مفاهیم و معانی دیگر، حول آن مفصل بندی شده اند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - بررسی وضعیت قدرت منطقهای ایران و ترکیه در چارچوب سند چشمانداز(2003 تا 2015)
محمدرضا موثق محمد ستوده آرانیاز ابلاغ سند چشم انداز 20 ساله ایران و ترکیه، بیش از نیمی از زمان اجرا سپری شده است. بر اساس اهداف سند، جمهوری اسلامی ایران باید در سال 1404 به قدرت اول منطقه از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، علمی، فناوری و سیاسی برسد؛ همچنین ترکیه نیز باید اول منطقه و جزء 10 کشور برتر اقتصادی چکیده کاملاز ابلاغ سند چشم انداز 20 ساله ایران و ترکیه، بیش از نیمی از زمان اجرا سپری شده است. بر اساس اهداف سند، جمهوری اسلامی ایران باید در سال 1404 به قدرت اول منطقه از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، علمی، فناوری و سیاسی برسد؛ همچنین ترکیه نیز باید اول منطقه و جزء 10 کشور برتر اقتصادی دنیا بشود. اما بررسی مؤلفههای مؤثر در حوزههای اجتماعی، فناورانه، اقتصادی فرهنگ محیطی و سیاسی، در چارچوب الگوی تحلیل روند و روشSteep از مشتقات مدل Steep(v) که بر مبنای روش کتابخانهای – اسنادی و تجزیه و تحلیل اطلاعات از نوع تطبیقی صورت گرفته نشان میدهد ایران از اهداف پیشبینی شده در کسب قدرت منطقهای فاصله دارد و با روند فعلی امکان رسیدن به جایگاه اول در منطقه امری بسیار دشوار و دور از دسترس میباشد و در مقابل کشور رقیب ایران یعنی ترکیه با توجه به چشمانداز 2023، موفقیتهای چشمگیری را در کسب قدرت منطقهای به دست آورده و پیشبینی میشود در پایان اجرای سند چشمانداز به بیشتر اهداف پیشبینی شده، دست خواهد یافت. از این رو ایران برای جبران عقبماندگی و رسیدن به جایگاه اول باید در مدیریت بخشهای مختلف تجدیدنظر و تلاش چند برابری را در حوزههای مختلف به کار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - بررسی نقش روشنفکران در به قدرت رسیدن رضاخان
بیژن میرزائی مرتضی محمودی علی کریمی مله علی اصغر زرگربرآمدن رضاخان یکی از مهمترین حوادث تاریخ معاصر ایران است. عوامل مختلفی را برای این مسئله عنوان کردهاند. از دخالت بیگانه تا هرجومرجی که ایران را پس از مشروطه فرا گرفته بود. در این میان باید به نقش روشنفکران اشاره کرد که با پشتیبانی فکری و عملی از رضاخان، نقش مهمی در صع چکیده کاملبرآمدن رضاخان یکی از مهمترین حوادث تاریخ معاصر ایران است. عوامل مختلفی را برای این مسئله عنوان کردهاند. از دخالت بیگانه تا هرجومرجی که ایران را پس از مشروطه فرا گرفته بود. در این میان باید به نقش روشنفکران اشاره کرد که با پشتیبانی فکری و عملی از رضاخان، نقش مهمی در صعود او به قدرت داشتند. روشنفکران این دوره با دوری از آرمانهای مشروطه، راه نجات کشور را در ایجاد دولت مقتدر، گسترش ناسیونالیسم و تجدد آمرانه دانسته و تحقق این ایدهها را در شخص رضاخان میدیدند، از اینرو در نشریاتشان که تا پیش از پادشاهی رضاخان منتشر میکردند با قدرت این موارد را دنبال مینمودند و برای تحقق همۀ اینها، در یک کلمه متفق بودند آن هم ایجاد یک قدرت برتر و متمرکز سیاسی. ائتلاف میانِ رضاخان و روشنفکران، موجب تقویت جایگاهِ سیاسی رضاخان گردید و نیز توانست برای حکومتِ آیندۀ او نقشۀ راهی درست کند که در طول بیست سالِ حضورش در سیاست، سعی در اجرایی کردنِ آن داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - جنگ به ضرورت تهدید بقا و عدم حمله نظامی امریکا به ایران
