تحلیل مؤلفه‌های تمدن‌ساز مؤثر از سوی دولت ادریسیان در قرون اولیه اسلام بر کشورها و شهرهای غیرمسلمان
محورهای موضوعی : اسلام
فیض اله بوشاسب
1
(گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران)
اعظم مظفری
2
(گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران)
علیرضا ابطحی
3
(گروه تاریخ،دانشکده ادبیات وعلوم انسانی،دانشگاه آزاد واحد نجف آباد،نجف آباد ،ایران)
کلید واژه: تمدن ادریسی, معماری ادریسی, ساختار بوروکراتیک, اثرات تمدنی, توزیع تمدن,
چکیده مقاله :
ادریسیان (778-985 م)نخستین فرقۀ شیعی بودند که در بلاد اسلامی به قدرت سیاسی رسیدند. آنها موفق شدند حدود سه قرن ابتدا به شکل کاملاً مستقل و سپس به عنوان کارگزار خلافت اموی مستقر در اسپانیا تشکیل حکومت دهند. نتایج این استقرار و تثبیت قوای سیاسی به تدریج در حوزه‌های فرهنگ و تمدن خود را آشکار ساخت تا بدانجا که پژوهش‌های بسیاری بر مظاهر فرهنگ و تمدن ادریسی شهادت می‌دهند. اما نکتۀ ناگفته‌ای که در این زمینه وجود دارد تأثیرگذاری آنها بر همسایگان مسلمان و غیرمسلمانی است که به تدریج شیفتۀ تمدن و اندیشه فرهنگی ادریسیان شدند. جستار حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به مهمترین مصادیق و مؤلفه‌های تمدن‌ساز پرداخته است که در زمامداری ادریسیان ظهور و گسترش یافتند و علاوه بر آن به کشورها، بلاد و اقوام دیگر به شکل مستقیم یا غیرمستقیم صادر شدند. بنا بر نتایج اگر تمدن را منبعث از دو عامل وحدت‌یافتگی و دین بدانیم و آن را بر اساس اصولی مانند معماری، سیستم بوروکراتیک و روابط تجاری-سیاسی بازشناسی کنیم، آنگاه می‌توان دریافت که چگونه بسیاری از دستاوردهای تمدنی دوران ادریسیان از کشورهای آفریقایی تا اسپانیا و پرتغال گسترش یافته است. هرچند شکل این گسترش متوازن و همگن نبوده، اما نهایتاً تأثیرات ژرفی از ساختار تمدن ادریسی در تمامی این حوزه‌های جغرافیایی و سیاسی دیده می‌شود.
The Idrisians were the first Shiite sect to gain political power in the Islamic world. They managed to rule for about three centuries, first completely independently and then as agents of the remaining Umayyad caliphate based in Spain. The results of this establishment and consolidation of political forces gradually manifested themselves in the fields of culture and civilization to the point that many researches on Idrisi culture and civilization testify. But the unspoken point in this regard is their influence on Muslim and non-Muslim neighbors who gradually became fascinated by the civilization and cultural thought of the Idrisians. The present article has dealt with the most important examples and components of civilization that have emerged and spread during the rule of the Idrisians and in addition to them were exported directly to other countries, countries and tribes directly or indirectly. According to the results, if we consider civilization as a source of two factors of unity and religion and recognize it on the basis of principles such as architecture, bureaucratic system and trade-political relations, then we can see how many achievements of the civilization of the Idrisian period from countries. Africa has spread to Spain and Portugal. Although the form of this expansion has not been balanced and homogeneous, eventually the profound effects of the structure of the Idris civilization can be seen in all these geographical and political spheres.
_||_