جایگاه بین المللی ایران در سایه روابط اقتصادی و تجاری با چین
محورهای موضوعی : روابط بین الملل
حسین فرد مطلق
1
*
,
قاسم ترابی
2
,
علیرضا رضایی
3
1 - دانشجوی دکتری واحد همدان
2 - گروه روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
3 - گروه روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
کلید واژه: روابط بین الملل , اقتصاد و تجارت , چین , ایران.,
چکیده مقاله :
هدف اصلی تحقیق حاضر، بررسی تاثیر گسترش روابط اقتصادی و تجاری با چین بر جایگاه بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران بود. جمهوری اسلامی ایران و چین به‌عنوان کشورهای تجدیدنظرطلب، نظام بین‌الملل حاکم را به چالش کشیده‌اند. بنابراین ایران و چین دارای یک سری همپوشانی منافع هستند. تحقیق حاضر از نوع واقع‌گرایی است و روش تحقیق کیفی از نوع اسنادی می‌باشد. در اين پژوهش از روش‌های جمع‌آوری کتابخانه‌ای و اسنادي، بررسي مدارک و اسناد، مصاحبه با کارشناسان و آگاهان موضوع براي گردآوري اطلاعات استفاده شد و با روش تحليلي – توصيفي، تجزیه‌وتحلیل شد.با توجه به یافته‌های تحقیق این نتیجه حاصل شد که رشد مناسبات اقتصادی در بخش صدور انرژی به‌ویژه نفت ایران به چین و در تجارت و همکاری‌های فنی و عمرانی دوجانبه و ارتقای سطح سیاسی مراودات و افزایش دیدارهای دوجانبه حاکی از آن است که همچنان این دو کشور یکدیگر را شریکی مهم می‌دانند و خواستار افزایش پیش از پیش مناسبات در همه زمینه‌ها هستند. سرمایه‌گذاری‌های چین در ایران عمدتاً شکل تجاري داشته است و با واردات کالاهاي مصرفی و واسطه‌اي از سوي ایران درازای فروش نفت، مواد خام و معدنی و تولیدات پتروشیمی باارزش افزوده پایین همراه گردیده است. در حال حاضر چین به دنبال ارتقاء جایگاه خود در زنجیره ارزش جهانی به کمک اجراي طرح یک کمربند- یک جاده می‌باشد ایران می‌تواند از این موقعیت استفاده بهینه بکند.
The main goal of this research was to investigate the impact of expanding economic and trade relations with China on the international status of the Islamic Republic of Iran. The Islamic Republic of Iran and China, as revisionist countries, have challenged the ruling international system. Therefore, Iran and China have a series of overlapping interests. The current research is realism and the qualitative research method is documentary. In this research, the methods of library and document collection, examination of documents and documents, interviews with experts and experts on the subject were used to collect information, and it was analyzed with analytical-descriptive method. According to the findings of the research, it was concluded that the growth of economic relations in the field of energy exports, especially Iran's oil to China, and in trade and bilateral technical and construction cooperation, and improvement of the political level of relations and the increase in bilateral meetings indicate that these two countries are still They consider each other as important partners and want to increase relations in all fields. China's investments in Iran have mainly been commercial in nature and have been accompanied by the import of consumer goods and intermediate goods from Iran, along with the sale of oil, raw and mineral materials and petrochemical products with low added value. Currently, China is seeking to improve its position in the global value chain with the help of the implementation of the One Belt One Road project, Iran can make optimal use of this situation.
منابع فارسی:
1. آدمي، علي .(1389). راهبرد نگاه به شرق در سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران؛ دیدگاه‌ها، زمینه‌ها و فرصت‌ها. فصلنامه مطالعات سياسي، 2(7): ٦٢-٩٧. # #
2. ارغوانی‌پیرسلامی، فریبرز .(1395). باز درآمدی بر روابط راهبردی چین و ایران، در پرتو هویت‌های بین‌المللی. تهران: مخاطب. # #
3. امیدوار نیا، محمدجواد .(1392). چين در شرايط نوين جهاني: استراتژي امنيتي و دفاعي. تهران: مركز تحقيقات استراتژيك دفاعي. # #
4. بخشي آني، رضا،عباسی، مجید و رحیمی نژاد، محمدعلي .(1400). متغيرهاي اقتصادي و سياسي حاكم بر روابط راهبردي ايران و چين. مطالعات اقتصاد سياسي بین‌الملل،4(2):٤٢٣-٤٦٢# #
5. بلوجی، حیدر علی .(1389). دیپلماسی دفاعی چین. فصلنامة راهبرد دفاعی، 8(31): 140-156. # #
6. بیاتی، سحر .(1389). با واردات بی‌رویه کالا به کشور مرگ تدریجی تولیدات داخلی با محصولات چینی. تهران: شفاف. # #