مرتضی نجم آبادی رامین بخشی احسان زرنگاربعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی (ره) در سال 57 ایران به قدرتی تجدید نظر طلبی تبدیل شده است که همواره خواهان تغییر نظم موجود در منطقه و سایر نقاط جهان بوده است. از جمله کوتاه کردن دست قدرت های امپریالیستی فرا منطقه ای همچون امریکا در خاورمیانه ، صدو چکیده کاملبعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی (ره) در سال 57 ایران به قدرتی تجدید نظر طلبی تبدیل شده است که همواره خواهان تغییر نظم موجود در منطقه و سایر نقاط جهان بوده است. از جمله کوتاه کردن دست قدرت های امپریالیستی فرا منطقه ای همچون امریکا در خاورمیانه ، صدور انقلاب به منطقه و جهان با داعیه ی اسلامی و همچنین حمایت از مستضعفان و ملت های مسلمان در مقابل استکبار جهانی. با این تفاسیر امریکا همواره ایران را به خاطر رفتارها و سیاست های داخلی و منطقه ای که دارد به حمله نظامی تهدید کرده است. اما بارها بعد از تبلیغات گسترده حمله به ایران، حمله نظامی امریکا به ایران منتفی شده است. در این پژوهش سعی داریم به این سوال پاسخ دهیم که به چه علت امریکا بعد از اینکه بارها ایران را به حمله نظامی تهدید کرده است، این حمله صورت نگرفته است ؟ فرضیه ای که در پاسخ به این سوال مطرح است این می باشد که قدرت های بزرگ از جمله امریکا زمانی مبادرت به جنگ می کنند که زیست و بقای آنان در خطر باشد یا جنگ آخرین راه حل ممکن باشد. لذا ایران چون تهدیدی برای بقای امریکا نمی باشد و راه حل های دیگری برای مهار ایران دارد لذا ضرورتی برای مبادرت به جنگ نمی بیند. نوع پژوهش توصیفی تحلیلی می باشد و روش گرد آوری اطلاعات کتابخانه ای و با توجه به اسناد و مدارک و شواهد موجود می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - نهاد آموزش و پرورش و ضرورت اتخاذ سیاست هویتی جامع بهمنظور تقویت هویت ملی در ایران
مجید عباسزاده مرزبالیمقالهی حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که نهاد آموزش و پرورش چگونه میتواند موجبات تقویت هویت ملی در ایران را فراهم نماید؟ بهطورکلی به باور این پژوهش، نهاد آموزش و پرورش بهعنوان یکی از مهمترین عوامل در انتقال، بسط و اعتلای فرهنگ، نقش اساسی در تقویت هویت ملی دارد و چکیده کاملمقالهی حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که نهاد آموزش و پرورش چگونه میتواند موجبات تقویت هویت ملی در ایران را فراهم نماید؟ بهطورکلی به باور این پژوهش، نهاد آموزش و پرورش بهعنوان یکی از مهمترین عوامل در انتقال، بسط و اعتلای فرهنگ، نقش اساسی در تقویت هویت ملی دارد و بههمینخاطر هیچ کشوری ازجمله ایران نمیتواند بدون بهرهمندی از این نهاد به تقویت هویت ملی بپردازد. اما نکته اساسی در اینجا این است که نهاد مذکور در دوره جمهوری اسلامی در زمینه سیاستگذاری هویتی، دارای ضعفها و نارساییهایی است که بر کارکرد آن در زمینه ترویج هویت ملی تاثیر منفی گذاشته است. بهطورکلی الگوی سیاستگذاری هویتی در نهاد آموزش و پرورش در دوره مذکور بهدلیل گزینشیبودن و تاکید یکسویه بر بُعد اسلامیِ هویت ملی، نتوانسته است آنچنان که باید، به تقویت گرایش بسیاری از ایرانیان نسبت به هویت ملی خود و درنتیجه، استحکام هویت ملی ایران کمک نماید. این مسئله اتخاذ سیاست هویتیِ جامع و مناسب در این نهاد را ضروری ساخته است. برایناساس، دولت جمهوری اسلامی بهعنوان متولی امر تعلیموتربیت در ایران، تنها با اتخاذ سیاست هویتیِ غیرگزینشی در نهاد آموزش و پرورش که در آن به همه ارکان و مولفههای هویت ملی ایران توجه شده باشد، میتواند به افزایش تعلقخاطر ایرانیان به هویت ملی خود و درنتیجه تقویت هویت ملی ایران کمک نماید. لازمبهذکر است که در این مقاله از روش توصیفی– تحلیلی بهره برده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - بررسی عوامل پژوهشی در مهاجرت نخبگان درایران طی سالهای 1368 – 1392
