آسیب‌شناسی سیاستگذاری فرهنگی جمهوری اسلامی ایران

محورهای موضوعی : انقلاب اسلامی

مرتضی مقتدائی ¹ (دانشجوی دکتری گروه علوم سیاسی گرایش سیاستگذاری عمومی، واحد علوم و تحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ایران)
علیرضا ازغندی ² (استاد عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1394/08/21 تاریخ پذیرش : 1394/12/10 تاریخ انتشار : 1395/02/15

کلید واژه: فرهنگ, جمهوری اسلامی ایران, آسیب‌شناسی, سیاستگذاری عمومی, سیاست‌های فرهنگی,

چکیده مقاله :

در مجموعه سیاستگذاری‌های اقتدار عمومی سیاست‌های فرهنگی بالاترین اهمیت را دارد قاعدتاً از این روست که در نگاه یونسکو فرهنگ و سیاستگذاری های فرهنگی در کانون فرآیند توسعه پایدار کشورها تعریف می‌گردند لذا برای سنجش و ارزیابی میزان موفقیت یا عدم موفقیت سیاستگذاری در حوزه فرهنگ نیازمند نگاهی واقع بینانه هستیم نگاهی که در سایه پاتولوژی سیاستگذاری ها تحصیل خواهد شد بنابراین هدف ما ضمن تبیین رابطه فرهنگ و سیاستگذاری بررسی مهمترین آسیب‌های سیاستگذاری فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران با روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری شده به روش کتابخانه‌ای می‌باشد یافته‌ها حاکی از آن است که در حوزه سیاستگذاری فرهنگی مشکلات عدیده‌ای در بخش‌های مربوط به مطالعات نظری و شکل‌گیری، اجرا و ارزیابی وجود دارد.

چکیده انگلیسی:

Cultural policies are the most important policies in public authority settings. Therefore based on a definition posed by UNESCO (Stockholm Conference, 1998) culture and cultural politics are not considered as peripheral but are the main concerns in sustainable development of the countries. Thus to measure and evaluate the success or failure of policy in the field of culture we need to have a realistic look at pathology policies to be achieved; So our aim is to investigate the relationship between culture and politics and damage to cultural policy in Islamic Republic of Iran by using descriptive – analytical method and analysis of the data gathered using the library method. The findings suggest that many problems exist in field of cultural policy in the sectors related to theoretical studies and formation, implementation and evaluation. Therefore it should be considered seriously and appropriate solutions should be presented afterwards. According to the researchers require a favorable policy conditions.  

منابع و مأخذ:

- آزاد ارمکی، تقی (1394)، «سخنرانی درباره آسیب‌های فرهنگی»،همایش ملی دانشجویی جامعه­شناسی توسعه، مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد.

- آشوری، داریوش (1386)، تعریف­ها و مفهوم فرهنگ، تهران، نشر آگه، چاپ سوم.

- ابراهیمبای‌سلامی، غلام‌حیدر (1385)، «فرهنگ و سیاست­گذاری در ایران»، مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 5، بهار و تابستان، صص 234-213.

- احمدی علی­آبادی، کاوه (1387)، «نقش و جایگاه برنامه­های اجتماعی و فرهنگی در توسعه ملی»، سایت باشگاه اندیشه، به نشانی: http:// www.bashgahandishe.ir

- اخترشهر، علی (1386)، مؤلفه­های جامعه­پذیری سیاسی در حکومت دینی، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.

- ارمکی، تقی و نوح منوری (1389)، «ارائه مدلی برای تحلیل محتوای سیاست­های فرهنگی»،مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 20، پاییز، صص 76-47.

- ازغندی، علیرضا (1389)، درآمدی بر جامعه­شناسی سیاسی ایران، تهران، نشر قوس، چاپ دوم.

- اشتریان، کیومرث (1381)، روش سیاستگذاری فرهنگی، تهران، کتاب آشنا.

- اشتریان، کیومرث (1385)، «سخنرانی در خصوص آسیب­شناسی فرآیند سیاستگذاری عمومی در ایران: بررسی اجرای سیاست­ها و موانع و مشکلات فراروی آن»، دفتر مطالعات سیاسی وزارت کشور، 19دی ماه.

- الوانی، سیدمهدی و سید محمدحسین هاشمیان (1387)، «ارائه مدل بومی سیاستگذاری متوازن بخش فرهنگ»، تهران، همایش ملی و تحول در فرهنگ و هنر، صص 25-1.

- امامی‌میبدی، راضیه و کیومرث اشتریان (1391)، «طراحی نظام ارزیابی سیاست­های عمومی در جمهوری اسلامی ایران»، پژوهشنامه علوم سیاسی، شماره 26، بهار، صص 48-7.

- اولیا، محمدصالح (1385)، «طراحی مبانی نظام ارزیابی عملکرد سازمان‌های فرهنگی»، مهندسی فرهنگی، شماره 5، دی ماه، صص 25-20.

- بختیاری، صادق، محمدرضا لعلی و محمد غلامی (1391)، «ضرورت طراحی و استقرار نظام یکپارچه آمارهای حوزه فرهنگ در کشور»، مهندسی فرهنگی، شماره‌های 68 و 67، مرداد و شهریور، صص 92-79.

- حقیقت، صادق ( 1391)، روش شناسی علوم سیاسی، تهران، انتشارات دانشگاه مفید، چاپ سوم.

- خادم، امیرضا (1385)، «مدیریت راهبردی فرهنگ و چالش‌های برنامه‌ریزی فرهنگی در ایران»،ماهنامه مهندسی فرهنگی، شماره‌های 7 و 6، بهمن و اسفند، صص 32-31.

