رویکرد تطبیقی نظارت بر حکومت در اسلام و لیبرال دموکراسی
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی
1 - استادیار و عضو هیات علمی گروه حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد
کلید واژه: لیبرال دموکراسی, نظارت بر حکومت, نظام سیاسی و حقوقی اسلام, لیبرال, ضمانت اجراها,
چکیده مقاله :
از جمله مهم ترین سوالات در حوزه ی حقوق عمومی نحوه ی اعمال نظارت بر حکومت و حاکمان می باشد. این دغدغه ی فکری بشری ریشه ی طولانی دارد و در نتیجه تلاش های انجام شده توسط روشنفکران و صاحب نظران در این زمینه نیز گسترده است. سوال مطرح در این خصوص به کارآمدی و میزان توانایی راه حل های ارایه شده می باشد. اتخاذ رویکرد تطبیقی در واقع ارایه پاسخ روشنی به این سوال است. در این نوشتار تلاش برآن است با ارایه نگرشی تطبیقی بین اسلام و لیبرال دموکراسی کارآمدی راههای نظارت بر حکومت و میزان آن ارزیابی شود؛ بدیهی است رسیدن به این سوال با مد نظر قرار دادن مبانی، هدف و ضمانت اجراهای هر دو نظام امکان پذیر خواهد بود. ادعا آن است که نظام سیاسی و حقوقی اسلام به دلیل برخوردار بودن از دو نوع سازوکار نظارتی که شامل نظارت درونی و بیرونی می باشد، در این حوزه کارآمدتر عمل کرده است. تجربه ی حکو مت نبوی و علوی در صدر اسلام گواه روشنی بر این ادعا است، که می تواند الگوی بی بدیلی در شرایط کنونی باشد.
Among the most important question in the field of general law is the mechanism of supervising the government and the rulers. This mental pre-occupation is having long historic roots and as a result the efforts made by intellectual and s are extensive. The important question in this regard is the efficiency and feasibility of the suggested ways. Choosing a comparative approach is in fact a good answer to this question. The present paper tries to present a comparative approach between Islam and liberal democracy and evaluate the efficiency of methods of supervising the government. Obviously this evaluation will be possible by taking into consideration the principle, aim and implementation guarantees of both the systems. The paper is of the view that the political and legal system of Islam is more efficient. The reason to support this view is that the Islamic legal and political system is having a double mechanism for supervision, one is the internal supervision and the second one is the external supervision. The experience of prophet Mohammad (PBU) and Imam Ali (PBU) rules in the initial years of Islam is clear witness to this claim. It can also be a suitable and exceptional model for present day.