فرزاد شعبانی رضا پریزاد علیرضا امینیپدیده مهاجرت نخبگان در دهههای اخیر، یکی از مهمترین مسائل بحثانگیز کشورهای کمتر توسعهیافته است که به شکل حاد آن فرار مغزها نیز گفته میشود. مقاله حاضر به بررسی و ارزیابی چالشها و راهبردهای ارتقاء نظام مقابله با مهاجرت نخبگان در ایران در دوره زمانی 1392-1368 میپرداز چکیده کاملپدیده مهاجرت نخبگان در دهههای اخیر، یکی از مهمترین مسائل بحثانگیز کشورهای کمتر توسعهیافته است که به شکل حاد آن فرار مغزها نیز گفته میشود. مقاله حاضر به بررسی و ارزیابی چالشها و راهبردهای ارتقاء نظام مقابله با مهاجرت نخبگان در ایران در دوره زمانی 1392-1368 میپردازد. بر اساس تحقیقاتی که درباره مهاجرت نخبگان در این دوره صورت گرفت تعداد 1826 عضو هیئتعلمی رسمی و تماموقت در دانشگاههای آمریکا و کانادا مشغول به تحصیل هستند و این در حالی است که تعداد اعضای هیئتعلمی رسمی و غیررسمی آمریکا و کانادا به بیش از 5000 نفر میرسد. مهمترین متغیر تأثیرگذار بر عوامل مهاجرت نخبگان دو دسته عوامل رانشی (دافعههای داخلی) و عوامل کششی (جاذبههای خارجی) میباشد. این پژوهش یک مطالعه کیفی و کتابخانهای است که در این تحقیق از کتابها، مجلات علمی و تخصصی، گزارشهای وزارتخانههای مرتبط با مهاجرت نخبگان، آمارها و اطلاعات منتشرشده از طرف نهادهای بینالمللی نظیر سازمان ملل، صندوق بینالمللی پول، بانک جهانی و غیره استفادهشده است. جامعه آماری این مطالعه مهاجرت نخبگان طی سالهای مذکور میباشد. نتایج حاصل از تحقیق نشان میدهد که عواملی مانند: عدم توجه اجتماعی به ارزش فعالیتهای علمی، نبود تسهیلات لازم برای پژوهش، پایین بودن حقوق و دستمزد و احساس وجود تبعیض و نابرابری بهعنوان عوامل رانشی مهاجرت نخبگان علمی به خارج از کشور مؤثر هستند. کلمات کلیدی: پژوهش، مهاجرت، نخبگان، توسعه، دانشگاه پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - مشروعیت جامعهشناختی جمهوری اسلامی ایران در چارچوب سیاست هویت
بهرنگ طاهری محمد توحیدفام سیدمصطفی ابطحیسیاست هویت، با محوریت غیریتسازی از غرب و ایالات متحده، یکی از مهمترین منابع جامعهشناختی مشروعیت در جمهوری اسلامی ایران است. این سیاست نه صرفاً حاصل ابتکار سیاسی این نظام، بلکه محصول یک روند تاریخی است که با مشروعیتزدایی از رژیم پهلوی آغاز شد و با تأسیس نظام جمهوری اس چکیده کاملسیاست هویت، با محوریت غیریتسازی از غرب و ایالات متحده، یکی از مهمترین منابع جامعهشناختی مشروعیت در جمهوری اسلامی ایران است. این سیاست نه صرفاً حاصل ابتکار سیاسی این نظام، بلکه محصول یک روند تاریخی است که با مشروعیتزدایی از رژیم پهلوی آغاز شد و با تأسیس نظام جمهوری اسلامی تداوم یافت. در این مقاله، زمینه تاریخی شکلگیری سیاست هویت مبتنی بر تضاد با غرب مورد واکاوی قرار گرفته و این پرسش مطرح میشود که مشروعیت سیاسی در جمهوری اسلامی چگونه با آن بستر تاریخی پیوند خورده است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که در چارچوب سیاست هویت، نظام اسلامی علائق ایدئولوژیک خود را با تجربه تاریخی جامعه ایران در ارتباط با مداخلات آمرانه خارجی پیوند زده و سیاستی مشروعیتبخش آفریده که فراتر از دلایل فقهی، فلسفی و حقوقی، قابلیت جذب طیفهای وسیعی از جامعه را داشته است. این نتیجه، نافی برخی نظرات درباره مشروعیتسازی یکسویه از جانب نظامهای آرمانگرای ایدئولوژیک است. پژوهش با رویکرد کیفی و تاریخی، به روش توصیفیتحلیلی و با بهرهگیری از مدل تحلیلی دیوید بیتام در موضوع مشروعیت سیاسی، انجام گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - تبیین عملکرد ومقایسه دولت سازندگی ودولت عدالت محور برشکاف طبقاتی
