بررسی اختلاف بیماری‌زائی جدایه‌‌های مختلف قارچ Speg. Ascochyta fabae، عامل برق‌‌زدگی باقلا و ارزیابی مقاومت ارقام باقلا نسبت به بیماری

محورهای موضوعی : آفات گیاهی

عاطفه شیروی ¹ , داریوش شهریاری ² , فاطمه شیخ ³

1 - گروه بیماری‌شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ورامین، ایران
2 - بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیع استان تهران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ورامین، ایران
3 - بخش تحقیقات باغبانی و زراعت، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، گرگان، ایران

تاریخ دریافت : 1394/06/10 تاریخ پذیرش : 1394/09/10 تاریخ انتشار : 1394/09/01

کلید واژه: سوختگی آسکوکیتایی, Ascochyta fabae, رقم مقاوم,

چکیده مقاله :

سوختگی آسکوکیتایی ناشی از قارچ Ascochyta fabae Speg.، به عنوان یک بیماری مخرب در سراسر جهان شناخته شده است. این بیماری سبب افت بیش از 90 درصد عملکرد در ارقام حساس بخصوص در شرایط آب و هوایی سرد و مرطوب می باشد. کنترل بیماری از طریق تناوب زراعی، بذر پاک و ضد عفونی شیمیایی به طور کامل موثر نمی‌ باشد. از این‌ رو به کارگیری ارقام مقاوم به عنوان عامل کاهش دهنده شدت بیماری و نوع آلودگی در کنترل بیماری اهمیت فراوانی دارد. بدین منظور در این تحقیق ابتدا جدایه ‌های مختلف قارچ از مناطق شمال کشور جمع ‌آوری شد گردید، سپس خالص ‌سازی و اثبات بیماری زایی روی رقم برکت حساس به بیماری با سوسپانسیون اسپور 106 اسپور در میلی لیتر روی برگ‌ ها در گلخانه انجام شد. برای تعیین قدرت بیماری زایی جدایه ‌ها، مایه‌ زنی قارچ همانند روش اثبات بیماری زایی روی رقم حساس برکت صورت گرفت. شدت شاخص بیماری بعد از ظهور علائم، 15 روز بعد از اسپور پاشی به روش سیلرو و روبیالس انجام شد. ارزیابی واکنش 14 ژنوتیپ و رقم باقلا نسبت به بیماری در شرایط مزرعه در سه تکرار در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی اجرا شد. از کل نمونه ‌برداری‌ های مناطق مختلف، جمعاً ده جدایه خالص قارچ A. fabae با قدرت بیماری زایی متفاوت به دست آمد که حاکـی از تنـوع زیاد این قـارچ در استـان های مازنـدران و گلستـان دارد. نتایج ارزیـابی مقاومـت ژتوتـیپ‌ ها و ارقـام باقـلا در شـرایط مـزرعه مشـخص نمـود که ژنوتـیپ هایG-faba-67، G-faba-95، G-faba-100، G-faba-133 و رقم زرشکی واکنش مقاومت با شدت شاخص بیماری بین 66/25 تا 33/40 درصد و بقیه (6 ژنوتیپ و3 رقم) برابر با 64 درصدکل ارقام و ژنوتیپ‌ های مورد آزمایش حساس یا خیلی حساس به بیماری می باشند..

چکیده انگلیسی:

Ascochyta blight caused by the fungus Ascochyta fabae Speg., is known as one of the most destructive diseases of faba bean worldwide. Yield losses due to attacks by this fungus can reach more than 90% when cultivars are sown under cool and wet conditions. Disease Control by using crop rotation, clean seed and chemical treatments cannot be fully effective. Therefore, using the resistant cultivars as a reduction factor of the disease severity and infection type is very important for disease control. At first, different fungal isolates were collected from northern areas of Iran, purification and pathogenicity was carried out on the susceptible cultivar of Barkat with spore suspension by concentrations of 106 spores per ml on leaves in the greenhouse condition. For identifying isolates virulence, the fungus inoculated was done on the susceptible cultivar of Barkat like pathogenicity test method. Disease severity index implemented when the symptoms appeared and was carried out 15 days after sporulating by Sillero and Rubiales method. The responses of 14 faba bean genotypes and cultivars were evaluated to disease in randomized complete block design in field conditions with three replications. Among total sampling of different regions, 10 pure isolates of A. fabae with high virulence totally obtained which indicated a high variability in Mazandaran and Golestan provinces. The results of resistance evaluation of faba bean genotypes and cultivars in field conditions revealed the resistance response of genotypes of G-faba-67, G-faba-95, G-faba-100, G-faba-133 and Zereshki cultivar along with disease severity index 25.66 to 40.33 percent and the other cultivars (6 genotypes and 3 cultivars) equal to 64% of all tested cultivars susceptible and genotypes showed a susceptible or highly susceptible response.