ملامتیان و بازتابِ اندیشه هایِ آنان در غزلیاتِ عطّار و مولانا
محورهای موضوعی : فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی
1 -
کلید واژه: مولوی, غزل, ملامتیّه, عطّار, شعر عرفانی, قلندریّه, zvnvn,
چکیده مقاله :
لامتیّه، فرقهای از خراسان و به خصوص از مردم نیشابور بودند؛ ملامتی بهدنبال این تفّکر است که عبادت، پارسایی، زهد و علم و حال خود راپوشیده نگاه دارد، چه ایشان عبادات خود را سِرّی بین خود و خدا میداندو لذا آگاهی دیگران بر اعمال خود را نمیپذیرند؛ از مبلّغان و مروّجان اینفرقه میتوان حمدون قصّار را نام برد؛ این جریان در واقع نهضتی بود علیهمقّدسمآبی برخی از صوفیان که زهد را به آفت ریا و تزویر آلوده بودند.تعلیمات این مکتب ملامتیه یا فرقۀ افراطی آن، قلندریه در نهایت وارد - -شهرت یافتند؛ قلندریات ادبیّات شد و اشعاری را پدید آورد که بهقلندریات، به اشعاری گفته میشود که اساس آن تخریب ظاهر است وشاعر در آن از اموری سخن میگوید که میتواند مایۀ بدنامی شود، مانند:رفتن به میخانه، ادعای کفر، انجام محرّمات، عشق به ترسا، رندی ولااُبالیگری و ...؛ غزلیات عطّار و مولوی از مهمترین اشعار عارفانه وقلندرانهای هستند که سنایی بنیانگذار آن بود؛ این مقاله بر آن است که بهتحلیل چگونگی پیدایش مکتب ملامتیّه و عقاید آنان و نفوذ این افکار درادبیّات گذشته بپردازد و سپس، محورهای فکری این فرقه را در غزلیاتعطّار و مولانا دستهبندی و بررسی نماید.
zvnzvnvn
_||_