فرامرز نعمتی میری رضا شیرزادی میرابراهیم صدیقهدف اصلی مقاله حاضرتبیین عملکرد دوره سازندگی ومقایسه آن باعملکرد دوره عدالت محوروتاثیرآنها بر فاصله طبقاتی می باشد. عد ازشکلگیری انقلاباسلامی دولتهای متفاوت سکان اجرایی کشور را به دست گرفتند وتاکنون برنامههای کلان ومتغیری به کارگرفته شده که تأثیرآن شکاف طبقات درجامع چکیده کاملهدف اصلی مقاله حاضرتبیین عملکرد دوره سازندگی ومقایسه آن باعملکرد دوره عدالت محوروتاثیرآنها بر فاصله طبقاتی می باشد. عد ازشکلگیری انقلاباسلامی دولتهای متفاوت سکان اجرایی کشور را به دست گرفتند وتاکنون برنامههای کلان ومتغیری به کارگرفته شده که تأثیرآن شکاف طبقات درجامعه درنوسان بوده است.اقتصاددانان جمعیت هرجامعه رابه لحاظ درآمدومصرف به ده رتبه تقسیمبندی میکنند وهریک ازاین رتبهها رادهک مینامند،دهک اول کمترین درآمد ومصرف را دارند ودرنقطه مقابل دهک دهم بیشترین درآمد ومصرف سالانه رادارند.میزان درآمد بین هردهک رافاصلهطبقاتی میگویند.فاصلهطبقاتی یکی ازمعضلهای اصلی جامعه است که میتواندکشور را با بحران مواجه سازد.دراین راستا این سوال مطرح است که عملکرد اجرایی دولت هاشمی ودولت احمدی نژاد چه تاثیری برفاصله طبقاتی داشته است.درپاسخ این فرضیه مطرح میشود که دردولت سازندگی وعدالت محوربا رویکردهای متفاوت واعمال تفکرات شخصی وجناحی درمسیر توسعه وبرنامههای توسعهای به عدالت اجتماعی ورفع محرومیت بهصورت متفاوت نگریسته شده است که بهبود این روند را با معضلاتی مواجه ساخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - تهدیدهای جنگ سایبری وامنیت ملی ایران
بهروز نصیری قاسم ترابی علیرضا رضاییفضای سایبربستراصلی اطلاعات محسوب می شود.ضرورت توجه به امنیت فضای سایبرنگاه ویژه ای رامی طلبد.بدون شک امروزه زیرساخت های اصلی کشوراعم ازاقتصادی،صنعتی،اطلاعاتی،امنیتی و...دراین فضاقرارگرفته اندوگریزی ازآن نیست وهرروزه شاهدافزایش کاربردنرم افزارهادربستراین فضا هستیم.بنابرا چکیده کاملفضای سایبربستراصلی اطلاعات محسوب می شود.ضرورت توجه به امنیت فضای سایبرنگاه ویژه ای رامی طلبد.بدون شک امروزه زیرساخت های اصلی کشوراعم ازاقتصادی،صنعتی،اطلاعاتی،امنیتی و...دراین فضاقرارگرفته اندوگریزی ازآن نیست وهرروزه شاهدافزایش کاربردنرم افزارهادربستراین فضا هستیم.بنابراین هر گونه مشکل امنیتی دراین فضاباعث تهدیدجدی درامنیت ملی کشور خواهدشد.جنگ های پیش رو،درفضای مجازی شکل می گیرد.فضای مجازی رابه عنوان پنجمین میدان جنگ پس ازدریا،زمین، هواوفضانامیده اند.برخی معتقدندجنگ درفضای مجازی می تواندبه سمتی پیش برودکه درعرض یک لحظه سامانههای کنترلی یک کشوریاچندکشورازدست دولتهای آن کشورهاخارج شده ودنیای مدرن امروزی درکمترازچندثانیه ازحرکت وپویایی بازایستدوفاجعه ای بسیارمصیبت بارتراز فاجعه اتمی پیش آورد.درهرجنگی،شرط اولیه شناخت صحنه نبرداست.ابتداصحنه وفضای سایبررابایدبه درستی بشناسیم تابتوانیم درآن صحنه قدرت مانور،جنگ ودفاع داشته باشیم.هدف ازاین پژوهش،بررسی تاثیرات فضای سایبری برامنیت ملی جمهوری اسلامی ایران درحوزه های مختلف بویژه حوزه های سیاسی-امنیتی می باشد.همچنین کشف نقاط ضعف ویاکاستیهای موجوددرحوزه امنیت سایبری باتوجه به تهدیدات موجوددرفضای مجازی ازدیگراهداف پژوهش حاضرمی باشدکه بصورت روش تحلیلی-توصیفی به این پرسش اساسی میخواهدپاسخ دهدکه تهدیدات سایبری چگونه برامنیت جمهوری اسلامی ایران تأثیر می گذارد؟امری که یافته های تحقیق بیانگر ان است که جمهوری اسلامی ایران یکی ازمهمترین کشورهای هدف حملات سایبری درحوزه های مختلف بوده وازاین نظرتسریع درتجهیززیرساختهاوسرمایه گذاری درحوزه مقابله باتهدیدات سایبری ازجمله رویکردهای راهبردی ایران دراین حوزه بشمارمی رودکه دراین پژوهش به واکاوی ابعادبیشترآن پرداخته می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - بررسی مشکلات فرایند مدرنیزاسیون در ایران معاصر و اثرات آن بر جهانی شدن
