بررسی مشکلات فرایند مدرنیزاسیون در ایران معاصر و اثرات آن بر جهانی شدن
محورهای موضوعی : مسائل ایران
یوسف احمدی قاسم آباد سفلی
1
(مدرس دانشگاه‌های پیام نور و علمی کاربردی)
گ.ن. ذاکرف
2
(استاد علوم سیاسی دانشگاه ملی تاجیکستان)
کلید واژه: جهانی شدن, مدرنیته, سنت, استبداد, مدرنیزاسیون,
چکیده مقاله :
تجدد یکی از ویژگی‌های عصر جدید است. ما در عصر مدرنیته زندگی می‌کنیم، از این‌رو مدرنیته روح عصر جدید است. از عمر نوسازی در جامعه ایران بیش از یک قرن می‌گذرد و از انقلاب مشروطه به این ور رشد و شتاب گرفت. در این فاصله ایران توانسته است از تحولات و دستاوردهای علمی و فنی و اقتصادی و سیاسی و... غرب تاثیر پذیرفته و بر اساس ظرفیت و توان خویش از آن تحولات عظیم دست به گزینش زده است. تحولات غرب به‌طور مستقیم یا غیر مستقیم ناشی از تحولات فکری و فلسفی درغرب بعد از رنسانس است، که از آن به مدرنیته یاد می‌شود.این عنصردرتمدن غرب درون زابوده است. از این روتوسعه مدرنیزاسیون و متعاقب آن جهانی شدن محصولات جدی مدرنیته‌اند که درجهان گسترش یافته‌اند. از آنجایی که مدرنیته در ایران دیرتر و نارس ورود کرد، لذا مدرنیزاسیون در ایران با چالش‌هایی از قبیل سنت، استبداد، عدم درک درست روشنفگران، رهبران و برنامه ریزان جامعه و... همگی بخشی از موانع سر راه مدرنیزاسیون در ایران خصوصا در دوره پهلوی و اواخر دوران قاجار بوده است؛ باتوجه به روش تاریخی، تحلیلی توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای- اسنادی، بیشتر به بررسی دو مورد نخست آنها خواهیم پرداخت.
منابع فارسی
- آشوری، داریوش (1392)، فرهنگ علوم سیاسی، تهران، موسسه فرهنگی صراط، چاپ پنجم .
- احمدی، بابک (1373)، مدرنیته و اندیشه انتقادی، تهران، نشر مرکز.
- اسملسر، نیل (1353)، «نوسازی روابط اجتماعی»، در: نوسازی جامعه، ترجمه رحمت الله مراغه‌ای و دیگران، تهران، جیبی.
- اطاعت، جواد (1392)، مبانی توسعه پایدار در ایران، تهران، نشر علم.
- بهنام، جمشید (1375)، ایرانیان و اندیشه تجدد، تهران، انتشارات فرزان روز.
- بیرو، آلن (1370)، جهان در حال تحول، ترجمه باقر ساروخانی، تهران، کیهان، چاپ دوم.
- تاملینسون، جان (1380)، جهانی شدن و فرهنگ، ترجمه محسن حکیمی، پژوهش‌های فرهنگی.
- تاملینسون، جان (1381)، جهانی شدن و فرهنگ، ترجمه محسن حکیمی، تهران، دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
- خمینی، روح الله (1367)، صحیفه نور، جلد 21، تهران، موسسه حفظ و نشر آثار امام خمینی (ره).
- دکارت، رنه (1380)، «تاملاتی درباره فلسفه اولی»، ترجمه احمد احمدی، در: از مدرنیسم تا پست‌مدرنیسم، نشر نی.
- رجایی، فرهنگ (1380)، پدیده جهانی شدن، ترجمه عبدالحسین آذرنگ، نشر آگه.
- روشه، گی (1370)، تغییرات اجتماعی، ترجمه منصور وثوقی، نشرنی، تهران، چاپ سوم .
- شایگان، داریوش (1380)، افسون‌زدگی جدید، ترجمه فاطمه ولیانی، نشر فرزان.
- شیرزادی، رضا (1390)، نوسازی، توسعه، جهانی شدن، تهران، آگه.
- فیرحی، داوود (1378)، قدرت، دانش ومشروعیت در اسلام ، تهران، نشرنی.
- قوام، سیدعبدالعلی (1374)، نقد نظریه‌های نوسازی و توسعه سیاسی، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
- کلینی، شیخ (1359)، اصول کافی چاپ اسلامیه، ترجمه سید جواد مصطفوی،جلد1 ناشر: انتشارات علمیه اسلامیه.
- گل‌محمدی، احمد (1381)، جهانی شدن، فرهنگ، هویت، نشر نی، تهران.
- گیدنز، آنتونی (1377)، پیامدهای مدرنیت، ترجمه محسن ثلاثی، مرکز.
- ماچاران دوب، شیا (1377)، نوسازی و توسعه، ترجمه مرتضی قره‌باغیان ، مصطفی ضرغامى، تهران، نشر خدمات فرهنگی رسا.
- موثقی، سید احمد (1390)، صلح، امنیت و توسعه، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول.
- میلانی، عباس( 1387)، تجدد و تجددستیزی در ایران، تهران، نشر اختران، چاپ هفتم.
- هودشتیان، عطاء (1380)، مدرنیته، جهانی شدن و ایران، تهران چاپخش.
English Source
- Adams, Robert (1991), Metropolitian Opera, New York, Review 25.
- AI–Azmeh, Aziz (1993), Islams and Modernities, London.
- Apter, E. David (1981), The Politics of Modernization, London: Routledge.
- Etal Bocock, Robert (1995), Social and Cultural Froms of Modenity, Cambridge: Polity Press.
- Francis Lyotard, Jean (1987), Notes on Legitimation, in the Oxford Review, Literary, Vol. 19.
- Kolakowski, Leszek (1990), Modernity on Endless Tvial, Chicago.
- Plamenatz, Jon (1963) Man and Society, 2 Vol., Vol. 1, Chapter 2, New York: Longman.
- Robin, Kevin (1991), "Tradition and Transition: NNational Culture in its Global Context", in: J. Corner and S. Harvey (eds.), Enterprise and Heritage: Cross- Currents of National Culture, London: Routledge.