نقش دیپلماسی مسیر 2 در کاهش منازعات بین المللی (مطالعه موردی : جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا)

محورهای موضوعی : دیپلماسی

حسن خداوردی ¹ , عیسی کاملی ²

1 - گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل، واحد تهران جنوب، ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1399/10/27 تاریخ پذیرش : 1400/10/05 تاریخ انتشار : 1401/02/01

کلید واژه: آمریکا, ایران, منازعه, دیپلماسی نوین, دیپلماسی مسیر 2, بحران هسته‌ای,

چکیده مقاله :

تعدد و تنوع چالش‌ها ، بحران‌ها و مناقشات میان بازیگران دولتی و غیردولتی باعث شده است تا شکل‌های گوناگونی از دیپلماسی به فراخور ماهیت روابط طرفین مناقشات بروز و ظهور کند. به‌علت دشواری‌های کارکردی دیپلماسی مسیر رسمی موسوم به مسیر 1، خصوصاً برای طرفین مناقشه که فاقد روابط رسمی هستند، کاربرد دیپلماسی یا تکنیک مسیر 2 یک انتخاب آگاهانه و هوشمند است. این تکنیک در انجام ماموریت‌های خود در مواجهه با چالش‌ها و محدودیت‌های پیش‌بینی نشده، نیازمند حمایت و تایید اطراف مناقشه است. تحقیق حاضر درصدد پاسخ‌گویی به این سوال اصلی است که میان کاربرد این دیپلماسی (یا تکنیک) با کاهش منازعات چگونه ارتباط و همبستگی وجود دارد. انتخاب این موضوع از آن جهت مهم است که در تحقیقات انجام شده تاکنون به‌ندرت به پدیده نقش دیپلماسی مسیر 2 در منازعات ایران و امریکا پرداخته شده است. تحقیق حاضر به‌دنبال تبیین این فرضیه است که دیپلماسی مسیر 2 متناسب با ظرفیت خود در کاهش منازعات نقش دارد و در مقاطعی نظیر نیل به توافق هسته ای (برجام) توانسته به-شکل محدود و موردی موفق عمل کند و فضای جدیدی در مناسبات طرفین مناقشه ایجاد کند.

چکیده انگلیسی:

Multiplicity and diversity of challenges, crises, and conflicts among non-state and state actors have given rise to different shapes of diplomacy due to the nature of relationships among the parties. While the efficiency of formal diplomacy is under question particularly for those parties who face a lack of communications and formal relations, a two-track diplomacy will be a suitable alternative. Such technique requires the approval and sufficient support of all parties involved in order to overcome its challenges and unavoidable limitations and achieve the desirable results. The current research intends to answer the following question: what is the correlation between the use of two-track diplomacy and decrease in conflicts? The reason for selecting this issue is to analyze the role of two-track diplomacy in the context of the U.S.-Iran conflict seeing as there has been a scarcity of focus on this issue in past scholarships.The current research intends to articulate the hypothesis that two-track diplomacy has played a key role in decreasing conflicts within its capacity. This form of diplomacy has proven successful, on occasions, namely in bringing about the Iran nuclear deal and contributed to the change in atmosphere of bilateral conflicts.