یوسف احمدی قاسم آباد سفلی گ.ن. ذاکرفتجدد یکی از ویژگیهای عصر جدید است. ما در عصر مدرنیته زندگی میکنیم، از اینرو مدرنیته روح عصر جدید است. از عمر نوسازی در جامعه ایران بیش از یک قرن میگذرد و از انقلاب مشروطه به این ور رشد و شتاب گرفت. در این فاصله ایران توانسته است از تحولات و دستاوردهای علمی و فنی و ا چکیده کاملتجدد یکی از ویژگیهای عصر جدید است. ما در عصر مدرنیته زندگی میکنیم، از اینرو مدرنیته روح عصر جدید است. از عمر نوسازی در جامعه ایران بیش از یک قرن میگذرد و از انقلاب مشروطه به این ور رشد و شتاب گرفت. در این فاصله ایران توانسته است از تحولات و دستاوردهای علمی و فنی و اقتصادی و سیاسی و... غرب تاثیر پذیرفته و بر اساس ظرفیت و توان خویش از آن تحولات عظیم دست به گزینش زده است. تحولات غرب بهطور مستقیم یا غیر مستقیم ناشی از تحولات فکری و فلسفی درغرب بعد از رنسانس است، که از آن به مدرنیته یاد میشود.این عنصردرتمدن غرب درون زابوده است. از این روتوسعه مدرنیزاسیون و متعاقب آن جهانی شدن محصولات جدی مدرنیتهاند که درجهان گسترش یافتهاند. از آنجایی که مدرنیته در ایران دیرتر و نارس ورود کرد، لذا مدرنیزاسیون در ایران با چالشهایی از قبیل سنت، استبداد، عدم درک درست روشنفگران، رهبران و برنامه ریزان جامعه و... همگی بخشی از موانع سر راه مدرنیزاسیون در ایران خصوصا در دوره پهلوی و اواخر دوران قاجار بوده است؛ باتوجه به روش تاریخی، تحلیلی توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانهای- اسنادی، بیشتر به بررسی دو مورد نخست آنها خواهیم پرداخت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - عصر رضاشاه پهلوی و تجدیدِ معادلات پیشین در تاریخ روابط خارجی ایران (1320-1304)
طاهره ابراهیمیفر سیدعلی منوّریچهار سال پس از کودتای سوم اسفند 1299، رضاشاه پهلوی روابط خارجی ایران را در جهت پیشگیری از مداخلۀ قدرتهای بزرگ تغییر داد. لازم به ذکر است که در سراسر عصر قاجار ایران در معرض نفوذ سیاسی، اقدامات نظامی و بهرهبرداری اقتصادی دو قدرت بزرگ روسیۀ تزاری (و متعاقب آن شوروی) و چکیده کاملچهار سال پس از کودتای سوم اسفند 1299، رضاشاه پهلوی روابط خارجی ایران را در جهت پیشگیری از مداخلۀ قدرتهای بزرگ تغییر داد. لازم به ذکر است که در سراسر عصر قاجار ایران در معرض نفوذ سیاسی، اقدامات نظامی و بهرهبرداری اقتصادی دو قدرت بزرگ روسیۀ تزاری (و متعاقب آن شوروی) و بریتانیا بود. رضاشاه جهت مقابله با مداخلات خارجی اصلاحاتی را در زمینههای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی به منظور بنیان گذاشتن دولت مُدرن در ایران انجام داد. با این حال و علیرغم سیاستهای نوسازی و توسعۀ مورد نظر رضاشاه، معادلات روابط خارجی ایران همچنان بر اساس رقابتهای میان بریتانیا و شوروی صورت پذیرفت. به عبارت دیگر روابط خارجی ایران در دوران رضاشاه همچون عصر قاجار در جهت موازنه در مقابل بریتانیا و شوروی احیاء شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - بررسی مقایسهای نقش روسیه و انگلستان در دو جنبش اجتماعی معاصر ایران: جنبش تنباکو و جنبش مشروطیت