7. ترابی، قاسم.(1391) .نقد و بررسی کتاب: روابط خارجی چین، سیاست و قدرت پس از جنگ سرد. نشریه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز ،(80): 171 تا 181. # #
8. حریری، محمدرضا .(1394). چین تنها انتخاب ایران بود، سوغات احمدی‌نژاد برای ایران. شرق، (2530): 6-9. # #
9. رجنی، محمد .(1400). روابط چین و ایران از نگاه نخبگان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد شاهرود. # #
10. رضائی، علیرضا.(1387). چین و موازنه نرم در برابر هژمونی ایالات متحده آمریکا در عرصه نظام بین الملل. فصلنامه راهبرد یاس،(16): 298-281. # #
11. روزکرانس، ریچارد.(1390). تجارت و وابستگی متقابل در: نظریه‌های روابط بین‌الملل. ترجمه وحید بزرگی. تهران: قومس. # #
12. زارع، محمد.(١٣٩٤). جايگاه ايران در استراتژي کمربند اقتصادي جاده ابريشم، در چشم‌انداز روابط ايران و چين. تهران: ابرار معاصر. # #
13. سازمند، بهاره و ارغواني پير سلامي، فريبرز .(1394). «امکان‌سنجی حركت ايران و چين به‌سوی روابط استراتژيك»، چشم‌انداز روابط ايران و چين .تهران: موسسه فرهنگي مطالعات و تحقيقات بین‌المللی ابرار معاصر. # #
14. سلامي، لادن .(1396). چشم‌انداز روابط ايران و چين در دهه اول قرن ٢١، در ايران و چين: ايجاد چهارچوبي براي مديريت روابط. تهران: فرهنگ گفتمان. # #
15. سیف زاده، حسین.(1392). نظریه‌های مختلف در روابط بین‌الملل. تهران: قومس. # #
16. شریعتی نیا، محسن .(1399). روابط ایران و چین؛ گذار از مثلث رمانتیک به پیوند پایدار. رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، 11(3): 95-114. # #
17. شمشیری، علی .(1399). تحليل ملاحظات گسترش مناسبات راهبردی ایران و چين. مطالعات دفاع مقدس، 5(18): 69-84. # #
18. صفوی، سید یحیی و حسین مهدیان .(1389). ژئوپلیتیک انرژی ایران و امنیت انرژی شرق چین و هند. فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیای انسانی، 2(2): 12-29. # #
19. صفی نژاد، ابوالحسن .(1398). ناسیونالیسم اقتصادی جمهوری خلق چین و تأثیران بر روابط راهبردی این کشور با ایران (2001-2017). پایا ن نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه خوارزمی. # #
20. عظیمی، سید رضا .(1400). ابتکار کمربند و راه؛ فرصت‌های اقتصادی مشترکی ایران و چین. تهران: پیک نور. # #
21. علائی پور، فرشته .(1400). تأثیر مؤلفه‌های اقتصادی قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران بر گسترش روابط تجاری با چین. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه سمنان. # #
22. قوام، عبدالعلی .(1392). روابط بین‌الملل نظریه‌ها و رویکردها. تهران: سمت. # #
23. کدخدائی، مهران .(1398). نقش جهت‌گیری سیاست خارجی دولت‌های دهم و یازدهم در تحول روابط ایران و چین. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید بهشتی. # #
24. کوهن، رابرت و نای، جوزف.(1395). وابستگی متقابل و همگرایی در عرصه بین‌المللی در: نظریه‌های روابط بین‌الملل. ترجمه وحید بزرگی.تهران: قومس. # #
25. مرادی حقیقی، فائزه .(1397). تجارت و توسعه در روابط اقتصادی ایران و چین (1357-1396). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران. # #
26. معدنچی رسولی، سمیرا .(1396). بررسی سازه انگارانه روابط چین و ایران (2015-1995). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه بین‌المللی امام خمینی. # #
27. یوسفی، امین .(1397). روابط ایران و چین از 2009 تا 2015. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی. # #
منابع خارجی:
1. Bagwandeen, M.(2019). NAVIGATING TE GULF: CINA’S BALANCING STRATEGY.‖ Centre for Cinese Studies, Stellenbosc University. # #
2. Daniel, O. (2018). Aspects of Sino-Iranian relations.‖ Biztpol Affairs 1(1). # #
3. Fallon,T.(2015). Te New Silk Road: Xi ingpings Grand Strategy for Eurasia, American foreign policy interests, at: www.ou.edu٫uscina٫texts٫Fallon. # #
4. Amel, C. (2017). Safavid Trade During te 17t Century: Iran's Transit Economy, ames Madison University, MU Scolarly Commons Middle Eastern Communities and Migrations Student Researc Paper Series. # #
5. Iim, S. and Stig.S. (2020). Cina’s Realism in te Middle East, Survival, Global Politics and Strategy, Vol. 61, No. 6. # #
6. Unter, S .(2010), Iran s Foreign Policy in te Post- Soviet Era: Resisting te new International Order, California and London: Praeger. # #
7. Un, L and Wu ,L .(2010), Key Issues in Cina-Iran Relations, ournal of Middle Eastern and Islamic Studies (in Asia), Vol. 4, No. 1, pp.40-57. # #
8. Maloney, S.(2018). Te Trump Administration›s Plan B on Iran is No Plan at All. Brookings. Last modified May 22, 2018. # #