- خدا حسینی، سید حمید، اسماعیل شاه‌طهماسبی، و سارا شمس‌اللهی (1390)، «تبیین جایگاه مدیریت تنوع قومی عامل فراموش شده بهره­وری در مدیریت کلان فرهنگی کشور»، ماهنامه مهندسی فرهنگی، سال پنجم، شماره‌های 54-53، خرداد و تیر، صص 59-44.

- ذکایی، سعید، محمد شفیعی، سمیه سادات (1389)، «کالبد شکافی سیاستگذاری فرهنگی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 20، پاییز، صص 120-77.

- رضایی، علیرضا (1387)، «آسیب­شناسی فرهنگی؛ تبیین مفهومی، نظری و راهبردی»، ماهنامه مهندسی فرهنگی، سال دوم، شماره‌های 18-17، خرداد و تیر، صص 81-74.

- زیباکلام، صادق (1394)، «نامه سرگشاده به علی مطهری پیرامون بودجه فرهنگی 1394»، به نشانی: http://www.zibakalam.com/new/2027

- سریع­القلم، محمود (1381)، عقلانیت و آینده توسعه‌یافتگی ایران، تهران، مرکز پژوهش­های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه، چاپ دوم.

- سلیمی، حسین (1382)، سیاست­پذیری فرهنگ، به اهتمام مجید وحید، تهران، انتشارات باز.

- سیف­زاده، حسین (1382)، سیاستگذاری فرهنگی و میزان مداخله دولت در آن، تأملی نظری، به اهتمام مجید وحید، تهران، انتشارات باز.

- شافیرتز، جی.ام. و کریستوفر پی. بریک (1390)، سیاستگذاری عمومی در ایالات متحده آمریکا، ترجمه حمیدرضا ملک‌محمدی، تهران، اتشارات دانشگاه امام صادق (ع).

- صالحی امیری، سیدرضا و امیر عظیمی دولت‌آبادی (1387)،مبانی سیاستگذاری و برنامه­ریزی فرهنگی، تهران، پژوهشکده تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.

- صالحی‌امیری، سیدرضا (1386)، مفاهیم و نظریه­های فرهنگی، تهران، انتشارات ققنوس.

- طبرسی، غلامعلی (13852)، تبیین چالش­های فراروی سیاستگذاری در حوزه فرهنگ، به اهتمام مجید وحید، تهران، نشر باز.

- طلوعی، عباس و مرتضی داودی (1388)، «شناسایی برنامه­ها و فعالیت­های موازی سازمان تبلیغات اسلامی با وزارت فرهنگی و ارشاد اسلامی و تبیین معایب آن بر مدیریت فرهنگی کشور و ارائه راهکارهای هماهنگ‌سازی»، پژوهشنامه،شماره 37، تابستان، صص 116-85.

- قریب، حسین (1390)، بررسی کارکردهای انواع عقل در سیاستگذاری عمومی جمهوری اسلامی ایران، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

- کریمی، علی (1390)، درآمدی بر جامعه­شناسی تنوع قومی: مسائل و نظریه­ها، تهران، انتشارات سمت.

- محسنی، منوچهر (1381)، مقدمات جامعه‌شناسی، تهران، نشر دوران، چاپ هجدهم.

- مشبکی، اصغر و علی‌اکبر خادمی (1387)، «بررسی آسیب شناسانه، سیاست­ها و سیاستگذاری‌های فرهنگی ایران بعد از انقلاب اسلامی»، نامه پژوهش فرهنگی، شماره 14، زمستان، صص 178-133.

- مشکبی، اصغر و علی‌اضغر پورعزت (1381)، «مدیریت فرهنگ جامعه»، پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، شماره 8، بهار، صص 96-68.

- مصاحبه (1392)، گفتگو با دکتر فاضلی از استادان گروه انسان­شناسی فرهنگی انجمن جامعه‌شناسی ایران و دکتر علی اصغر مصلح دانشیار فلسفه دانشگاه علامه، 17 شهریور.

- مولر، پیر ( 1378)، سیاستگذاری عمومی، ترجمه حمیدرضا ملک‌محمدی، تهران، نشر دادگستر.

- ناظمی اردکانی، مهدی و سوسن کشاورز (1385)، «مبانی نظری مدیریت تحول فرهنگی در ایران»، به نشانی: http://www.farsnewes.com/newestext.php?nn=8606210336

- نقیب زاده، احمد (1389)، درآمدی بر جامعه‌شناسی سیاسی، تهران، انتشارات سمت، چاپ هشتم.

- وحید، مجید (1382)، سیاستگذاری و فرهنگ در ایران امروز، تهران، انتشارات باز.

- وحید، مجید (1383)، «کنوانسیون جهانی تنوع فرهنگی بررسی زمینه‌های فکری- تاریخی و چشم‌انداز تصویب و تبعات در سیاستگذاری فرهنگی»، فصلنامه سیاست، شماره 63، بهار، شماره صص269-253.

- وحید، مجید (1384 الف)، «نگاهی به مشکل سیاستگذاری عمومی در ایران در قالب جامعه‌شناسی سازمان‌ها و با بهره­گیری از مفهوم مرجعیت»، فصلنامه سیاست، شماره 69، پاییز، صص 329-317.

- وحید، مجید (1384ب)، «جستاری پیرامون مشکل سیاستگذاری در ایران»، فصلنامه سیاست، شماره 67، بهار، صص 273-261.

- وحید، مجید (1386)، «بحثی در سیاستگذاری فرهنگی»، فصلنامه سیاست، دوره 37، شماره 3، پاییز، صص 306-287.

- همایون، محمدهادی و نادر جعفری (1387)، «درآمدی بر مفهوم و روش سیاستگذاری فرهنگی»، فصلنامه اندیشه مدیریت، سال دوم، شماره 2، پاییز و زمستان، صص 36-5.