داراب فولادیدر متون تاریخی ابهامهایی در مورد نقش انگلستان در شکلگیری جنبش مشروطه ایران وجود دارد. این مسئله به شکل این پرسش که چرا قدرتهای اروپایی در جنبشهای اجتماعی ایران مداخله کرده اند؟ مطرح شده فرضیه پژوهشی این است که مداخله قدرتهای اروپایی در عرصه سیاسی کشورهای دیگر در چا چکیده کاملدر متون تاریخی ابهامهایی در مورد نقش انگلستان در شکلگیری جنبش مشروطه ایران وجود دارد. این مسئله به شکل این پرسش که چرا قدرتهای اروپایی در جنبشهای اجتماعی ایران مداخله کرده اند؟ مطرح شده فرضیه پژوهشی این است که مداخله قدرتهای اروپایی در عرصه سیاسی کشورهای دیگر در چارچوب منافع ملی آنها در نظام بینالمللی قابل توجیه است و همسویی آنها با با بازیگران داخلی تابعی است از متغیر منافع مذکور. روش پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و در پایان به این نتیجه رسیده است که حمایت روسیه از جنبش تنباکو و حمایت دولت انگلستان از جنبش مشروطه در قالب مفهوم اتحاد طبیعی و در جهت منافع آن قدرتها قابل توضیح است. و در یک داوری علمی و بیطرفانه میتوان گفت: این جنبشها، رهبران و شرکت کنندگان در آنها صرفا ناشی از اراده قدرتهای بیگانه نبوده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - رویکرد سهگانه حمایت، وساطت و مداخله آمریکا: مقایسه مصر جدید و ایران
مهدی حبیب اللهی حسین مسعودنیاآمریکا با تکیه بر تجربیات بیش از نیم قرن خود درتعامل با منطقه خاورمیانه، مصر را کشوری کلیدی در منطقه قلمداد می کند. به عبارت بهتر، مصر لنگرگاه ثبات وامنیت برای غرب به ویژه آمریکا محسوب می شود، به طوری که در دهه های گذشته واشنگتن- قاهره برای تامین منافع مشترک راهبردی خو چکیده کاملآمریکا با تکیه بر تجربیات بیش از نیم قرن خود درتعامل با منطقه خاورمیانه، مصر را کشوری کلیدی در منطقه قلمداد می کند. به عبارت بهتر، مصر لنگرگاه ثبات وامنیت برای غرب به ویژه آمریکا محسوب می شود، به طوری که در دهه های گذشته واشنگتن- قاهره برای تامین منافع مشترک راهبردی خود در خاورمیانه همکاریهای نزدیک و مستمری داشتهاند. با رخداد تحولات بهار عربی و سرنگونی مبارک، سیاست آمریکا در قبال مصر با چالش مواجه شد،با این وجود سیاست خارجی آمریکا ازمدیریت راهبردی خاصی پیروی وتحولات را مدیریت نموده است. نمونه تاریخی چنین رویکردی را میتوان در نحوه جهتگیری آمریکا در قبال ایران به نخست وزیری مصدق مشاهده نمود. بر این اساس با درنظرگرفتن این نکته که سیاست خارجی آمریکا در قبال تحولات مصر و به دنبال آن سقوط مبارک تا به قدرت رسیدن السیسی سه مرحله؛ حمایت، وساطت و مداخله در امور این کشور را شامل میشود، پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با بهرهمندی از منابع کتابخانهای و اینترنتی در صدد است رویکرد آمریکا در قبال تحولات مصر را با جهتگیری این کشور در قبال ایران دوره نخست وزیری محمد مصدق بهصورت تطبیقی مورد مطالعه قرار دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - دیپلماسی شبکهای به مثابه دیپلماسی آینده: نقش تکنولوژیهای نوین رسانهای در دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران
سیدحامد عاملی زهرا (رها) خرازی آذر افسانه مظفریاین مقاله تلاش دارد نقش دیپلماسی شبکهای را بهعنوان مدلی برای دیپلماسی در جهان آینده مورد بررسی قرار دهد. دیپلماسی شبکهای مبتنی بر تکنولوژیهای نوین رسانهای و بهطور مشخصتر شبکههای اجتماعی بهنظر میرسد نقش اساسی و محوری در عرصه دیپلماسی جهان آینده خواهند داشت و تع چکیده کاملاین مقاله تلاش دارد نقش دیپلماسی شبکهای را بهعنوان مدلی برای دیپلماسی در جهان آینده مورد بررسی قرار دهد. دیپلماسی شبکهای مبتنی بر تکنولوژیهای نوین رسانهای و بهطور مشخصتر شبکههای اجتماعی بهنظر میرسد نقش اساسی و محوری در عرصه دیپلماسی جهان آینده خواهند داشت و تعیین جایگاه و تبیین آن الگویی برای بهرهگیری دستگاههای دیپلماسی از این مدل و رسانههای اجتماعی را ارائه میدهد. آنچه که امروزه از روند حرکت های جهانی قابل فهم است، ارتقاء جایگاه دیپلماسی در سیاست جهانی است و به نظر میرسد در آینده، دیپلماسی