روابط ایران و سازمان ملل پس از پیروزی انقلاب اسلامی

محورهای موضوعی : روابط بین الملل

مصطقی ملکی ¹ (استادیار و عضو هیئت علمی دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی،)
مجتبی بابایی ² (دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم سیاسی، گرایش خاورمیانه و شمال آفریقا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی)

تاریخ دریافت : 1391/12/20 تاریخ پذیرش : 1391/02/06 تاریخ انتشار : 1391/04/05

کلید واژه: سیاست خارجی, انقلاب اسلامی, واژگان کلیدی: ایران, سازمان ملل, سازمان های بین المللی,

چکیده مقاله :

چکیده کارنامه رابطه ایران و سازمان ملل متحد پس از پیروزی انقلاب اسلامی نشان می دهد که ایران در آستانه دهه چهارم انقلاب اسلامی، از نقش آفرینی فعال و موثر متناسب با شان و جایگاه ایران در این سازمان برخوردار نیست. این مسئله اگر چه تا حدودی متاثر از نگرش نخبگان اجرایی به سازمان ملل و مخالفت قدرت های بزرگ با افزایش نقش ایران در نظام بین الملل است، اما عدم وجود راهبردی منسجم، هدفمند و بلند مدت برای ارتقا جایگاه ایران در این سازمان و عدم استفاده از ظرفیت های بالقوه قدرت نرم ایران برای لابی گری و اجماع سازی در نهادهای بین المللی نیز نقش مهمی در وضعیت کنونی کشورمان در این سازمان دارد. بر این اساس در آستانه دهه چهارم انقلاب اسلامی و با توجه به سیاست های کلی ایران مبنی بر (( حضور فعال و هدفمند در سازمان های بین المللی و منطقه ای و تلاش برای ایجاد تحول در رویه های موجود بر اساس ارزش های اسلامی )) و همچنین نقش مهم سازمان های بین المللی در تحقق هدف هژمونی منطقه ای ایران این مقاله به بررسی وضعیت کنونی ایران در سازمان ملل پرداخته و چالش ها و موانع حضور فعال ایران را مورد ارزیابی قرار می دهد. علاوه بر این در این مقاله به راهکارهای ارتقا حضور ایران در سازمان ملل نیز اشاره خواهد شد.

چکیده انگلیسی:

Abstract The record of Iran’s relations with the United Nations after the victory of the 1979 Islamic Revolution shows that Iran is currently not playing an active and effective role which it deserves in the UN.  This is to a certain degree the result of the policies of Iranian politicians toward the UN as well as efforts by world powers to prevent Iran from having an effective role at the international level.  Nevertheless, the lack of a long-term, integrated strategy with carefully-designed targets to promote Iran’s position in the UN as well as the failure of Iranian politicians to use the country’s capabilities in lobbying over key issues in international institutions have also contributed significantly to a decreased role in the UN. The present article tries to study the current status of Iran in the UN and review the challenges and barriers that are blocking Iran from having an effective role in international institutions.   It will also to look into the solutions to promote Iran’s positions in the UN.  This is particularly significant from the viewpoint of Iran’s policy “to have a targeted and effective role in regional and international organizations and change the current norms in global relations based on Islamic values”.       

منابع و مأخذ:

منابع

1. خرازی، کمال،، 1374 ارزیابی جمهوری اسلامی ایران از تحولات سازمان ملل متحد، ( مصاحبه فصلنامه سیاست خارجی با دکتر کمال خرازی )، فصلنامه سیاست خارجی، سال نهم، شماره 3

2. زندفر، فریدون،، 1377 ایران و جامعه ملل، تهران: شیرازه

3. طباطبایی، سید علی، راهکارهای ارتقای جایگاه ایران در سازمان های بین المللی، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، ص 43- 58.

4- کریمی، غلامرضا، جمهوری اسلامی ایران و سازمان های بین المللی، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 36.

5- موجانی، سید علی، 1374.ایران از جامعه ملل تا سازمان ملل متحد، فصلنامه سیاست خارجی، سال نهم، شماره 3،

6- محمدی، منوچهر، 1387.سیاست خارجی ایران در دوره احمدی نژاد، تهران: انتشارات میزان،

7. غریب آبادی، کاظم، مروری بر دستاوردهای سیاست خارجی دولت نهم،

http://www.irandiplomacy.ir/modules/news/article.php?storyid=3128.

8. نشست تخصصی «ایران و سازمان ملل متحد، روندها و چشم‌اندازها» در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، 10 دی 1387.

http://www.csr.ir/departments.aspx?lng=fa&abtid=01&depid=45&semid=268

9. گزارش کارشناسی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی با عنوان " آسیب‌شناسی حضور ایران در سازمان‌های بین‌المللی بایسته‌های دهه چهارم انقلاب و برنامه پنجم توسعه "، تهیه و تدوین : مهدی جاودانی مقدم، 4/6/1388.

10. H. K. Jacobson, Networks of Interdependence: International Organization and Global Political System, New York: Knopf, 1984, PP.5-7.

11. B. Pitman Potter, An Introduction to the Study of International Organization, London: G. Bell & Sons Ltd. 1982, PP 4-10.

12. Ralph Pettman, World Politics: Rationalism and Beyond, London: Palgrave, 2001.

13. I. Claude, International Organization, in International Encyclopedia of the Social Science, ( ed ) By David L. Sills, New York: The Macmillan Company & the Free Press, 1968.

14. http://www.un.org/News/Press/docs/2010/sc9948.doc.htm