از جایگاه والاتری نیز برخوردار خواهد شد. اگرچه این دیپلماسی بسیار پیچیده تر از آن چیزی است که در گذشته وجود داشته است. اکثر دولتهای امروزی نیز فاقد یک استراتژی مناسب برای بهرهبرداری و سازگاری با واقعیات جهانی جدید میباشند. آنچه که جهان جدید را متفاوت از گذشته میسازد چیزی نیست جز تحول بنیادین در عرصه ارتباطات و اطلاعات که ماهیت بسیاری از مفاهیم از جمله قدرت را تغییر داده است. امروزه اطلاعات پیشاپیش قدرت حرکت میکند و این تحول بیانگر وضعیتی شبیه یک رقابت تسلیحاتی در حوزه اطلاعات است. امری که تغییرات سریع فناوریهای ارتباطی را موجب میشود و پرداختن به ماهیت این فناوریها و ارائه تعریف و ساختاری نوین برای مفاهیم اساسی و تاثیرگذار در سرنوشت بشری را ضروری میسازد. از جمله این مفاهیم، دیپلماسی است که لازم است آن را در زیرمجموعه تغییرات ماهیت مفهوم کلانتری به نام قدرت به مطالعه نشست. در این مجموعه با کشف الگوهای ذهنی موجود در این موضوع با روش کیو تست و تجزیه و تحلیل این الگوها در نهایت دکترین دیپلماسی شبکهای با تعریف و ساختاری جدید به عنوان الگویی برای دیپلماسی رسانهای جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
18 - توسعه سیاسی و سیاست مدرن :آسیبها و چالشهای توسعه سیاسی در ایران معاصر
خسرو وفائیتوسعه سیاسی همواره با آسیبها و چالشهای گوناگونی مواجه بوده است. منشأ یکی از چالشهای اساسی آن در جامعه ما، درک نادرست از نسبت توسعه سیاسی باسیاست مدرن است. درواقع اگر درک درست و معناداری از رابطه این دو مقوله وجود نداشته باشد، ممکن است بین طرفداران توسعه سیاسی با کارگ چکیده کاملتوسعه سیاسی همواره با آسیبها و چالشهای گوناگونی مواجه بوده است. منشأ یکی از چالشهای اساسی آن در جامعه ما، درک نادرست از نسبت توسعه سیاسی باسیاست مدرن است. درواقع اگر درک درست و معناداری از رابطه این دو مقوله وجود نداشته باشد، ممکن است بین طرفداران توسعه سیاسی با کارگزاران سیاست، منازعه و معارضه به وجود آید و آثار و پیامدهای ناگوار آن، علاوه بر کارگزاران این دو حوزه سیاسی، دامن جامعه را نیز فراگیرد. منازعه این دو گروه، پیش و بیش از هر چیز، به برداشت نادرست از کار ویژه و اهداف متقابل این دو حوزه بازمیگردد، به این معنا که آزادیخواهان بدون توجه به اهداف و کارویژههای سیاستمداران، عملکرد آنها را فقط در راستای اهداف و آرمانهای خود میپسندند و سیاستمداران نیز بدون توجه به اهداف و کارویژههای آزادی خواهان، عملکرد آنها را صرفاً در جهت اهداف خود برمیتابند. این نگاه یک سویه از طرف این دو گروه، کموبیش در مقاطعی از تاریخ تحولات سیاسی ایران، خود را بهطور مؤثر نشان داده و به یکی از آسیبهای جدی فرایند توسعه سیاسی در ایران تبدیلشده است. شناخت و ریشهیابی این آسیب میتواند از دامنه هزینههای سنگین عرصه سیاسی در ایران اعم از آزادیخواهی و سیاستمداری کاسته و تعامل مثبت بین کارگزاران این دو حوزه را به دنبال داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
19 - نخبگان عصر مشروطه و صورتبندی گفتمان ناسیونالیسم در ایران
علیرضا ازغندی آرش صادقی زیدینخبگان سیاسی همواره نقش بهسزایی در شکلگیری گفتمانها در درون جامعه داشتند؛ بهگونهای که یکی از اساسیترین نقشهای نخبگان، پویش نهادینگی سیاسی و بسط حوزه سیاست، مشروعیت بخشیدن به ارزشها و نهادهای جدیدی است که اصول و مبانی همکاری و همزیستی عمومی را تبیین میکنند و به چکیده کاملنخبگان سیاسی همواره نقش بهسزایی در شکلگیری گفتمانها در درون جامعه داشتند؛ بهگونهای که یکی از اساسیترین نقشهای نخبگان، پویش نهادینگی سیاسی و بسط حوزه سیاست، مشروعیت بخشیدن به ارزشها و نهادهای جدیدی است که اصول و مبانی همکاری و همزیستی عمومی را تبیین میکنند و به پویشهای سیاسی خصلتی ملی-اخلاقی میبخشند. نخبگان سیاسی ایرانی نیز در قرن نوزدهم، در پی انحطاط ایران و واگرایی گفتمان غالب آن زمان، دچار بحران هویت شدند؛ از اینرو جهت هویتیابی، دست به تاسیس نظمینو در قالب گفتمان ناسیونالیسم باستانگرا زدند. آنها برای این منظور، دالها گفتمان پیشین را با طرد کردن، به حوزه گفتمانگونگی سوق دادند و حول دال مرکز ملت ایران، گفتمان جدیدی را بنا نهادند. در این تحقیق با بررسی افکار سه اندیشمند قرن نوزدهمی، به این موضوع پرداخته شده است که این اندیشمندان تحت تاثیر چه عواملی، صورتبندی نظم نوینی را تدارک دیدند که سالیان بعد به عنوان گفتمان مسلط در ایران به کار گرفته شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
20 - تحلیل ساختیابانه سیاست خارجی ایران و ترکیه
رضا رحمدل احمد جانسیزبررسی منابع تاثیر گذار بر روابط خارجی یکی از موضوعات بسیار حیاتی برای سیاستگذاران است. فهم ساختار کنش دولتها در نظام بینالملل یک ضرورت اساسی است. محذورات و مقدروات دولتها به درک ضرورتهای ساختاری نظام بینالملل بستگی دارد. فهم ساختیابانه سیاست خارجی ایران و ترکیه ف چکیده کاملبررسی منابع تاثیر گذار بر روابط خارجی یکی از موضوعات بسیار حیاتی برای سیاستگذاران است. فهم ساختار کنش دولتها در نظام بینالملل یک ضرورت اساسی است. محذورات و مقدروات دولتها به درک ضرورتهای ساختاری نظام بینالملل بستگی دارد. فهم ساختیابانه سیاست خارجی ایران و ترکیه فرصتی پیشرو برای درک مناسبات، چالشها و پیچیدگیها بحرانهای بینالمللی و نحوه مواجه شدن با آن است. تطبیق مقایسهای روابط خارجی دولتها پیشبینی بسیاری از امور بینالمللی را میسر خواهد کرد. سوال پژوهش چنین فربه گردید، شاکله سیاست خارجی ایران و ترکیه در بحرانها و چالشها بینالمللی چگونه نسق یافته است؟ پاسخ در فرضیه بدینسان آراسته شده است که کنشهای متفاوت دولتهای ایران و ترکیه نسبت به بحرانهای بینالمللی ناشی از ساخت پیچیده محذورات و مقدورات (داخلی و خارجی) توام با پیچیدگیهای رفتاری سیاستگذران (کارگزار) بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
21 - بررسی رابطه بین حمایت فتحعلی شاه قاجار از هنر و استفاده سیاسی از آن
محمد معینالدینیاین مقاله با بررسی منابع مکتوب پیرامون هنر و فرهنگ قاجار و با روش توصیفی به تحلیل نقش فتحعلیشاه در حمایت و همچنین نحوه بهرهبرداری سیاسی از هنر در دوره اول قاجار پرداخته میشود. فتحعلیشاه قاجار با شناختی که از تاریخ ایران داشت بهخوبی توانست وجه کاربردی هنر را در راست چکیده کاملاین مقاله با بررسی منابع مکتوب پیرامون هنر و فرهنگ قاجار و با روش توصیفی به تحلیل نقش فتحعلیشاه در حمایت و همچنین نحوه بهرهبرداری سیاسی از هنر در دوره اول قاجار پرداخته میشود. فتحعلیشاه قاجار با شناختی که از تاریخ ایران داشت بهخوبی توانست وجه کاربردی هنر را در راستای سیاست بقا و سلطه قدرت خودش به کارگیرد. وی برخلاف بسیاری از اسلاف خود، همانند شاهان باستان به یک جنبه قوییتر هنر نیز آشنا بود و آن قدرت تبلیغاتی هنر بود؛ ازاینرو با به خدمت گرفتن جمعی از برترین هنرمندان زمان خود موفق شد با صرف هزینههای بسیار از هنر همچون رسانهای قدرتمند در جهت افزایش مشروعیت و سلطه سیاسی و اجتماعی خودش چه در بعد داخلی و چه در بعد خارجی بهره ببرد. این امر باعث شد که در زمان وی ایران شاهد یکی از دوران شکوهمند هنر ایرانی باشد؛ لیکن پس از مرگ وی سنت وی آنچنان که باید مورد پذیرش قرار نگرفت و مورد انتقاد و بیمهری واقع شد، با وجود این علیرغم اشتهار به بی لیاقتی در سیاست و کشورداری فتحعلیشاه یکی از مهمترین حامیان هنر ایران باقی ماند. پرونده مقاله